Opera! (wybrane teatry operowe i rozmaite ciekawostki)

24 lutego 1607 roku odbyła się premiera opery Orfeusz Claudio Monteverdiego. Według krytyków jest to właściwa data narodzin opery. Na blogu można znaleźć wiele postów związanych z wpływowym europejskim gatunkiem scenicznym. To artykuły na temat osób i miejsc powiązanych z operą, a także relacje i zdjęcia z wizyty w teatrach, w budynkach służących inscenizacji tej formy sztuki.

Zapraszam do krótkiego wpisu podsumowującego.

Za święto operowe uważa się też datę urodzin Monteverdiego: 15 maja.

Opera niewątpliwie jest jednym z charakterystycznych zdobyczy cywilizacji Zachodu. Została pomyślana jako odpowiedź humanistów i artystów na antyczną tradycję wykonywania sztuk scenicznych. Mit łączył się w nich z dramatem, muzyką i sztukami plastycznymi. Od 4 wieków opera z różnym skutkiem i różnymi drogami próbuje osiągnąć ten ideał. Począwszy od narodzin w czasach Monteverdiego, po reformy Glucka i Wagnera, aż po współczesne zmagania z gatunkiem i formą. To chwile wielkich wzlotów, poprzez Haendla, Mozarta, kompozytorów belcanta, XIX-wieczne szkoły narodowe (opera słowiańska - Moniuszko! Dvorak, Czajkowski, niemiecka - Weber, Wagner, Strauss, francuska czy inna) po weryzm i ekspresjonizm.

L'Orfeo toccata - Monteverdi - Savall (YouTube)

Wśród miłośników opery było wielu muzyków (nawet Bach, który nigdy nie napisał opery jako takiej), literatów (co ciekawe np. wiele komedii Moliera powstało przy współpracy z kompozytorem Jean-Baptiste Lully), filozofów (Nietzsche), ludzi nauki.
Opera, choć krytykowana i uważana za muzealną, przetrwała i przeżywa dzięki tzw. nurtowi teatru reżyserskiego prawdziwy renesans w XXI wieku.

Na blogu opublikowałem zdjęcia z wielu odwiedzonych przeze mnie miejsc związanych z operą.

opera margrabiów w Bayreuth, zabytek na liście dziedzictwa UNESCO

Administracja obiektu zakazuje wykonywania i publikowania zdjęć w celach komercyjnych. Niniejszy post ma charakter edukacyjny. Opublikowane zdjęcia mogą być wykorzystywane tylko w celach prywatnych. Obowiązuje zakaz rozpowszechniania fotografii w celach komercyjnych.

Opera Wrocławska

Festspielhaus w Bayreuth, teatr festiwalowy Wagnera

Opera Sempera w Dreźnie (ojciec architekta był z pochodzenia Dolnoślązakiem)

pomnik Wagnera w Saskiej Szwajcarii, gdzie pisał swoją operę Lohengrin

Opera w Pradze, gdzie premierę miał "Don Giovanni" Mozarta

Opera Wrocławska

Opera w Berlinie

pomnik w Teplicach nad Metui na cześć śpiewaka wagnerowskiego, który urodził się w tej sudeckiej miejscowości

Są też teksty, które polecam:

Wagnerowska majówka (wybór kontekstów dla miłośników opery i dolnośląskich oraz sudeckich historii)

Niezwykłe opery związane z Dolnym Śląskiem (wybór ciekawostek)

Śpiewak ze Skalnego Miasta, czyli podróż ze Skał Teplickich do Saskiej Szwajcarii
(o wspomnianym tenorze bohaterskim, który był pierwszym Rienzim, Tannhauserem oraz jednym z najlepszych Lohengrinów)

Ojcowie słynnych teatrów operowych – synowie kamiennogórzan
(o Semperze i Langhansie młodszym, których ojcowie pochodzili z Kamiennej Góry. Architekci ci wznieśli budynki teatrów operowych m.in. we Wrocławiu i Dreźnie)

Romantyczni muzycy we Wrocławiu (i nie tylko)
(m.in. o pracy Webera we Wrocławiu i projekcie opery "Liczyrzepa", oraz o wizycie Wagnera na Dolnym Śląsku)

Ideologia, sztuka i Amen (w Saksonii i świecie artystycznych zbiegów okoliczności)
(m.in. o marszach weselnych i innych związkach Wagnera z Mendelssohnem)

Kochanek wszech czasów Mozarta prosto z Pragi (zdjęcia + muzyka)
(o praskiej premierze operowej Mozarta)

Jedno bawarskie miasto, dwa niezwykłe teatry oraz śląskie i polskie konteksty z nimi związane (Bayreuth: Festspielhaus i Markgräfliches Opernhaus)

Karnawał i wolna miłość przeciw władzy – komizm Szekspira, ideologia dolnośląskiego rewolucjonisty i muzyka młodego Wagnera (dolnośląskie smaczki i wczesna opera geniusza dramatu muzycznego)

Królowa Łez we Wrocławiu – gwiazda opery, rewolucjonistka, skandalistka... erotomanka?

Śląski motet Heinricha Schütza i jego opera do słów Ślązaka – wielki poprzednik Bacha we Wrocławiu i jego współpraca z Bolesławianinem

Wnuk wrocławianina i syn bierutowianina – królowie barokowej opery w Londynie (Jerzy Fryderyk Händel i kastrat Gaetano Berenstadt)

Muzyczne wampiry i kompozytorzy związani z Dolnym Śląskiem i Łużycami (Marschner i Erdmann)

Uczył się u Glucka, komponował jak Mozart, grał z Haydnem, tworzył na Dolnym i Górnym Śląsku - Carl Ditters von Dittersdorf (Oleśnica, Javornik, Wrocław, Pokój)

Światowy Dzień Opery (Dolnośląskie konteksty + inne ciekawostki) (galeria oraz informacje)

Festiwal Wagnerowski z blogiem Welthellsicht (Dolnośląskie i sudeckie konteksty – podsumowanie + osobiste refleksje)

Bayreuth i Kanon Bayreuth a Dolny Śląsk – dzieła i festiwal Wagnera, ich związek z Dolnym Śląskiem oraz z działalnością Dolnoślązaków (Wrocław, Legnica, Kłodzko, Jelenia Góra, Kamienna Góra, Lwówek Śląski, Sudety...)

Wrocław przed Paryżem („Orfeusz” Glucka na scenach Europy)

Strauss i Dolny Śląsk w dwóch aktach – skandaliczna opera we Wrocławiu oraz ostatnia pieśń do słów Ślązaka

160 lat zenitu metafizycznego teatru miłości, czyli „Tristan” Wagnera i mieszkańcy Dolnego Śląska (niedoszła Izolda z Wrocławia, dziennikarz z Jeleniej Góry, pianista z Lubawki i kapelmistrz z Lwówka)

Wagner i Dolny Śląsk oraz Dolnoślązacy (odwiedziny w regionie, znajomi i wykonawcy)

Moniuszko – Dolny Śląsk i Dolnoślązacy (Elsner, Bilse, Kudowa-Zdrój, Wrocław)

Polonez z zaskoczenia (polskie rytmy w niemieckiej muzyce związanej z Biblią i mitami!)

Wielkopiątkowy cud na scenie (Parsifal i śląskie ciekawostki związane z tym dziełem)

Katarzy, Templariusze, Wagner i Graal oraz teoria Einsteina

Rudy Ksiądz z Wenecji w karnawałowym Wrocławiu