"Geniusz toruje sobie własne ścieżki,/ początek kariery może być nawet w kuchni./ Spójrz, oto jest Lully mały,/ przykład, że takie cuda się zdarzały! [...]” - napisał w powstańczym roku 1844 Gustav Freytag, śląski pisarz. Wiersz dotyczy francuskiego kompozytora z XVII wieku. Jest częścią cyklu „obrazków” dedykowanych śląskim tkaczom „Soirée zum Besten der schlesischen Weber am 16. März 1844”. Lully faktycznie zrobił oszałamiającą karierę, jak na syna młynarza, który zaczynał jako pomocnik domowy Mademoiselle de Montpensier.
Kilka słów o niezwykłym kompozytorze i wierszu, który został napisany i wydany we Wrocławiu, w tomiku „In Breslau: Gedichte”.
Jean-Baptiste Lully urodził się 28 listopada 1632 roku we Florencji. Był francuskim muzykiem włoskiego pochodzenia. Uważany jest za jednego z najważniejszych kompozytorów francuskich baroku i za twórcę francuskiej opery narodowej. Opowieści mówią, że już od dzieciństwa wykazywał się dużym talentem muzycznym. Zauważali to jego opiekunowie i nie musiał pracować w ojcowskim młynie. Zamiast tego otrzymał naukę gry na instrumentach u franciszkanów. W 1646 roku młody Lully podczas karnawału zabawiał przechodniów jako błazen ze skrzypcami. Zwrócił na niego uwagę krewny Mademoiselle de Montpensier, zwanej la Grande Mademoiselle, czyli Anne Marie Louise d’Orléans, duchesse de Montpensier. Wyjechał do Paryża, gdzie jako czternastolatek wstąpił na służbę Mademoiselle. Przez kilka lat, od 1647 do 1652, służył jako jej garçon de chambre – pomocnik. Legendy opisują, że był lokajem, ale też pracował w kuchni,ale miał też możliwość muzykowania z paryskimi instrumentalistami. Tam został zauważony przez dwór królewski. Kariera stała przed nim otworem. Spędził złote lata na dworze Króla Słońce. Komponował opery, balety, muzykę na różne okazje. Jego przyjaźń z Molièrem stała się jednym z najciekawszych muzyczno-dramatycznych związków w dziejach sztuki teatralnej. Artyści stali się znani jako Les deux Jean-Baptistes (dwóch Jeanów-Baptistsów). Lully napisał muzykę do wielu komedii, w tym „Mieszczanina szlachcicem”. Jego kariera zakończyła się tragicznie. Podczas jednej z prób w 1687 roku Lully gwałtownie uderzył się w stopę ostrym zakończeniem swojej laski, którą dyrygował. Wdało się zakażenie i zmarł 22 marca 1687 roku w Paryżu. Między innymi w XIX wieku ukazało się kilka ciekawych grafik, które ilustrowały karierę muzyka, w tym jego początki w kuchni. Przed epoką talent show trzeba było mieć sporo szczęścia!
.jpg)
Gérard Depardieu jako Marin Marais, następca Lully'ego, dyryguje marszem "Marche pour la cérémonie des Turcs" z "Mieszczanina szlachcicem" Lully'ego w filmie "Tous les matins du monde" (film zdobył 7 Césarów)
Na jeden z takich obrazów uwagę zwrócił Gustav Freytag. Pisarz urodził się 13 lipca 1816 roku w Kluczborku. Tworzył sztuki, powieści w nurcie realizmu mieszczańskiego. Mieszkał w Byczynie i Oleśnicy, następnie studiował we Wrocławiu. Od 1839 do 1847 roku był wykładowcą na Uniwersytecie Wrocławskim. Jego pomysłem jest m.in. Freytag – Pyramide, czyli teoria literacka, wedle której dramat podzielony jest na 5 części: ekspozycję, rozwój akcji, punkt kulminacyjny, rozwiązanie oraz finał. Freytag był w swoim czasie bardzo popularnym pisarzem, niestety z czasem mocno związanym z nacjonalistycznym ruchem pruskim i autorem antypolskich broszur. W 1844 roku napisał charytatywny cykl „Lebende Bilder” z dopiskiem „Soirée zum Besten der schlefischen Weber am 16. März 1844”. Wiersze związane były z aktywnością pisarzy na rzecz tkaczy śląskich w trudnej sytuacji bytowej (za: „Private Lives and Collective Destinies: Class, Nation and the Folk in the Works of Gustav Freytag”).
Wiersz „Bild Der Knabe Lully nach französischem Gemälde” jest jednym z kilku w tym cyklu. Nawiązuje do życia Lully'ego i jego kariery. Wiersz kończą słowa:
„Ma kucharza przyodzienie,/ a wprawiał władców w zdumienie”.
Polecam również:
#poezja, #ciekawostka
szczególnie:
ciekawostki o „kolegach” Lully'ego:
>> Bachu (który utrzymywał kontakty z wieloma Dolnoślązakami) i >> Haendlu (którego dziadek pochodził z Wrocławia)
a także:
Powstanie Tkaczy Śląskich w Górach Sowich (1844) – wybrane konteksty
Wpis ukazał się w 2022 roku w 390. rocznicę urodzin kompozytora.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz