Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego był twórcą niemieckiego science fiction! W czasach, kiedy popularność zdobywały kolejne powieści Julesa Verne’a, na Dolnym Śląsku wychował się naukowiec i pisarz, który również zapisał się w dziejach wciąż popularnego gatunku. Jego książka o spotkaniu ludzi i Marsjan zyskała miano kultowej. Reklamował ją nawet Wernher von Braun, współtwórca programu kosmicznego Stanów Zjednoczonych, pionier podboju kosmosu.
Literaturoznawcy zwracają uwagę, że twórczość Laswitza była inna niż współczesnych mu pisarzy SF. Doskonale wykształcony badacz skupiał się nie tylko na przygodzie, ale i na ideologicznym wymiarze oraz przesłaniu swoich dzieł. Ukazywał utopie oraz ostrzeżenia przed pułapkami nauki oraz eksploracji kosmosu.
Kurd Laßwitz (Laswitz/Lasswitz) urodził się 20 kwietnia 1848 roku we Wrocławiu (wówczas Breslau). W tym czasie młody Verne podejmował już pierwsze próby literackie z większymi formami. Kurd Laßwitz był synem przedsiębiorcy i polityka Karla Wilhelma Laswitza. Uczył się we Wrocławiu, a następnie studiował matematykę i fizykę na uniwersytetach we Wrocławiu i Berlinie. Miał wielu, bardzo ciekawych nauczycieli. Za swoich mistrzów uznawał takie osobistości wrocławskiej nauki, jak: Oskar Emil Meyer - profesor matematyki i fizyki teoretycznej, Heinrich Eduard Schröter – matematyk, znawca geometrii, Johann Gottfried Galle - astronom, który jako pierwszy zaobserwował planetę Neptun, Paul Bachmann - matematyk zajmujący się teorią liczb, Wilhelm Dilthey, filozof, który dokonał metodologicznego rozróżnienia nauk humanistycznych i nauk przyrodniczych, czy też Leopold Kronecker, matematyk i logik. W czasie studiów Laswitz został powołany do wojska i wysłany do Francji w czasie wojny francusko-pruskiej.
Na szczęście wrócił na Dolny Śląsk i ukończył edukację. 25 czerwca 1873 roku w Auli Leopoldina Uniwersytetu Wrocławskiego obronił dysertację pod tytułem „Über Tropfen, welche an festen Körpern hängen und der Schwerkraft Unterworfen Sind”. Początkowo pracował na Dolnym Śląsku, ale w 1876 roku przeniósł się do Gotha w Turyngii. Tam objął posadę nauczyciela w liceum. Jego kolegą był inny ciekawy wrocławianin, Adolf Friedrich Carl Schmidt, o którym jeszcze wspomnę. W 1884 roku Laswitz został przyjęty, wraz z 67 innymi członkami, w poczet Deutschen Akademie der Naturforscher Leopoldina, najstarszego towarzystwa naukowego na świecie ( tego samego roku członkiem Leopoldiny został Alfred Pringsheim, słynny matematyk pochodzący z Oławy). Kurd Laßwitz zmarł 17 października 1910 roku w Gotha. Od 1980 roku przyznawana jest Nagroda Kurda Laswitza za niemieckojęzyczną fantastykę naukową.
Oprócz nauczania i badania, Laswitza zajmowało pisarstwo. Jego powieść „Auf zwei Planeten” z 1897 roku jest jedną z najważniejszych niemieckich powieści science fiction i została przetłumaczona na wiele języków. Bohaterem powieści jest prof. Karl Grunthe, badacz, który podczas eksploracji bieguna dokonuje odkrycia bazy obcej cywilizacji! Okazuje się, że Ziemię kolonizuje cywilizacja inteligentnych i wysoko rozwiniętych pod względem naukowym, technicznym i cywilizacyjnym Marsjan. Zdarzenie dwóch odmiennych cywilizacji początkowo rodzi nadzieję na wspólny rozwój, jednak przeradza się w wyniszczający konflikt. Wykorzystując najnowsze odkrycia naukowe dotyczące budowy Marsa oraz praw fizyki, pisarz tworzy świat, w którym nauka zderza się z takimi problemami, jak kolonizacja, wzajemnie zderzenie i niszczenie cywilizacji. Laßwitz obdarzył swoich bohaterów cechami ludzi, którzy żyli w jego czasach i kształtującymi się ideologiami, jak nacjonalizm, nowe formy kolonializmu, ale i pacyfizm oraz wiara w postęp.
.jpg)
Co ciekawe główny bohater książki, doktor Grunthe, był wzorowany na koledze autora, również wrocławianinie! Chodzi o wspomnianego prof. Adolfa Friedricha Carla Schmidta (23 lipca 1860 roku we Wrocławiu - 17 października 1944 roku w Gotha). Schmidt był geofizykiem, ale i pacyfistą i popularyzatorem języka esperanto w Niemczech. Laßwitzowi imponowały dokonania naukowe i zaangażowanie społeczne jego kolegi.
Dzieło Laßwitza jest uważane za jedną z najważniejszych pionierskich powieści SF. Z uwagi na to pisarz z Wrocławia nazywany był niemieckim lub śląskim Verne'em (np. w "Schlesien, wenn ich dein vergässe"), a także wspominany jest wśród ojców współczesnej literatury science fiction. Pisał też książki z dziedziny fizyki.
Angielskie tłumaczenie książki „Auf zwei Planeten”, wydane jako „Two Planets” w 1971 roku promowała opinia jednego z najgłośniejszych i zarazem najbardziej kontrowersyjnych badaczy kosmosu w dziejach. Na okładce książki zapisane było zdanie Wernhera von Brauna – uczonego, który podczas II wojny światowej pracował dla nazistów nad pociskami balistycznymi V2, po wojnie został natomiast współtwórcą programu kosmicznego Stanów Zjednoczonych i zasłynął jako pionier podboju kosmosu. Wernher von Braun reklamował dzieło wrocławianina słowami: „Nigdy nie zapomnę, jak jako młody człowiek pochłaniałem tę powieść z ciekawością i podekscytowaniem…”. Warto dodać, że rodzina Brauna miała majątek również na Dolnym Śląsku, chodzi o dwór w Oberwiesenthal, czyli Bystrzycy koło Wlenia.
_-_Figure_18.jpg)
Jako ciekawostkę dodam, że jednym z bardzo wczesnych pionierów literatury fantastyczno-naukowej był astronom Johannes Kepler. Przebywając na dworze w Żaganiu (Sagan in Schlesien), pisał swoją książkę „Somnium” – jedną z najwcześniejszych prób połączenia nauki, wiedzy o kosmosie z fabułą fantastyczną. Także ta pionierska książka z 1634 roku ma związki z Śląskiem!
Polecam również inne posty z tagami:
#literatura, #ciekawostka
#nauka
#Wrocław, #UniwersytetWrocławski
niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic
****
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa.
CC BY-NC-ND
Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.
***
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz