Cuda z wody, światła i nie tylko – czyli niezwykłości na niebie i ziemi (przykłady z Dolnego Śląska i Sudetów)

„There are more things in heaven and earth, Horatio, than are dreamt of in your philosophy” - ten cytat z „Hamleta” Szekspira jest często parafrazowany tak, by podkreślał naszą ludzką słabość, bezbronność wobec cudów i tajemnic natury. Dziś, choć wiele zjawisk jest zbadanych i poznanych dzięki rozwojowi nauki, ich występowanie, objawianie się, nadal wzbudza w nas zachwyt mieszany z doznaniem grozy i metafizycznej siły, magii. Zjawiska meteorologiczne i optyczne w atmosferze, ale i rozmaite opady na pewno nie pozostawiają nas obojętnym na swoją niezwykłą naturę, potęgę i estetykę. 

Czy to mgły, szadź, a także inne opady, ale i tęcza czy tęczowe wieńce oraz pioruny i rozmaite formy rozpraszania światła w chmurach. Niezwykłe cuda na niebie i ziemi wzbogacają podziwiane przez nas krajobrazy. 


Przegląd ciekawych zjawisk, opadów, które możemy zaobserwować za dnia i w nocy. Przykłady z Dolnego Śląska i Sudetów. Subiektywny wybór – moje obserwacje z ostatnich lat.

Ich piękno nas zachwyca, ale dla nauki są to konkretne procesy zachodzące w naturze. Zjawiska meteorologiczne to po prostu różnorakie przejawy procesów fizycznych zachodzących w atmosferze. Mogą one być przez nas obserwowane, z bliska i daleka. Do tego typu zjawisk nie zalicza się chmur (które jednak wymienię w tym wpisie jako niezwykle ciekawe skupiska pary wodnej występujące w atmosferze). Te niezwykłe cuda natury dzieli się na grupy. Jedne są związane z udziałem wody, inne pyłów stałych, jeszcze inne światła czy naturalnej elektryczności. Atmosferyczne zjawiska optyczne to zaś duża grupa fenomenów, które odpowiadają m.in. za kolor nieba i rozmaite osobliwości widziane przez nas w wyniku oddziaływania światła i materii.


Chmury, mgły, inwersje i wały 
Te niezwykłe zjawiska związane z obecnością wody w atmosferze. Na różnych wysokościach drobinki pary wodnej przybierają formę chmur lub mgły. W górach możemy obserwować fantastyczne efekty inwersji, w postaci wałów i morza mgieł w dolinach.

chmury na niebie w Sudetach podziwiane z wieży na Trójgarbie 

chmury na niebie w Sudetach podziwiane z wieży w Gozdnie 

inwersja w Karkonoszach 

inwersja w Górach Stołowych 

efekty inwersji - Teplické skály - widoki z wieży rozhledna Čáp

efekty inwersji, Broumovské stěny

efekty inwersji, Jiráskovy skály

chmura na wierzchołku Śnieżki 

mgliste widoki w Górach Stołowych

mgliste lato, Góry Suche, Dolina Sokołowska 

efekty inwersji, Kalenica w Górach Sowich 

zamek Stary Książ w mgłach 

obłoki srebrzyste zaobserwowane w Sudetach 

Barwne rozproszenie 
Kolejne cuda przynosi nam światło, które spotyka takie chmury o wschodzie lub zachodzie słońca. Efekt rozproszenia promieni światła słonecznego prowadzi do powstania wielobarwnych, zwykle różowych, czerwonych, pomarańczowych czy purpurowych odcieni nieba i chmur. Takie niezwykłości zmieniają niebo w fantazyjną wizję.
O pięknych zachodach słońca więcej TUTAJ.

barwne efekty zmierzchania... 

... i świtania na niebie w Sudetach 

Deszcz, śnieg, rosa, grad i szadź 
To kolejne piękne zjawiska związane z wodą. W zależności od temperatury możemy obserwować wodę w różnych stanach skupienia. W zimnie krystalizuje się ona i przybiera fantazyjne kształty, od płatków śniegu, poprzez lodowe kryształy na gałęziach po lodowe kwiaty, igły i wstęgi.
Z rosą związane są ciekawe konteksty botaniczne dotyczące przywrotnika (TUTAJ). Pojawianie się rosy było też wykorzystywanie w tradycyjnym włókiennictwie przy ludowej obróbce lnu (roszenie).

przywrotnik z rosą 

grad - Lesista Wielka 

łąka po deszczu

deszcz w Palmiarni w Wałbrzychu 

deszcze w Książu 

ulewa w Szczawnie-Zdroju

śnieg, Kostrzyna, Góry Suche 

szron, Pogórze Kaczawskie 

szadź, Jawornik Wielki 

szadź, Chełmiec 

szadź, Kamienna Góra 

lód włóknisty, Rudawy Janowickie 

lodowe kwiaty, Kotlina Kamiennogórska 

  

szadź, Przełęcz Jugowska

opad śniegu 

szadź, Hvězda w Broumowskich Ścianach

Tęcza, wieniec, halo...
Światło i woda tworzą też przepiękne barwne zjawiska optyczne związane z rozszczepianiem widma światła białego. Na niebie możemy podziwiać kolorowe łuki i refleksy. Co ciekawe są one obecnie nie tylko za dnia, ale i w nocy, dzięki odbitemu światłu Księżyca.

tęcza w Karkonoszach, widok z Domu Śląskiego 

tęcza, Kamienna Góra 

tęcza, Tłumaczów 

wieniec/korona, księżycowa noc - obserwacja w Sosnówce 

wieniec, widok z Kamiennej Góry 

halo, obserwacja w Kamiennej Górze 

Śreżoga i smugi w dymach i pyłach 
Śreżoga to ciekawe zjawisko polegające na powstawaniu świetlistych smug w mgłach i zapylonym powietrzu. Można zaobserwować ten urokliwy fenomen spacerując w lasach czy parkach (opisywali je pisarze, m.in. Żeromski czy Sienkiewicz). Niezwykle prezentują się też miasta, które pokrywa warstwa mętnego powietrza.

Adršpašsko-teplické skály

Lesista Wielka 

Rudawy Janowickie 

Kamienna Góra 

Wow! to mój zestaw ciekawostek, w których pokrótce opisuję niezwykłe zabytki czy widoki, jakie udało mi się uchwycić podczas moich wypraw. To rzeczy małe i duże. Często o niecodziennym kontekście lub niezwykłej historii. Zapraszam.

 

****

Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. W sprawie użycia komercyjnego, proszę o kontakt.

Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.

****