Około 1732 roku powstała kantata bożonarodzeniowa do słów śląskiego pisarza i pastora, wybitnego barokowego liryka, Benjamina Schmolcka, który związany był z Świdnicą i tamtejszym kościołem ewangelickim. Muzykę do jego słów napisał Johann Friedrich Fasch. Kantata przetrwała do naszych czasów i wciąż jest wykonywana, a nawet doczekała się nagrania płytowego. Kompozytor wykorzystał słowa z dwóch świątecznych wierszy pieśniarza z Dolnego Śląska.
Benjamin Schmolck urodził się tuż przed Bożym Narodzeniem, 21 grudnia 1672 roku w Chróstniku pod Lubinem. Był jednym z najwybitniejszych barokowych twórców śląskich pieśni kościelnych. Uczył się w Legnicy i we Wrocławiu. Studiował w Lipsku. Od 1702 roku do śmierci, przez ponad 30 lat, był związany z Kościołem Pokoju w Świdnicy. Publikował cenione wiersze religijne. Do jego poezji cykl kantat skomponował m.in Gottfried Heinrich Stölzel, kompozytor związany z Wrocławiem, Dreznem i Bayreuth, ceniony przez Bacha. Także Jan Sebastian Bach sięgał po poezję Schmolcka. Jego pieśń "Schaff's mit mir, Gott, nach deinem Willen", BWV 514 do słów śląskiego liryka, znajduje się w sławnym notatniku dla żony kompozytora "Notenbüchlein der Anna Magdalena Bach". Uczniem pisarza był znakomity poeta Johann Christian Günther. Schmolck zmarł 12 lutego 1737 roku w Świdnicy.
W tym wpisie natomiast przybliżę bożonarodzeniową kantatę "Er heißet Wunderbar, Rat, Kraft, Held", FR 408/1, którą napisał Johann Friedrich Fasch (1688 – 1758), uczeń szkoły św. Tomasza w Lipsku (w której od 1723 roku uczył Jan Sebastian Bach).
Utwór składa się z 4 części. Są to dwa chóry, oraz recytatyw (deklamacja) i aria. Słowa trzech pierwszych części kantaty pochodzą ze zbioru "Das Namen-Buch Christi und der Christen", który Benjamin Schmolck wydał w 1731 roku we Wrocławiu.
Inkantacja chóru rozpoczynającego kompozycję jest tłumaczeniem fragmentu zdania z proroctwa Izajasza: "Albowiem maluczki narodził się nam, i syn jest nam dany, i stało się panowanie na ramieniu jego, i nazowią imię jego: Przedziwny, radny, Bóg mocny, ojciec przyszłego wieku, książę pokoju". Chór śpiewa właśnie słowa "Er heißt Wunderbar, Rat, Kraft, Held, Ewig-Vater, Friedefürst” czyli „Imię Jego: Przedziwny, radny, Bóg mocny, ojciec przyszłego wieku, książę pokoju" (polskie tłumaczenie z „Biblii” Jakuba Wujka).
Druga część to deklamacja na dwa głosy, sopran i alt. Tekst pochodzi z tej samej kantaty Schmolcka wydanej drukiem w 1731.
Podobnie aria na alt "Du zeigst, o Wunder-Kind, vor allen" (w oryginale "Du zeigst, o grosses Kind, vor allen").
Z kolei finałowy chorał pochodzi z tomu „Der lustige Sabbath in der Stille zu Zion” z 3. strofy hymnu „Die Sonne in der Nacht” na Wigilię Bożego Narodzenia.
„Cudowne dziecię, twe dzieci,
w stajence zgromadzone,
po zbawienie przyszli grzeszni,
przed upadkiem ochronę,
gdyż ciemność nie dosięga
tam, gdzie żłóbka potęga”
(tłumaczenie autora bloga)
W 2019 roku kantata została nagrana na płycie „Er Heißet Wunderbar!”.
Post opublikowany w 2022 roku, z okazji 350. rocznicy urodzin poety, Benjamina Schmolcka
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz