Smetana zalicza się wielkich narodowych kompozytorów czeskich. To, obok Dvořáka, najlepiej znany hudební skladatel naszych sudeckich sąsiadów. „Wełtawa” Smetany z cyklu poematów symfonicznych „Moja Ojczyzna” oraz jego opera „Sprzedana narzeczona” są znane melomanom na całym świecie. Innym ciekawym dziełem tego romantycznego twórcy jest opera „Pocałunek”, czyli „Hubička” z 1876 roku. Akcja dzieła dzieje się w karkonoskiej wsi! Z okolicami Sudetów kompozytora łączyło całkiem sporo. Na ślady jego związków z górskim regionem natrafić można w kilku ciekawych miejscach.
Autor opery urodził się 2 marca 1824 roku w Litomyšlu, który leży około 20 km od obrzeży Pogórza Orlickiego. František Smetana, ojciec Bedřicha, pracował w browarach w śląskiej Nysie, czeskich Chvalkovicích (na krańcu Podgórza Karkonoskiego) czy w Novém Městě nad Metují. To ostatnie wymienione miasto leży na krańcu Pogórza Orlickiego w Sudetach Środkowych na styku z Płytą Orlicką. Bywa nazywane „Bramą Gór Orlickich” (brána Orlických hor). Nové Město może się zresztą poszczycić pomnikiem kompozytora. To zaledwie 10 km w linii prostej od przejścia granicznego w Kudowie-Zdroju. Na upamiętnienie Smetany w Sudetach natrafić możemy np. w znanym Skalnym Mieście w Teplicach, gdzie znajduje się formacja skalna o nazwie „Smetana przy fortepianie”. Kompozytor zmarł 12 maja 1884 roku.
W 1876 roku odbyła się premiera jego opery „Hubička”, czyli "Pocałunek". Dzieło zobaczyli widzowie praskiego teatru 7 listopada. Później opera czeskiego autora wystawiana była też w innych miastach, również w Niemczech czy Wielkiej Brytanii. W Polsce jest bardzo mało znana, choć jej akcja związana jest z Karkonoszami, czyli górami, które dzielimy z naszymi sąsiadami, Czechami. Karkonosze są zresztą najwyższymi górami Czech (Śnieżka zalicza się do Korony Gór Europy jako najwyższa góra Czech) oraz Śląska, a dawniej całego królestwa Prus, które znajdowało się na tych terenach w czasie powstania opery.
Libretto opery o pocałunku napisała Eliška Krásnohorská według noweli, która wyszła spod pióra innej czeskiej autorki, Karoliny Světlá. Opera „Hubička” uznawana jest za narodową operę czeską, opartą na tradycjach ludowych i wyrażającą środowisko czeskiej wsi. Co ciekawe skomponował ja już głuchy kompozytor! Budziło to wielkie uznanie u współczesnych. Brakiem słuchu tłumaczono też niektóre formalne elementy struktury dzieła. Nie tylko akcja dzieła wiąże się z Karkonoszami. Jedną z odtwórczyń w prapremierowym spektaklu była Marie Laušmannová, początkująca gwiazda czeskiej sceny muzycznej. Artystka przyszła na świat 7 lutego 1855 roku w miejscowości Jilemnice, która określana jest mianem „brána do Krkonoš“ (Brama Karkonoszy). Znajduje się tam Krkonošské Muzeum Jilemnice. Miasteczko znajduje się 21 km w linii prostej od Śnieżki.
Fabuła komicznej opery oparta jest na perypetiach związanych z pocałunkiem. Ów całusa miał zażądać narzeczony do swojej wybranki. Problem w tym, że jej skromność nie pozwalała pocałować wybranka, którego rzeczywiście kochała, przed ślubem. Ostatecznie wszystko kończy się dobrze, a pocałunek z Karkonoszy połączył parę mieszkańców górskiej wsi.
Jednym z piękniejszych fragmentów opery, znanym również z sal koncertowych i recitali solistek, jest kołysanka, zaczynająca się od słów „Hajej, můj andílku, hajej a spi”. Urokliwą miniaturę wokalną w swoim repertuarze mają gwiazdy sceny operowej.
Opera, którą przedstawiłem, nie jest jedyną, mającą związek z Karkonoszami. Kompozytorzy sięgali m.in. po tematy związane z Liczyrzepą czy zamkami w górach na granicy Śląska i Czech.
Polecam również:
niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic
****
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa.
CC BY-NC-ND
Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.
****
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz