Zimowy spacer nad Bobrem, czyli uroki Borowego Jaru w Jeleniej Górze (GALERIA)

Miejsce wymarzone na spacer! 

Prawnik z Kamiennej Góry łamał prawo w Legnicy i Dreźnie! Trafił za kraty na dożywocie! Tak było... za czasów Augusta III Sasa, który wtrącił do lochu śląskiego urzędnika! (#ciekawostka)

Podpisany przez króla Polski Augusta III Sasa "Mandat, wegen George Samuel Ludovici begangener Verbrechen und deren Bestraffung betreffend: ergangen de dato Dreßden, den 21. Junii, Anno 1734" – to jeden z najważniejszych dokumentów związanych z prawnikiem z Kamiennej Góry. Jego kuzyn, również z Kamiennej Góry, był szefem Bacha i profesorem uniwersyteckim. W przeciwieństwie do światłego Christiana - George Samuel okazał się czarną owcą w rodzinie! Oszukiwał i zadłużył w Legnicy, a kiedy uciekł do Saksonii, tam również nie wystarczała mu legalna, całkiem dobra kariera. Skończył w lochach „o chlebie i wodzie” - jak napisano w „Handbuch der Literaturgeschichte von Schlesien”. 

Wrocław Główny - dworzec po zmroku! (GALERIA)

Architektoniczna perła Wrocławia - spacer w czasie przesiadki. Niezwykłe zakątki! 

Opera o egzekucji poety na gilotynie! i jej niezwykłe wrocławskie dzieje sceniczne (niemiecka premiera arcydzieła weryzmu na Dolnym Śląsku)

Kompozytorzy operowi sięgali po najróżniejsze tematy. Od klasycznych kochanków, jak Orfeusz i Eurydyka, Tristan i Izolda czy Romeo i Julia, po życiorysy autentycznych postaci. Ten drugi nurt reprezentuje włoski dramat muzyczny utrzymany w konwencji realizmu (weryzmu) „Andrea Chénier”. Opowiada o tragicznym życiu francuskiego poety André Marie Chénier, który zginął na gilotynie w wieku 31 lat w czasie rewolucji francuskiej! Dlaczego o tym wspominam w kontekście Dolnego Śląska? Po raz kolejny Wrocław był miejscem, gdzie dzieło operowe miało swoją premierę! 

Zimowy "Grzybek" w Jeleniej Górze - czyli widoki z wieży na Wzgórzu Krzywoustego (GALERIA)

Piastowska lokalizacja, sudeckie widoki! 

(Co najmniej) 10 Mozartowskich ciekawostek związanych z Dolnym Śląskiem i Sudetami (co łączy wielkiego Klasyka i jego dzieła z Wrocławiem, Kamienną Górą, Strzegomiem, Jelenią Górą, Krzeszowem, Bożkowem, Legnicą, Braszowicami koło Ząbkowic, Vrchlabí?)

Nazwisko Mozarta to wręcz muzyczny symbol. Jego opery, symfonie, koncerty i inne kompozycje stanowią jeden z najcenniejszych skarbów kultury i nadal są podstawą repertuarów. Mozart to także źródło natchnienia i kontekstów. Wiele ciekawych wątków łączy tego wybitnego muzyka z Dolnoślązakami! Byli to wykonawcy, poeci, biografowie i inni artyści, którzy znali się z Mozartem lub też uczestniczyli w promowaniu jego twórczości. Z kolei w czasie II wojny światowej na Dolnym Śląsku ukryte zostały rękopisy dzieł mistrza! Oto kilka mniej lub bardziej znanych i zapomnianych Mozartowskich niezwykłości z Dolnym Śląskiem w tle. 

Postanowiłem zebrać w kilku punktach rozmaite ciekawostki odnalezione przeze mnie podczas poszukiwań dotyczących Mozarta. 

Gościniec Perła Zachodu - schronisko jak z bajki w Dolinie Bobru! (GALERIA)

Magiczne miejsce na szlaku Doliną Bobru miedzy Jelenią Górą a Siedlęcinem. Na skale, nad jeziorem. Klimatyczne wnętrza! Fantastyczne miejsce na odpoczynek i biesiadę!

Jezioro Modre w Dolinie Bobru: zimowa wizyta! (GALERIA)

Wyjątkowo urokliwe miejsce niedaleko Jeleniej Góry - w sam raz na spacer - także zimowy! 

Przychodzi 21-latek z Dziećmorowic do Wagnera, a ten daje mu jedną z najsłynniejszych melodii w dziejach w prezencie! O niezwykłym darze autora „Walkirii” dla muzyka z Dolnego Śląska (#ciekawostka)

Choć pierwsze słowa tytułu tego artykułu mogą brzmieć jak początek dowcipu, opowieść nie ma nic wspólnego z kawałem czy legendą. Z sudeckiej wsi pod Wałbrzychem pochodził uznany śląski kompozytor i kapelmistrz, Robert Radecke, związany m.in. z operą w Berlinie. W młodości spotkał w Szwajcarii Richarda Wagnera. Słynny twórca dramatów muzycznych podarował młodemu adeptowi Muz niezwykłą pamiątkę. To kilka taktów najstarszej zachowanej wersji motywu Walkirii – muzycznego wyrażenia, melodycznego idiomu, który Wagner wplótł w tkankę kilku swoich dzieł scenicznych! Dziś to jedna z najlepiej rozpoznawalnych melodii w dziejach! Znana z kilkuset (!) filmów, seriali itp. Zaskakujące jest to, że w rodzinnej wsi obdarowanego do dziś zachował się grobowiec rodu… Wagnerów! 

Niezwykły zbieg okoliczności i niezwykły podarunek, który zapisał się w historii muzyki. Bohaterem będzie kompozytor dziś zapomniany w swoim dawnym domu. W Dziećmorowicach nie zachował nawet pomnik, który upamiętniał słynnego muzyka pochodzącego z Gór Wałbrzyskich. Dzięki uprzejmości szwajcarskiego domu aukcyjnego Koller mogę za to pokazać Wam niezwykle intrygujący wpis Wagnera w albumie mieszkańca Dziećmorowic! 

Kościół św. Antoniego Padewskiego w Poznaniu (GALERIA)

Niezwykłe wnętrza poznańskiego kościoła! 

Wieża bramy zamkowej w Jeleniej Górze - zimą (GALERIA)

Wieża bramy zamkowej w Jeleniej Górze z tarasami widokowymi. Zabytek z widokiem na miasto i góry! 

Nad Bobrem – zimowy spacer z Jeleniej Góry do Siedlęcina. Przyroda i zabytki (GALERIA)

Borowy Jar to niezwykle malownicze miejsce w Sudetach. Idealne na spacer o każdej porze roku. Nie tylko z uwagi na przygotowaną trasę, ale i widoki oraz rozmaite atrakcje: przyrodnicze, historycznie i kulturowe na szlaku. Nęcony tymi atutami wyruszyłem tam po raz kolejny, tym razem delektując się całym tym pięknem i niezwykłością w zimowej aurze! 

Zapraszam na wirtualny spacer, który – mam nadzieję – zachęci Was do osobistego odkrywania i poznawania lokalizacji, które omówię. A co nas czeka? Dwie wieże widokowe i wyjątkowa średniowieczna wieża mieszkalna z unikatowym XIV-wiecznym malarstwem ściennym, dolina rzeki w parku krajobrazowym, jezioro z zaporą, malowniczy mostek i skały, klimatyczny gościniec. Chyba sporo jak na jeden spacer? 

Babunia – sudecka opowieść o śląsko-czeskich kontekstach, czyli bestseller Boženy Němcovej (#ciekawostki: Sudety, Kłodzko, Nysa, Żagań)

Powieść, która uchodzi za czeskie dobro narodowe. Opowiada o babci, która mieszkała na czesko-śląskim pograniczu w Sudetach, a także na ziemi kłodzkiej i w Nysie, historycznie na Dolnym Śląsku. W nieco autobiograficznym dziele XIX-wiecznej pisarki pojawia się m.in. księżna wzorowana na postaci Wilhelminy Żagańskiej. Niektóre teorie sugerują, że księżna żagańska (historyczne księstwo na Dolnym Śląsku), właścicielka dóbr nachodzkich była biologiczną matką pisarki, Boženy Němcovej! Jednym z ciekawych miejsc związanych z powieścią jest Babiččino údolí (Dolina Babuni) w pobliżu miasta Česká Skalice (Podgórze Karkonoskie). 

Punkty widokowe Wrocławia (GALERIA + mapa i opis)

W ostatnim czasie zdjęcia z dronów zasypują internetowe galerie i grupy. Ich autorzy pokazują panoramy nieosiągalne dla zwiedzających. Tymczasem są punkty widokowe, z których na własne oczy możemy zobaczyć krajobrazy niczym „z lotu ptaka”. Warto wybrać się tam i podziwiać fantastyczne widoki na piękne okolice, także te miejskie! W górach wieże widokowe są zwykle specjalnie wznoszonymi budowlami. W miastach w tym turystycznym celu wykorzystuje się wysokie obiekty sakralne, np. wieże kościołów, ale i wieże budynków użyteczności publicznej bądź współczesne wieżowce biurowe i mieszkalne. Nie inaczej jest we Wrocławiu, gdzie na turystów czeka kilka takich punktów. Z wysokości od kilkudziesięciu do nawet bez mała 200 metrów powyżej poziomu chodników miasto prezentuje się niezwykle! 

Zapraszam do przeglądu wybranych komercyjnych intersujących punktów widokowych w stolicy Dolnego Śląska. Przygotowałem galerię zdjęć oraz opisy, a także mapkę. 

Centrum Edukacji Ekologicznej „Hydropolis” we Wrocławiu (GALERIA)

Wszystko o wodzie w miejscu, które z wodą ma wiele wspólnego! Niezwykła instytucja naukowa i zarazem unikatowa atrakcja turystyczna we Wrocławiu. 

Śnieżny krajobraz – dzieła sztuki z dolnośląskich muzeów i wystaw (Wrocław, Jelenia Góra, Szklarska Poręba, Bukowiec, Goerlitz)

Sudecki pejzaż fascynuje od wieków nie tylko wędrowców. Wspaniałe widoki zachwycały także artystów, którzy natchnieni majestatem i urokiem gór, tworzyli piękne dzieła sztuki. Wiele takich perełek – obrazów, grafik i rysunków – można zobaczyć na wystawach w muzeach i galeriach. Zebrałem kilkadziesiąt przykładów, które udało mi się zobaczyć i nimi zachwycić! 

Światowy Dzień Śniegu 2022 w Masywie Dzikowca i Lesistej (GALERIA)

Góry Kamienne, czyli to, co kocham! 

Przełożony J.S. Bacha pochodził z Kamiennej Góry! Ludovici – uczeń wielkich teologów, szef słynnego kompozytora, nauczyciel badacza piorunów, ojciec encyklopedysty, naukowiec z Dolnego Śląska (#ciekawostki)

Jak wielu niemieckich intelektualistów jego czasów Christian Ludovici zlatynizował swoje prawdziwe nazwisko. Jego ojca, mieszkańca Kamiennej Góry na Dolnym Śląsku w księgach znajdziemy pod nazwiskiem Ludewig. Ale to właśnie nazwisko Ludovici zapisało się w historii teologii, muzyki i nauki. Badacz Talmudu i logiki arystotelesowskiej pochodzący z miasteczka w Sudetach został we właściwym miejscu i czasie zastępcą szefa ważnej szkoły – a tym samym przełożonym Jana Sebastiana Bacha. Autor Kantat i Pasji zaczynał karierę w Lipsku właśnie pod skrzydłami profesora z Kamiennej Góry! Razem mieszkali w jednym mieście kilka lat. 

Kamienna Góra kojarzy się raczej z górami i lnem. Tymczasem miasto może się też pochwalić ciekawymi naukowymi oraz artystycznymi kontekstami. 

Molier i Wrocław – historyczne ślady związane z królem komedii na Dolnym Śląsku w XVIII i XIX wieku (portret, tłumaczenie i opera)

Dzieła Moliera niewątpliwie zaliczają się do kanonu światowej literatury. „Świętoszek” czy „Skąpiec” to teksty tego XVII-wiecznego, francuskiego komediopisarza znane i wystawiane w wielu językach na scenach w rozmaitych państwach. Pierwsze tłumaczenia sztuk Moliera z francuskiego oryginału zaczęły się pojawiać już pod koniec XVII wieku. Na język polski czy niemiecki niektóre z dzieł Francuza przełożono i adaptowano w XVIII i XIX wieku. W opracowaniach dotyczących popularyzacji komedii Morelia można również natrafić na ślady dolnośląskie! Są one związane z Wrocławiem i sięgają nawet 1748 roku. 

Schubert – mistrz romantycznych pieśni: śląscy i sudeccy przodkowie, wrocławscy przyjaciele i wielbiciele (+ ciekawostki w postaci listów, dedykacji, kompozycji)

Franz Schubert uchodzi za twórcę romantyzmu, kompozytora, który z pieśni stworzył gatunek w pełni artystyczny (Kunstlied). Niezwykle płodny a zarazem przedwcześnie zmarły twórca miał śląskie korzenie! Jego rodzice pochodzili z austriackiej części Śląska, leżącej w Sudetach, historycznie związanej z Dolnym Śląskiem. Kompozytor ponadto napisał muzykę do wiersza na temat Śnieżki oraz przyjaźnił się z kilkoma ciekawymi mieszkańcami Wrocławia. Jeden z nich napisał libretto do opery Schuberta, inny zaś popularyzował twórczość austriackiego mistrza jako dziennikarz, biograf i wykonawca. Spotkanie z Schubertem opisał w swoich pamiętnikach znany wrocławski poeta i profesor Uniwersytetu Wrocławskiego. Z kolei inny wrocławski akademik, popularyzator muzyki, napisał do Schuberta ciekawy list. 

Garść mało znanych ciekawostek na temat związków wielkiego muzyka z Sudetami i Dolnym Śląskiem! Pojawią się takie lokalizacje i nazwiska, jak: Masyw Śnieżnika, Góry Opawskie, Śnieżka, Wrocław, Schober, Reissmann, Mosewius, Holtei, Panofka, Hoffmann von Fallersleben.

Perły Krzeszowa – barokowe cudo na Dolnym Śląsku i ciekawostki historyczne! (GALERIA + MAPY + ciekawostki)

Wędrując Głównym Szlakiem Sudeckim można natrafić nie tylko na wspaniałe góry, ale i lokalizacje cenne z uwagi na kulturowe konteksty. Takim miejscem bez wątpienia jest Krzeszów, wieś, która szczyci się posiadaniem „Europejskiej perły baroku” – czyli pocysterskiego zespołu klasztornego. Zabytek wpisany jest na prestiżową listę Pomników Historii, ustanawianych przez Prezydenta Polski. Od lat o krzeszowskich perłach mówi się też w kontekście pretendowania do wpisu na listę dziedzictwa UNESCO. 

Sztuka, historia, przyroda, krajobraz. Tutaj łączy się wiele niezwykłych dziedzin i powodów, by kusić turystę oraz badacza! 

Preclem i… mieczem! O niezwykłym symbolu piekarzy i jego związku z Habsburgami i Turkami (Kamienna Góra, Goerlitz + ciekawostki historyczne)

Co ma tradycyjny wypiek do broni białej? Co wiąże te symbole z dynastią Habsburgów, Wiedniem i Turkami? I dlaczego piszę o tym w kontekście Śląska i Łużyc? W tym artykule garść ciekawostek o rzadko spotykanym zestawieniu dość zagadkowego połączenia – pieczywa i broni. W przypadku herbu wmurowanego w ścianę kamiennogórskiej kamienicy dochodzi do tego cytat piosenki, w której pojawiają się też lwy i cesarz. Całość kompozycji obejmuje: koronę, lwy, miecz i precel. Razem daje to wariant znaku piekarzy, który ewoluował kilkaset lat! 

Landeskrone - łużycki stożek wulkaniczny w Sudetach (GALERIA)

Miejsce, gdzie spotyka się historia Łużyc, Śląska, kultura czeska, niemiecka i łużycka (słowiańska). Góra z widokami i niezwykłymi dziejami oraz interesującą architekturą. Mieszkanka wybuchowa - w końcu to... wygasły wulkan! 

Spacer nad Odrą nocą, czyli wrocławska Wenecja (GALERIA)

Blask miasta w lustrze wody! 

Bożonarodzeniowe klimaty 2021/2022 – podsumowanie (GALERIA)

Adwent i Boże Narodzenie (katolickie, ewangelickie oraz prawosławne) to okres łącznie około 40 dni. Dzieje się wówczas wiele niezwykłych wydarzeń, miasta pięknieją. Ulice i place zdobią iluminacje, szopki, choinki. Odbywają się jarmarki, orszaki, przeglądy, jasełka i kolędy. Muzea przygotowują specjalne wystawy. Okres świąteczny „dzieje się” w kuchni, sztuce, tradycji i obyczajowości, rzemiośle, muzyce czy handlu. Bożonarodzeniowy klimat roztacza swój czar! Jeżeli weźmiemy pod uwagę tradycję, wedle której część ozdób chowamy dopiero 2 lutego w święto Ofiarowania Pańskiego, okres "ważności" dekoracji bożonarodzeniowych może nam się wydłużyć nawet do ponad 60 dni! 

W 2021 roku, mimo pandemii, można było poczuć ten wyjątkowy nastrój na wiele sposobów i w wielu wspaniałych miejscach. Udało mi się zobaczyć mnóstwo interesujących świątecznych akcentów i przedsięwzięć. Zobaczmy to jeszcze raz! 

Świąteczny spacer po Goerlitz i Zgorzelcu (GALERIA)

W świątecznym klimacie! Niezwykłe ozdoby, piękne widoki, zabytków moc! Fantastyczne pogranicze - czyli Europamiasto Goerlitz/Zgorzelec - styk kultur, spotkanie Polski i Niemiec, wpływów łużyckich i śląskich. 

Szczeliniec Wielki - spotkanie historii i natury (GALERIA, mapa, ciekawostki)

Tam czekają na Was: WIDOKI, przejście przez Niebo i Piekło (Piekiełko), Fotel Pradziada, a także: historyczne schody, schronisko, do którego nie podjedzie się autem, Małpolud! Po prostu magiczny, niezwykły klimat, w którym przyroda, ta w najlepszym, fantastycznym wydaniu – spotyka się z historią. Górę zdobył Goethe – twórca „Fausta” i Adams – prezydent USA. Tam pracował pierwszy mianowany przewodnik górski w Europie. 

Sztandarowa atrakcja Dolnego Śląska! 

Muzyczno-poetyckie klejnoty, czyli kanony Haydna z muzyką do epigramów poetów związanych z Śląskiem i Łużycami (#ciekawostki)

Krótkie, zaskakujące, czasami uszczypliwe lub ironiczne – takie są epigramy, drobne wiersze, jako gatunek, znane od antyku. Odnoszą się do wydarzeń, osób, cech charakteru, spraw ważnych i błahych. Ukazują w sposób intrygujący, a bywa, że i sarkastyczny, rozmaite rzeczy dotyczące człowieka i świata. Takie kunsztowne liryczne drobiazgi wziął na swój warsztat jeden z Klasyków Wiedeńskich – Jospeh Haydn, tworząc szereg kanonów świeckich. Słowa ubrał w nie mniej kunsztowną formę wielogłosowych, polifonicznych utworów chóralnych. Spośród kilkudziesięciu kanonów wielkiego mistrza wybrałem kilkanaście. Kluczem było pochodzenie poetów. Oczywiście padło na mistrzów pióra, którzy biograficznie związani byli z Dolnym Śląskiem i jego najbliższymi okolicami. To poeci, którzy przyszli na świat bądź mieszkali w Bolesławcu, Wrocławiu, Legnicy, ale również w łużyckich miejscowościach (niekiedy związanych z historią Śląska, jak Zittau - Żytawa, czy Kamenz - Kamieniec). 

O czym śpiewają wokaliści wykonujący XVIII-wieczne kanony Haydna? Przekonajmy się na przykładzie kilkunastu miniaturowych perełek do słów poetów z Dolnego Śląska i Łużyc! Co niszczy życie, a jednocześnie nadaje mu sens? Czym sen różni się od śmierci? Co jest pewne w życiu? Kto jest naszym największym wrogiem? Przed czym nie uchroni skąpstwo? 

Stara Kopalnia w Wałbrzychu... nocą! (GALERIA)

Kiedyś miejsce pracy górników, dziś pamiątka historii oraz przybytek kultury i edukacji. Świetnie prezentuje się również po zmroku! 

Śląski przyjaciel Brahmsa – o pianiście z sudeckiej wsi szwenkfeldystów: 20 lat współpracy Roberta Kellera z Twardocic z kompozytorem, któremu Uniwersytet Wrocławski nadał tytuł doktora! (#ciekawostki)

Między 1871 a 1891 był zatrudniony przy wydawaniu najważniejszych dzieł słynnego kompozytora. Pracował w Berlinie, a jego idol w Wiedniu. Spotkali się na wakacjach w Szwajcarii. Do dziś zachowało się wiele ich listów. To pamiątki obrazujące współpracę pomiędzy uznanym mistrzem, wielkim kompozytorem a pracownikiem wydawnictwa muzycznego, który przysłużył się swojemu ulubionemu twórcy, przygotowując jego dzieła do druku. Robert Keller, bo o nim mowa, pochodził z niewielkich Twardocic na Dolnym Śląsku. O jego relacjach z Johannesem Brahmsem powstały książki i artykuły. 

Pochodzący z Dolnego Śląska pianista i redaktor przygotował m.in. opracowanie, wersję fortepianową słynnej Uwertury Akademickiej, dzieła, które premierę miało we Wrocławiu. 

Rok 2022 (MMXXII) - subiektywny zestaw ciekawych rocznic: Dolny Śląsk, Sudety i nie tylko (PRZEGLĄD)

Z setek rocznic dotyczących niezwykłych postaci oraz wydarzeń  i dzieł wybrałem mnóstwo takich, które według mnie zasługują na szczególną uwagę. To głównie rocznice związane z Dolnym Śląskiem, Dolnoślązakami i Sudetami, lub też takie, które mają ciekawy regionalny kontekst.

Są to też rocznice dotyczące postaci i wydarzeń, które opisałem już na blogu i można o nich przeczytać w moich artykułach. Przedstawiam je w kolejności, z datami dziennymi – jeżeli takie da się sprecyzować.

Jelenia Góra (i Cieplice) - nocny spacer świąteczno-noworoczny (GALERIA)

Bajkowa Jelenia Góra - miasto u stóp Karkonoszy. Spacer po zabytkowym centrum oraz odwiedziny w uzdrowiskowej dzielnicy. 

Zamek Sarny – bożonarodzeniowy klimat (GALERIA)

Czarujące miejsce! Piękny zabytek, który odzyskuje blask. W Święta błyszczy wyjątkowo!