ŚWIDNICA – miasto zabytków, pierników, piwa, protestantów i kupiectwa! Wybór atrakcji, zabytków i ciekawostek (GALERIA - DUŻO ZDJĘĆ/ MAPY)

Świdnica to jedno z najpiękniejszych, najstarszych i najlepiej zachowanych miast Dolnego Śląska. Należy do miast UNESCO. Są tam również aż dwa Pomniki Historii. W Świdnicy znaleźć można bezcenne przykłady architektury sakralnej (z Kościołem Pokoju i Katedrą na czele) po świeckie cacka (z ratuszem, kamienicami, obiektami użyteczności publicznej) po małą architekturę (z zaskakującym Neptunem i nie mniej fascynującym... Srającym Chłopkiem). Oto znane i mniej znane perły Świdnicy!  

Zapraszam do mojego subiektywnego przewodnika po Świdnicy i jej niezwykłych zabytkowych i przyrodniczych atrakcjach turystycznych. W artykule garść wybranych ciekawostek historycznych i ponad 100 ZDJĘĆ mojego autorstwa. Dla wygody zwiedzających według tego poradnika – znaczniki lokalizacyjne na MAPIE! 

Miłego szukania inspiracji! 

Świdnica (łac. Svidnica, niem. Schweidnitz, cz. Svídnice) to miasto w województwie dolnośląskim i na Dolnym Śląsku. Leży na Przedgórzu Sudeckim, nieopodal Gór Wałbrzyskich. 15 km linii prostej od Świdnicy znajduje się wierzchołek Ślęży – świętej góry Śląska, najwyższej góry Przedgórza Sudeckiego. Z kolei 18 km w linii prostej od Świdnicy znajduje się szczyt Borowej, najwyższego wzniesienia Gór Wałbrzyskich. Administracyjnie Świdnica wchodzi w skład Aglomeracji Wałbrzyskiej. To jedno z większych miast regionu (7. co do wielkości miasto województwa) z największą w całym województwie gęstością zaludnienia. 

>> Kościół Pokoju w Świdnicy << zapraszam po więcej 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/9xxS3M9LHo7KeMbR9

***

>> Katedra św. Stanisława i Wacława w Świdnicy << zapraszam po więcej 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/WDrHjge6eFYpBZko9

***

>> Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy << zapraszam po więcej

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/jrQkzTvEy76dTQhQ7

***

>> altana parkowa w Świdnicy << zapraszam po więcej 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/gQTkkYGtvTs7bPZR7

***

>> ławeczka Marii Cunitz w rynku w Świdnicy << zapraszam po więcej 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/zSMLBrVgSrLLxeuy6

***

Według badaczy nazwa miasta wywodzi się od słowiańskiej nazwy krzewu świdwy, czyli derenia. Z kolei niemiecka forma Schweidnitz, używana od XIV wieku, stanowi germańskie przekształcenie pierwotnej nazwy słowiańskiej. W herbie miasta widać z kolei.... dzika, który jest symbolem odwagi i męskości. 

>> dawna apteka, w której mieści się galeria << zapraszam po więcej 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/RjVr6SRHHDSKR3MH6

Ogród Różany z widokiem na katedrę 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/UuPDXxjDkYqxjNWs5

***

>> Srajludek w Świdnicy << zapraszam po więcej 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/k1NvCdhXUhXCFepg9

***

>> Karczma Zagłoba w Świdnicy << zapraszam po więcej 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/4VMt1eDoHdLXjs2r6

***

>> wieża ratusza w Świdnicy  - wieża widokowa << zapraszam po więcej 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/YCLSmMMzTYveeWi57

***

Świdnica to miasto stare i znaczące. Posiada bardzo bogatą historię i dziedzictwo materialne oraz duchowe. W średniowieczu, za czasów Piastów, Świdnica została stolicą księstwa świdnicko-jaworskiego, jednego z kilku księstw w obrębie dzielnicy Śląska. Prawa miejskie otrzymała w XIII wieku. W 1290 roku Świdnica posiadała własne prawa mennicze i mennicę. Było to wielki wyróżnienie. 

rynek w Świdnicy z Kolumną Trójcy Świętej i kamienicą z Merkurym 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/dK4ZdFhhimgW8e8C8

***

jeden z murali świdnickich, nawiązujący do koncertów bachowskich w mieście 

***

gmach sądu w Świdnicy 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/ibrwEWBZroQTWp8AA

***

pomnik Wielanda w Parku Centralnym w Świdnicy, dzieło rzeźbiarki Dorothei von Philipsborn

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/CV3NNoBDLcbQiLga9

***

gmach banku w Świdnicy 

***

Z 1293 roku pochodzi świdnicki zapis urzędniczy, odnotowujący zawód piernikarza: "piperatas tortas facientes". Jest to niezwykle stare świadectwo profesjonalnego wypieku korzennych smakołyków. Wyprzedza takie ośrodki, jak Toruń czy Norymberga. Świdnica z tego powodu jest historycznie piernikarskim ośrodkiem. 

Miasto słynęło również z produkcji piwa. W wielu miastach centralnej Europy istniały specjalne „Piwnice Świdnickie”, gdzie podawano cenione piwo warzone w Świdnicy.

>> Fontanna Neptuna w Świdnicy << zapraszam po więcej 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/8ASrdTf39DGvppBS7

***

zabudowa rynku w Świdnicy 

***

>> Kamienica z Hermesem w Świdnicy << zapraszam po więcej 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/oSHraWnv12nSuj2P8

***

pomniki Dziki Świdnickie na skwerze przy bibliotece, współczesna rzeźba nawiązuje do motywów heraldycznych miasta 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/PcwHR9nNk2Ndgv3F8

***

herb Dolnego Śląska w holu dworca Świdnica Miasto 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/h38fJ5rFFxFnWbvH7

***

W II połowie XIV wieku Świdnica przeszła w ręce czeskie, a dokładnie pod panowanie króla Wacława, który był synem piastowskiej księżnej Anny Świdnickiej. W końcu XIV wieku Świdnica była drugim po Wrocławiu najludniejszym i najważniejszym miastem Śląska. W XVII wieku Świdnica mocno ucierpiała w czasie wojny trzydziestoletniej. W II połowie XVII wieku, za sprawą pokoju kończącego wspomniany konflikt, w Świdnicy powstał jeden z trzech Kościołów Pokoju. Do dziś jest największym tego typu kościołem w Europie. 

>> Kościół Pokoju w Świdnicy << zapraszam po więcej 

To drewniany, szachulcowy kolos, prawdziwy cud architektury. Dzięki temu unikatowemu zabytkowi Świdnica może poszczycić się wpisem na listę dziedzictwa UNESCO. Kościół jest również związany z życiem muzycznym – odbywają się w nim Festiwal Bachowski i Festiwal Schlaga.
W kościele tym w XVIII wieku na organach grał z polecenia Bacha - Christoph Gottlob Wecker, uczeń wielkiego mistrza z Lipska.
Z kolei w szkole przykościelnej uczył G.Langhans, ojciec Carla Gottharda Langhansa, architekta, autora Bramy Brandenburskiej w Berlinie (młodszy Langhans wychował się na przykościelnym terenie). 

>> Kościół Pokoju w Świdnicy << zapraszam po więcej 

Warto dodać, że wokół kościoła zachował się cmentarz ewangelicki pełen zabytkowych epitafiów, nagrobków i kaplic grobowych z XVIII-XX wieku. To prawdziwe muzeum pod gołym niebem. 

>> Cmentarz przy Kościele Pokoju w Świdnicy << zapraszam po więcej 

Miasto było majętne – o czym świadczą bogate kamienice i wspaniała architektura (w tym ogromna katedra – jeden z najwyższych historycznych budynków Śląska i Europy Środkowej!).
Wysoki poziom materialny życia miał także odbicie w życiu społecznym i mentalnym. W Świdnicy aktywna była w XVII wieku atronomka – jedna z pionierek kobiet w nauce, a także urodził się tam założyciel uniwersytetu lipskiego (więcej o "VIP-ach" z Świdnicy na końcu). 

>> ławeczka Marii Cunitz w rynku w Świdnicy i mural poświęcony atronomce w Świdnicy << zapraszam po więcej 

W połowie XVIII wieku miasto znalazło się pod panowaniem pruskim. W 1810 roku doszło do sekularyzacji klasztory dominikanów, franciszkanów i kapucynów w Świdnicy. W 1844 roku do miasta dotarła linia kolejowa. Kolej była rozwijana w kolejnych dziesięcioleciach. Do dziś do Świdnicy można dojechać bezpośrednio pociągiem m.in. z Wrocławia czy Legnicy. 

>> Katedra św. Stanisława i Wacława w Świdnicy << zapraszam po więcej 

W 1945 roku Świdnica wraz z Dolnym Śląskiem stała się częścią Polski. Miasto szczęśliwie nie ucierpiało w czasie wojny i zachowało cenne budowle, stając się ośrodkiem turystycznym. W 2004 roku Świdnica zyskała także status miasta diecezjalnego, a potężny kościół parafialny został podniesiony do godności katedry.

Ten cenny zabytek jest wpisany na listę Pomników Historii.  Katedra pod wezwaniem św. Stanisława i św. Wacława, pochodzi z lat 1330-1390, przebudowana była w XIX wieku. Imponująca wieża ma wysokość 101,21 m! Katedra słynie też z potężnego gotyckiego okna, które uważane jest za największe tego typu okno na Śląsku. Z kolei boczny portal posiada intrygujące przedstawienia kobiecej mocy, symbolizowane dwiema antycznymi kobietami, które pokonały mężczyzn. 

>> Katedra św. Stanisława i Wacława w Świdnicy << zapraszam po więcej 

>>Filis ujeżdżająca Arystotelesa oraz Samson i Dalila z portalu katedry << zapraszam po więcej

W obrębie rynku warto zwrócić uwagę nie tylko na potężne kamienice, ale i na zabudowę śródrynkową z dawnym ratuszem na czele. Obecnie w jego murach znajduje się Muzeum Dawnego Kupiectwa. Bardzo interesująca instytucja kultury z ciekawą kolekcją muzealiów.

>> Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy << zapraszam po więcej

Z kolei obok muzeum wznosi się wieża ratusza (odbudowana po katastrofie), będąca punktem widokowym. Warto zobaczyć wspaniałe krajobrazy! Z wieży doskonale widać góry (szczególnie Masyw Ślęży, Góry Wałbrzyskie i Góry Sowie), a także piękne budowle, w tym dominującą katedrę. 

>> wieża ratusza w Świdnicy  - wieża widokowa << zapraszam po więcej 

W tej części miasta na uwagę zasługuje również teatr miejski z tradycjami sięgającymi I połowy XIX wieku oraz dawna apteka, mieszcząca obecnie galerię centrum kultury. Wnętrza tego obiektu zachwycają cenną sztukaterią o finezyjnych przedstawieniach zwierzęcych. 

>> dawna apteka, w której mieści się galeria << zapraszam po więcej 

Warto zwrócić uwagę na liczne zabytki małej architektury, w tym cenne barokowe rzeźby. W rynku można zobaczyć potężną kolumnę Trójcy Świętej, fontannę z Neptunem – patronem kupiectwa, fontannę z Atlasem, czy secesyjną kamienicę z figurą Merkurego. Warto również zwrócić uwagę na współczesną ławkę z astronomką Marią Cunitz. 

W rynku znajdziemy również przedstawienia św. Jana Nepomucena i św. Sebastiana. 

Rynek to również gastronomia (w tym czekoladki, które serdecznie polecam!), a także targ kwiatowy. W rynku odbywają się rozmaite wydarzenia, w tym jarmarki świąteczne i popularny jarmark staroci. 

Kolumna Trójcy Świętej na rynku w Świdnicy 

rzeźba św. Florian na dawnym ratuszu w Świdnicy 

>> Fontanna Neptuna w Świdnicy << zapraszam po więcej 

Pomnik św. Jana Nepomucena na rynku w Świdnicy 

rzeźba narożna św. Jana Chrzciciela z wspornikiem z figuralną sceną z rycerzem i bazyliszkiem (róg Kotlarskiej/Łukowej przy rynku)

fontanna Atlasa na rynku w Świdnicy
lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/DRapcTERm9RJ6ac96

Hermes z kamienicy w rynku 

Godne uwagi są również kamienice: renesansowe, barokowe, klasycystyczne czy secesyjne, zachwycające m.in. portalami, detalami zdobniczymi. 

zabudowa rynku w Świdnicy 

Świdnica jest miastem, które zachwyca również zadbaną zielenią miejską. Cieszą parki, których na terenie miasta jest kilka. Miasto słynie również z pięknego ukwiecenia, a wczesną wiosną z magnolii. W kilku parkach świdnickich, oprócz roślinności, znaleźć również można ciekawe przykłady architektury parkowej. 

>> Park Centralny w Świdnicy << zapraszam po więcej 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/6jgshC95HqhWo6ED9

Na przykład piękny most czy rzeźba kowala Wielanda znajdziemy w Parku Centralnym, a romantyczną altanę w Parku Młodzieżowym. Godny uwagi jest również Ogród Różany. Stoi przy nim majestatyczny gmach banku. 

>> altana parkowa w Świdnicy << zapraszam po więcej 

Ogród Różany w Świdnicy 

Warto również dodać, że Świdnica to miasto murali. Może pochwalić się wieloma malowidłami na budynkach. Przedstawiają one m.in. wybitne i zasłużone osoby (m.in. Wajda, Stańko, Lem, Cunitz, Sendlerowa). 

mural z Ireną Sendlerową w Świdnicy 

Inne zabytki i miejsca, na które warto zwrócić uwagę to m.in. zabytkowy dworzec kolejowy Świdnica Miasto, barokowy kościół z sanktuarium Józefa Oblubieńca będący częścią zespołu poklasztornego dawnych świdnickich urszulanek, gmach Sądu Okręgowego w Świdnicy (w budynku w 1929 zeznawał jako świadek Adolf Hitler), zabytkowy budynek apteki pod Bykami, czy dawny pałac cystersów krzeszowskich, w którym siedzibę ma Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Kamila Norwida w Świdnicy. Ciekawym przykładem małej architektury jest kolumna z św. Florianem, stojąca przy kolegium obok katedry. 

dworzec PKP w Świdnicy 

gmach sądu w Świdnicy 

sanktuarium św. Józefa w Świdnicy 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/QN7X9NKs5C3FFHZZA

>> dawny pałac opata cystersów krzeszowskich, mieszczący obecnie bibliotekę w Świdnicy << zapraszam po więcej 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/hYzXZ48njg5KU9Tr7

Apteka pod Bykami w Świdnicy 

lokalizacja: https://maps.app.goo.gl/TpygFcskuQsxo5J97

kolumna św. Floriana w Świdnicy 

Zachwycają również monumentalne kamienice i wille mieszczańskie położone poza rynkiem. Warto także zwrócić uwagę na Karczmę Zagłoba, ulokowaną w zabytkowej kamienicy. 

jedna z kamienic w Świdnicy 

barokowa kamienica w Świdnicy 

>> Karczma Zagłoba w Świdnicy << zapraszam po więcej 

Natomiast na obrzeżach miasta (w zasadzie już na terenie gminy wiejskiej Świdnica) znajduje się dość zaskakujący, unikatowy pomnik zwany prześmiewczo Srajludkiem, albo ironicznie Bolkiem Myślicielem. To przedwojenna figura ukazująca... mężczyzny, który ze spuszczonymi spodniami siedzi na wychodku. Ten żartobliwy ludowy pomnik znajduje się przy oczyszczalni ścieków i jest jedną z nieoczywistych atrakcji Świdnicy. 

>> Srajludek w Świdnicy << zapraszam po więcej 

Na koniec kilka ciekawostek personalnych. Z miastem związanych było wiele interesujących i wpływowych osób. Oto niektóre z nich: 

• Johannes Hoffmann von Schweidnitz, teolog, rektor uniwersytetów w Pradze i Lipsku – współzałożyciel tego drugiego uniwersytetu 
• Thomas Stoltzer, który należał do najwybitniejszych kompozytorów niemieckich początku XVI wieku, uważa się, że napisał pierwsze większe dzieła sakralne w języku narodowym na niemieckim obszarze kulturowym
• Maria Cunitz, atronomka, która w XVII wieku prowadziła obserwacje ciał niebieskich i publikowała swoje badania
• Benjamin Schmolck, pastor Kościoła Pokoju, autor pieśni i hymnów, do których muzykę pisali kompozytorzy baroku. 
• Zygmunt Hahn, osobisty lekarz polskiego księcia Jakuba Sobieskiego, propagator i pionier wodolecznictwa
• Johann Christoph Glaubitz - architekt, mistrz budowlany w Wilnie,  najsłynniejszy architekt późnego baroku w Wielkim Księstwie Litewskim, autor kościoła Świętego Jana w Wilnie, związanego z polskimi akcentami historycznymi i kulturalnymi  
• Robert Luther  - XIX-wieczny astronom, odkrywca planetoid (odkrył 24 z nich w latach 1852–1890)
• Albert Neisser, lekarz, odkrył dwoinkę rzeżączki, 22 razy nominowany do nagrody Nobla.  

Świdnicę odwiedziło wielu znanych i ciekawych podróżników:  

• w 1790 roku zawitał tam Goethe, autor „Fausta”
• w 1800 roku miasto odwiedził J.Q. Adams, późniejszy 6. prezydent USA,
• w 1803 roku w Świdnicy zawitał Wybicki, autor słów polskiego Hymnu. 

Piwo Świdnickie, rynek w Świdnicy 

oficjalna zakładka turystyczna miasta Świdnica: 

>> https://um.swidnica.pl/pages/pl/turystyka.php

*********

polecam również opracowania dotyczące innych miejscowości: 

WROCŁAW - ponad 100 pięknych, ciekawych i niezwykłych miejsc, zabytków i atrakcji w stolicy Dolnego Śląska

WAŁBRZYCH – miasto zabytków i krajobrazów, słynne z białego i czarnego złota, czyli porcelany i węgla 

Szczawno-Zdrój: od wód i zabytków po Chełmiec - wspaniałe sudeckie uzdrowisko

Kamienna Góra – miasto pełne zabytków, historii, pięknych krajobrazów i niezwykłych kontekstów!

Perły Krzeszowa – barokowe cudo na Dolnym Śląsku i ciekawostki historyczne!

Sokołowsko – zaczarowana wieś w Górach Suchych

polecam również inne posty oznaczone tagami: 

#przewodnik,    #poradnik 

 *****

niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic (... a także innych miejsc, które odwiedziłem, oraz spraw, które mnie zainteresowały) 

Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej w podpisach - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. 

publikowane zdjęcia mojego autorstwa nie powstają w wyniku użycia narzędzi AI (sztucznej inteligencji), ujęć z dronów, obróbki graficznej polegającej na montażu, dodawaniu i wymazywaniu elementów. Fotografie mają charakter dokumentacji odwiedzonych miejsc i obiektów, w takiej formie, w jakiej je oglądałem. 

licencja praw autorskich materiałów własnych na blogu zezwalająca na użycie na określonych warunkach 

CC BY-NC-ND

autorem bloga jest Robert - muzealnik, dziennikarz, przewodnik, animator, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku