23 lutego 2023

Sophie Menter – karierę zaczynała w Lwówku Śląskim, była przyjaciółką Liszta i Czajkowskiego, grała władcom, jej portret namalował Riepin, brylowała na okładce ważnej gazety, zachwyciła grą laureata Nobla i Oscara (ciekawostki)

Utalentowana, piękna, sławna. To bez wątpienia epitety, które nasuwają się, kiedy analizujemy biografię wybitnej pianistki przełomu XIX i XX wieku. Laureat Oscara i Nobla – George Bernard Shaw – zestawił jej wirtuozerską grę z Paderewskim. Sportretował ją Ilji Riepin, znany choćby z takiego słynnego arcydzieła jak „Car Iwan Groźny i jego syn Iwan”. Swoje kompozycje dedykowali jej Czajkowski i Wieniawski. W wieku 22 lat została nadworną pianistką księcia Konstantyna w Lwówku Śląskim. Dwadzieścia lat później jej twarz znalazła się na okładce „Neue Musik-Zeitung” – jednego z najważniejszych pism muzycznych Europy. 


Gwiazda muzyki związana z Dolnym Śląskiem. 

Z Lwówkiem związana była tylko epizodycznie, ale warto o tym wspomnieć. Sophie Menter była gwiazdą, której międzynarodowa kariera zaczęła się w śląskim mieście. O jej występach w Lwówku Śląskim pisała prasa i jej biografowie. Była bez wątpienia jedną z najciekawszych mieszkanek starego miasta nad Bobrem.  




portrety artystki z czasów jej kariery w XIX wieku, wolne media, wikimedia.org 

Sophie Menter urodziła się 29 lipca 1846 roku w Monachium. Zmarła 23 lutego 1918 roku. Była pianistką, kompozytorką i nauczycielką muzyki. Urodziła się jako córka wiolonczelisty Josepha Mentera. W 1872 roku poślubiła wiolonczelistę Davida Poppera, którego poznała w Lwówku Śląskim (syn Davida - Leó Popper - zmarł w Sokołowsku w 1911). W 1868 roku 22-letnia Menter została nadworną pianistką księcia Konstantego von Hohenzollern-Hechingen w Lwówku Śląskim (wówczas Löwenberg in Schlesien). Książę zmarł wkrótce potem. Sophie zdążyła jednak, grając w śląskim mieście, zdobyć sławę, o czym świadczą doniesienia prasowe. 






wzmianki o Lwówku i Sophie Menter, wybór prasy i biografii z XIX wieku (m.in. "Signale für die musikalische Welt", "Neue Zeitschrift für Musik", "Europa: Chronik der gebildeten Welt"), za Google Books 


dawny pałac księcia Konstantyna w Lwówku Śląskim, gdzie grała jego orkiestra dworska, w tym Sophie Menter 

W 1869 roku podczas pobytu w Wiedniu poznała Franciszka Liszta, z którym przyjaźniła się aż do jego śmierci. Plotka głosi, że to Liszt – jej mentor – był nieślubnym ojcem córki Sophie - Celeste Cölestine Bergmann – również pianistki. Po opuszczeniu Śląska artystka grała w wielu miejscach. Także w Rosji, gdzie została carską wirtuozką i profesorką konserwatorium w Petersburgu. Pobyt w Rosji zaowocował przyjaźnią z Piotrem Czajkowskim, który dedykował jej swoją kompozycję i dokonał orkiestracji "Ungarische Zigeunerweisen" - jednego z dzieł Sophie Menter. 



kompozycje Czajkowskiego związane z Sophie Menter, za IMSLP



Czajkowski - Concert Fantasia op. 56 (dedykowana Sophie Menter) (YouTube)



Sophie Menter: Ungarische Zigeunerweisen (YouTube)

Z kolei Ilja Riepin, jeden z najlepszych rosyjskich malarzy, namalował portret gwiazdy pianistyki.


 Ilja Riepin: Sophie Menter, wolne media, wikimedia.org 

Kompozycję dedykował jej też Józef Wieniawski – polski pianista i kompozytor, brat Henryka Wieniawskiego (bracia koncertowali wspólnie m.in. w Szczawnie-Zdroju). Była także muzą męża - Poppera, aż do rozwodu. 


"Widmung" Davida Poppera - kompozycja dedykowana Sophie Menter, za IMSLP


Popper: Drei Stücke für Violincell und Pianoforte, Op. 11: No. 1. Widmung (an Sophie Menter) (YouTube)



etiuda Józefa Wieniawskiego dedykowana Sophie Menter, za IMSLP


Sophie Menter na okładce "Neue Musik-Zeitung" z 1888 


George Bernard Shaw (1925 nagroda Nobla, 1938 Oscar - jedyny oprócz Boba Dylana laureat oby tych nagród): "Music in London 1890 to 1894" - recenzja występu Sophie Menter, za: archive.org 

Polecam również:

Fortepian a Dolny Śląsk – instrument, który zmienił muzykę, sławni pianiści i producenci fortepianów (wybór ciekawostek, muzyka, zdjęcia)

Muzyczny pałac księcia Konstantyna i geniusze w Lwówku Śląskim (#ciekawostka)

posty oznaczone tagami:

#muzyka,   #ciekawostka,   #LwówekŚląski 

****


niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic 

****

Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. 

CC BY-NC-ND

Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz