Baśnie Braci Grimm to od około 200 lat kultowe dzieło literackie tłumaczone na wiele języków, ekranizowane i opracowywane na mnóstwo sposobów. Budzące fascynację, jak i kontrowersje. Rodzeństwo pisarzy i naukowców zasłynęło też badaniami języka niemieckiego oraz równie ważną antologią niemieckich legend. W ich zbiorze kilkuset sag znaleźć można opowieści związane z Dolnym Śląskiem!
W sekcji #literatura na blogu poruszałem już wiele wątków związanych z pisarstwem wielkich autorów i śląskimi oraz sudeckimi wątkami w ich twórczości. Pora na Braci Grimm (Grimmów).
Dzięki Grimmom do kultury przeniknęły tak niezwykle ważne postaci, jak Królewna Śnieżka, Śpiąca Królewna, Czerwony Kapturek, Jaś i Małgosia czy Kopciuszek. Baśniowe perypetie tych bohaterów są nie tylko czytane, ale i podziwiane na obrazach, w dziełach muzycznych oraz w filmach. Bogactwo odniesień w kulturze wysokiej i popkulturze jest niesamowite. Dzieła Grimmów wciąż inspirują i budzą zainteresowanie zarówno czytelników, jak i badaczy. Siłę wpływu spuścizny Grimmów widać również na Dolnym Śląsku. Zabytkowe dekoracje i dzieła sztuki znajdujące się w muzeach czy galeriach ujawniają związki z inspirującą mocą pisarstwa słynnych braci. Choćby w Muzeum w Ziębicach na ekspozycji znalazłem piękną dekorowaną szafę, na której widnieją sceny z baśni braci Grimm. Postaci z tego zbioru „zamieszkują” też salę ślubów w pięknym, zabytkowym ratuszu w Lwówku Śląskim. Baśniowych bohaterów można też znaleźć w wielu innych lokalizacjach (np. na elewacji jednej z kamienic w Wałbrzychu i Jeleniej Górze – natomiast słynna para kamieniczek Jaś i Małgosia z Wrocławia to już wtórna współczesna interpretacja nawiązująca do tytułu słynnej baśni).
Straszy z braci - Jacob Ludwig Karl Grimm urodził się 4 stycznia 1785 roku w Hanau, a zmarł 20 września 1863 w Berlinie. Z kolei młodszy, Wilhelm Karl Grimm urodził się 24 lutego 1786 roku również w Hanau, a zmarł 16 grudnia 1859 w Berlinie. Byli oni filologami, członkami Akademii Nauk w Berlinie. Zajmowali się kolekcjonowaniem baśni i legend oraz badaniem języka. Szczególnie znane są ich baśnie tłumaczone na wiele języków także na polski, jako Baśnie braci Grimm (w oryginale „Kinder- und Hausmärchen”).
Inną ważną książką Grimmów był zbiór legend. „Deutsche Sagen” to publikacja braci, która ukazała się w dwóch tomach w 1816 i 1818 roku. Zbiór zawiera 579 krótkich niemieckich podań ludowych i legend. W książce można znaleźć m.in. jedną z najsłynniejszych opowieści związanych z Grimmami: Flecista z Hameln (Szczurołap z Hameln). Oprócz tego pojawiają się też wątki bliższe mieszkańcom Śląska i Sudetów.
Chyba najbardziej oczywistym i czytelnym przykładem jest „Der Glockenguß zu Breslau” legenda opisana pod numerem 125. Opowiada o tzw. dzwonie grzesznika z katedry Marii Magdaleny we Wrocławiu. Mistrz ludwisarski, który tworzył dzwon, zabił w afekcie czeladnika.
Kolejny przykład związany z okolicami Wrocławia to „Wechselkind mit Ruthen gestrichen” (numer 87). Akcja dzieje się w XVI wieku pod Wrocławiem i związana jest z mitem tzw. odmieńca, podrzuta, podciepa – czyli fałszywego dziecka podrzuconego lub odmienionego przez demony! To wątek znany w folklorze śląskim.
Z Karkonoszami związana jest z kolei legenda pod tytułem „Der Nachtjäger und die Rüttelweiber” (numer 270) – o tajemniczych odgłosach nocnych myśliwych w górach.
Również z najwyższym pasmem Sudetów wiąże się jedna z zacytowanych przez Grimmów wersji legendy „Der Roßtrapp und der Cretpfuhl” (318). To opowieść wyjaśniająca powstanie niezwykłej skały z odciskiem gigantycznego kopyta w Górach Harzu. Czwarty wariant opowiada o córce Karkonosza (Liczyrzepy) – Emmie, którą ze Śnieżki porwał gigant Bodo. Emma uciekła (stąd ślad kopyta), a gigant utonął w rzece w dolinie, która nosi nazwę Bode. Wody Bode wypływają ze słynnego Brokenu i uchodzą do Łaby, która swoje źródła ma w Karkonoszach.
Polecam również inne posty oznaczone tagiem:
#literatura, #ciekawostka
inne posty z wspomnianych lokalizacji:
#Wrocław, #Karkonosze
post ukazał się w 2021 roku z okazji: 205. rocznicy wydania I tomu legend Grimmów oraz 235. rocznicy urodzin Wilhelma Grimma.
pamietam jak urzekly mnie w dziecinstwie basnie z Liczyrzepa( tajemnicze, nieco grozne ale dlatego pociagajace..)> i moze dlatego tak pokochaLAM Karkonosze ..i dziwolam sie , gdzie sie podział Liczyrzepa wraz z wiedniejacymi rzepami..> basnie sa w nas..
OdpowiedzUsuń