23 lutego 2024

Czar klasycznych wzorców – dolnośląskie przykłady klasycyzmu i neoklasycyzmu (GALERIA)

Postanowiłem wybrać niektóre interesujące budowle, reprezentujące styl nawiązujący wprost do antycznych wzorców Grecji i Rzymu. Dzięki architekturze klasycyzmu i klasycyzującym tendencjom przełomu XIX i XX wieku, wiele budowli w regionie przypomina starożytne świątynie, pałace czy inne budowle z obszaru kulturowego basenu Morza Śródziemnego.


W tym przeglądzie subiektywny zestaw architektonicznych ciekawostek. Tym razem kluczem wyboru jest epoka czy też styl.

Klasycyzm to w architekturze styl wzorujący się na formach architektonicznych starożytnego Rzymu i Grecji. Był popularny w połowie XVIII wieku (na Dolnym Śląsku w II połowie XVIII wieku i na początku XIX wieku). Stanowił estetyczną reakcja na przepych baroku i rokoka. Klasycyzm stawiał na proste, eleganckie, harmonijne i stonowane kompozycje i ornamenty. Motorem napędowym rozwoju i popularności stylu były m.in. odkrycia archeologiczne na terenie Grecji i Włoch, pogłębiające wiedzę na temat kultury antyku. Klasycyzmy objawił się również w innych sztukach, w tym w muzyce (m.in. Mozart i Beethoven), literaturze czy zdobnictwie i sztuce użytkowej. Do klasycyzmu wlicza się późną architekturę palladiańską np. w Anglii oraz styl empire we Francji i częściowo także  niemiecki Biedermeier. 




Opera Wrocławska, projekt C.F. Langhansa, więcej >> TUTAJ 



poewangelicki kościół w Dzierżoniowie, projekt C.G. Langhansa, więcej >> TUTAJ 




synagoga pod Białym Bocianem we Wrocławiu, projekt C.F. Langhansa, więcej >> TUTAJ 



ewangelicki kościół Zbawiciela w Wałbrzychu, projekt C.G. Langhansa, więcej >> TUTAJ 



Teatr w Legnicy, projekt C.F. Langhansa, więcej TUTAJ 


Na Dolnym Śląsku czołowymi twórcami klasycyzmu byli: >> Carl Gotthard Langhans (ur. 15 grudnia 1732 w Kamiennej Górze, zm. 1 października 1808 w Dąbiu koło Wrocławia) oraz jego syn - >> Carl Ferdinand Langhans (ur. 14 stycznia 1781 we Wrocławiu, zm. 22 listopada 1869 w Berlinie). Wspomniani mistrzowie architektury klasycystycznej pozostawili swoje dzieła nie tylko na Dolnym Śląsku, ale i w Berlinie. W stolicy Niemiec znajduje się np. Brama Brandenburska – dzieło C.G.Langhansa z Kamiennej Góry, wzniesiona z kamienia z Dolnego Śląska, oraz Opera Unter den Linden zaprojektowana przez C.F. Langhansa. Z kolei mianem neoklasycyzmu określa się klasycyzujące tendencje, panujące od końca XIX wieku.

W niniejszym wpisie postanowiłem zaprezentować rozmaite budowle wybudowane lub przebudowane w duchu klasycyzmu i neoklasycyzmu. To kościoły, pałace i budynki użyteczności publicznej, znajdujące się m.in. we Wrocławiu. Wałbrzychu, Legnicy, Dzierżoniowie i w innych miejscowościach.





Pałac Jedlinka w Jedlinie-Zdroju, więcej >> TUTAJ 


dworzec Wałbrzych Miasto 


pawilon Herbaciarni w Bukowcu, zespół pałacowo-parkowy w Dolinie Pałaców i Ogrodów 


ganek z kolumnami z Pompejów, kościół w Mysłakowicach, więcej >> TUTAJ 


pałac Albertich w Wałbrzychu, obecnie Muzeum Porcelany, projekt Niederräckera, ucznia C. G. Langhansa, więcej >> TUTAJ  




stara giełda we Wrocławiu, projekt C.F. Langhansa, przebudowa Plüddemenna, więcej: TUTAJ 



budynki w uzdrowisku Szczawno-Zdrój (zakład przyrodoleczniczy i dawny dom kuracjusza), więcej >> TUTAJ 


kamienica kupiecka w Kamiennej Górze, obecnie Muzeum Tkactwa, więcej >> TUTAJ 


odbudowany klasycystyczny Teatr Gryphiusa w Gogowie 

Warto też wspomnieć o planach odbudowy Pałacu Hatzfeldów we Wrocławiu – dzieła C.G.Langhansa.

Innymi obiektami godnymi uwagi są np.: pałac w Samotworze (dzieło C.G. Langhansa), pałac w Brzegu Dolnym (przebudowany przez C.G.Langhansa). Z ruin warto wspomnieć o mauzoleum rodziny von Hoymów w Brzegu Dolnym (unikat zaprojektowany przez Friedricha Gilly’ego), ruiny pałacu w Pątnowie czy ruiny pałacu w Kluczowej.



ratusz w Świebodzicach 




ruiny kościoła w Żeliszowie, domniemany projekt C.G. Langhansa, więcej >> TUTAJ 



Pałac Wallenberg-Pachalych we Wrocławiu, projekt C.G. Langhansa, przebudowany przez C.F. Langhansa 


ratusz w Kowarach, więcej >> TUTAJ 



dworzec Świebodzki we Wrocławiu, więcej >> TUTAJ 


spichlerz w Bożkowie, więcej >> TUTAJ 


ratusz w Oleśnicy 


****

******

niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic (... a także innych miejsc, które odwiedziłem, oraz spraw, które mnie zainteresowały) 

Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej w podpisach - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. 

publikowane zdjęcia mojego autorstwa nie powstają w wyniku użycia narzędzi AI (sztucznej inteligencji), ujęć z dronów, obróbki graficznej polegającej na montażu, dodawaniu i wymazywaniu elementów. Fotografie mają charakter dokumentacji odwiedzonych miejsc i obiektów, w takiej formie, w jakiej je oglądałem. 

licencja praw autorskich materiałów własnych na blogu zezwalająca na użycie na określonych warunkach 
CC BY-NC-ND

autorem bloga jest Robert - muzealnik, dziennikarz, przewodnik, animator, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku




Brak komentarzy:

Prześlij komentarz