W 1940 roku do niemieckiego obozu jenieckiego trafił organista z paryskiego kościoła. W barakach położonych koło Görlitz 32-letni muzyk napisał dzieło swojego życia, zarazem jeden z najważniejszych utworów muzyki XX wieku! To ośmioczęściowy kwartet inspirowany biblijną „Apokalipsą”. Miejsce, w który powstał i pierwszy raz został wykonany "Quatuor pour la fin du temps", znajduje się na terenie Zgorzelca na Dolnym Śląsku!
Zgorzelec to miasto leżące na Górnych Łużycach, jednak administracyjnie związane z terenami województwa dolnośląskiego. Właśnie tam wojenna zawierucha zebrała muzyków, którzy wykonali niezwykły pod każdym względem "Kwartet na Koniec Czasu".
Olivier Messiaen urodził się 10 grudnia 1908 roku w Awinionie. Zmarł 27 kwietnia 1992 roku w Clichy. W 1931 został organistą w kościele Église de la Sainte-Trinité w Paryżu (w tej świątyni odbyły się w XIX wieku pogrzeby wielkich muzyków: Gioachina Rossiniego w 1868, Hectora Berlioza w 1869 i Georgesa Bizeta w 1875!). W paryskim kościele grał też po wojnie aż do śmierci.
W 1940 roku Messiaen został internowany przez dziewięć miesięcy w niemieckim obozie jenieckim Stalag VIII-A w Görlitz. Dziś teren obozu znajduje się w granicach dzielnicy Zgorzelca Ujazd, po polskiej stronie dawnego Görlitz (miasto Görlitz w Saksonii, po zachodniej stronie Nysy Łużyckiej to druga część dawniej jednego miasta, rozdzielonego po II wiejnie światowej. Görlitz związane było administracyjnie ze Śląskiem od początku XIX wieku).
Jako więzień obozu Messiaen skomponował "Quatuor pour la fin du temps" (Kwartet na koniec czasu) - jeden z najważniejszych utworów muzyki XX wieku. Prawykonanie kwartetu odbyło się w obozie 15 stycznia 1941 roku na oczach ok. 400 więźniów i strażników. Utwór napisany jest na cztery instrumenty dostępne wówczas obozie: fortepian, skrzypce, wiolonczelę i klarnet.
Po wojnie utwór był wielokrotnie grany i nagrywany. Posłużył jako ścieżka dźwiękowa do kilku filmów fabularnych i dokumentalnych, w tym wojennych.
Kompozytor i dyrygent Clytus Gottwald (urodzony w Szczawnie-Zdroju) zaaranżował V część "Louange à l'éternité de Jésus" kwartetu na 19-głosowy chór mieszany. Słowa: "Mon Jésus, mon silence, Restez en moi. Mon Jésus, mon royaume de silence. Parlez en moi" autor opracowania zaczerpnął libretta Messiaena z kompozycji "Trois petites liturgies de la présence divine". Wersja Gottwalda pochodzi z 1992 roku (rok, w którym zmarł Messiaen).
Messiaen kształcił wielu wybitnych uczniów, między innymi jego wychowankiem był Pierre Boulez – wielki muzyk i dyrygent.
Post powstał w 2022 roku, z okazji 30. rocznicy śmieci Messiaena.
Polecam posty oznaczone tagami:
#muzyka, #historia, #Zgorzelec
niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic
****
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa.
CC BY-NC-ND
Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.
****
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz