15 lutego 2023

Fantastyczne fasady i elewacje – 10 ciekawych budowli na Dolnym Śląsku (GALERIA)

Fasada jest „twarzą” budynku, jego ozdobnym licem, które ukazuje mieszkańcom, turystom czy przechodniom. Myślenie o dekoracyjności elewacji zmieniało się wraz z epokami i stylami. Wiele historycznych fasad budzi do dziś zachwyt i zadumę. To monumentalne i kunsztowne konstrukcje, które w przemyślany sposób łączą architekturę ze sztukami plastycznymi. Dzięki fasadom pałaców, kościołów, kamienic czy budynków użyteczności publicznej przestrzeń zyskuje na urozmaiceniu krajobrazu kulturowego. Chodzi zarówno o walory estetyczne, jak i rozmaite znaki semantyczne w postaci symboli religijnych, mitycznych, heraldycznych i innych. 


Wybrałem 10 interesujących budowli różnego typu z kilku miejsc na Dolnym Śląsku. To moje subiektywne zestawienie efektownych i ciekawych fasad oraz elewacji. Zapraszam. Przygotowałem galerię z opisem i znacznikami na mapie. 


Fasada to według definicji słownikowej główna, efektowna elewacja budynku. Charakteryzuje się zwykle szczególnie dużą dekoracyjnością, a nawet wystawną monumentalnością. Jej finezyjność spełnia funkcje reprezentacyjne dla całego gmachu. Słowo fasada wywodzi się z francuskiego façade i włoskiego facciata, które to terminy wynikają z łacińskiego słowa facies – twarz. „Facjata” budowli zwykle zwrócona jest w stronę przestrzeni publicznej – ulic, placów. W przypadku kościołów, z uwagi na ich orientowanie, fasada zwykle jest zachodnią elewacją. 

Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krzeszowie
Barokowy kościół dawnego opactwa cystersów, zbudowany w latach 1728–1735. Bogato zdobiona fasada, dekorowana jest kolumnami, pilastrami i rzeźbami dłuta praskiego artysty Ferdynanda Brokoffa. Figury przedstawiają patriarchów biblijnych, świętych katolickich oraz grupę Trójcy Świętej.

mapa/lokalizacja:
>> https://goo.gl/maps/Q7ZpwyEiMyaCQzgx6

więcej o tym miejscu na blogu:
>> Perły Krzeszowa – barokowe cudo na Dolnym Śląsku i ciekawostki historyczne










***

Ratusz we Wrocławiu 
Późnogotycki ratusz, jeden z najciekawszych budynków Wrocławia i jedna z najcenniejszych budowli historycznego magistratu w Polsce. Obecnie mieści oddział wrocławskiego Muzeum Miejskiego – Muzeum Sztuki Mieszczańskiej. Elewacje: wschodnią, południową i zachodnią zdobią szczyty, rzeźby i reliefy. Wykusze i ryzality z cegły ozdobione są późnogotycką kamieniarką. 

mapa/lokalizacja:
>> https://goo.gl/maps/1opPLPmmdJVGW4g88

więcej o tym miejscu na blogu:
>> Stary Ratusz we WROCŁAWIU (GALERIA)



















***


Opactwo Cystersów w Lubiążu 
Jeden z najciekawszych kompleksów architektonicznych Śląska, jest największym opactwem cysterskim na świecie. Bywa nazywany arcydziełem śląskiego baroku. Długość fasady wynosi 223 metry i jest to najdłuższa sakralna fasada barokowa w Europie i jedna z najpotężniejszych fasad w ogóle.

mapa/lokalizacja:
>> https://goo.gl/maps/XB67e2Fg3NUVdnJx8

więcej o tym miejscu na blogu:
>> Lubiąż – drugie imię baroku. Cysterskie niebo sztuki na śląskiej ziemi (GALERIA)





***


Zamek Książ w Wałbrzychu 
To kompleks zamkowy położony na Pogórzu Wałbrzyskim, w części Książańskiego Parku Krajobrazowego. Jest trzecim co do wielkości zamkiem w Polsce. Najstarsze części zamku powstały w średniowieczu. Budowla ma charakter eklektyczny, ulegała przez kilka stuleci rozmaitym przebudowom i rozbudowie (m.in. w latach 1909–1923). Frontowa jest elewacja wschodnia, od strony dziedzińca honorowego. Bardzo rozbudowana i urozmaicona architektonicznie jest elewacja południowa, widoczna z punktu widokowego i najczęściej fotografowana. Jej częścią (przy Dziedzińcu Kasztanowcowym) jest fragment wzorowany na pałacu Pellerhausm w Norymberdze. Monumentalna elewacja zachodnia znajduje się od strony tarasów. Charakteryzuje się dwiema basztami i potężnym kartuszem herbowym.

mapa/lokalizacja:
https://goo.gl/maps/DnrgBcaRSUGq8D7i8

więcej o tym miejscu  na blogu:
>> Zamek Książ – od podziemi, przez bogate wnętrza po tarasy i ogrody (+ wystawy i wydarzenia) (GALERIA)










***

Kamienica Scultetusa w Legnicy 
Zdobienia kamienicy pochodzą z 1611 roku. Oprócz ornamentów znajdziemy tam personifikacje siedmiu sztuk wyzwolonych (septem artes liberales): Gramatyki, Dialektyki, Retoryki, Muzyki, Arytmetyki, Astronomii oraz Geometrii. Autorem pięknego sgraffita był mistrz Giovanni i jego uczniowie.

mapa/lokalizacja:
>> https://goo.gl/maps/KaDEhSWrmPVfVCKK7

więcej o tym miejscu na blogu:
>> Scultetus z Legnicy i Scultetus z Görlitz oraz ich piękne domy 





***


Zamek Grodno w Zagórzu Śląskim

Zamek Grodno (Kynsburg) jest położony w Górach Czarnych (część Gór Wałbrzyskich). Ozdobą zamku jest budynek bramny z XVI wieku z ciekawym portalem (z łacińską maksymą "Fortiter et Fideliter” - dzielnie i wiernie) i bogatą renesansową dekoracją wykonaną w technice sgraffita. Wśród detali można wyróżnić dwa gryfy oraz zegar słoneczny i księżycowy. 

mapa/lokalizacja:
>> https://goo.gl/maps/LQP9cv8Td9bGX9yn8

więcej o tym miejscu na blogu:
>> Zamek Grodno – z widokiem na góry, ciekawą historią i klimatycznym wnętrzem (GALERIA)















***

Uniwersytet Wrocławski

Historyczny gmach główny uniwersytetu to perła śląskiego baroku. 
Kamień węgielny położony w 1728 roku w miejscu zburzonego wcześniej średniowiecznego zamku piastowskiego. Pierwotnie projekt zakładał znacznie większy gmach, zrealizowano go jedynie w około 2/3, w tym nie wybudowano najwyższej planowanej wieży. Fasada jest ozdobiona pilastrami oraz rzeźbami (alegoriami), zwłaszcza balkon nad wejściem głównym oraz wieża matematyczna. 

mapa/lokalizacja:
>> https://goo.gl/maps/oX2rA7LL2rmhFGD86

więcej o tym budynku na blogu: wnętrza: 
>> Aula LeopoldinaSchody CesarskieOratorium Marianum, Wieża Matematyczna.
















***

Dawny dom handlowy Methner u. Frahne w Kamiennej Górze 

To ciekawa pamiątka po potędze przemysłu włókienniczego na Dolnym Śląsku. Fabryka spółki Methner i Frahne posiadała zakłady w wielu miejscowościach. Dom handlowy z siedzibą administracyjną firmy ulokowany był w Kamiennej Górze. Gmach z początku XX wieku, historyzujący, z elementami secesji, zachował się do dziś. Obecnie mieści jednostki kulturalne i oświatowe miasta (centrum kultury, bibliotekę, przedszkole, kluby). Poddany został pieczołowitej renowacji. Elewację frontową zdobią reliefy przedstawiające postaci alegoryczne, a także symbolikę związaną z handlem i rzemiosłem tkackim. 

mapa/lokalizacja:
>> https://goo.gl/maps/xUWBRPHPafbBENew6

więcej o tym budynku na blogu:
>> Praca, handel, bogactwo – mity i symbole: dom handlowy tkalni Methner u. Frahne w Kamiennej Górze









***

Kamienica Pod Siedmioma Elektorami we Wrocławiu

To wyjątkowo piękna renesansowa kamienica na wrocławskim rynku. Budynek pochodzi z drugiej połowy XIII wieku. Ozdoby fasady są późniejsze. Bogate zdobienia, w tym malarstwo iluzjonistyczne, freski z podobizną cesarza Leopolda I oraz siedmiu elektorów, to barokowe pamiątki z czasów Śląska pod panowaniem Habsburgów. 

mapa/lokalizacja:
https://www.google.com/maps/place/House+of+the+Seven+Electors/





***

Bazylika Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu

To gotycki kościół o bardzo cennych walorach architektonicznych. Początkowo należał do zakonu rycerskiego joannitów. W 2012 roku zabytek został wpisany na listę Pomników Historii. Kościół został wybudowany z kamienia: granitu, bazaltu oraz piaskowca. Fasada zachodnia jest dwuwieżowa, jednak obie wieże nie zostały ukończone. Portal zachodni z bogato rzeźbionym tympanonem pochodzi z XIV wieku. 

mapa/lokalizacja:
>> https://www.google.com/maps/place/Saints+Peter+and+Paul+Basilica/

Galeria z tego kościoła na blogu:
>> Bazylika Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu (GALERIA)







***

38. post z cyklu WOW

Wow! to mój zestaw ciekawostek, w których pokrótce opisuję niezwykłe zabytki czy widoki, jakie udało mi się uchwycić podczas moich wypraw. To rzeczy małe i duże. Często o niecodziennym kontekście lub niezwykłej historii. Zapraszam TUTAJ

***

***

niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic 

Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. 

CC BY-NC-ND

Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz