Intensywny, jubileuszowy rok w trudnym czasie – podsumowanie 2021 (GALERIA + refleksje)

Moi Drodzy! Czas podsumować kolejny rok mojej obecności w blogosferze. To był owocny, ale i uciążliwi, przykry czas. Na pewno zapamiętam rok 2021 z wielu różnych przyjemnych (poznawczych, turystycznych) i nieprzyjemnych (głównie prywatnych) powodów. Wracając do bloga - opublikowałem wiele nowych postów, co związane było z ciężką pracą nad kolejnymi wpisami. Powstały one w trudnych okolicznościach. Nie tylko pandemii, ale i moich osobistych problemów i dramatów. To bez wątpienia był jeden z najdziwniejszych, najtrudniejszych i najintensywniejszych czasów, jakie miałem… W każdym razie, dzięki Waszej aktywności był to również rok rekordów na blogu. Kolejne wejścia, komentarze i Wasze opinie sprawiły, że satysfakcja z 10 lat pracy z projektem Welthellsicht miała dla mnie dużą wartość. 

KOLEJny rok! - kilka słów o moich kolejowych podróżach na Dolnym Śląsku w 2021 roku, a także o poznawaniu zabytków (+ GALERIA!)

Nie wiem, jak Wy, ale ja sporo podróżuję koleją. Głównie w celach turystycznych i po Dolnym Śląsku. W 2021 roku również jeździłem, a nawet postanowiłem zbierać bilety. Kiedy wszystko podliczyłem, okazało się, że korzystałem z usług Kolei Dolnośląskich, ale i POLREGIO oraz PKP Intercity łącznie około 100 razy, gromadząc na dowód i pamiątkę koło 70 biletów drukowanych i około 20 elektronicznych. Dzięki pociągom nie tylko zwiedzałem rozmaite zabytki typu zamki, pałace, muzea, ale i góry oraz jeziora i parki. Przy okazji poznawałem też ciekawą, często zabytkową infrastrukturę, jak dworce, mosty i wiadukty. W pociągu spotkałem... aktorów w kostiumach jadących na premierę spektaklu w teatrze! To była fantastyczna sprawa! 

Wystawa „Polacy na polach chwały" Mariusza Bodnara w Muzeum Regionalnym w Jaworze (GALERIA)

Nie jestem sympatykiem tematyki militarnej, ale ta wystawa mnie zaciekawiła. 

Bożonarodzeniowy dramat miłosny – czyli Werter. Związki ponadczasowego dzieła z Dolnym Śląskiem (powieść, opera i różne ciekawostki)

„Cierpienia młodego Wertera” to ponadczasowa lektura, dzieło zaledwie 24-letniego geniusza literatury niemieckiej. Powieść, która doprowadziła rzekomo do „efektu Wertera” była inspiracją dla... nieszczęśliwe zakochanych oraz pisarzy i muzyków. Jednym z ważniejszych komentatorów epickiej historii Goethego był wrocławski filozof oświeceniowy, Christian Garve. Z kolei dziennikarz Max Kalbeck, również pochodzący z Wrocławia, napisał niemieckie libretto do opery „Werther” z muzyką Masseneta! Kontynuację tragicznej historii ukochanej Wertera stanowi „Lotta z Weimaru” Thomasa Manna – powieść, w której pojawiają się prawdziwi bohaterowie pochodzący z Dolnego Śląska! Tych ciekawostek jest jeszcze więcej.

Sieć kontekstów potrafi często zaskakiwać. Tym razem omówię to na przykładzie kultowej powieści epistolarnej Johanna Wolfganga Goethego – wybitnego poety, który spędził na Dolnym Śląsku kilka tygodni (w tym swoje urodziny) w 1790 roku.

Mroźny świąteczny poranek w Kamiennej Górze (GALERIA)

Zima czaruje na Dolnym Śląsku. W Sudetach Święta białe i mroźne. W Kamiennej Górze nie trzeba marzyć, niczym Irving Berlin, o bieli. Ona tam jest! 

Strażacka perełka KP PSP w Kamiennej Górze w świątecznym wydaniu - sikawka konna z 1920! (GALERIA)

Co tam nowe, stylizowane świąteczne karoce i rydwany... to dopiero cudeńko! Wspaniały strażacki wóz bojowy z 1920 roku, odrestaurowany i lśniący w blasku sezonowej, świątecznej iluminacji! To nie topowa atrakcja turystyczna Dolnego Śląska - a zachwyca nie mniej niż promowane, biletowane parki i ogrody świateł! 

Chełmsko Śląskie: Żywa Szopka, czyli Święta w Sudetach (GALERIA)

Wigilijna, nocna wyprawa do magicznego Chełmska Śląskiego... Sudecka wieś, która przez stulecia była tkackim miastem, słynie z zabytków i pięknych tradycji! Także tych świątecznych! 

Kolejkowo - świat dziecięcych marzeń z mnóstwem dolnośląskich smaczków! (GALERIA)

Fantastyczna makieta, która obudzi dziecko w każdym! Wrocławskie Kolejkowo. 

Wałbrzych nocą - na tropie zabytków i atrakcji (GALERIA)

Wałbrzych jest nie tylko pięknie ulokowany w Sudetach, ale ma ciekawą architekturę! Widać to również nocą! 

Bolesławiec - nocy spacer: rynek i wiadukt nad Bobrem (GALERIE)

Bez wątpienia - jedno z najpiękniejszych miast na Dolnym Śląsku! Zabytki Bolesławca wspaniale prezentują się również po zmroku! 

Legnica świątecznie! (GALERIA)

Rozświetlone stare miasto! Przedświąteczny spacer po Legnicy. 

Adwentowa i Bożonarodzeniowa poezja śląskich liryków od XVI od XX wieku (Puschmann, Gryphius, Opitz, Silesius, Eichendorff, Morgenstern i Keller)

Choinka, jarmarki, światełka i iluminacje, szopki, uroczystości, odświętna muzyka i dekoracje, prezenty, tradycyjne dania, nastrój – wiele elementów składa się na niezwykły klimat świąt. Tak podniosła i piękna, jednocząca i radująca okoliczność jest też motywem literackim (choć nie zawsze książkowe święta są takie cudowne….). „Opowieść wigilijna” Dickensa, „Choinka” Andersena, „Chłopczyk na Gwiazdce u Pana Jezusa” Dostojewskiego, „Tajemnica gwiazdkowego puddingu” Christie, "Podróż trzech króli" Eliota, „Dziadek do Orzechów” Hoffmanna – to klasyki kojarzące się z Bożym Narodzeniem na kartach dzieł uznanych pisarzy. Także twórcy związani z Dolnym Śląskiem nawiązywali do tematyki adwentowej i świątecznej w swojej twórczości. Bardziej i mniej znani literaci pisali wiersze, które zawierają religijną mistykę Bożego Narodzenia, albo zupełnie świeckie odniesienia. Niektóre z tych wierszy są do dziś cytowane, a nawet śpiewane!

Dokonałem subiektywnej selekcji kilku utworów poetów związanych z Dolnym Śląskiem. Byli to niemieckojęzyczni twórcy żyjący i tworzący od XVI do I połowy XX wieku. Ich twórczość jest dziś częścią światowego skarbca kultury (są to też wiersze w domenie publicznej, czyli nie chronią ich już majątkowe prawa autorskie, a co za tym idzie można je cytować i wykorzystywać bez przeszkód).

Kościół św. Jana Chrzciciela w Ołdrzychowicach Kłodzkich - sacrum dzieł sztuki w wiejskiej świątyni (GALERIA)

Kościół położony obok słynnego mauzoleum na ziemi kłodzkiej jest prawdziwą ukrytą perełką! 

Sudecka Narnia czyli Adršpašské skály zimą! (GALERIA)

Jedno z najpiękniejszych miejsc w Sudetach i Europie! Cud przyrody, wielowiekowa atrakcja turystyczna, gotowy plener filmowy! Zgadzacie się? 

Lipiński we Wrocławiu – muzyczny triumf polskiego wirtuoza na Dolnym Śląsku (poezja Holteia, relacje prasowe, upamiętnienie)

Obok Chopina – wirtuoza fortepianu, to właśnie Lipiński – prawdziwy mistrz wiolinistyki, jest dumą polskiego romantyzmu w muzyce solowej i instrumentalnej. Zarówno wielki pianista, jak i skrzypek koncertowali na Dolnym Śląsku! Zanim młody Chopin ujawnił swój geniusz w Dusznikach-Zdroju i Wrocławiu, w stolicy regionu zaprezentował się kilkukrotnie Karol Józef Lipiński . Jego fenomenalna gra – nie bez powodu za wielkiego wirtuoza uważał Polaka sam Paganini – była bardzo dobrze przyjęta. Studenci wrocławskiego uniwersytetu uczcili muzyka, a poeta uświetnił jego postać w wierszu! O wrocławskich koncertach Lipińskiego pisała prasa w Krakowie i Lwowie. Po II wojnie światowej w polskim Wrocławiu imię wspaniałego skrzypka i kompozytora nadano Akademii Muzycznej. 

Wielcy muzycy i wielka muzyka to to, co Wrocław kocha od wieków. Właśnie dlatego życie kulturalne w stolicy Dolnego Śląska było od stuleci na najwyższym poziomie. Głośne nazwiska i epokowe kompozycje mają również swoje wrocławskie konteksty, o czym stale przypominam. W tym odcinku o wirtuozie, który zachwycał Europejczyków w I połowie XIX wieku. Oczywiście nie zabraknie interesujących wątków dolnośląskich! 

6 starych kolęd i pieśni świątecznych związanych z Dolnym Śląskiem i Dolnoślązakami! (co dawnej podczas Bożego Narodzenia śpiewano?)

Muzyka bożonarodzeniowa zalicza się do bardzo popularnej i pięknej tradycji świątecznej. Wiele z kolęd uzyskało status międzynarodowych, ponadczasowych przebojów świątecznych. Inne znane są jako pieśni narodów. Adwentowe i bożonarodzeniowe śpiewniki w różnych językach pełne są przykładów interesujących dzieł – tych wciąż znanych i tych już mniej popularnych. Współcześnie na Dolnym Śląsku wykonywane są głównie kolędy polskie - a niektóre z nich posiadają wielowiekowe, piękne tradycje! Ale w XIX czy na początku XX wieku w domostwach we Wrocławiu czy Kłodzku wyśpiewywane były zupełnie inne, równie piękne kompozycje.

W tym artykule chciałbym przypomnieć o kilku z nich. Niektóre znane były jako typowo śląskie świąteczne pieśni, charakterystyczne dla folkloru Dolnego Śląska, Opolszczyzny czy Ziemi Kłodzkiej. Inne napisali wielcy mistrzowie słowa, którzy żyli i tworzyli na Dolnym Śląsku.

Ruchoma szopka w Bardzie - świąteczna atrakcja w "mieście cudów"! (GALERIA)

Bożonarodzeniowa dekoracja ma już ponad pół wieku! 

"Szopki. Od dolnośląskiej do krakowskiej" - wystawa w Muzeum Historycznym w Pałacu Królewskim we Wrocławiu (GALERIA)

Świąteczny Wrocław to nie tylko jarmark! Muzeum Miejskie Wrocławia zaprosiło na wystawę czasową poświęconą starej, pięknej tradycji - szopkarstwu. 

Palmiarnia Poznańska, czyli wielkopolska egzotyka! (GALERIA)

Wśród zieleni i kwiatów... cały rok! Rajskie ogrody pod szkłem. 

Karkonoska inspiracja w Schlesisches Museum zu Görlitz (GALERIA)

Piękno gór okiem artystów! Wspaniała wystawa w Muzeum Ślaskim. 

Światłogród - zimowa iluminacja w Ogrodzie Botanicznym we Wrocławiu! (GALERIA)

Spotkanie technologii i natury! Niezwykłe spektakle świetlne w pięknym zakątku Wrocławia!

Jarmark Bożonarodzeniowy 2021 we Wrocławiu (GALERIA)

Magia Bożego Narodzenia po wrocławsku! 

Słodki Wrocław - piernikowe miasteczko w Kolejkowie: architektoniczne i historyczne smaczki dolnośląskie! (GALERIA)

Świąteczny klimat w galerii miniatur i makiet "Kolejkowo" we wrocławskim Sky Towerze zapewnia niezwykłe miasteczko wykonane z pierników! To nie tylko urokliwa, pachnąca makieta z ruchomymi elementami, ale i eksponat pełen ciekawych smaczków regionalnych!  

Poznań - nocny spacer pełen doznań! (GALERIA)

Parafrazując hasło promujące Poznań - zapraszam na nocny spacer po tym pięknym mieście! Wybrane ciekawe miejsca, które świetnie prezentują się również po zmroku. 

Dzierżoniów - nocny portret miasta (GALERIA)

Miasto u stóp Gór Sowich wspaniale prezentuje się również po zachodzie słońca! 

Muzykalna para Bachów – Jan Sebastian i Anna Magdalena – dolnośląskie konteksty (hipotezy, związki, życie muzyczne)

Przeżyli ze sobą bez mała 30 lat. Wspólnie muzykowali i wychowywali gromadkę dzieci. Jedna z ich córek wyszła za mąż za ucznia i powiernika Jana Sebastiana – organistę i kompozytora z Dolnego Śląska. Swojej żonie , pierwszej wykonawczyni wielu dzieł, największej pomocniczce Bach dedykował kompozycje zebrane w zeszycie. Znalazła się tam m.in. aria skopiowana z  dzieła kompozytora, który mieszkał i tworzył na Dolnym Śląsku. Ta pieśń miłości uświetniła wrocławskie obchody 200. rocznicy urodzin Bacha w 1885 roku. Podczas tego samego koncertu zabrzmiała też aria, która została prawdopodobnie wykonana na ślubie Jana Sebastiana i Anny Magdaleny w 1721 roku. Ale czy wiemy, jak wyglądała niezwykle ważna kobieta w życiu genialnego muzyka? Nie przetrwał żaden oficjalny wizerunek towarzyszki i partnerki barokowego mistrza. Jednak przypuszcza się, że w książce wydanej przez dolnośląskiego poetę w Lipsku znalazł się podwójny portret muzykującego małżeństwa Bachów! 

Rozmaite ciekawostki związane z małżeństwem Bachów. Co jeszcze łączy tę niezwykłą parę z Dolnym Śląskiem? 

Pieśń Ślązaka na pożegnanie kanclerz Merkel! Czyli Wielki Capstrzyk z hymnem księdza związanego z Głogowem, Wrocławiem, Żaganiem i okolicą Ząbkowic Śląskich (ciekawostka)

Pod koniec listopada 2021 roku media obiegła wiadomość o wyjątkowej wojskowej uroczystości na pożegnanie ustępującej kanclerz Angeli Merkel. W ramach Großer Zapfenstreich (Wielkiego Capstrzyku) armia uczciła 2 grudnia zakończenie 16-letnich rządów pierwszej w dziejach kobiety na najwyższym stanowisku w Niemczech, jednocześnie wpływowej polityczki, która znalazła się kilkukrotnie na szczycie listy „100 najpotężniejszych kobiet świata” magazynu Forbes! Kanclerz, zgodnie z tradycją zainicjowana przez jej poprzedników, osobiście wybrała specjalne kompozycje, które wykonała wojskowa orkiestra. 

Większość komentatorów zwracała uwagę na piosenkę punkrockowej gwiazdy Niny Hagen, jednakże nie mniej ciekawym wyborem był ekumeniczny hymn chrześcijański – „Großer Gott, wir loben dich”, który napisał ksiądz Ignaz Franz, XVIII-wieczny kapłan pochodzący z Dolnego Śląska, aktywny w regionie jako kaznodzieja i liryk! 

Baśniowy Hauptmann – śląskie i sudeckie inspiracje w świecie dramatu, opery („Dzwon zatopiony” - dzieło Noblisty w tłumaczeniu Kasprowicza oraz muzycznym opracowaniu!)

"Die versunkene Glocke. Ein deutsches Märchendrama in 5 Aufzügen” to symbolistyczny, neoromantyczny dramat śląskiego pisarza Gerharta Hauptmanna. Jeden z najwybitniejszych pisarzy żyjących w Sudetach, Noblista, napisał to dzieło pod koniec XIX wieku. Sztuka szybko stała się jednym z najczęściej granych utworów Hauptmanna i prawdziwym teatralnym „towarem eksportowym” Niemiec. Tuż po prapremierze, dzieło na polski przetłumaczył Jan Kasprowicz, były student Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1899 roku dzieło zostało adaptowane na operę! Swoją wersję stworzył również włoski impresjonistyczny mistrz Respighi, a nad własną operą na podstawie baśni dramatycznej Hauptmanna pracował nawet Ravel! 

Kościół Piotra i Pawła w Görlitz - perła Łużyc! Niezwykły zabytek, który zaskakuje architekturą, wyposażeniem i historią! (GALERIA)

Wspaniały, monumentalny, kunsztowny, ciekawy, zaskakujący... epitetów określających niezwykłość tej sakralnej budowli można znaleźć wiele! Niesamowity kościół leży tuż obok polskiej granicy, nieopodal przejścia granicznego na Dolnym Śląsku/Saksonii. To zabytek, który warto zwiedzić! Modlił się tam mistyk, który zachwycał Mickiewicza. Proboszczem był zaś poeta, do którego wierszy Bach pisał muzykę! 

Frankenstein po zmroku... czy nocny spacer po Ząbkowicach Śląskich! (GALERIA)

Miasto znane z krzywej wieży i z rzekomych związków z kultowym horrorem romantycznej literatury gotyckiej!