18 lutego 2020

Cuda z wody, światła i nie tylko – czyli niezwykłości na niebie i ziemi (przykłady z Dolnego Śląska i Sudetów)

There are more things in heaven and earth, Horatio, than are dreamt of in your philosophy” - ten cytat z „Hamleta” Szekspira jest często parafrazowany tak, by podkreślał naszą ludzką słabość, bezbronność wobec cudów i tajemnic natury. Dziś, choć wiele zjawisk jest zbadanych i poznanych dzięki rozwojowi nauki, ich występowanie, objawianie się, nadal wzbudza w nas zachwyt mieszany z doznaniem grozy i metafizycznej siły, magii. Zjawiska meteorologiczne i optyczne w atmosferze, ale i rozmaite opady na pewno nie pozostawiają nas obojętnym na swoją niezwykłą naturę, potęgę i estetykę. 



Czy to mgły, szadź, a także inne opady, ale i tęcza czy tęczowe wieńce oraz pioruny i rozmaite formy rozpraszania światła w chmurach. Niezwykłe cuda na niebie i ziemi wzbogacają podziwiane przez nas krajobrazy. 


Przegląd ciekawych zjawisk, opadów, które możemy zaobserwować za dnia i w nocy. Przykłady z Dolnego Śląska i Sudetów. Subiektywny wybór – moje obserwacje z ostatnich lat.

Ich piękno nas zachwyca, ale dla nauki są to konkretne procesy zachodzące w naturze. Zjawiska meteorologiczne to po prostu różnorakie przejawy procesów fizycznych zachodzących w atmosferze. Mogą one być przez nas obserwowane, z bliska i daleka. Do tego typu zjawisk nie zalicza się chmur (które jednak wymienię w tym wpisie jako niezwykle ciekawe skupiska pary wodnej występujące w atmosferze). Te niezwykłe cuda natury dzieli się na grupy. Jedne są związane z udziałem wody, inne pyłów stałych, jeszcze inne światła czy naturalnej elektryczności. Atmosferyczne zjawiska optyczne to zaś duża grupa fenomenów, które odpowiadają m.in. za kolor nieba i rozmaite osobliwości widziane przez nas w wyniku oddziaływania światła i materii.


Chmury, mgły, inwersje i wały 
Te niezwykłe zjawiska związane z obecnością wody w atmosferze. Na różnych wysokościach drobinki pary wodnej przybierają formę chmur lub mgły. W górach możemy obserwować fantastyczne efekty inwersji, w postaci wałów i morza mgieł w dolinach.


chmury na niebie w Sudetach podziwiane z wieży na Trójgarbie 



chmury na niebie w Sudetach podziwiane z wieży w Gozdnie 




inwersja w Karkonoszach 



inwersja w Górach Stołowych 


efekty inwersji - Teplické skály - widoki z wieży rozhledna Čáp


efekty inwersji, Broumovské stěny


efekty inwersji, Jiráskovy skály


chmura na wierzchołku Śnieżki 


mgliste widoki w Górach Stołowych


mgliste lato, Góry Suche, Dolina Sokołowska 



efekty inwersji, Kalenica w Górach Sowich 



zamek Stary Książ w mgłach 


obłoki srebrzyste zaobserwowane w Sudetach 


Barwne rozproszenie 
Kolejne cuda przynosi nam światło, które spotyka takie chmury o wschodzie lub zachodzie słońca. Efekt rozproszenia promieni światła słonecznego prowadzi do powstania wielobarwnych, zwykle różowych, czerwonych, pomarańczowych czy purpurowych odcieni nieba i chmur. Takie niezwykłości zmieniają niebo w fantazyjną wizję.
O pięknych zachodach słońca więcej TUTAJ.







barwne efekty zmierzchania... 


... i świtania na niebie w Sudetach 


Deszcz, śnieg, rosa, grad i szadź 
To kolejne piękne zjawiska związane z wodą. W zależności od temperatury możemy obserwować wodę w różnych stanach skupienia. W zimnie krystalizuje się ona i przybiera fantazyjne kształty, od płatków śniegu, poprzez lodowe kryształy na gałęziach po lodowe kwiaty, igły i wstęgi.
Z rosą związane są ciekawe konteksty botaniczne dotyczące przywrotnika (TUTAJ). Pojawianie się rosy było też wykorzystywanie w tradycyjnym włókiennictwie przy ludowej obróbce lnu (roszenie).




przywrotnik z rosą 


grad - Lesista Wielka 


łąka po deszczu


deszcz w Palmiarni w Wałbrzychu 


deszcze w Książu 


ulewa w Szczawnie-Zdroju


śnieg, Kostrzyna, Góry Suche 


szron, Pogórze Kaczawskie 


szadź, Jawornik Wielki 


szadź, Chełmiec 


szadź, Kamienna Góra 


lód włóknisty, Rudawy Janowickie 



lodowe kwiaty, Kotlina Kamiennogórska 
  

szadź, Przełęcz Jugowska


opad śniegu 



szadź, Hvězda w Broumowskich Ścianach


Tęcza, wieniec, halo...
Światło i woda tworzą też przepiękne barwne zjawiska optyczne związane z rozszczepianiem widma światła białego. Na niebie możemy podziwiać kolorowe łuki i refleksy. Co ciekawe są one obecnie nie tylko za dnia, ale i w nocy, dzięki odbitemu światłu Księżyca.


tęcza w Karkonoszach, widok z Domu Śląskiego 





tęcza, Kamienna Góra 



tęcza, Tłumaczów 


wieniec/korona, księżycowa noc - obserwacja w Sosnówce 


wieniec, widok z Kamiennej Góry 


halo, obserwacja w Kamiennej Górze 


Śreżoga i smugi w dymach i pyłach 
Śreżoga to ciekawe zjawisko polegające na powstawaniu świetlistych smug w mgłach i zapylonym powietrzu. Można zaobserwować ten urokliwy fenomen spacerując w lasach czy parkach (opisywali je pisarze, m.in. Żeromski czy Sienkiewicz). Niezwykle prezentują się też miasta, które pokrywa warstwa mętnego powietrza.


Adršpašsko-teplické skály


Lesista Wielka 


Rudawy Janowickie 


Kamienna Góra 

Wow! to mój zestaw ciekawostek, w których pokrótce opisuję niezwykłe zabytki czy widoki, jakie udało mi się uchwycić podczas moich wypraw. To rzeczy małe i duże. Często o niecodziennym kontekście lub niezwykłej historii. Zapraszam.

 
****

Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. W sprawie użycia komercyjnego, proszę o kontakt.

Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.

****

1 komentarz:

  1. Znakomite zdjęcia. Szczególnie mocno przemówiły do mnie wszelkiego rodzaju impresje jesieni, mojej umiłowanej pory roku.

    OdpowiedzUsuń