Żołnierz samochwał i... 30 lutego, czyli komedia Gryphiusa "śląskiego Szekspira"

Na liście fikcyjnych dat, które nie wypadają w kalendarzu, znajduje się 30 lutego. Nieprawdziwy dzień najkrótszego miesiąca w roku, który jedynie raz na 4 lata ma 29 dni. Wymyślone daty jednak pojawiają się jako elementy pomyłek czy też satyry. Właśnie 30 lutego jest dniem, który znalazł się na kartach dzieła związanego ze Śląskiem! Jego autorem był wybitny człowiek teatru pochodzący z Głogowa. Inspiracją zaś było antyczne dzieło wyśmiewające fanfaronadę rzekomych bohaterów wojennych oraz inne przywary ludzi obłudnych, narcystycznych.

Taaaaka ryba, czyli Akwarium – Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego. Zagórze Śląskie nad Jeziorem Bystrzyckim (GALERIA)

Ciekawa budowla przy parkingu nad malowniczym sudeckim jeziorem zaporowym! 

Średniowieczna wieża z barokowym dworem w Siedlęcinie – mieszkalna wieża z wyjątkowymi polichromiami! (GALERIA)

Siedlęcin koło Jeleniej Góry. Wyjątkowe miejsce, prawdziwy skarb historii. 

Karl May – autor „Winnetou” na Dolnym Śląsku (pobyt w Szczawnie-Zdroju, wycieczki do Książa i na Śnieżkę, wiersz pamiątkowy + dolnośląscy poeci o powieściopisarzu i aktor z Jeleniej Góry w pierwszej dźwiękowej ekranizacji powieści Maya!)

Jeden z najpoczytniejszych niemieckich pisarzy wszech czasów gościł na Dolnym Śląsku i w Sudetach! 5 lat przed śmiercią przybył na kurację do Szczawna-Zdroju. Zwiedzał okolicę. Zatrzymał się też na kilka dni w Szklarskiej Porębie, Vrchlabí i karkonoskim kurorcie Janské Lázně. Pobyt na Śląsku pisarz upamiętnił wierszem! Co ciekawe jego osobę i twórczość upamiętnili w poezji twórcy i wielbiciele z Dolnego Śląska. Co więcej, aktor z Jeleniej Góry zagrał główną rolę w pierwszej dźwiękowej ekranizacji powieści pisarza! Bohaterem książki jest alter ego samego Karla Maya. Z kolei autor z Głogowa stworzył słuchowisko radiowe oparte na powieści „Der Schatz im Silbersee”. 

Kilka ciekawostek dotyczących znanego na całym świecie pisarza. 

Bazylika św. Elżbiety we Wrocławiu - bogactwo tradycji i niezwykłe wyposażenie (GALERIA)

Historyczny kościół w samym sercu Wrocławia. Niezwykłe wyposażenie, niezwykłe osobistości. 

Jüdische Friedhof Görlitz - symbole, historie, języki w krainie umarłych (GALERIA)

Tam, gdzie kamień upamiętnia minione życie. 

Szczurołap z Hameln – dolnośląskie konteksty (od kamienicy w Jeleniej Górze, przez wrocławski wiersz, aktorkę, pisarza i inne ciekawostki związane z Środą Śląską i okolicą Bolesławca)

Flecista lub Szczurołap z Hameln to niezwykle popularne, stare niemieckie podanie ludowe. Zostało spopularyzowane między innymi przez braci Grimm. Rzekomo opowiada o prawdziwych wydarzeniach, które miały zajść 26 czerwca 1284 w mieście Hameln, oddalonym ponad 500 km na zachód od Wrocławia. Fascynująca i niepokojąca opowieść szybko stała się owocnym źródłem dla autorów książek, pieśni, obrazów, witraży, rzeźb, a nawet sztuk teatralnych i oper. Szczurołap zawitał także na Dolny Śląsk! W tym wpisie kilka ciekawostek na ten temat. 

Bohatera średniowiecznej, dolnosaksońskiej sagi znaleźć można na fasadzie jeleniogórskiej kamienicy, ale też w twórczości dolnośląskich artystów oraz literatów. Jako dodatek pieśń z muzyką Schuberta, który był synem Ślązaków, mieszkańców Sudetów, a także intrygujący wycinek z książki o Wagnerze, napisanej przez pisarza z Tomaszowa Bolesławieckiego. 

3 x Pomnik Anonimowego Przechodnia we Wrocławiu: ul. Świdnicka/Piłsudskiego, Muzeum Narodowe we Wrocławiu i Muzeum Miejskie we Wrocławiu (GALERIA)

Jeden z najciekawszych obiektów artystycznych tego typu - nie tylko we Wrocławiu! Dzieło sztuki współczesnej, które wpisało się w krajobraz miasta. Czy wiecie, że we Wrocławiu ma trzy wersje, w tym dwie muzealne?! 

Schopenhauer(owie) w Jeleniej Górze i jeleniogórska poetka do Schopenhauera (filozof znany z memów w Karkonoszach i inne konteksty)

Arthur Schopenhauer jest niewątpliwie jednym z najbardziej znanych filozofów. Jego wizerunek i myśl przeżywają wręcz drugą młodość za sprawą popularnych sarkastycznych i pesymistycznych memów. Wielki myśliciel i pośmiertny influencer gościł w 1804 roku w Jeleniej Górze i w innych sudeckich miejscowościach! Wszedł nawet na Śnieżkę! Co ciekawe, duchowy ślad po wędrującym pesymiście musiał się unosić w dolinie Bobru długo. Ponad 50 lat po jego wizycie na Śląsku, początkująca jeleniogórska pisarka wysłała do myśliciela list z dedykowanym mu wierszem. Ta publikacja znalazła się w 1860 roku w czasopiśmie w Lipsku, upamiętniając zmarłego filozofa. Przedruki listu z Jeleniej Góry wraz z wierszem wydrukowano też w XX wieku w kilku wydaniach dzieł dotyczących Schopenhauera. 

Czarna Góra czyli Masyw Śnieżnika w śnieżnym klimacie (GALERIA)

Raj dla narciarzy i miłośników pięknych, sudeckich krajobrazów! 

Projekt Riese: Rzeczka - tragiczne i tajemnicze oblicze Sudetów (GALERIA)

Są w Sudetach i na Dolnym Śląsku miejsca tragiczne i tajemnicze. Uczące historii, wprawiające w zadumę. Dokumentujące zbrodnię i ukazujące, jak bardzo człowiek może zapomnieć o człowieczeństwie i zostać go pozbawionym. 

Krasińskiego dolnośląskie ślady: Szczawno-Zdrój, Książ, Wrocław (GALERIA + ciekawostki)

Jeden z romantycznych polskich wielkich pisarzy, wieszcz, Zygmunt Krasiński kilkukrotnie odwiedził Dolny Śląsk. We Wrocławiu wydał swoją powieść, a w Szczawnie-Zdroju zwiedzał i.... romansował! Opisy jego pobytu, w tym ciekawych miejsc, które odwiedził – znaleźć można w listach pisarza. 

Oto wybór rozmaitych ciekawostek związanych z autorem „Nie-Boskiej komedii”. 

Muzeum Regionalne w Jaworze - wśród skarbów historii i myśli technicznej (GALERIA)

Większość turystów kojarzy Jawor z słynnym zabytkiem na liście dziedzictwa UNESCO, czyli drewnianym, barokowym Kościołem Pokoju. Niezwykle ciekawą atrakcją miasta jest też fantastyczne muzeum! 

Śnieżne dzwoneczki: czyli śnieżyczki i śnieżyce w sudeckiej naturze i wielkiej kulturze (z śląskim kontekstem!) (GALERIA + poezja + muzyka i nauka!)

Już w lutym zapowiadają nadejście wiosny! Są śnieżnobiałe, z nazwy i barwy "zimowe", ale symbolizują odrodzenie życia i bujnej zieleni. Zdarza się, że przebijają się przez warstwę śniegu lub lodu, czasami ich kwiaty pokrywa nowy opad…. Śnieżyczka przebiśnieg i śnieżyca wiosenna są niezwykłymi ozdobami lasów i polan. Ich obecność da się również zauważyć w sztuce, literaturze oraz muzyce! Inspirują nie tylko do radosnych spacerów, ale i do tworzenia! 

W tym wpisie zaproszę do poznania miejsc, w których spotkać można wspaniałe łany kwitnących śnieżyczek i śnieżyc, ale też do poznania utworów i dzieł, w których pojawiają się te wczesnowiosenne kwiaty. Wybrałem kilka pieśni, które napisane zostały przez poetów i kompozytorów związanych z Dolnym Śląskiem – mieszkańców tego regionu! To piękne perełki wykonywane wciąż przez wspaniałych artystów na całym świecie. Przejrzałem też stare zielniki i książki botaniczne dotyczące przyrody Śląska i Sudetów. Tam również znaleźć można rozmaite ciekawostki! 

Abakanowicz. Totalna - totalnie niesamowita wystawa we Wrocławiu! (GALERIA)

Dzieła wybitnej artystki w przestrzeni wpisanej na listę dziedzictwa UNESCO. 

Słynni i… wolni – znani „single” i dolnośląskie konteksty (Chopin, Brahms, Schopenhauer i Humboldt)

Sława nie zawsze wiąże się z partnerstwem i bujnym życiem osobistym. Wielu znanych nigdy nie znalazło swojej „drugiej połowy” i nie miało potomstwa. Dziś znamy ich dzieła: książki, odkrycia, muzykę. Wybrałem kilka niezwykle interesujących i wpływowych postaci kultury i nauki europejskiej, które Dolny Śląsk odwiedziły, a region ten stanowił ważną bądź osobistą i interesującą część ich życia i twórczości. Wielu z nich zostało tam upamiętnionych w różny sposób. 

W tym artykule o tych, którzy walentynki spędzali by zapewne samotnie. 

Śnieżnik - biała magia! - jak Sudety czarują zimą (GALERIA + opis + mapa)

Wspaniałe, malarskie krajobrazy sudeckiej zimy - Śnieżnik, na śląskiej granicy Polski i Czech. 

IV Olimpiada Zimowa a Lubawka – o skoczni i członku komitetu organizacyjnego Igrzysk w 1936 roku, który… ożenił się w Lubawce i tam mieszkał! (#ciekawostka historyczna z Gór Kruczych + wątek związany z Szklarską Porębą)

Rok 1936 był ostatnim, w którym igrzyska letnie i zimowe odbyły się tego samego roku w tym samym kraju. Gospodarzem Olimpiady były nazistowskie Niemcy. Międzynarodowy sport został użyty w celach propagandowych. Jednym z organizatorów zawodów w bawarskim Garmisch-Partenkirchen był minister Pfundtner, członek Narodowego Komitetu Olimpijskiego, który w młodości mieszkał w Lubawce w Sudetach i tam poznał swoją żonę! 10 lat po jego wyjeździe z przygranicznego miasteczka, w 1924 roku, wybudowano tam skocznię – dziś jest to najstarszy tego typu obiekt sportowy istniejący w granicach Polski! Rozmaite opracowania podają, że niemiecka kadra olimpijska ćwiczyła na Kruczej Skale skoki przed Olimpiadą. Sportowcy odwiedzali też Szklarską Porębę, która konkurowała z Garmisch o bycie miastem olimpijskim! 

Wpis na temat niezwykłego obiektu oraz o dawnych i współczesnych olimpijczykach, którzy związani byli z Sudetami. 

Nocne zwiedzanie Palmiarni Wałbrzyskiej - egzotyka i blask! (GALERIA + opis)

Niesamowite miejsce w aurze iluminacji! Ogrody świateł po wałbrzysku w egzotycznym zakątku książańskiego kompleksu Hochbergów! 

Drewniany kościółek nieopodal sudeckiego wodospadu! - sacrum w Międzygórzu (GALERIA + mapa i informacje)

300 metrów od wodospadu Wilczki, na trasie Głównego Szlaku Sudeckiego, znajduje się piękny górski kościół. Drewniana perełka w Masywie Śnieżnika. 

Twórca lniarskiej potęgi w Kamiennej Górze i popularyzator… hamaków! – jak rzemieślnik z Górnego Śląska zbudował na Dolnym Śląsku fabrykę, której produkty trafiały na dwór cesarski i na półki domu handlowego w Berlinie (Falk Valentin Grünfeld, kariera śląskiego milionera)

Grünfeld może być symbolem zawrotnej kariery. Współczesne losy jego dziedzictwa są za to... obrazem zmarnowanego potencjału. Pochodzący z Górnego Śląska żydowski kupiec i rzemieślnik, zbudował w Sudetach w XIX wieku prężnie działającą rodzinną firmę. Jego nowatorskie myślenie o handlu zmieniło rynek! Polityka cenowa, dystrybucja za pomocą sprzedaży wysyłkowej, modne wzornictwo i ciekawe produkty. Przede wszystkim wielka przedsiębiorczość, innowacyjne spojrzenie na działalność gospodarczą. To wszystko sprawiło, że Falk Valentin Grünfeld wspiął się na szczyty przemysłowej drabiny, stając się jednym z najbardziej znanych i wpływowych wschodnioniemieckich Żydów w XIX wieku. Dziś w wspaniałym, pałacowym budynku jego zakładów hula wiatr…

Znakomity przemysłowiec jest obok architekta Langhansa bodaj najbardziej utytułowanym „Synem Kamiennej Góry”. 

Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu - rękopis narodowej epopei i polskość w zabytkach (GALERIA + opis)

Jedna z najpiękniejszych kamienic w samym sercu Wrocławia, a w niej wyjątkowe muzeum - poświęcone... jednej książce, a w zasadzie całej kulturze i historii polskiej. 

Time Gates - Bramy Czasu, trasa podziemna w Jeleniej Górze (GALERIA)

Niezwykłe są same podziemia (np. fluorescencyjne ściany w labiryncie podziemnych chodników!), ale i ekspozycja. Całość świetnie komponuje się z narracją przewodników. 

Burzliwy, wojenny rok 1760 na Dolnym Śląsku w… sonecie weneckiego komediopisarza! (przełomowy rok III wojny śląskiej w twórczości Goldoniego, librecisty Mozarta i Haydna!) + wątek Oleśnicki

Rozpętana w 1756 roku przez Fryderyka II  Wielkiego kolejna wojna śląska nie szła zgodnie z planem wojowniczemu pruskiemu władcy. Kolejne klęski sprawiały, że siły koalicji skierowanej przeciwko zdobywcy Śląska zagrażały poważnie jego władzy. Konfliktem żyła cała Europa! Na niezwykły literacki ślad śląskich wątków w bojach między Austrią a Niemcami w XVIII wieku można natrafić w twórczości pisarza kojarzonego z komediami dell’arte i librettami Klasyków Wiedeńskich. Wenecki pisarz związany z Paryżem - Carlo Goldoni – napisał nie tylko sonet bezpośrednio odnoszący się do walk na Śląsku, związany z bitwą pod Legnicą, ale i komedię, która pośrednio odnosiła się do militarnego nastroju 1760 roku. 

Z kolei rok po śmierci Goldoniego, w 1794 roku, w teatrze dworskim w Oleśnicy wystawiono operę „Das Gespenst mit der Trommel” Karla Dittera von Dittersdofa, byłego kapelmistrza biskupa wrocławskiego, znajomego Mozarta. Libretto dzieła było tłumaczeniem „Il Conte Caramella” Goldoniego! 

„Głos Śląska” - czyli odbudowane organy Englera w kościele św. Elżbiety we Wrocławiu (GALERIA)

Niezwykła rekonstrukcja muzycznego symbolu stolicy historycznego Śląska! Jedno z największych przedsięwzięć tego typu na świecie! 

Liryka zielonogórskiego poety z muzyką monachijskiego symfonika! czyli spotkanie Bierbauma z Straussem (muzyczne i poetyckie ciekawostki o śląskim kontekście)

Richard Strauss był wybitnym przedstawicielem schyłkowego romantyzmu. Jego symfonie, opery oraz pieśni są do dziś ważną częścią repertuarów scen operowych, filharmonii i solistów. Kompozytor nie tylko bywał na Dolnym Śląsku oraz przyjaźnił się z Dolnoślązakami, ale też pisał muzykę do słów poetów związanych z tym regionem. Przykładem może być Otto Julius Bierbaum, zielonogórski pisarz, którego wiersze Strauss adaptował na głos jako popularne do dziś pieśni wykonywane przez gwiazdy opery! 

Takie pieśniarskie brylanty, jak „Freundliche Vision” błyszczą na płytach największych sław wokalistyki! 

Zamek Sarny w Sudetach - kompleks pałacowo-folwarczny z kaplicą i parkiem (GALERIA + MAPA + opis)

Podnoszona z ruiny renesansowa rezydencja jest malowniczo położona w sercu Sudetów, na ziemi kłodzkiej na Dolnym Śląsku. Pałac, nazywany też zamkiem, powstał w efekcie przebudowy starszego dworu obronnego z fortyfikacjami. Oprócz części mieszkalnej, składa się też z kaplicy dworskiej oraz zabudowań gospodarczych i urokliwego parku w dolinie nad rzeką. Brzmi zachęcająco? To nie wszystko! Dziś jest nie tylko atrakcją turystyczną z zapleczem noclegowym i gastronomicznym, ale i ośrodkiem działań artystycznych i kulturowych związanych z muzyką dawną oraz sztuką ogrodnictwa i architektury krajobrazu. 

Zapraszam do galerii i opisu!