Opat i jego architekci (owocna współpraca Othmara Daniela Zinkego i Dientzenhoferów) (Legnickie Pole, Police, Broumov i okolice)

Był benedyktynem na przełomie stuleci. Zapisał się w historii Dolnego Śląska i Czech. Na jego usługach tworzyli wspaniali budowniczowie. W 2019 roku minęła 355. rocznica urodzin opata  Zinkego, który pochodził ze Strzegomia. Minęła też 330. rocznica urodzin Kiliána Ignáca Dientzenhofera – jednego z najważniejszych współpracowników przedsiębiorczego zakonnika. Na usługach benedyktyna pracował wcześniej też jego ojciec. 

Przegląd wybranych dzieł. Odwiedzimy urokliwe małe świątynie, ale i wielkie perły architektury na listach najważniejszych skarbów kultury Polski i Czech. 


W historii zdarzają się postaci, które pozostawiły po sobie „pomnik trwalszy niż ze spiżu”. To twórcy licznych dzieł. Inicjatorzy zmian w kulturze lub organizatorzy ogromnych przedsięwzięć. Niewątpliwie w kulturze i historii zapisali się opat Zinke i architekci Dientzenhoferowie.

Opat 
Othmar Daniel Zinke urodził się 10 sierpnia 1664 roku na Dolnym Śląsku, w Strzegomiu. Zmarł 8 września 1738 w Czechach, Broumovie (w tamtych czasach obie miejscowości były częścią Królestwa Czeskiego). Był opatem klasztorów benedyktyńskich w Břevnovie, Broumovie, Policach nad Metují i Legnickim Polu. Zinke po śmierci ojca wychowywał się w Broumovie pod okiem benedyktynów (w 1624 roku zakonnicy na fali kontrreformacji otworzyli własne gimnazjum). Zdecydował się zostać w klasztorze swoich mentorów. Architektonicznie zespół budowli w Broumovie nie był w najlepszej kondycji po wyniszczającej wojnie trzydziestoletniej.

klasztor w Broumovie z zewnątrz 

Już opat Tomáš Sartorius, poprzednik  Zinkego, rozpoczął rozległe prace budowlane. Pod rządami Othmara Daniela Zinkego, od 1700 roku, nabrały one rozmachu. Opat nie szczędził środków na sztukę. Za jego czasów Broumov stał się ważnym ośrodkiem religijnym, ale i artystycznym. Wpływy miał dalekosiężne. Sięgały aż Legnickiego Pola (benedyktyni z opatem Zinkem przybyli tam na początku XVIII wieku, by założyć nowy ośrodek kontrreformacyjny. Budowa głównej świątyni, serca sanktuarium, rozpoczęła się 300 lat temu, w 1719 roku). Dodatkowo opat zainwestował mocno w utwierdzanie religijności wiernych w okolicy. Powstał cały kompleks kościołów i kaplic, który dziś stanowi cenne skupisko nazywane Broumovská skupina kostelů. Jest to czeski skarb narodowy. Są starania o wpis tego unikatowego zespołu na listę dziedzictwa UNESCO.  Szczególnie silna była współpraca opata z Christophem Dientzenhoferem i jego synem Kilianem Ignazem Dientzenhoferem (w broumovskim zespole kościelnym znajduje się też kostel sv. Martina w Martínkovicích, zaprojektowany przez innego architekta).

sanktuarium, Legnickie Pole 

Architekt 
Kilián Ignác Dientzenhofer urodził się 1 września 1689 roku w Pradze i tam zmarł 18 grudnia 1751 roku. Jest uznawany za najwybitniejszego architekta czeskiego baroku. Miał sporo zleceń właśnie w stolicy kraju: kościół św. Mikołaja na Starym Mieście w Pradze czy pałac Sylva-Taroucca, ale też w innych miastach.

Kilián Ignác Dientzenhofer, wolne media, wikimedia.org

Zbudował np. kościół św. Marii Magdaleny w Karlovych Varach oraz liczne budowle sakralne na zlecenie Zinkego. Wśród tych realizacji można wyliczyć np. Heřmánkovice, kostel Všech svatých, Otovice, kostel sv. Barbory, Vižňov, kostel sv. Anny, Šonov, kostel sv. Markéty, Broumov, kostel sv. Václava i klasztor, Božanov, kostel sv. Máří Magdaleny, Legnickie Pole w Polsce na Dolnym Śląsku – kościół i klasztor, kaplica Matki Boskiej Śnieżnej na górze Hvězda koło Broumova w czeskiej części Gór Stołowych.

wnętrza klasztoru w Broumovie 

Z kolei Kryštof Dientzenhofer, ojciec Kiliána Ignáca, zaprojektował takie budowle i przebudowy, jak m.in.: kostel svatého Jakuba, Ruprechtice czy kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Police nad Metují (wnętrze) z udziałem Kiliana Ignaza (fasada).

kaplica Matki Boskiej Śnieżnej na górze Hvězda

Współpraca opata oraz jego architektów niewątpliwie wpłynęła na krajobraz kulturowy dwóch sąsiadujących regionów oraz stanowi po dziś ciekawostkę turystyczną. Są to w dodatku wyjątkowo cenne zabytki. W 2004 roku bazylika na Legnickim Polu została uznana razem z klasztorem benedyktynów i pawilonem ogrodowym za Pomnik Historii. Z kolei klasztor w Broumovie jest od 1995 roku wpisany na listę národních kulturních památek České republiky.

kościół w Otovicach 

kościół klasztorny w Policach 

klasztor w Policach 

kościół św. Wacława w Broumovie, również dzieło Kiliána Ignáca Dientzenhofera

****

Ciekawym artefaktem związanym z opatem jest też Trójpański Kamień (cz. Třípanský kámen, niem. Dreiherrenstein). Jest to historyczny kamień graniczny w paśmie Gór Suchych na zboczu Leszczyńca. Stanął tam w 1732 roku, jako punkt styku granic: Czech, Śląska i Hrabstwa Kłodzkiego. Na ścianach znajdują się zatarte już dziś herby i inicjały właścicieli okolicznych dóbr, w tym OAB - czyli Otmar Abbas Braunensis. Chodzi właśnie o opata Otmara Zinkego z klasztoru w Broumovie. 

Trójpański Kamień koło Bartnicy 

2222 post na blogu, 600 post w 2019 roku