20 kwietnia 2023

Najstarszy pomnik Bacha i współczesną płytę nagrobną kompozytora zaprojektowali artyści z Dolnego Śląska!

Na blogu wielokrotnie wspominałem o uczniach Bacha, którzy pochodzili z miast Dolnego Śląska i o poetach z regionu, których wiersze mistrz wykorzystywał w swoich kantatach i pasjach. Pisałem także o popularyzatorach twórczości Bacha i kolekcjonerach jego dzieł. Z wielkim barokowym kompozytorem związani byli też artyści żyjący wiele lat po nim, w XIX i XX wieku. Dolnoślązacy, którzy przyczynili się do materialnego upamiętnienia mistrza z Lipska, autorzy jego pomnika i grobu! Jeden pochodził z Oleśnicy, drugi z Wołowa, ale wychował się w Wałbrzychu. 


Zapraszam do lektury ciekawostek związanych z dziedzictwem jednego z największych muzyków w dziejach. Dwa dzieła Dolnoślązaków powstały w odstępie czasowym ponad 100 lat, w przestrzeni dzieli je jedynie… około 130 metrów. 

23 kwietnia 1843 roku w Lipsku odsłonięto najstarszy pomnik Jana Sebastiana Bacha (tzw. Altes Bach-Denkmal). Inicjatorem budowy był kompozytor i promotor twórczości Bacha - Felix Mendelssohn (który 20 lat wcześniej, 1823 roku, odwiedził Wrocław i Duszniki-Zdrój, ponieważ jego wuj Nathan Mendelssohn prowadził działalność gospodarczą na Śląsku – w Nysie, Dusznikach i Kłodzku - na ten temat TUTAJ). W 1829 roku w Lipsku odbyło się pierwsze po śmierci Bacha wykonanie jego „Pasji według św. Mateusza” (we Wrocławiu rok później - na ten temat TUTAJ). Pomnik był kolejną inicjatywą, mająca na celu propagowanie zapomnianego dorobku geniusza baroku.  Autorem projektu pomnika Bacha był Julius Hübner, malarz pochodzący z Dolnego Śląska (urodzony 27 stycznia 1806 roku w Oleśnicy), i jego szwagier, Eduard Bendemann. Z powodu problemów Bendemanna ze wzrokiem, Hübner przejął projektowanie. Gotowy obiekt wykonali rzeźbiarze. Pomnik znajduje się w Lipsku do dziś.


tablica w Dusznikach-Zdroju, upamiętniająca pobyt Feliksa Mendelssohna 



historyczne grafiki ukazujące stary pomnik Bacha w Lipsku, wolne media, wikimedia, org 

 
Ojciec Juliusa Hübnera - Ernst August Hübner - był dyrektorem w Oleśnicy. Artysta początkowo pobierał lekcje rysunku we Wrocławiu u Augustina Siegerta (uczeń Jacquesa-Louisa Davida, autora "Śmierci Marata"!). Jako ciekawostkę można podać, że zachował się portret siostry malarza, namalowany przez młodego Juliusa Hübnera. Na obrazie, w tle widać wieże katedry we Wrocławiu.


autoportret Hübnera, wolne media, wikimedia.org 


Hübner, portret siostry z wieżami katedry we Wrocławiu, licencja: Alte Nationalgalerie, Staatliche Museen zu Berlin / Andres Kilger [CC BY-NC-SA]



wzmianka prasowa z 1843 roku na temat odsłonięcia pomnika Bacha, Hübner wymieniony jest jako współautor projektu, XIX wiek 

***

W 1950 roku odbyło się poświęcenie nowego grobu Bacha.  W 1949 roku architekt Kunz Nierade otrzymał pierwszą nagrodę za pracę konkursową na projekt krypty Bacha w Thomaskirche w Lipsku. Brązowa płyta nagrobna jego projektu obecnie jest wmurowana w posadzkę w kościele. Kunz Nierade urodził się 7 listopada 1901 roku (95 lat po Hübnerze) w Wołowie. Od 1905 roku (po śmierci ojca) mieszkał w Wałbrzychu, gdzie ukończył gimnazjum (mieszkańcem Wałbrzycha był latach  1905 - 1919, w książce adresowej z 1913 roku, jego matka - wdowa Elisabeth Nierade - jest wymieniona pod adresem Bäckerstraße 4, dziś jest to ul. Rycerska). Kształcił się jako architekt.

Warto dodać, że ten artysta związany z Wałbrzychem był też autorem powojennego projektu odbudowy opery w Lipsku. Gmach wzniesiono w latach 1954-1960 według projektu Kunza Nierade i Kurta Hemmerlinga i w stylu neoklasycystycznym (pierwotna operę - tzw. Neues Theater – wybudowano według projektu Carla Ferdinanda Langhansa z Wrocławia w XIX wieku). 


wałbrzyska książka adresowa z 1913 roku, wymieniona jest matka architekta - Elisabeth Nierade. Jako uczeń Kunz Nierade mieszkał w Wałbrzychu w latach 1905 - 1919. W 1949 zaprojektował grób Bacha 



płyta nagrobna Jana Sebastiana Bacha w kościele św. Tomasza w Lipsku 

***

Polecam również inne posty związane z Janem Sebastianem Bachem i Dolnym Śląskiem, szczególnie:









*****
***

niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic 
 
****

Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. 
CC BY-NC-ND

Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz