25 maja 2022

Konopnicka i Hauptmann („Święto pokoju” i „Hanusia”) – polska poetka, jako tłumaczka i recenzentka śląskiego noblisty (+ ciekawostki filmowe i operowe!)

Maria Konopnicka znana jest jako wybitna a zarazem kontrowersyjna postać polskiego świata literatury i kultury pod zaborami. Pamiętamy ją jako autorkę pozytywistycznych nowel, patriotycznej „Roty” czy wierszy, baśni i opowiadań dla dzieci, jak choćby „O krasnoludkach i o sierotce Marysi”, „Na jagody!”, „Jak to ze lnem było”. Pisarka nie tylko wydawała własne dzieła, ale też zajmowała się krytyką i publicystyką oraz tłumaczeniami. Jej aktywność na tym polu wiąże się m.in. z pisarstwem wielkiego śląskiego literata, laureata Nobla – Gerharta Hauptmanna. 



Maria Stanisława Konopnicka z domu Wasiłowska urodziła się 23 maja 1842 roku w Suwałkach, a zmarła 8 października 1910 roku we Lwowie.  Przeszła do historii jako jedna z najwybitniejszych pisarek w historii literatury polskiej. Gerhart Hauptmann urodził się w Szczawnie-Zdroju (wówczas Obersalzbrunn) w 1862 roku. Polska pisarka miała wówczas 20 lat i wkrótce potem debiutowała. 

Warto wspomnieć, że autorka "Roty" przetłumaczyła na język polski dramat Hauptmanna "Hanneles Himmelfahrt". Prapremiera tej sztuki odbyła się 14 listopada 1893 w Teatrze Królewskim w Berlinie. Tłumaczenie Konopnickiej pod tytułem „Hanusia” ukazało się już w 1899 roku! I było kilkukrotnie wznawiane. „Hanusia” została pierwszą sztuką Hauptmanna , która trafiła do repertuaru polskich teatrów. Wystawiono ją 27 lutego 1895 roku w Teatrze Miejskim w Krakowie. Muza złotego wieku niemego kina, Pola Negri, czyli Apolonia Chałupec, urodziła się w 1897 roku. Aktorka debiutowała w Warszawie... rolą tytułową w „Hanusi” ("Haneczce") Hauptmanna (za: „Pola Negri: Temptress of Silent Hollywood”). Warto też dodać, że kompozytorka i muzykolożka Helena Dorabialska, urodzona w 1895 roku, napisała operę „Hanusia” do libretta opartego na tłumaczeniu Konopnickiej. 

Tekst wydania tłumaczenia "Hanusi" dostępny jest w bibliotekach ONLINE: >> POLONA (Biblioteka Narodowa) oraz >> SBC (Śląska Biblioteka Cyfrowa) 





wydania tłumaczenia "Hanusi" Hauptmanna - Konopnickiej oraz opera oparta na tym tłumaczeniu, wolne media, za: POLONA 

Konopnicka była również autorką studium o „Święcie pokoju” (Święto Pokoju. Rodzinna katastrofa) Hauptmanna. Chodzi o sztukę (poemat sceniczny) „Das Friedensfest. Eine Familienkatastrophe”. Hauptmann napisał dzieło w 1889 roku. Tego samego roku ukazało się wydanie drukiem. Premiera sceniczna odbyła się 1 czerwca 1890 roku w Berlinie. Artykuł Konopnickiej ukazał się w I tomie „Biblioteki Warszawskiej” z 1892 roku. 



"Biblioteka warszawska" 1892: M. Konopnicka: "Święto pokoju" (Google Books) 

Post ukazał się w 2022 roku z okazji 180. rocznicy urodzin Konopnickiej i 160. rocznicy urodzin Hauptmanna. 

Warto dodać, że tłumaczem Hauptmanna na język polski był też Jan Kasprowicz, student Uniwersytetu Wrocławskiego w XIX wieku (więcej TUTAJ). 



przetrwała rzeźba  "Hanusia" ("Hannele") Josefa Thoraka z 1942 roku - znajdująca się w ogrodzie willi Hauptmanna w Jagniątkowie (obecnie jeleniogórskie Muzeum Miejskie Dom Gerharta Hauptmanna), podarowana pisarzowi z okazji jego 80. urodzin


Na temat pisarza: >> Noblista z uzdrowiska (kilka ciekawostek i dolnośląskich atrakcji związanych z Hauptmannem)

+ inne ciekawostki: #Hauptmann 

polecam także posty oznaczone tagami:

#ciekawostka,    #literatura 

niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic 
 
****

Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. 
CC BY-NC-ND

Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.

****

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz