24 września 2018

Anioł ze Śląska - Angelus Silesius i jego miejsca (GALERIA + ciekawostki)

Zapraszam na spacer w miejsca związane z osobą niezwykłą – z barokowym mistykiem Johannesem Schefflerem z Wrocławia. Był to duchowy następca Jakoba Böhmego  (o którym szeroko w innym miejscu na blogu). Autor licznych pism, w tym współautor krzeszowskiej książki pasyjnej (Grüssauer Passionsbuch). Razem z Aniołem odwiedzimy Wrocław, Oleśnicę, Krzeszów, Świny koło Bolkowa, Wałbrzych i Goerlitz. 




Anioł Ślązak herbu Seffler urodził się w grudniu 1624 roku, kilka tygodni po śmierci duchowego poprzednika,  Jakoba Böhmego (Mickiewicz przetłumaczył ich  myśli i osadził w jednym tomie aforyzmów „Zdania i uwagi z dzieł Jakuba Boehme, Anioła Ślązaka i Saint-Martina”).




Wrocław 
Tutaj Anioł Ślązak urodził się i zmarł (1677 rok). Był synem Stanislausa Schefflera, szlachcica na dworze w Krakowie. Stanislaus sprowadził się do stolicy Dolnego Śląska w 1618 roku. Młody Johannes Scheffler został ochrzczony w najważniejszej wrocławskiej świątyni protestanckiej tamtych czasów, w kościele pw. św. Elżbiety 25 grudnia 1624.




kościół św. Elżbiety 

Początkowo przyszły poeta uczył się w liceum przy tym kościele. Potem studiował na Uniwersytecie w Strasburgu, a następnie w Lejdzie. Wreszcie w 1648 na Uniwersytecie w Padwie uzyskał doktorat z medycyny i filozofii. Jego życie następnie polegało na licznych wędrówkach.



Kościół św. Macieja - tablica na cześć Anioła oraz wnętrze świątyni 


Ponownie jego losy z Wrocławiem wiążą się w 1652 (lekarz w klasztorze Zakonu Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą) i 1653 roku, kiedy to przeszedł we wrocławskim kościele pod wezwaniem św. Macieja na katolicyzm i przyjął łacińskie imię Angelus. Ostatnią dekadę życia spędził w klasztorze. Został pochowany w kościele św. Macieja.




Ossolineum, dawniej siedziba Zakonu Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą, rzeźba przedstawiająca Silesiusa autorstwa Ewy Rossano w barokowym ogrodzie budynku 


Oleśnica 
Po studiach w 1649 roku Silesius został osobistym i nadwornym lekarzem luterańskiego księcia Sylwiusza Nimroda Wirtemberskiego w Oleśnicy. Władca ten studiował historię i matematykę w Strasburgu. W 1652 roku założył na swoich ziemiach organizację o tajemniczej nazwie - Zakon Trupiej Czaszki. Dewizą zakonu było łacińskie hasło – memento mori. Jednym z najważniejszych członków był Abraham von Franckenberg, matematyk, fizyk, lekarz, poeta, znaczący śląski myśliciel o poglądach gnostyckich, popularyzator dzieła Böhmego.



zamek w Oleśnicy 


Świny 
Franckenberg wywarł ważny wpływ na Silesiusa. Był on też przyjacielem Johanna Siegmunda von Schweinichen ze Świn pod Bolkowem (który gościł u siebie  Böhmego tuż przed jego śmiercią w 1623 roku). Zgodnie z przekazem historycznym Böhme tworzył dla księcia nowe dzieło. Pan na zamku w Świnach gromadził pisma tajemne i otaczał się ludźmi zajmującymi się naukami metafizycznymi. Jego zbiory miał właśnie po jego śmierci odziedziczyć Silesius.




zamek Świny 


Krzeszów 
Ważnym wątkiem w życiu Silesiusa była jego przyjaźń z wpływowym w czasach kontrreformacji opatem krzeszowskim Rosą. Stąd gościna słynnego lekarza-poety w tym sudeckim klasztorze i ośrodku pielgrzymkowym.

kalwaria krzeszowska i bazylika (budowle w tej wersji powstały już po śmierci poety) 


Portret Silesiusa ze zbioru klasztoru jest przechowywany w muzeum sanktuarium w Domu Opata (u góry, po lewej obok obrazu Madonny Willmanna) 


kościół św. Józefa z freskami Willmanna


widok na kaplice kalwarii krzeszowskiej 


Dla Krzeszowa Anioł napisał wiersze do modlitewnika zwanego krzeszowską książką pasyjną („Bolesna droga życia Chrystusa”) z ilustracjami na podstawie malowideł wybitnego śląskiego mistrza, Willmanna, oraz muzyką wrocławskiego kompozytora katedralnego, Georga Josepha.



"Schmertzhaffter Lieb und Creutz-Weeg"* z poezją Silesiusa zbiory Schlesisches Museum zu Görlitz


Patron 
Dziś pamiątki po Aniele Ślązaku są ważnym dziedzictwem regionu. Jego imieniem nazwana jest Nagroda Literacka Europy Środkowej przyznawana we Wrocławiu, Wrocławska Nagroda Poetycka „Silesius” oraz Nagroda „Angelus” dla tłumaczy. Mistyk jest też patronem Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu.



Zamek Czettritzów w Wałbrzychu - siedziba PWSZ im. Angeliusa Silesiusa i tablica pamiątkowa 


Miejsca i osoby związane z poetą są opisane na blogu: Wrocław, Krzeszów, Oleśnica, Świny, Wałbrzych, Goerlitz,  Jakob Böhme →↓


* Pełny tytuł to: "Schmertzhaffter Lieb- und Creutz-Weeg, welchen auff Erden zum End seines Lebens durch Trueb- und Trangsaal... um der Welt Heyl willig eingangen, der Weeg, die Warheit und das Leben nehmlich der aus Lieb der Menschheit einverleibte Gott Christus Jesus, als er durch einen klaeglichen Todt... am Creutz erwaehlet zu sterben" (Wydana w Kłodzku w 1682)


polecam również:

Spodobał Ci się ten post? Być może Twoi znajomi też by się zainteresowali? Udostępnij wpis na swojej osi. Dziękuję 

niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic 

 
****

Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. 
CC BY-NC-ND
(W sprawie ewentualnego użycia komercyjnego, proszę o kontakt)

Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.

****



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz