Translate

30 czerwca 2022

Hospital Kuks: Bylinková zahrada (+ Vinice) (ogród ziołowy i winnica) (GALERIA)


Niezwykłe miejsce nad Łabą w Czechach - fantastyczny ogród ziołowy przy barokowym szpitalu z wspaniałą apteką. Intrygujące rzeźby i rośliny, które mogą leczyć... a nawet zabić, bo jak mówi dawne przysłowie, to dawka jest śmiertelna! 

29 czerwca 2022

Józef Lompa, słowiańskie lipy i artykuł w „Schlesische Provinzialblätter” - czyli jak XIX-wieczny działacz krzewił słowiańskie tradycje na pruskim Śląsku (kultowe drzewo, Mickiewicz, Kochanowski i Rej w gazecie wydawanej na Dolnym Śląsku)

„Ze wszystkich drzew największej czci u dawnych Słowian doznawała lipa. Wszędzie sadzili nasi przodkowie to piękne drzewo” - zaczął swój artykuł Józef Lompa, działacz, poeta, tłumacz, publicysta, pionier oświaty ludowej oraz etnografii na Śląsku. Jego niezwykle interesujący opis lipy wydrukowała po polsku „Gwiazdka Cieszyńska”, a po niemiecku „Schlesische Provinzialblätter”  - kultowe czasopismo związane z Dolnym Śląskiem. Autor nie tylko opisał zalety lipy, dzięki której mamy cenne drewno lipowe i miód, ale też interesujące odwołania do polskiej literatury i dziejów Słowian: Polaków czy Czechów. 



Józef Lompa bez wątpienia musiał kochać lipy Urodził się 29 czerwca 1797 roku. To początek lata – czas, kiedy lipy kwitną i  czarują swoim zapachem nie tylko pszczoły! 

Magiczne różane „jabłko snu” i śląskie ciekawostki (Schlafapfel - "szypszanki", legendy, obyczaje i nauka)

Przypominająca mech narośl na dzikiej róży nazywana jest jabłkiem snu. Jeśli masz je pod poduszką, śpisz dobrze” – poucza jedna z XIX-wiecznych książek. Śląski przyrodnik, badacz Karkonoszy i uzdrowisk - Caspar Schwenckfeld, nazywał ten twór „Rosarum spongiola”. O jabłku snu – Schlafapfel – piali też m.in. śląscy przyrodnicy Heinrich Gottfried von Mattuschka czy Carl Czech (cały artykuł!). Karl Friedrich Wilhelm Wander z Karpnik, XIX-wieczny „kolekcjoner” przysłów wymienił ten różany wybryk pod nazwą "Schlafkunz".


 
Czym jest zadziwiająca narośl na krzewie? Dlaczego nazywaną ją – także na Śląsku – jabłkiem snu? Ciekawostki na ten temat w tym wpisie! 

28 czerwca 2022

Letnia izerska pętla pełna "NAJ" (GALERIA ) (Jakuszyce - Stacja turystyczna „Orle” - Rezerwat przyrody Torfowiska Doliny Izery - Hala Izerska - Izera - Chatka Górzystów - Sine Skałki - Wysoka Kopa - Kopalnia kwarcu „Stanisław” - Wysoki Kamień - Szklarska Poręba Górna)

Piękna trasa i niezwykle ciekawe miejsca o wyjątkowym charakterze! Start i meta pętli skomunikowane są z przystankami kolejowymi, dzięki czemu na wycieczkę wybrać się można pociągiem (PS okolica jest atrakcyjna nie tylko dla piechurów, ale i rowerzystów). 



Oto 29 km pełne wrażeń, które pokonałem w letni upał, na przekór trudnościom, ciesząc się fantastycznymi widokami i przygodą! 

26 czerwca 2022

"Zabytkowe lody" i Górne Łużyce oraz dawny Dolny Śląsk czyli niezwykły książę i kultowy deser ( Fürst-Pückler-Eis i pan Mużakowa)

Z wspomnianymi w tytule regionami wiążą się rozmaite smakołyki, o których już na blogu pisałem, jak pierniki, czekolada, precle, pączki, cukier, kawa... Z kolei z łużyckim zamkiem księcia Pücklera, czyli majątkiem który przez ponad 100 lat znajdował się na Dolnym Śląsku, związane są… lody! Od lat 30. XIX wieku po całym świecie krążą różne wersje przepisu na chłodny deser na bazie śmietanki i owoców. Został on nazwany na cześć Hermanna von Pückler-Muskau, miłośnika sztuki, mecenasa artystów, podróżnika i ogrodnika. 



24 czerwca 2022

Pionierskie nurkowanie, czyli wrocławski spacer w skafandrze po dnie Odry w 1797 roku! (niezwykły wynalazek i naukowa sensacja związana z Dolnym Śląskiem)

W dzień świętego Jana Chrzciciela, patrona Wrocławia, 24 czerwca 1797 roku, w Odrze zanurkował na oczach świadków śmiałek, który założył na siebie niesamowity, zupełnie nowatorski skafander wrocławskiego wynalazcy! Kilka miesięcy później ukazała się książka „Beschreibung einer in allen Flüssen brauchbaren Tauchermaschine”, podsumowująca pionierski wrocławski eksperyment. Sprawą zainteresowała się prasa naukowa w całej Europie! Już w 1799 roku tłumaczenie fragmentu dzieła ukazało się w Londynie na łamach „The Philosophical magazine” - jednego z najstarszych czasopism naukowych wydawanych w języku angielskim. Kilka dziesięcioleci później wynalazek wrocławskiego konstruktora został opisany w francuskim almanachu „Les merveilles de la science” (Cuda nauki). 


Karl Heinrich Klingert – wynalazca, i Fryderyk Wilhelm Joachim, jego asystent, myśliwy, który założył rewolucyjny skafander – przeszli do historii! Dziś wzmianki na ich temat znajdują się w encyklopediach i książkach historycznych, a rekonstrukcje skafandra w muzeach.  

23 czerwca 2022

Z wieży kamiennogórskiego ratusza: czyli krajobrazy po sudecku (GALERIA)

Kamiennogórski ratusz to neorenesansowa budowla z początku XX wieku. Nie tylko bryła architektoniczna obiektu jest piękna, ale i krajobrazy, które roztaczają się z wieży siedziby urzędu.

Świętojańska przyroda – świat dolnośląskich roślin związanych z magiczną letnią nocą! (dziurawiec, dziewanna, złocień, porzeczka, bylica, paprotnik, czerwiec, obrazki, wiązówka) – stare zielniki, ludowe nazewnictwo, rytuały i zielarstwo

Magiczna noc otwierająca wrota lata! Tuż po przesileniu letnim w kalendarzu świąt i ludowej obyczajowości pojawia się Noc Świętojańska, poprzedzająca wspomnienie świętego Jana Chrzciciela (Johannistag). Jest to czas bujnego rozkwitu przyrody oraz początek owocowania wielu krzewów. Czas krótkich nocy, upalnych dni, pływania w jeziorach oraz palenia ognisk. Tradycyjnie to również pora misteriów i zbierania ziół. Wiele roślin swoje ludowe nazwy zawdzięcza właśnie świętemu Janowi, którego upamiętnienie jest „letnim Bożym Narodzeniem” (Sommer Weihnachten) – przypadającym równo pół roku przed Wigilią. 



Z nocą 23 na 24 czerwca związane są przesądy i opowieści. Z patronem tej wyjątkowej uroczystości powiązane są także ciekawe letnie rośliny. Właśnie im po krótce poświęcić chcę ten szczególny odcinek cyklu „Z lasów, pól i ogrodów”. 

15 czerwca 2022

Boreasz – pan północnych i górskich wiatrów, symbol żywiołu powietrza: Książ i Owidiusz, a do tego poezja śląskiego liryka i muzyka wielkich barokowych mistrzów! (WYBÓR KONTEKSTÓW)

Mitologie grecka i rzymska, choć należące do kultur antycznych, inspirowały i inspirują od stuleci artystów i pisarzy. Także na Dolnym Śląsku znajdziemy ciekawe przykłady tego wpływu! W tym wpisie o mitycznym władcy wiatru wiejącego z północy! Boreasza znajdziemy na dziedzicu zamku Książ w Wałbrzychu! Ten sam bohater pojawił się w „Metamorfozach” Owidiusza, które zainspirowały wspomnianą rzeźbę, ale też w utworach muzycznych baroku, a nawet w.... bożonarodzeniowej pieśni śląskiego liryka – Opitza. 

Przedwiośnie i wiosna na Dolnym Śląsku i w Sudetach - 2022 rok (GALERIA)

Kilka miesięcy obserwacji odradzającej się przyrody zaowocowało na blogu wieloma galeriami i mnóstwem zdjęć! Wiosna to wspaniały spektakl natury, który za każdym razem cieszy i fascynuje tak samo! Wybrałem około 100 zdjęć z moich wypraw na Dolnym Śląsku. Oto podsumowanie przedwiośnia i wiosny w 2022 roku. Subiektywny wybór pięknych miejsc i roślin. 



Kwitnące krokusy, śnieżyce, magnolie, rododendrony, rzepak, łubin czy inne rzadsze zwiastuny i ozdoby wiosny, pachnące konwalie czy lipy zapowiadające lato, zieleniące się drzewa, owocujące poziomki, pierwsze burze i tęcze… to wszystko sprawia, że wiosna jest przebogatym, pełnym bodźców przeżyciem dla miłośników przyrody i jej niezawodnej estetyki. To świat kolorów, metamorfoz, witalności i wręcz magiczna sfera rozwoju i rozkwitu. Mam nadzieję, że udało mi się choć w części uchwycić ten urzekający obraz dolnośląskiej i sudeckiej bujności i żywotności, czaru krajobrazu i bogactwa świata Flory. 

12 czerwca 2022

Sokołowsko: rododendrony w Górach Suchych (GALERIA)


Podupadły sudecki kurort, który na nowo przeżywa swoją zasłużoną sławę, zachwycać i przyciągać może wielbicieli historii, przyrody i kultury! To wyjątkowa perła Dolnego Śląska! Specyficzny mikroklimat tego miejsca pozwala cieszyć się pełnią rozkwitu barwnych rododendronów w połowie czerwca! 

Szczawno-Zdrój: schyłek rododendronowych czarów w uzdrowisku (GALERIA)


Pożegnanie z ukwieconymi krzewami w tym sezonie... do zobaczenia za rok, wspaniałe szczawieńskie rododendrony! 

10 czerwca 2022

Secesja – zabytki i eksponaty: Dolny Śląsk i Łużyce (GALERIA + ciekawostki o wybranych twórcach)

Secesja była świeżym i odważnym powiewem w sztuce na przełomie XIX i XX wieku. Opanowała wiele dziedzin, począwszy od architektury, malarstwa po sztukę użytkową. Wspaniałe przykłady secesji możemy podziwiać w Barcelonie, Wiedniu czy Budapeszcie. Także na Dolnym Śląsku znajdziemy wiele fantastycznych perełek związanych z fenomenalnym stylem, który odświeżył zamroczoną historyzmem estetykę  przedwojennej Europy. 



Oto wybór budowli oraz muzealnych eksponatów, a także przykładów sztuki użytkowej, które wpisują się w „młody styl” panujący w okresie Belle Époque. W tym wpisie znajdziecie też nazwiska ciekawych twórców związanych z Dolnym Śląskiem, którzy zapisali się na kartach historii sztuki jako artyści i propagatorzy secesji.  

9 czerwca 2022

XXI Wielka Parada Smoków w Krakowie: Nocne Widowisko Plenerowe 2022 (GALERIA + video)

Spektakl nad Wisłą u stóp Wawelu. 

Broumovský klášter: Kostel svatého Vojtěcha (GALERIA)


Niesamowita perła czeskiego baroku przy samej granicy z Polską. 

Patrz w górę! Wrocławskie zabytki – fantastyczne sklepienia historycznych budowli (GALERIA + mapa)

 Powiedzieć, że Wrocław jest wspaniały i piękny, to jak nic nie powiedzieć. Stolica Dolnego Śląska, choć mocno okaleczona podczas II wojny światowej, wciąż zadziwia niezwykłymi zabytkami i architekturą. Są miejsca, które podziwia się patrząc w górę.... 


Wybrałem interesujące lokalizacje na turystycznej mapie Wrocławia, które warto odwiedzić z wielu powodów. W tym zestawieniu interesują mnie jednak... sufity i sklepienia. Sami zobaczcie, jak fantastyczne cuda znajdują się ponad głowami zwiedzających. Warto zadrzeć głowę i spojrzeć nad siebie! 

8 czerwca 2022

Wieczorna gwiazda, Księżycowa Noc, Piaskowy Dziadek i Poranne polowanie – czyli pieśni Schumanna do słów poetów związanych z Dolnym Śląskiem + inne związki kompozytora z regionem (wybór ciekawostek i tekstów kultury)

Jeden z największych kompozytorów w dziejach, melancholijny romantyk – Robert Schumann. W jego twórczości i życiu prywatnym można znaleźć liczne, intrygujące śląskie ślady. Muzyk sięgał po twórczość poetów pochodzących z Dolnego Śląska lub związanych z tym regionem i komponował do ich tekstów. Jego żona, Klara, popularyzowała dzieła Schumanna podczas koncertów we Wrocławiu. Kompozytor wiele lat przyjaźnił się z wrocławskim krytykiem muzycznym, Augustem Kahlertem. 

Garść ciekawostek z zakresu Schumann a Dolny Śląsk. Zapraszam. 

2 czerwca 2022

Mauzoleum rodziny Schaffgotschów w Raszowie (GALERIA, opis + MAPA)


Renesansowy skarb w wiosce u stóp Rudaw Janowickich! 

Kościół Narodzenia NMP w Lądku-Zdroju (GALERIA)


Sakralna perła w sudeckim kurorcie. 

Hradec Králové: Bílá věž (GALERIA)


Punkt widokowy i historia! 

Witosza – sudeckie krajobrazy, mistyczna historia (GALERIA + mapa)


Góra pełna historii, niezwykłego klimatu duchowego oraz oferująca wspaniałe widoki! 

Różaneczniki i azalie – przepych wiosny! (dolnośląskie i sudeckie ciekawostki związane z pięknymi krzewami: karkonoski unikat, odkrywcy z Wrocławia, niezwykła narodowa kolekcja z Wojsławic, pomnik przyrody z Polanicy wspaniałe parki w Książu i nie tylko oraz festiwale!)

Rododendrony mają od kilku wieków sławę i renomę. Są popularnym gościem europejskich ogrodów i parków. W całej Europie rośnie tylko kilka rodzimych gatunków – reszta została sprowadzona jako ozdobne krzewy. Rośliny zadomowiły się u nas na dobre i cieszą niezwykłymi walorami. Ich efektowne, barwne kwiaty są wiosną prawdziwym botanicznym rarytasem. Niektóre gatunki cieszą nas wiecznie zielonymi liśćmi. Warto wspomnieć o kilku ciekawostkach związanych z tymi przepięknymi roślinami, zwłaszcza, że Dolny Śląsk może się pochwalić kilkoma naprawdę interesującymi smaczkami! 


To właśnie w dolnośląskich Karkonoszach rośnie prawdziwy unikat. Z kolei naukowcy związani z Wrocławiem w XIX wieku odkryli i opisali dwa nowe gatunki rododendronów z Azji! Na Dolnym Śląsku znajduje się narodowa kolekcja różaneczników licząca ponad 100 odmian, powiększana od końca XIX wieku! Wspaniałe parki wypełnione rododendronami, w tym pomnikowymi, znaleźć można też w Książu czy w rozmaitych uzdrowiskach, z Szczawnem, Polanicą na czele. W ogrodzie japońskim w Przesiece odbywa się za to cykliczny festiwal poświęcony przepięknym krzewom. 

1 czerwca 2022

Dolnośląska rzeźba: wałbrzyskie „Harpie” (GALERIA)

W województwie dolnośląskim znaleźć można mnóstwo bardzo ciekawych rzeźb i pomników. Są to dzieła sztuki dawnej oraz współczesne elementy małej architektury. Intrygujące, zachwycające, kontrowersyjne. Macie swoją ulubioną rzeźbę na Dolnym Śląsku?


W poszukiwaniu niezwykłych rzeźb zatrzymam się w Wałbrzychu.

Ogród Japoński w Jarkowie - piękny kawałek Orientu na ziemi kłodzkiej (GALERIA)


Urokliwy zaczarowany ogród koło sudeckiego uzdrowiska!