Wyjątkowy romański zabytek.
Wspaniałe dzieło sztuki opowiadające o św. Wojciechu.
"Drzwi Gnieźnieńskie lub Drzwi św. Wojciecha (łac. Porta Regia, Drzwi Królewskie; Porta Aurea, Drzwi Złote) – unikatowy zabytek romańskiej sztuki odlewniczej, wykonany za panowania księcia Mieszka III Starego w XII wieku. Osadzone w portalu wewnętrznym kruchty południowej bazyliki prymasowskiej w Gnieźnie. Przedstawiają życiorys św. Wojciecha. Drzwi zostały wykonane dla budowli romańskiej, konsekrowanej w 1097 roku. Przeniesione do katedry Jarosława Skotnickiego, od końca XIV do XVIII wieku znajdowały się w otworze drzwiowym, prowadzącym do wschodniego przęsła nawy południowej. Po 1784 roku zostały osadzone w wejściu do zachodniego przęsła nawy południowej, w ościeżu portalu klasycystycznego. Od XVII wieku źródła stosują zamienne nazwy dla Drzwi Gnieźnieńskich – Porta regia (1608), Porta aurea (1611), Porta aenea (1616). Lokalne tradycje przypisywały fundację Bolesławowi Krzywoustemu, jednak późniejsze badania potwierdziły datację późniejszą, prawdopodobnie między latami 1175 a 1200. Za inicjatorów powstania tego dzieła uważa się księcia Mieszka III Starego oraz ówczesnego arcybiskupa gnieźnieńskiego.
Podstawą kompozycji Drzwi mogło być zapożyczenie z kolońskiego relikwiarza św. Heriberta, powstałego w latach 1146–1170. Na bliskie stylistyczne pokrewieństwo obu dzieł wskazuje forma ornamentyki splotów winnej latorośli z wizerunkami fantastycznych zwierząt z bordiur Drzwi Gnieźnieńskich, która wykazuje dużą zbieżność z motywami zastosowanymi w dziele kolońskim. Oglądając zamknięte drzwi, można odnieść identyczne wrażenie estetyczne, jak przy oglądaniu bogato zdobionej karty z rękopisu iluminowanego [...]"
"[...] Drzwi Gnieźnieńskie składają się z dwóch skrzydeł nierównej wielkości. Prawe ma 323 cm wysokości i 83 cm szerokości, natomiast lewe – 328 cm wysokości i 84 cm szerokości. Grubość skrzydeł waha się między 1,5 a 2,5 cm. Oba skrzydła zostały odlane ze stopu, w którego skład wchodzą miedź, cyna i niewielkie ilości ołowiu. Stosunek tych składników nie jest identyczny w obu skrzydłach, ani nawet w poszczególnych partiach. Prawe skrzydło ma większą domieszkę cyny (12,2%), co uwidacznia się w jego jaśniejszym kolorze. Lewe skrzydło zostało odlane w całości, natomiast prawe składa się z 24 oddzielnie wykonanych części (9 kwater, 12 odcinków bordiur i 3 listwy obrzeżne).
Sceny z dziejami św. Wojciecha otacza na każdym skrzydle bogata rama. Tę bordiurę wypełnia ornament falującej wici o symetrycznych odgałęzieniach biegnących w lewo i prawo, zwiniętych spiralnie, ożywionych zmieniającym się ulistnieniem, kwiatami i owocami. Między roślinną wić wplecione zostały liczne zwierzęta, ptaki, gady i fantastyczne stwory, łącznie 64 wyobrażenia zoomorficzne.
Kwatery ze scenami z życia św. Wojciecha tworzą cykl, rozpoczynający się dolną kwaterą lewego skrzydła i kończący się dolną kwaterą prawego skrzydła. Lewe skrzydło obejmuje okres życia świętego poprzedzający jego przybycie do Polski. Prawe skrzydła zawiera sceny związane z misją i męczeńską śmiercią w Prusach" (za: Wikipedia)
Sceny z dziejami św. Wojciecha otacza na każdym skrzydle bogata rama. Tę bordiurę wypełnia ornament falującej wici o symetrycznych odgałęzieniach biegnących w lewo i prawo, zwiniętych spiralnie, ożywionych zmieniającym się ulistnieniem, kwiatami i owocami. Między roślinną wić wplecione zostały liczne zwierzęta, ptaki, gady i fantastyczne stwory, łącznie 64 wyobrażenia zoomorficzne.
Kwatery ze scenami z życia św. Wojciecha tworzą cykl, rozpoczynający się dolną kwaterą lewego skrzydła i kończący się dolną kwaterą prawego skrzydła. Lewe skrzydło obejmuje okres życia świętego poprzedzający jego przybycie do Polski. Prawe skrzydła zawiera sceny związane z misją i męczeńską śmiercią w Prusach" (za: Wikipedia)
mapa/lokalizacja:
strona oficjalna:
***
galeria urlopowa - poza Dolnym Śląskiem i Sudetami
******
niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic (... a także innych miejsc, które odwiedziłem, oraz spraw, które mnie zainteresowały)
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej w podpisach - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa.
publikowane zdjęcia mojego autorstwa nie powstają w wyniku użycia narzędzi AI (sztucznej inteligencji), ujęć z dronów, obróbki graficznej polegającej na montażu, dodawaniu i wymazywaniu elementów. Fotografie mają charakter dokumentacji odwiedzonych miejsc i obiektów, w takiej formie, w jakiej je oglądałem.
licencja praw autorskich materiałów własnych na blogu zezwalająca na użycie na określonych warunkach
CC BY-NC-ND
autorem bloga jest Robert - muzealnik, dziennikarz, przewodnik, animator, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz