Zapraszam na mój wiosenny przegląd. Zdjęcia wykonane na Dolnym Śląsku w przedwiosennych i wiosennych miesiącach. Do tego piękne muzyczne perełki związane z nadejściem ukwieconej pory roku. Autorzy tych kompozycji to wybitni twórcy, którzy mają ciekawe związki biograficzne i artystyczne z Dolnym Śląskiem.
Astronomiczna wiosna zaczyna się 20 lub 21 marca. To data równonocy. Za początek tej pory roku uważa się też stałą datę 21 marca czyli „wiosnę kalendarzową”. Jej uroki podziwiamy aż do przesilenia letniego w czerwcu. Przez 92 dni przyroda przeżywa okres przebudzenia, rozkwitu i bujnego wzrostu. Na niezwykłe właściwości wiosny zwracają uwagę mity. Warto zwrócić uwagę, że przez wieki to właśnie marzec, kiedy wiosna się rozpoczyna, był pierwszym miesiącem roku.
Zapraszam na przegląd wybranych z moich zbiorów wiosennych zdjęć (około 90!) oraz muzyczne ciekawostki.
Bach
urodzony I dnia wiosny!
Kantata weselna „Weichet nur, betrübte Schatten” (BWV 202) – aria nr I „Weichet nur, betrübte Schatten”
+ oznaki wiosny i wczesnowiosenne kwiaty cz. I:
zawilce, Kotlina Kamiennogórska
krokusy, Szczawno-Zdrój
śnieżyca, Czarny Las
wawrzynek, Ogród Botaniczny UWr we Wrocławiu
krokusy, ROD Kamienna Góra
krokusy, Ogród Botaniczny UWr we Wrocławiu
przebiśniegi, Park Krajobrazowy Doliny Bystrzycy
przylaszczki, Góry Kaczawskie
magnolia, Arboretum w Wojsławicach
śnieżyce, Czarny Las
barwinek, Rudawy Janowickie
żonkile, tarasy Zamku Książ
kokorycz, Rezerwat wąwóz Lipa
wawrzynek, Bukowa Góra (Park Krajobrazowy Chełmy)
Komentatorzy sugerują, że kantata ta była wykonana właśnie na ślubie Jana Sebastiana z jego drugą żoną, sopranistką Anną Magdaleną. Bachowie przenieśli się tuż po ślubie do Lipska. Miało to związek z angażem Jana Sebastiana Bacha na ważne stanowisko, które piastował do ostatnich dni życia. Został kantorem w Szkole i kościele św. Tomasza w Lipsku. W kolegium, które przyjęło Bacha, zasiadał Christain Ludovici. Był on od 1694 roku był konrektorem szkoły (wicedyrektorem). Przez ponad rok pochodzący z Kamiennej Góry profesor był bezpośrednim przełożonym słynnego barokowego mistrza.
Z kolei Johann Sigismund Scholze, zwany Sperontesem, pochodzący z okolic Złotoryi, w swojej książce „Singende Muse an der Pleifle” wydanej za życia Bacha w Lipsku umieścił ciekawą ilustrację. Frontyspis rzekomo zawiera wizerunek rodziny Bachów: Jana Sebastiana i jego żony Anny Magdaleny. Autorem ilustracji był grawer Christian Friedrich Boëtius. Koncepcja jest o tyle intrygująca, że są podobieństwa między zawartością "Notatnika" żony Bacha a antologią dolnośląskiego muzyka-poety (za: "Sex, Death, and Minuets: Anna Magdalena Bach and Her Musical Notebooks").
Zięciem Anny Magdaleny został w 1749 roku Johann Christoph Altnickol, który urodził się najprawdopodobniej w Biernej koło Sulikowa w dzisiejszym powiecie zgorzeleckim.
Więcej TUTAJ
inne posty oznaczone tagiem #Bach
Słowa są zawarte w nietypowym układzie rymów ABCCAB. Opisują pokonanie zimy przez wiosnę. Muzyka ilustruje na początku mroźne zimowe szaty, które następnie zostają pokonane przez radosną wiosnę.
Smutne zimy cienie - odejdźcie,
mrozie i wichrze - już spokój.
Wiosny to czar,
serc naszych dar
daje nam już tylko szczęście,
co w kwiatach tych tonie wokół.
(tłumaczenie własne - autor bloga)
Bach: "Weichet nur, betrübte Schatten" (YouTube) - wersja orkiestrowa
***
Haendel
Concerto grosso in F major, Op. 6, No. 9 - 2. Allegro - według Organ Concerto no. 13 in F major, HWV 295 "The Cuckoo and the Nightingale"
+ oznaki wiosny i wczesnowiosenne kwiaty cz. II (Haendel również urodził się w marcu – według kalendarza gregoriańskiego):
krokusy, Szczawno-Zdrój
zawilce, Kotlina Kamiennogórska
krokus, Kotlina Kamiennogórska
śnieżyce, Czarny Las
pierwiosnek, Rudawy Janowickie
barwinek, Rudawy Janowickie
przebiśniegi, Park Krajobrazowy Doliny Bystrzycy
wawrzynek, Góry Suche
śnieżyce, Sokołowsko
krokusy, Ogród Botaniczny UWr we Wrocławiu
ciemiernik, Ogród Botaniczny UWr we Wrocławiu
śnieżyce, Sokołowsko
krokusy, ROD Kamienna Góra
narcyz - Szczawno-Zdrój
śnieżyce, Park Krajobrazowy Chełmy
Słynny kompozytor, autor „Mesjasza” i „Juliusza Cezara”, miał w sobie dolnośląską krew! Jego dziadek był wrocławianinem. Zaznaczył to w biografii muzyka nawet noblista, Romain Rolland. Śląsk pojawia się też w testamencie kompozytora. Zgodnie z ostatnią wolą mistrza 300 funtów po jego śmierci trafiło do jego kuzynki. Rahel Sophia Haendel była związana z Pszczyną. Niektórzy badacze łączą też z barokowym kompozytorem Valentina (Valtena) Hendla, budowniczego maszynerii wodnej we Fromborku przypisywanej samemu Kopernikowi. Obiekt został ukończony w 1571 roku, już po śmierci słynnego astronoma, przez "Kunstreiche Meister Valentin Hendel, Rohrmeister in Breslau"
Więcej TUTAJ.
Inne posty oznaczone tagiem #Haendel
O muzyce: To część wspólna dla dwóch różnych koncertów tego samego kompozytora (rodzaj autoplagiatu w muzyce nazywany parodią). W wersji nazywanej "The Cuckoo and the Nightingale" („Kukułka i słowik”) jest to koncert na organy i orkiestrę. W wersji drugiej (poniżej) rolę organów przejmują skrzypce solo. Instrumenty naśladują dźwięki wydawane przez wiosenne ptaki. Jest to jeden z ciekawszych utworów z repertuaru muzyki dawnej związany z wiosną.
Handel: Concerto grosso in F major, Op. 6, No. 9 - 2. Allegro (YouTube)
***
Mendelssohn
Lieder ohne Worte, Op.62 – No. 6 Allegretto grazioso in A Major -"Frühlingslied"
+ wiosenne kwiaty: kwitnące łąki, pola i ogrody:
kwitnące krzewy, Kotlina Kamiennogórska
tulipany, park w Świdnicy
pola rzepaku, Kotlina Kamiennogórska
mix kwiatów (w tym piwonie) - Ogród Botaniczny UWr we Wrocławiu
tulipanowiec, Kamienna Góra
łubiny, Kotlina Kamiennogórska
konwalia, Ogród Botaniczny UWr we Wrocławiu
Wielki romantyk I połowy XIX wieku był również związany z Dolnym Śląskiem. Kompozytor ten przeznaczył 300 gouldenów zarobionych podczas charytatywnego koncertu na pomoc dla poszkodowanych z Śląska i Ziemi Kłodzkiej. Z tym regionem związana była jego rodzina. Wuj Nathan Mendelssohn prowadził biznes w Dusznikach-Zdroju oraz w Kłodzku. Młody Felix był w odwiedzinach u krewnych w 1823 roku – w 150. rocznicę śmierci kompozytora w ścianę budynku w uzdrowisku Duszniki-Zdrój, w którym przebywał, wmurowano tablicę pamiątkową. Z pobytem Mendelssohna na Ziemi Kłodzkiej wiąże się też muzyczna legenda. Krąży anegdota, jakoby młody muzyk właśnie podczas odwiedzin w kurorcie skomponował muzykę do pieśni śląskiego poety von Eichenorffa. Chodzi o utwór "Wer hat dich, du schöner Wald" ("Der Jäger Abschied"). Więcej o Mendelssohnie TUTAJ.
Inne posty oznaczone tagiem #Mendelssohn
O muzyce:
Cykl „Lieder ohne Worte” (Pieśni bez słów) to muzyczne miniatury zebrane w 8 zeszytach, każdy po 6 części. "Frühlingslied" (Pieśń wiosenna) jest ostatnią częścią zeszytu V. Ten zbiór dedykowany był pianistce Clarze Schumann (o jej związkach z Dolnym Śląskiem TUTAJ).
Mendelssohn: Lieder ohne Worte, Op.62 - No.6 Allegretto grazioso in A Major -"Frühlingslied" (YouTube)
***
Wagner
urodzony wiosną, w maju
„Die Walküre” - akt I: pieśń wiosenna Zygmunta: „Winterstürme wichen dem Wonnemond”
+ wiosenne kwiaty: rododendrony
Park Zdrojowy w Szczanie-Zdroju
Arboretum w Wojsławicach - narodowa kolekcja rododendronów
Ogród Botaniczny UWr we Wrocławiu
Ryszard Wagner na Dolnym Śląsku był osobiście kilkukrotnie (we Wrocławiu i Lwówku Śląskim). Z tego regionu pochodzili też jego przyjaciele, współpracownicy, mecenasi i ważni komentatorzy – więcej TUTAJ.
"Pierścień Nibelunga", dzieło życia Wagnera, cykl 4 dramatów muzycznych (w tym „Walkirii'). Zanim doszło do wykonania cyklu, Wagner spędził ćwierć wieku na pisaniu, komponowaniu i przygotowaniu inscenizacji! Cykl jest oparty o mitologię germańską i nordycką. Skąd Wagner czerpał na jej temat wiedzę? Między innymi dzieła profesora Uniwersytetu Wrocławskiego Friedricha Heinricha von der Hagena o Nibelungach wydane we Wrocławiu. Ciekawą osobą jest też Julius Kniese, związany z Wrocławiem i Głogowem, który na zaproszenie Wagnera i jego teścia brał udział w przygotowaniu dzieła do wystawienia w 1876 roku. Grupa młodych muzyków, którzy wzięli czynny udział w tym przedsięwzięciu określana jest jako „Nibelungenkanzlei". Dolny Śląsk był również jednym z pierwszych miejsc, gdzie dzieło zostało wystawione. Angelo Neumann, śpiewak i impresario, w porozumieniu z kompozytorem założył Richard-Wagner-Theater. Ta wędrowna profesjonalna trupa występowała w całej Europie, prezentując „Pierścień Nibelunga”. W wielu źródłach natrafiamy na informację, że pielgrzymkę rozpoczęli właśnie we Wrocławiu, we wrześniu 1881 (lub 1882) roku.
Inne posty oznaczone tagiem #Wagner
O muzyce: pieśń wiosenna Zygmunta to część I aktu „Walkirii”. Bywa wykonywana w wersji koncertowej. W dramacie jest to reakcja bohatera na początek wiosny i miłość.
Wagner: „Die Walküre” - akt I: pieśń wiosenna Zygmunta: „Winterstürme wichen dem Wonnemond” (YouTube)
"Czar wiosenny spłoszył zimowy mrok,
W łagodnem świetle wiosna już lśni;
Na skrzydłach wiatru,lekka, wonna,
Cuda snując leci w dal;
Na bory, niwy, śląc swe tchnienie,
Śmiechem swym weseli świat:
W słowika pieniu imię jej słodko brzmi,
Woń świeżości w przestwór mknie;
Barwnych kwiatów łan zakwitnął
W ciepłem jej tchnieniu,
Nowe życie wokół wre.
Ozdobną zbroją swą zwycięża świat,
Wichry i lód wątłą zaporą jej,
Tak prysły ostatnie oddrzwia lodowe,
Ciepłym podmuchem stopione wnet
I w dal wzbiła się.
Na skrzydłach wiatru leciała doń,
Miłości czar przynęcił ją,
Na dnie serc naszych krył się ten czar,
Dziś w blasku wiosny już lśni.
Kochankę siostrzycę brat z więzów uwalnia,
Już w gruzy legł dzielący ich wał,
Zachwyt szczęścia w ich oku drga,
Miłości połączył ich czar!"
za: Wagner: Walkirya : pierwszy dzień z trylogii, tłumaczenie: Bandrowski (domena publiczna)
***
Strauss
(urodzony wiosną, pod koniec tej pory roku - w czerwcu)
Vier letzte Lieder - 1. Frühling (do słów Hessego)
+ wiosenne kwiaty: Święto Kwiatów w Książu:
zamek Książ w Wałbrzychu, majowe Święto Kwiatów i Sztuki: wystawy w komnatach i plenerze oraz tarasy zamkowe (edycje: 2015 i 2019)
Richard Strauss pod koniec życia napisał cykl pieśni do słów noblisty Hermanna Hessego i śląskiego romantycznego poety, Josepha von Eichendorffa. Ich premiera, 22 maja 1950 roku, była pośmiertna – Strauss umarł zanim wykonano jego wybitne dzieło. Prawykonaniem dyrygował wielki kapelmistrz, Wilhelm Furtwängler, uczeń Conrada Ansorge, kompozytora z Lubawki.
Autor pieśni również bywał we Wrocławiu. Muzyk przebywał na zaproszenie lekarza - doktora Alberta Neissera, autorytetu w dziedzinie dermatologii. Ponadto Strauss zezwolił 10 teatrom w Europie na wystawienie inscenizacji swojej skandalizującej opery „Salome” po jej premierze w Dreźnie. W tym gronie znalazł się Wrocław. Dolnośląska premiera odbyła się 28 lutego 1906 roku i była to druga na świecie inscenizacja tego dramatu muzycznego!
Więcej na ten temat TUTAJ
inne posty oznaczone tagiem #Strauss
O muzyce: orkiestralny akompaniament podkreśla zachwyt. Słowa poematu mówią o wyczekiwaniu na wiosnę w mrokach zimowych snów. Po jej przybyciu podmiot liryczny czuje zmysłowe wspaniałości wiosny całym swoim ciałem. Tekst Hessego jest chroniony prawami autorskimi do 2034 roku.
R. Strauss: Vier letzte Lieder - 1. Frühling (YouTube)
*****
***
*
Rozmaite ciekawostki na temat wiosny również w artykułach:
- Marzec – nowy początek (język, historia, muzyka, zabytki, natura, ciekawostki)
- Benedykta bożą mocą dzionek już się równa z nocą (wiosenne ciekawostki na równonoc)
- 21 marca - dzień niezwykłych okazji
- Barwne zwiastuny wiosny (GALERIA - przegląd wczesnych kwiatów – Dolny Śląsk i Sudety)
- Uroki wiosny – gdzie szukać jej piękna? (wybór dolnośląskich lokalizacji oraz inspirująca muzyka)
- Kwiecień – miesiąc kwiatów i bogini miłości (zwiastuny wiosny i bardzo erotyczna Wenus!) (+ dolnośląskie smaczki)
- Od Grzegorza zima idzie do morza!
- Z lasów i pól, cz. 6 - boski powrót Adonisa (zawilec gajowy)
- W Książu na kwiatach
Dziękuję! I zapraszam ponownie!
Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.
****
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować bez oznaczenia autorstwa. W sprawie użycia komercyjnego, proszę o kontakt.****
Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz