Praca, handel, bogactwo – mity i symbole: dom handlowy tkalni Methner u. Frahne w Kamiennej Górze (GALERIA)

Piękny gmach dawnego domu handlowego spółki tekstylnej Methner u. Frahne w Kamiennej Górze zaskakuje potężną bryłą, kunsztownymi detalami i przestronnym wnętrzem. Budowla z początku XX wieku jest stylistyczną mieszanką, eklektyczną wizją z elementami secesji, która była wówczas niezwykle modnym stylem. Obecnie w kompleksowo odremontowanym gmachu mieści się Centrum Kultury i Miejska Biblioteka Publiczna, a także kilka innych instytucji i organizacji. 

Kilka uwag na temat tego fantastycznego zabytku. 

Wiek temu było to serce Geschäftshaus der Schlesischen Textilwerke Methner u. Frahne AG – dom handlowy wielkich zakładów tekstylnych. Firma miała swoje oddziały i zakłady w kilku innych miastach i miejscowościach w okolicy. 

Budynek z zewnątrz i wewnątrz zaskakuje masywnością, potęgą i ambicją. Na kamiennej elewacji można podziwiać wiele ciekawych reliefów i płaskorzeźb. Trzeba przyznać, że właściciele fabryki zdecydowali się na bardzo interesujący i wielkomiejski krok. Dekoracje są kunsztowne i nieprzypadkowe. Wprost odnoszą się do źródeł bogactwa fabrykantów ziemi kamiennogórskiej: włókiennictwa oraz handlu tekstyliami. Te pojęcia ukazane są za pomocą szeregu metafor, symboli. 

Widzimy alegorie, mityczne bóstwa oraz przedmioty realne - atrybuty pracy, niczym rekwizyty tego kamiennego teatru. Wszystko komponuje się w rodzaj robotniczej albo fabrykanckiej katedry, bo tak jak te średniowieczne architektoniczne „biblie ubogich” gmach jest pewną wizją świata.

Można tu znaleźć choćby postaci z wrzecionami, kądzielą, kołowrotkami czy krosnem i czułenkiem. To odwieczne symbole pracy z włóknem i tkaniną.

Mamy też bardziej nowoczesne, ale jakże artystycznie przetworzone tła płaskorzeźb ilustrujące maszyny oraz zarys bryły fabryki z dymiącym kominem – to przecież widokówka dokumentująca w pełni epokę rozkwitu przemysłu! Są też rzecz jasna atrybuty handlowe: parowóz kolei żelaznej oraz żaglowiec. Właściciele przedsiębiorstwa, czyli spółka Methner i Frahne, podkreślali w ten sposób ekspansję swoich towarów na świat. Bo trzeba to przypomnieć, wyroby z dawnego Landeshut (nie tylko tej omawianej fabryki, ale i Hamburgera czy Grünfelda) były towarem eksportowym, nie tylko na kontynencie Europejskim. Motyw stylizowanej łodzi a dokładnie jej dziobu znajdziemy też na niektórych kapitelach.

Z kolei dwie potężne płaskorzeźby przy bramie przedstawiają postaci mitologicznych patronów rzemiosła i handlu. Nad powodzeniem interesów kamiennogórskiej firmy miała czuwać rzymska bogini Fortuna z czterolistną koniczynką, patronka losu i bogactwa. Po prawej stronie stoi natomiast Merkury, bóg handlu, zysku i kupiectwa.

Na kapitelach pilastrów znajduje się też atrybut Merkurego, laska nazywana kaduceuszem, mylona czasami z laską Eskulapa. Kaduceusz jest symbolem pokoju i handlu. To kij laurowy, opleciony wężami zwieńczony skrzydłami lub wstęgami. Wśród detali nie mogło też zabraknąć pracowitych pszczół, mądrej sowy i zwinnych jaszczurek, a także typowo dekoracyjnych maszkaronów, motywów roślinnych. 

Fantastycznie prezentują się również wnętrza obiektu, w których zachowało się wiele oryginalnych akcentów. 

polecam także:

Twórca lniarskiej potęgi w Kamiennej Górze i popularyzator… hamaków! – jak rzemieślnik z Górnego Śląska zbudował na Dolnym Śląsku fabrykę, której produkty trafiały na dwór cesarski i na półki domu handlowego w Berlinie (Falk Valentin Grünfeld, kariera śląskiego milionera)

Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze - piękne wystawy i zabytkowa kamienica z oficyną (GALERIA)

Secesja – zabytki i eksponaty: Dolny Śląsk i Łużyce (GALERIA + ciekawostki o wybranych twórcach)

Praca i miejsca pracy w sztuce i turystyce - dolnośląskie zabytki i konteksty: miejsca wykonywania zawodu i narzędzia pracy jako atrakcje i inspiracje (GALERIA)

Sztuka włókna, włókno w sztuce, sztuka o włóknie (dolnośląskie konteksty + stukot kołowrotków i krosien w muzyce i teatrze)

Kamienna Góra – miasto pełne zabytków, historii, pięknych krajobrazów i niezwykłych kontekstów!

niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic 

 

****

Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. 

CC BY-NC-ND

Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.

****