3 marca 2020

Blogowe kalendarium: MARZEC

Codziennie, każdego miesiąca w kalendarzu trafiamy na rozmaite ciekawe święta, rocznice czy wydarzenia. Część z nich jest związana z tym, co publikuję na moim blogu.


Rocznice historyczne i regionalne, święta państwowe i kościelne oraz międzynarodowe, a także święta i okoliczności nietypowe. Zapraszam!


MARZEC - kilka informacji:
  • trzeci (a niegdyś pierwszy) miesiąc w roku, według kalendarza gregoriańskiego ma 31 dni.
  • również polska (wbrew anegdotycznej pogodowej „ludowej” etymologii) nazwa miesiąca pochodzi od łacińskiej nazwy Martius (miesiąc boga Marsa). Staropolska nazwa marca to brzezień. Nazwa czeska: březen, a dawna niemiecka: Lenz, Lenzmond
  • marcu następuje na półkuli północnej równonoc wiosenna (początek wiosny może przypadać między 19 a 21 marca, ale przypada prawie wyłącznie 19 i 20 do 2100 roku)
  • meteorologicznie jest to w Polsce miesiąc wiosenny
  • kamienie symboliczne marca to akwamaryn i krwawnik 
  • kwiatem symboliczny marca jest żonkil
  • znaki zodiaku miesiąca: Ryby (do około 19 marca) i Baran (od około 20 marca).
więcej na temat miesiąca marca TUTAJ 

wybrane marcowe przysłowia:
W marcu jak w garncu
Ile w marcu dni mglistych, tyle w żniwa dni dżdżystych

KALENDARIUM:
Okazje ruchome:

1 marca
  • w starożytnym Rzymie był to pierwszy dzień w roku – na ten temat TUTAJ 
  • antyczne Matronalia - Matronales Feriae - pierwowzór Dnia Kobiet
  • 1519 roku we Wrocławiu urodził się Petrus Vincentius, retoryk i wykładowca, znał się z Marcinem Lutrem, był profesorem i rektorem Uniwersytetu w Greifswaldzie, Wittenberdze
  • 1708 roku we Wrocławiu urodził się Balthasar Ludwig Tralles, poeta i lekarz, autor rozpraw naukowych o kamforze i opium, napisał poemat o Sudetach: "Versuch eines Gedichtes über das Schlesische Riesen-Gebürge", dla ostatniego króla Polski, Stanisława Augusta Poniatowskiego napisał traktat medyczny "Vera patrem patriae sanum et longaevum...." (wydany we Wrocławiu w 1767 roku) 
  • 1749 roku J.S. Bach napisał Canon super Fa Mi a 7. dedykowany Benjaminowi Gottliebowi Faberowi, który urodził się 7 lutego 1721 roku we Wrocławiu - więcej TUTAJ
  • 1810 (lub 22 lutego) urodził się Fryderyk Chopin - na jego temat (w tym odwiedziny miejscowości na Dolnym Śląsku) TUTAJ
  • 1811 roku w Chojnowie urodziła się Rosalie Koch, pisarka literatury dziecięcej i młodzieżowej, autorka baśni, opowiadań, a także zbiory legend o Rübezahlu, jej saga karkonoska została przetłumaczona na angielski 
  • 1828 roku zmarł Karl Heinrich Klingert, mechanik i wynalazca związany z Wrocławiem, autor pionierskiego aparatu nurkowego testowanego w Odrze w 1797 roku więcej TUTAJ
  • 1855 roku we Wrocławiu zmarł Gottfried August Thilo, malarz  miniatur, pejzaży i portretów. 
  • 1908 roku w Chicago zmarł Heinrich Maschke, matematyk pochodzący z Wrocławia,  który udowodnił twierdzenie Maschkego
  • 1942 roku we Wrocławiu zmarł zasłużony przyrodnik, prof. Ferdinand Albin Pax, związany z wrocławskim ogrodem botanicznym (upamiętnia go alejka). Pochodził z miejscowości  Dvůr Králové nad Labem, był absolwentem szkoły w Kamiennej Górze 
  • 1945 roku pod Jelenią Górą zmarł sędzia, znawca Schopenhauera: Hans Zint – na ten temat TUTAJ 
  • 1853 roku jako stacja pod nazwą Sorgau otwarty został wałbrzyski dworzec Szczawienko 

2 marca
  • Dzień Staroci - Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego: Antykomania - wystawa
  • 1628 roku w Kamiennej Górze urodził się Enoch Gläser, prawnik, poeta - laureat, wydał bardzo ciekawy świecki śpiewnik: „Schäffer-Belustigung oder Zur Lehr und Ergetzligkeit angestimmter Hirthen-Lieder”.
  • 1728 roku w Kamiennej Górze urodził się Carl Gottlob Stumpff, który w 1752 roku w Halle obronił doktorat o niezwykłym znaczeniu dla historii medycyny. Jego dysertacja „De cura dentium ad sanitatem proficua” dotyczy kompleksowej wiedzy na temat pielęgnacji zębów i jamy ustnej, wraz z pionierskimi uwagami na temat szczotkowania oraz przestrogami przed zgubnym wpływem cukru na stan uzębienia. 
  • 1824 roku urodził się kompozytor Bedřich Smetana – na jego temat TUTAJ 
  • 1826 roku wrocławska premiera sztuki Holteia pod tytułem „Der alte Feldherr” - która opowiada o Tadeuszu Kościuszce: więcej TUTAJ 
  • 1893 roku we Wrocławiu urodził się Heinrich Lauterbach, architekt, współorganizator i jeden z projektantów WuWy (Wohnungs- und Werkraumausstellung = Wystawa mieszkania i miejsca pracy) we Wrocławiu 

3 marca
  • Międzynarodowy Dzień dla Ucha i Słuchu 
  • Międzynarodowy Dzień Pisarzy i Pisarek – posty oznaczone tagiem #pisarz #literatura na ten temat więcej TUTAJ 
  • 1746 roku urodziła się Izabela Czartoryska, arystokratka, kolekcjonerka sztuki. W 1816 roku odwiedziła Dolny Śląsk – świadectwem tego są jej pamiętniki: „Dyliżansem przez Śląsk. Dziennik podróży do Cieplic” - więcej TUTAJ

4 marca
  • 1744 roku zmarł Gottlieb Stolle, erudyta i pisarz z Legnicy, nazywany "Leander von Schlesien", profesor i rektor uniwersytetu w Jenie 
  • 1825 roku John Quincy Adams został 6. prezydentem USA. Ćwierć wieku wcześniej zwiedzał Dolny Śląsk – na ten temat TUTAJ 
  • 1678 roku urodził się Antonio Vivaldi – na temat jego opery i ucznia TUTAJ 
  • 1819 roku urodziła się pisarka Narcyza Żmichowska – na jej temat (w tym pobyt w Szczawnie) TUTAJ 
  • 1852 roku zmarł pisarz Mikołaj Gogol. 15 lipca 1847 roku Wissarion Grigorjewicz Bielinski, krytyk literacki, wysłał z Szczawna-Zdroju słynny "List do Gogola", który stał się kultowym wręcz testem kultury. W 1845 i 1846 roku Gogol leczył się w uzdrowisku w kurorcie Priessnitza, które znajduje się w Jesioniku w tzw. Śląsku Austriackim 
  • 1879 roku we Wrocławiu zmarł Robert Weigelt, fotograf, kolekcjoner, badacz ptaków
  • 1922 roku odbyła się premiera pionierskiego horroru niemego o wampirze "Nosferatu, eine Symphonie des Grauens". Muzykę do tego kultowego dzieła napisał kompozytor z Wrocławia! Była to jego pierwsza filmowa realizacja, która zapisała się w historii oryginalnych ścieżek dźwiękowych - więcej TUTAJ
  • 1925 roku zmarł Maurycy Moszkowski, kompozytor i pianista, pochodzący z Wrocławia, jego utwory miały międzynarodową popularność
  • 1997 roku zmarł Andrzej Morański, szopkarz z Kamiennej Góry, uczestnik i laureat kilkunastu konkursów na szopkę krakowską.

5 marca
  • Dzień Dentysty - ciekawostka TUTAJ
  • 1616 roku naukowy traktat Kopernika "O obrotach sfer niebieskich" trafił na ponad 200 lat na kościelny indeks ksiąg zakazanych! Co ciekawe w XVII stuleciu rękopis przełomowego pisma znajdował się na Dolnym Śląsku! - więcej TUTAJ 
  • 1685 roku (lub 23 lutego) urodził się Georg Friedrich Händel – na jego temat (w tym wrocławskie korzenie) TUTAJ 
  • 1807 roku we Wrocławiu urodził się Karl August Timotheus Kahlert. Był poetą, historykiem literatury i krytykiem muzycznym. Przyjaźnił się z Schumannem. Przedruki listów Schumanna i Kahlerta znalazły się m.in. na kartach książek „The Life of Robert Schumann Told in His Letters” czy „Robert Schumann. Eine Biographie”.
  • 1819 roku w Zielonej Górze (historyczny Dolny Śląsk) urodził się Adolf Eduard Marschner, kompozytor, krewny Heinricha Marschnera - słynnego autora oper i pieśni. 
  • 1871 roku urodziła się filozofka Róża Luksemburg - na temat jej pobytu na Dolnym  Śląsku TUTAJ 
  • 1888 roku we Wrocławiu zmarł Robert Spiske, założyciel zakonu jadwiżanek


 6 marca 
  • Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych – na temat Ireny Sendler TUTAJ 
  • 1706 roku we Wrocławiu zmarł Christian Gryphius, pedagog i pisarz, syn wielkiego barokowego poety Andreasa Gryphiusa 
  • 1708 roku rozpoczęto budowę Szkoły Łacińskiej przy Kościele Pokoju w Świdnicy, uczniami tej szkoły byli m.in. Johann Christian Günther - wybitny śląski poeta, Carl Gotthard Langhans - budowniczy Bramy Brandenburskiej. 
  • 1891 roku w Głubczycach urodził się Lothar Neumann, architekt związany z przedwojennym Wrocławiem, największym jego dziełem był wieżowiec poczty we Wrocławiu - przykład niemieckiego ekspresjonizmu z cegły (północnoniemiecki ekspresjonizm ceglany)
  • 1970 roku w Szklarskiej Porębie zmarł Wlastimil Hofman, polski malarz, przedstawiciel symbolizmu, uczeń  Jacka Malczewskiego. 

7 marca
  • 1753 roku w miejscowości Mittel-Steinkirch (dziś są to Kościelniki Średnie w powiecie lubańskim, w gminie Leśna) urodził się Karl Friedrich Splittegarb, poeta, autor pieśni „Die Weihnachtsfreude” , która stała się od XIX wieku popularną niemiecką kolędą, śpiewaną po dziś 
  • 1799 roku urodził się František Ladislav Čelakovský czeski pisarz, poeta, filolog, wykładowca, w 1842 roku został profesorem literatury słowiańskiej na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie wykładał do 1849 roku. Napisał m.in. "Všeslovanské počáteční čtení: Z písemnictví polského" (publikację ukończył we Wrocławiu 2 sierpnia 1849 roku), podróżował m.in. Karkonoszach. Jego pieśni zostały wydane we Wrocławiu w 1840 roku w tłumaczeniu na język polski, jako "Odgłos pieśni czeskich".
  • 1850 roku urodził się Tomáš Masaryk, pierwszy i najdłużej urzędujący prezydent Czechosłowacji. Ciekawe miejsca związane z politykiem znajdują się w Sudetach! Zapraszam TUTAJ
  • 1875 roku urodził się Maurice Ravel, znany francuski kompozytor. Pracował nad operą „La cloche engloutie” według dzieła śląskiego noblisty, Gerharta Hauptmanna! Więcej TUTAJ 
  • 1900 roku urodził się wrocławski fizyk Fritz London – na jego temat (w tym związki z Einsteinem) TUTAJ 
  • 1954 roku we Wrocławiu zmarł Ludwik Hirszfeld, lekarz, immunolog, badacz, pionier  seroantropologii, w 1950 roku nominowany do nagrody Nobla 


8 marca 
  • Dzień Kobiet - kobiety w sztuce TUTAJ, kobiety w nauce TUTAJ , niezwykłe kobiety - zestawienie TUTAJ , zasłużone żony TUTAJ 
  • 1527 roku w Bolesławcu urodził się Martin Gerstmann, biskup wrocławski i starosta śląski, pierwszy biskup reprezentujący kontrreformację na Śląsku
  • 1714 roku urodził się Carl Philipp Emanuel Bach, syn Jana Sebastiana – na jego temat (w tym związki z Wrocławiem) TUTAJ
  • 1739 roku spłonęła niemal doszczętnie zabudowa Lądka-Zdroju – posty z uzdrowiska TUTAJ 
  • 1758 roku w Kamiennej Górze zmarł pastor i poeta Ernst Leberecht Semper, napisał m.in. utwór o intrygującym tytule "Der Christ in Adersbach: das ist Christliche Gedanken über das wunderbare Steingebirge zu Adersbach im Königreich Böhmen" ("Chrystus w Adršpachu: czyli chrześcijańskie przemyślenia o cudownych skalistych górach w Adršpachu w Królestwie Czech"). 
  • 1775 roku we Wrocławiu urodził się Max Habicht, arabista, napisał pełne tłumaczenie arabskich opowiadań „Tysiąca i jednej nocy”
  • 1833 roku urodził się Theodor Lobe, aktor, reżyser, założyciel słynnego teatru we Wrocławiu
  • 1848 we Wrocławiu zmarł Friedrich Benedict Weber, autor cennych podręczników z dziedziny nauk rolniczych (produkcja roślinna, hodowla zwierząt, ekonomika rolnictwa), wykładał na Uniwersytecie Wrocławskim 
  • 1869 roku zmarł kompozytor Hector Berlioz – na jego temat (w tym pobyt i koncert w Lwówku Śląskim) TUTAJ 
  • 1924 roku zmarł dr Alfred Marcin Sokołowski – na jego temat (w tym związki z Sokołowskiem) TUTAJ
  • 1927 roku zmarła Babette von Bülow, pisarka pochodząca z Cieplic, córka Felixa Eberty’ego, profesora Uniwersytetu Wrocławskiego 

 9 marca
  • 1625 roku zmarł Dorota Sybilla Hohenzollern von Brandenburg – na jej temat (ciekawostka na temat światełek choinkowych z zamku w Brzegu) TUTAJ 
  • 1787 roku we Vrchlabí w czeskich Karkonoszach urodziła się Josefína Kablíková, czeska botaniczka, badaczka flory Karkonoszy, jej dokonania opisuje "Biographie der berühmten, jetzt lebenden Pflanzenforscherin Oesterreich's, Frau Josephine Kablik". Po jej śmierci obszerny nekrolog ukazał się także na łamach "Schlesische Provinzialblätter"
  • 1788 roku urodził się Julius von Flotow, naukowiec związany z Jelenią Górą, w 1841 roku podczas spaceru w okolicach miasta odkrył zielenicę Haematococcus Pluviali, która barwi na czerwono, było to niezwykle ważne znalezisko naukowe - więcej TUTAJ 
  • 1818 roku w Złotoryi urodził się Ferdinand Joachimsthal, matematyk, związany z uczelniami w Berlinie, Halle i Wrocławiu. jego nazwisko noszą wzór i równanie. 
  • 1910 roku urodził się Samuel Barber, amerykański kompozytor, napisał muzykę do pieśni  „O weiter, weiter Abend” Georga Heyma, poety pochodzącego z Jeleniej Góry  - więcej TUTAJ 

10 marca
  • proponowany termin obchodu Dnia Mężczyzny – na ten temat TUTAJ 
  • Dzień Całowania w Czoło – o pocałunkach TUTAJ 
  • 1788 roku urodził się wybitny śląski poeta Josef von Eichendorff – na jego temat TUTAJ 
  • 1813 roku we Wrocławiu król pruski Fryderyk Wilhelm III ustanowił odznaczenie wojskowe Krzyż Żelazny (Eisernes Kreuz) 
  • 1822 roku zmarł Józef Wybicki – polski pisarz i polityk, który napisał słowa Pieśni Legionów Polskich we Włoszech – późniejszego polskiego hymnu narodowego Mazurka Dąbrowskiego. Gościł m.in. we Wrocławiu (gdzie mieszkał kilka lat), Świdnicy czy Głogowie. Był na Śnieżce. 
  • 1825 roku zmarł doktor Johann Joseph Kausch, śląski badacz, pionier psychologii muzyki, autor rozprawy, w której przyjrzał się wpływom muzyki pasyjnej na nastrój słuchacza. Zapraszam TUTAJ 
  • 1838 roku w Wiedniu odbyła się premiera sztuki "Glück, Mißbrauch und Rückkehr" popularnego dramatopisarza Johanna Nestroya (miał śląskie korzenie), autora fars. Część wspomnianej sztuki (2. i 3. akt) dzieje się w Karkonoszach, jednym z bohaterów jest chłop karkonoski. Przez jednego z bohaterów wspomniany został Rübezahl - czyli Karkonosz, Duch Gór. 
  • 1853 roku w Świerzawie urodziła się Clare Schubert-Feder - historyczka sztuki,  w Zurychu w 1878 roku jako jedyna kobieta zdała maturę
  • 1864 roku Ludwik II Wittelsbach został królem Bawarii – na jego temat (w tym związku jego rodziny z Sudetami) TUTAJ 
  • 1889 roku zmarł śląski organmistrz Christian Gottlieb Schlag – na jego temat TUTAJ 
  • 1917 roku we Wrocławiu odbyła się prapremiera opery "Eros i Psyche" Ludomira Różyckiego, kompozytora "Młodej Polski" (pierwsza opera polskiego kompozytora wystawiona jeszcze w niemieckim Wrocławiu).  Dzieło oparte jest na sztuce Jerzego Żuławskiego.

11 marca 
  • Dzień Sołtysa - posty z tagiem #wieś + wybór ciekawych wiosek w poście TUTAJ 
  • 1811 roku uległa zniszczeniu pionierska, dolnośląska cukrownia, zajmująca się produkcją cukru z buraka. O cukiernictwie TUTAJ 
  • 1822 roku od uderzenia pioruna spłonął kościół Marii Panny w Legnicy (kościół na blogu TUTAJ)
  • 1818 roku w Wielkiej Brytanii ukazała się powieść „Frankenstein” Mary Shelley. Istnieją hipotezy łączące tematykę i tytuł powieści z miastem Ząbkowice Śląskie na Dolnym Śląsku (dawniej Frankenstein, znane z XVII-wiecznego procesu grabarzy oskarżonych o nekrofilię i nekromancję) - więcej TUTAJ 
  • 1829 roku dzięki staraniom Feliksa Mendelssohna następuje przełomowy moment w historii wykonawstwa muzycznego. Tego dnia romantyzm ożywił barok. Po raz pierwszy od śmierci Bacha i po raz pierwszy poza Lipskiem, po latach zapomnienia, muzycy wykonali słynną „Pasję Mateuszową” (BWV 244) – na ten temat TUTAJ 
    1829 roku w Berlinie odbyło się pierwsze wykonanie Pasji Mateuszowej Jana Sebastiana Bacha, po dziesięcioleciach zapomnienia utworu. Jedną z części kompozycji jest chorał do słów poety z Dolnego Śląska! Więcej TUTAJ 
  • 1833 roku we Wrocławiu zmarł Franz Passow, filolog, od 1815 roku związany z Uniwersytetem Wrocławskim, znał się z Goethem, na jego wykłady uczęszczał młody Schopenhauer, był propagatorem gimnastyki i polemistą związanym z tą działalnością. Był m.in. aktywnym uczestnikiem tzw. Breslauer Turnfehde - "wrocławskiej waśni gimnastycznej"
  • 1860 roku zmarł Hermann Dietrich Lindheim, pionier w przemyśle włókienniczym i chemicznym, w górnictwie oraz w kolei, pochodził z Wrocławia, działalność gospodarczą prowadził m.in. w Ołdrzychowicach Kłodzkich i Krosnowicach koło Kłodzka (należał do niego położony niedaleko pałac w Żelaźnie)
  • 1875 roku urodził się Leo Smoschewer - przedsiębiorcą zajmującym się inżynierią mechaniczną (lokomotywy) związany z Wrocławiem, kolekcjoner sztuki (m.in,. dzieła zamówione u Lovisa Corintha), z uwagi na żydowskie pochodzenie jego firma i kolekcja zostały przejęte przez nazistów 
  • 1907 roku w Krzyżowej koło Świdnicy urodził się Helmuth James Graf von Moltke, prawnik wojskowy, założyciel opozycji antyhitlerowskiej nazywanej „Krąg z Krzyżowej”. W 1945 roku został przez nazistów skazany na śmierć. 


12 marca
  • 1703 roku urodził się naukowiec Johann Heinrich Winckler, kolega Jana Sebastiana Bacha, nauczyciel Goethego – na jego temat TUTAJ
  • 1763 roku w Lubinie urodził się Friedrich Gottlob Endler, miedziorytnik, jeden z najwybitniejszych romantycznych grafików śląskich, pejzażysta 
  • 1821 rok w Uniejowicach koło Zagrodna urodził się Hermann Hettner, historyk literatury, historyk sztuki. Jego traktat "Das moderne Drama: Aesthetische Untersuchungen" z 1852 roku wpłynął na Henryka Ibsena, co podkreślają biografowie słynnego pisarza nominowanego do nagrody Nobla.  Hermann Hettner w swojej książce poświęcił też sporo miejsca reformie teatru muzycznego, którą prowadził Wagner. więcej TUTAJ 
  • 1824 roku we Wrocławiu urodził się Louis Prang - drukarz, litograf, wydawca, od 1850 roku związany z USA (związany z Bostonem i Springfield w stanie Massachusetts), nazywany jest „ojcem amerykańskiej kartki świątecznej" - wprowadził kartki bożonarodzeniowe na rynek amerykański w 1873 roku 
  • 1850 roku w Krosnowicach koło Kłodzka urodził się Heinrich Reimann, organista, muzykolog i kompozytor 
  • 1868 roku we Wrocławiu zmarł Friedrich Wimmer, zasłużony śląski botanik, autor "Flora von Schlesien". Na jego cześć nazwana została Wimmeria – rodzaj roślin należący do rodziny dławiszowatych. Opisał i sklasyfikował wiele gatunków roślin, m.in. Turzyca Bueka (Carex buekii)
  • 1878 roku w Legnicy urodził się Walter Soomer, jeden z ważniejszych barytonów/basów wagnerowskich, uczestnik festiwali wagnerowskich w Bayreuth 
  • 1930 roku zmarł czeski pisarz związany z Sudetami, Alois Jirásek – więcej TUTAJ 


13 marca
  • Dzień Klejnotów
    - Bezcenny Skarb – cudeńka z Środy Śląskiej na wystawie
    - Skarb zakrzowski
    - Perły – od aptekarza z Kamiennej Góry, przez Bizeta po Daisy i Joannę Bator
  • 1781 roku urodził się architekt Karl Friedrich Schinkel – na jego temat (w tym dzieła z Dolnego Śląska) TUTAJ 
  • 1822 roku w Stoszowicach koło Ząbkowic Śląskich urodził się poeta Moritz Karl Wilhelm Anton von Strachwitz
  • 1823 roku we Wrocławiu drukiem ukazało się kilka pieśni Müllera z cyklu „Podróż zimowa”. Muzykę do tego cyklu napisał Schubert, syn sudeckich Ślązaków. Jest to jeden z najsłynniejszych cykli pieśniarskich w dziejach muzyki. Więcej TUTAJ 
  • 1860 roku urodził się kompozytor Hugo Wolf - napisał wiele pieśni do słów portów związanych z Dolnym Śląskiem - więcej TUTAJ 
  • 1879 roku we Wrocławiu zmarł Adolf Anderssen, szachista, nieoficjalny mistrz świata w latach 1851–1858. Upamiętnia go Memoriał Adolfa Anderssena. Opublikował "Aufgaben für schachspieler nebst ihren lösungen"
  • 1924 roku zmarł Karl Klimm, architekt związany z Wrocławiem, zaprojektował m.in. wieżę ciśnień przy alei Wiśniowej we Wrocławiu i schronisko na Ślęży
  • 1987 roku zmarł Bernhard Grzimek – laureat Oscara z Nysy – na jego temat TUTAJ 
  • 1996 roku zmarł Krzysztof Kieślowski – polski reżyser i scenarzysta filmowy, jeden z najważniejszych twórców w historii kina światowego drugiej połowy XX wieku. W latach latach 1951-1957 mieszkał w Sokołowsku na Dolnym Śląsku. Tam zetknął się z kinem. W miejscowości w Górach Suchych odbywa się cykliczny Festiwal Filmowy Hommage à Kieślowski oraz działa Archiwum Twórczości Krzysztofa Kieślowskiego

14 marca
  • Dzień Matematyki - #matematyka
  • Dzień Motyla - zapraszam TUTAJ 
  • Dzień Liczby Pi - wiecie, że pierwsze 144 cyfry po przecinku z słynnej liczby Pi (π) dają w sumie 666! zapraszam TUTAJ
  • 1636 roku we Wrocławiu zmarł David Müller, wydawca, związany m.in. drukiem dzieł Martina Opitza, wybitnego śląskiego poety barokowego
  • 1681 roku (lub 24 marca) urodził się kompozytor Georg Philipp Telemann – na jego temat TUTAJ 
  • 1738 roku w Świeradowie-Zdroju urodził się Johann Gottlieb Wolstein, lekarz, uważany za twórcę weterynarii w krajach niemieckojęzycznych
  • 1794 roku urodził się Józef Zachariasz Bem herbu Bem, potomek Ślązaków: Mauzoleum generała Józefa Bema w Tarnowie (+ śląskie korzenie Bema)
  • 1813 roku we Wrocławiu urodził się Hermann Kletke, poeta i publicysta, autor m.in. zbioru legend "Das Buch vom Rübezahl" a także słów kolędy "Am Weihnachtsbaum die Lichter brennen". Do jego wiersza "Der Sandmann" (Piaskun) pieśń napisał Robert Schumann
  • 1837 roku we Wrocławiu urodził się Joseph Schröter, botanik i mykolg, autor publikacji o grzybach
  • 1854 roku w Strzelinie urodził się Paul Ehrlich. Był związany m.in. z Wrocławiem, gdzie studiował. W pracowni tego badacza jego zespół naukowy stworzył Salvarsan (od Salvator – zbawiciel), pierwszy syntetyczny środek bakteriobójczy, skuteczny lek w walce z chorobami wenerycznymi (wyparty przez antybiotyki dopiero kilkadziesiąt lat później). Śląski naukowiec uważany jest za twórcę podstaw chemioterapii. Za swoje odkrycia wybitny śląski bakteriolog i chemik otrzymał w 1908 roku medyczną nagrodę Nobla.
  • 1863 roku urodził się Raphael Friedeberg, lekarz i aktywista. Był aktywny jako polityk, a także medyk związany z Kudową-Zdrojem oraz eksperymentalną osadą Monte Verità w Asconie. Leczył wielkich artystów, noblistów i działaczy politycznych. Więcej na jego temat: TUTAJ
  • 1879 roku urodził się fizyk, noblista Albert Einstein – na temat jego związku z Dolnoślązakami TUTAJ 
  • 1883 roku zmarł Karol Marks, filozof, socjolog teoretyk marksizmu komunizmu, jego bliskim przyjacielem i współpracownikiem był Wolff - Dolnoślązak, któremu Marks dedykował "Kapitał": więcej TUTAJ
  • 1910 roku we Wrocławiu zmarł Ludwig Sittenfeld, pisarz i poeta tworzący w dialekcie śląskim

15 marca 
  • Światowy Dzień Konsumenta
  • Dzień Piekarzy i Cukierników – na ten temat TUTAJ 
    o symbolu piekarzy - czyli preclach - TUTAJ 
  • 44 p.n.e. – Juliusz Cezar został zamordowany. Jedna z legend, krążących od średniowiecza, wiąże Lubiąż z Cezarem! Zapraszam TUTAJ 
  • 1723 roku zmarł poeta śląski Johann Christian Günther – na jego temat TUTAJ 
  • 1834 roku we Wrocławiu urodził się Karel Purkyně, malarzy i rysownik, jego ojcem był Jan Evangelista Purkyně, wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego. Karel Purkyně był jednym z czołowych czeskich realistów. 
  • 2017 roku podpisane zostało Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie uznania za Pomnik Historii katedry w Świdnicy i Kościołów Pokoju w Świdnicy i Jaworze. Tym samym zabytki trafiły na specjalną listę najcenniejszych miejsc i obiektów na terenie Polski. Obecnie na tej liście znajdują się 123 pozycje. 

16 marca
  • 1654 roku w Bierutowie urodził się Andreas Acoluthus, orientalista. W 1680 roku opublikował pierwszy ormiański druk w Niemczech, zajmował się badaniem tego języka. Przetłumaczył Koran na łacinę (było to nowatorskie przedsięwzięcie, które spotkało się zarówno z entuzjazmem, jak i krytyką), opublikował jednak tylko część swoje pracy nad arabskim tekstem. 
  • 1654 roku w Głogowie urodził się Johann Christoph Ettner, lekarz i barokowy powieściopisarz, autor cyklu książek, których bohaterem jest Eckhart. 
  • 1663 roku w Jaworze urodził się Christoph Hackner, architekt baroku, wśród jego dzieł i realizacji budowlanych warto wyróżnić przebudowę zamku w Leśnicy we Wrocławiu oraz udział w budowie gmachu głównego Uniwersytetu Wrocławskiego, a także projekt Kaplicy Hochberga w katedrze św. Wincentego i św. Jakuba we Wrocławiu
  • w dniach 16 - 19 marca 1823 roku we Wrocławiu gościł polski kompozytor Karol Kurpiński, kapelmistrz opery w Warszawie, autor licznych pieśni narodowych, przypisuje mi się również muzykę do kolędy „Bóg się rodzi”
  • 1835 roku w Ziębicach urodził się Julius Schottländer, kupiec i filantrop pochodzenia żydowskiego, związany z Wrocławiem. Jego darem był Park Południowy
  • 1948 roku w Nowym Jorku zmarła Clara Mannes z domu Damrosch, nauczycielka muzyki pochodząca z Wrocławia, córka słynnego dyrygenta Leopolda Damroscha, który prowadził wrocławską orkiestrę w XIX wieku, razem z mężem założyła w USA David Mannes Music School, obecnie znaną jako Mannes School of Music - prestiżowe konserwatorium na Manhattanie. Braćmi Clary byli Frank Damrosch - urodzony we Wrocławiu założyciel New York Institute of Musical Art - poprzednika Juilliard School, oraz Walter Damrosch - urodzony we Wrocławiu dyrygent, założyciel Carnegie Hall. Rodzeństwo Damrosch z Wrocławia odegrało kluczową rolę w życiu muzycznym Nowego Jorku na początku XX wieku 
  • 1971 roku otwarty został Hotel Sudety w Wałbrzychu 
17 marca

  • Dzień Świętego Patryka - o kolorze zielonym: TUTAJ
  • 1813 roku we Wrocławiu król pruski Fryderyk Wilhelm III skierował do Niemców słynną odezwę "An Mein Volk" (Do mego ludu) nawołującą do walki przeciw Napoleonowi. Odezwa ukazała się kilka dni później na łamach „Schlesische Zeitung”. Między innymi ta odezwa była punktem wyjścia do świętowania 100-rocznicy wojen napoleońskich w 1913 roku i budowy hali wystawowej czyli Hali Stulecia we Wrocławiu 
  • 1914 roku w Lubawce odbył się ślub Anny Kliem, córki lokalnego rzemieślnika, i Hansa Pfundtnera, urzędnika celnego. Pfundtner został w 1936 roku, jako członek rządu, członkiem komitetu organizacyjnego IV Olimpiady Zimowej. Więcej TUTAJ

 18 marca
  • 1314 w Paryżu spłonęli na stosie przełożeni zakonu templariuszy – o templariuszach na Dolnym Śląsku TUTAJ 
  • 1793 roku zmarł  Karl Abraham von Zedlitz und Leipe – twórca matury – na jego temat TUTAJ 

19 marca
  • wspomnienie św. Józefa – o dwóch ciekawych kościołach TUTAJ 
  • 1238 roku zmarł Henryk Brodaty książę ze śląskiej linii dynastii Piastów, mąż świętej Jadwigi Śląskiej
  • 1903 roku we Wrocławiu urodził się Klaus Clusius, był chemikiem fizycznym i fizykiem niskich temperatur, profesor w Zurichu, był 52 razy nominowany do nagrody Nobla


20 marca
  • Międzynarodowy Dzień Astrologii – tag #astrologia
  • Międzynarodowy Dzień Szczęścia 
  • 1393 roku Jan Nepomucen został utopiony w Wełtawie – o posagach Nepomucena TUTAJ 
  • 1705 roku urodził się śląski poeta Johann Sigismund Scholze (Sperontes) – o jego związkach z rodziną Bacha TUTAJ 
  • 1799 roku we Wrocławiu urodził się Julius Korn, księgarz, związany z słynnym wydawnictwem Kornów we Wrocławiu, którym kierował przez prawie dekadę i rozwijał działalność 
  • 1884 roku odbyła się premiera opery „Kunihild und der Brautritt auf Kynast” Kistlera - dzieło związane jest z legenda dotyczącą zamku Chojnik w Karkonoszach 
  • 1888 roku w Kłodzku urodziła się Renée Sintenis - rzeźbiarka i graficzka, w 1931 została powołana jako pierwsza rzeźbiarka (i druga kobieta po Käthe Kollwitz) do berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych
  • 1961 roku zmarł Ben (Benno) Raue, burmistrz Crystal Lake w USA, zegarmistrz pochodzący z Kamiennej Góry. Więcej TUTAJ 


21 marca
  • na temat tego dnia TUTAJ 
  • Europejski Dzień Muzyki Dawnej - Światowy Dzień Poezji, Międzynarodowy Dzień Lasów i Europejski Dzień Muzyki Dawnej - z tej okazji o libretcie baletu-opery z 1671 roku o intrygującym tytule "Sudetische Frülings-Lust" (Rozkosze sudeckiej wiosny), który wystawiono w Bayreuth! Padają tam m.in. słowa: "Wir wollen Sie anbeten/ in Wäldern der Sudeten" (Chcemy czcić cię w lasach Sudetów) - więcej TUTAJ 
  • Międzynarodowy Dzień Lasów – tag #las
  • Światowy Dzień Poezji – tag #poezja 
  • Światowy Dzień Lalkarstwa – tag #lalki     #zabawki
  • pierwszy dzień kalendarzowej wiosny – tag #wiosna 
  • wspomnienie Benedykta z Nursji – na ten temat TUTAJ 
  • 1748 roku urodził się Franz Ernst Christoph Leuckart, drukarz i wydawca muzyczny związany z Wrocławiem (gdzie mieszkał i pracował od 1765 roku). Założył we Wrocławiu w 1782 roku wydawnictwo F. E. C. Leuckart Verlag, które od 1870 roku znajdowało się w Lipsku, a obecnie działa w Monachium. Wrocławska firma opublikowała wiele partytur ważnych i uznanych kompozytorów. 
  • 1823 roku do Wrocławia przeprowadził się August Heinrich Hoffmann von Fallersleben, wykładowca, językoznawca, poeta, autor słów hymnu Niemiec.
  • 1920 roku urodziła się Gabrielle Hamburger (Donnay) – krystalografka – na jej temat TUTAJ 
  • 1685 roku urodził się Johann Sebastian Bach – na jego temat (w tym związki z Dolnym Śląskiem i Dolnoślązakami) TUTAJ 


22 marca
  • Światowy Dzień Wody – tag #woda
  • 1687 roku w zmarł Jean-Baptiste Lully, kompozytor barokowy - co ciekawe w XIX wieku stał się bohaterem wiersza dedykowanego tkaczom śląskim - więcej TUTAJ 
  • 1808 roku zmarł Václav Matěj Kramerius - pisarz, wydawca, dramaturg, dziennikarz i publicysta, autor "Rybrcol na krkonošskýck horách" o Liczyrzepie w Karkonoszach z 1804 roku
  • 1832 roku zmarł poeta Johann Wolfgang von Goethe – na jego temat (w tym związki z Dolnym Śląskiem) TUTAJ

23 marca
  • Światowy Dzień Meteorologii – o pięknych zjawiskach TUTAJ 
  • 1752 roku urodził się Friedrich Wilhelm von Reden niemiecki dyrektor Wyższego Urzędu Górniczego we Wrocławiu. Inicjator przebudowy pałacu w Bukowcu (Rudawy Janowickie) i budowy wspaniałego założenia parkowego w tej miejscowości - obecnie na terenie tzw. Doliny Pałaców i Ogrodów na liście Pomników Historii - pałac zaskakuje pięknymi sztukateriami a otoczenie widokami (na Karkonosze) oraz ciekawą zabudową: #Bukowiec

24 marca 
  • Światowy Dzień Gruźlicy – o sudeckich szpitalach TUTAJ 
  • Światowy Dzień Gruźlicy przypada 24 marca - właśnie tego dnia w 1882 roku Robert Koch poinformował świat o wyizolowaniu prątka gruźlicy. Ten wyjątkowy naukowiec miał bardzo istotny w swojej karierze naukowej epizod wrocławski! Właśnie w stolicy Dolnego Śląska zauważono jego zainteresowania drobnoustrojami. Zaowocowało to pionierską publikacją Kocha w 1876 roku. Zapraszam do lektury: TUTAJ
  • 1681 roku urodził się Georg Philipp Telemann, kompozytor, autor rekordowej ilości kompozycji muzycznych! Pisał m.in. do słów śląskich poetów! zapraszam TUTAJ
  • 1896 roku w Bożkowie urodziła się Gabriele von Magnis, pochodząca z możnej rodziny zamieszkującej pałac w tej wsi, była pielęgniarką, zaangażowała się w pomoc osobom represjonowanym przez reżim nazistowski 
  • 1905 roku zmarł Jules Verne, pisarz science fiction. Z Wrocławia pochodził "śląski Verne", autor powieści "Dwie planety" z 1897 roku o spotkani ludzi i Marsjan! Wielbicielem powieści był dyrektor Centrum Lotów Kosmicznych w NASA, Wernher von Braun. Więcej TUTAJ 
  • 1924 roku we Wrocławiu odbyła się niemiecka premiera „Die Glückliche Hand” („Szczęśliwa ręka”) Schönberga. Dzieło związane jest z osobistymi tragediami kompozytora. Więcej TUTAJ

25 marca
  • Zwiastowanie Pańskie (poczęcie Jezusa Chrystusa) – na ten temat TUTAJ 
  • Tolkien Reading Day, czyli Światowy Dzień Czytania Tolkiena – ciekawostka na temat Gandalfa i Liczyrzepy TUTAJ
  • 1657 roku w Legnicy urodził się Johann Baptist Adolph, jezuita, autor sztuk dla towarzystwa jezuickiego w Wiedniu. Jedną z jego najciekawszych sztuk była "Mulier fortis" ("Silna kobieta") - opisująca japońską księżniczkę Akechi Tamako Hosokawa (1563-1600), która na chrzcie przyjęła imię Gratia i zgodnie tradycją poniosła śmierć męczeńską. Muzykę do sztuki skomponował Johann Bernhard Staudt. Premiera odbyła się w 1698 roku przed obliczem cesarze Leopolda I
  • 1825 roku we Wrocławiu urodził się Max Waldau, pisarz, studiował prawo na Uniwersytecie Wrocławskim. Znana jest jego pieśń "Zwei welke Rosen träumen", do której muzykę napisali kompozytorzy niemieccy i rosyjscy - więcej TUTAJ 
  • 1865 roku w Ziębicach urodził się Joseph Langer, malarz i konserwator dzieł sztuki czynny głównie we Wrocławiu. Część jego prac i zbiory antykwaryczne są eksponowane w muzeum w Ziębicach. 
 
26 marca
  • wspominany jest św. Dobry Łotr (św. Dyzma) – ukrzyżowany złoczyńca po prawej stronie Jezusa Chrystusa. Unikatowe przedstawienie tej postaci znajduje się w katedrze w Świdnicy 
  • 1827 roku zmarł Ludwig van Beethoven – o jego portrecie namalowanym przez Dolnoślązaka TUTAJ + Beethoven i Dolnoślązacy (słynny kompozytor i jego kontakty z mieszkańcami Dolnego Śląska – wybór ciekawostek + zabytki) TUTAJ
  • 1827 roku urodził się Emanuel Kania, kompozytor i organista, pracował jako organista we wrocławskim kościele św. Macieja, gdzie dziś znajduje się poświęcona Emanuelowi Kani tablica pamiątkowa

27 marca
  • Międzynarodowy Dzień Teatru – tag #teatr + teatralne ciekawostki z Dolnego Śląska TUTAJ
  • 1858 roku urodził się Richard Pfeiffer, lekarz i biolog, związany ze Świdnicą (młodość, nauka w gimnazjum), Wrocławiem (wykładowca uniwersytecki) i Lądkiem-Zdrojem (gdzie zmarł), w 1892 roku odkrył bakterię Haemophilus influenzae, czyli grypę (dopiero kilkadziesiąt lat później odkryto, że za grypę nie odpowiada bakteria, a wirusy z grupy Influenzavirus), jako pierwszy opisał endotoksyny, przyczynił się do odkrycia szczepień przeciwko tyfusowi, 33 razy nominowany do nagrody Nobla, pracował z Robertem Kochem, Noblistą.  

28 marca
  • Dzień Chwastów – posty z cyklu „Z lasów, pól i ogrodów” TUTAJ 
  • World Piano Day (28 - lata przestępne lub 29 marca - 88. dzień roku): Fortepian a Dolny Śląsk – instrument, który zmienił muzykę, sławni pianiści i producenci fortepianów (wybór ciekawostek, muzyka, zdjęcia)  - więcej TUTAJ
  • 1709 roku zgłoszony został wynalazek europejskiej porcelany – więcej TUTAJ + tag #porcelana 
  • 1783 roku urodził się Wilhelm Leopold Pfeil, leśnik związany z Dolnym Śląskiem, jeden z najważniejszych i najbardziej wpływowych naukowców związanych z gospodarką leśną wykładających na pruskiej akademii. Na emeryturze zamieszkał w Jeleniej Górze, zmarł w 1859 roku w Cieplicach. Działał na rzecz ochrony lasów i propagował ideę pomników przyrody, był płodnym pisarzem, autorem wielu podręczników i traktatów, dzięki czemu zyskał miano jednego z klasyków leśnictwa. 
  • 1848 roku w Monachium na tron Bawarii wstąpiła Maria, żona króla Maksymiliana, związana z Sudetami i Dolnym Śląskiem, mieszkanka pałacu w Karpnikach, która nauczyła się w Sudetach chodzić po górach i zainicjowała modę na alpinizm w swoim nowym domu! 
  • 1892 roku w Głogowie urodził się Günther Bibo, autor scenariusza słuchowiska radiowego z 1929 roku według  „Skarbu w Srebrnym Jeziorze” Karla Maya. Więcej TUTAJ 
  • 1920 roku prapremierę miała sztuka "Der weiße Heiland" śląskiego Noblisty, Gerharta Hauptmanna, mieszkańca Jagniątkowa. W jednej z głównych ról - konkwistadora Corteza - wystąpił Emil Jannings, aktor, który w 1929 roku jako pierwszy zdobył Oscara. 
  • 1896 roku odbyła się włoska prapremiera opery „Andrea Chénier”. Niemiecka premiera dzieła miała miejsce 10 miesięcy później, 28 stycznia 1897 roku we Wrocławiu, w tłumaczeniu wrocławskiego dziennikarza. Więcej TUTAJ 
29 marca
  • 1539 roku we Wrocławiu urodził się Johannes Fleischer Starszy - teolog i humanista. Uczył w Złotoryi i Wrocławiu. Fleischer zapisał się w historii jako autor traktatu na temat tęczy "De Iridibus doctrina Aristotelis et Vitellionis..." z 1571 roku - jednej z pierwszych prób naukowego wyjaśnienia tego zjawiska.
  • 1836 roku odbyła się premiera pierwszej opery Wagnera – na ten temat TUTAJ 
  • 1863 roku zmarł Józef Lompa, poeta, tłumacz, publicysta związany z kulturą Śląska, autor m.in. "Przysłowia i mowy potoczne ludu polskiego na Śląsku", "Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej", "Spis książek polskich w Śląsku pruskim wydanych"
  • 1864 roku we Wrocławiu zmarł Karl August Timotheus Kahlert. Był poetą, historykiem literatury i krytykiem muzycznym. Przyjaźnił się z Robertem Schumannem. Przedruki listów Schumanna i Kahlerta znalazły się m.in. na kartach książek „The Life of Robert Schumann Told in His Letters” czy „Robert Schumann. Eine Biographie”.
  • 1937 roku zmarł polski kompozytor Karol Szymanowski. Był autorem m.in. pieśni "Czarna lutnia" do słów poety z Dolnego Śląska: więcej TUTAJ 
  • 1871 roku odbyło się otwarcie Royal Albert Hall w Londynie. Obiekt jest niezwykle podobny do Hali Stulecia we Wrocławiu. Co je łączy? zapraszam TUTAJ 
  • 1913 roku we Wrocławiu zmarł Wilhelm Schuppe, filozof pochodzący z Brzegu. Uważany za twórcę filozofii immanencji (filozofii immanentnej)
  • 2020 roku zmarł Krzysztof Penderecki - wybitny kompozytor XX/XXI wieku, prawnuk wrocławianina, autor opery "Czarna Maska" według sztuki śląskiego noblisty Gerharta Hauptmanna; jego VIII Symfonia „Pieśni przemijania” składa się z pieśni m.in do słów wybitnego śląskiego romantycznego poety - Josepha von Eichendorffa. Więcej TUTAJ 

30 marca
  • 1738 roku zmarł František Antonín Špork – na jego temat TUTAJ 
  • 1905 roku zmarł botanik Karl Gustav Wilhelm Stenzel, autor publikacji naukowej o śnieżyczkach (niem. Schneeglöckchen) - symbolu wiosny. Co ciekawe, jego siostra: Hedwig Haberkern z domu Stenzel (urodzona we Wrocławiu w 1837 roku), pisarka, napisała słowa słynnej piosenki dziecięcej "Schneeflöckchen, Weißröckchen" - o płatkach śniegu! Więcej TUTAJ 
  • 1912 roku zmarł Karl May, pisarz, który gościł w Szczawnie-Zdroju, Szklarskiej Porębie i na Śnieżce. Upamiętnił wizytę na Śląsku w swoim wierszu. Więcej TUTAJ 
  • 1925 roku zmarł Rudolf Steiner austriacki filozof, mistyk. Rok przed śmiercią, w 1924, w kobierzyckim pałacu zorganizowany został kurs "Podstawy wiedzy duchowej dla powodzenia w rolnictwie" - dał on początek rolnictwo biodynamicznemu. Więcej TUTAJ 

31 marca
  • 1685 roku (zgodnie z kalendarzem gregoriańskim) urodził się Jan Sebastian Bach - bachowski kącik z ciekawostkami TUTAJ 
  • 1732 roku urodził się Joseph Haydn – na jego temat (w tym list do Krzeszowa) TUTAJ + Haydn i poeci związani z Dolnym Śląskiem
  • 1853 roku w Jeleniej Górze urodził się Maximilian Schwedler, flecista i konstruktor, muzyk orkiestry Gewandhausu w Lipsku, wykładowca w konserwatorium w Lipsku, autor cenionego podręcznika gry na flecie ("Katechismus der Flöte und des Flötenspiels") i patentów związanych z konsytuacją instrumentu, swoje kompozycje dedykowało mu wielu kompozytorów - więcej TUTAJ
  • 1880 roku zmarł Henryk Wieniawski – na jego temat (w tym Szczawno-Zdrój) TUTAJ 
  • 1914 roku zmarł poeta Christian Morgenstern, związany z Dolnym Śląskiem. Kilka ciekawostek TUTAJ 
  • 1995 roku w Wałbrzychu zmarł polski paleobotanik, Eufrozyn Sagan. W 2017 roku Stara Kopalnia - Centrum Nauki i Sztuki zaprosiła na wystawę "Ślady. Eufrozyn Sagan". Jednym z zaprezentowanych eksponatów była skamieniałość pajęczaka Schneidarachne saganii nazwanego tak od nazwiska wałbrzyskiego odkrywcy i badacza. Sagan odkrył ją w Kamiennej Górze. Wymarły reprezentant rzędu solfugi ma 330 milionów lat! Więcej TUTAJ.

#BlogoweKalendaium

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz