Złoty trunek na Dolnym Śląsku i w Sudetach – kilka piwnych i piwowarskich zabytków i ciekawostek (GALERIA)

Na Dolnym Śląsku nie brakuje piwnych kontekstów. Zapraszam na "degustację" kilku historycznych i turystycznych kąsków związanych z produkcją i konsumpcją piwa. Będzie niezwykła pijalnia, browary, muzea, Wojna Piwa i Karczma Piwna. Sprawdzimy też, co wspólnego z Oktoberfest ma Dolina Pałaców i Ogrodów. 

25 maja obchodzi się Dzień Piwowara, zaś w I piątek sierpnia Międzynarodowy Dzień Piwa i Piwowara. To tylko dwa z wielu innych piwnych świąt i okazji. Najsłynniejszym jest przecież i tak Oktoberfest organizowany na przełomie września i października, kojarzony głównie z Bawarią. 


Na Dolnym Śląsku i w Sudetach można znaleźć rozmaite ciekawe nawiązania do wiekowych tradycji browarniczych i spożycia piwa. Niezwykle istotne jest dziedzictwo Świdnicy oraz związane z nimi piwnice świdnickie – czyli historyczne pijalnie. Najbardziej znana i najstarsza, kontynuująca tradycje średniowieczne, znajduje się we wrocławskim starym ratuszu. Nad wejściem do tej wyjątkowej, elitarnej "knajpy" (pili tam władcy, filozofowie i artyści) zobaczyć można słynną wrocławską grupę rzeźbiarską „Pijany czeladnik i jego żona”. W historii stolicy Dolnego Śląska znane są nawet spory ciągnące się od końca XIV do XV wieku związane z produkcją i sprzedażą piwa zwane Wojnami Piwnymi.

stary ratusz we Wrocławiu, Piwnica Świdnicka, „Pijany czeladnik i jego żona”

Piwnica Ratuszowa przy ratuszu w Świdnicy 

wrocławski Spiż 

browar Wieżyca u stóp Wieżycy w masywie Ślęży 

Z biegiem czasu browary powstawały w innych miastach. Wiele z nich zachowało się do dziś, inne zaś  – zwłaszcza w dobie popularności piw rzemieślniczych i małych browarów – ciągle powstają. Warto wspomnieć o przykładowych dolnośląskich, jak i sudeckich browarach, które swoimi nazwami nawiązują do geografii regionu i historii: Browar Piast we Wrocławiu,  Pivovar Krakonoš w Trutnovie, Landskron Brauerei w Görlitz.

Gambrinus - legendarny wynalazca piwa - dekoracja ratusza w Kamiennej Górze

XIX-wieczny kufel ceramiczny z wizerunkiem Gambrinusa oraz zbioru chmielu i jęczmienia, cytat:

"Es lebe hoch es leb' mit Dank

Gembrinus Gerst und Hopfentrank"

wystawa w Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze 

W browarze w Lwówku Śląskim działa nawet Muzeum Browarnictwa Dolnośląskiego.

piwowarskie pamiątki w muzeum w ratuszu w Lwówku Śląskim 

Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy 

Podobna placówka znajduje się tuż za granicą w Niemczech: Landskron Brau-Museum w Görlitz oraz w Czechach w Broumovie: Pivovar Broumov. Pamiątki związane z piciem i produkcją piwa znajdziemy również w Muzeum Kupiectwa w Świdnicy oraz w... muzeach przy kopalniach (np. w Wałbrzychu czy Nowej Rudzie). Ma to związek z barbórkową tradycją Karczmy Piwnej i wyjątkowymi kuflami na te okazje).

eksponaty związane z wrocławskim browarnictwem na wystawie "1000 lat Wrocławia" w Muzeum Miejskim Wrocławia 

Browar Jedlinka 

Muzeum Kupiectwa w Świdnicy - kufel i narzędzia piwowara: kadź, mieszadło, czerpak 

Browar Miedzianka 

Złoty Pies na wrocławskim rynku - jeden z krasnali 

muzeum w Kłodzku 

Modne są browary, które powstały w Sudetach w atrakcyjnych turystycznie miejscach, jak Browar Miedzianka czy browar przy pałacu Jedlinka w Jedlinie-Zdroju, które nie tylko warzą własne piwa, ale i zapraszają do konsumpcji na miejscu w specjalnie do tego przygotowanych nowoczesnych "karczmach". W ich otoczeniu znajdują się piękne góry (Rudawy i Góry Wałbrzyskie), ale i rozmaite zabytki oraz miejsca interesujące kulturowo.

kufle z Karczmy Piwnej górników, wystawa w Starej Kopalni w Wałbrzychu 

kufle z Karczmy Piwnej w Centrum Witold w dawnym szybie Witold w Gorcach oraz murale związane z górniczą Karczmą Piwną, 2020, autorstwa Anny Nelke, instruktorki z CKK Witold w Boguszowie-Gorcach

Znane są zabytkowe kompleksy architektoniczne związane z piwem. We Wrocławiu to np. Browar Mieszczański czy Browar Piastowski. Bywa, że dawne browary czy słodownie przeznacza się na lofty czy przestrzenie biurowe. Są też obiekty, które kontynuują tradycje związane z przemysłem spożywczym, ale w zmienionej formie. W Landeshuter Brauhaus, czyli browarze kamiennogórskim, dziś znajduje się mleczarnia. 

warzenie piwa, dekoracja ratusza w Kamiennej Górze 

płaskorzeźby ze scenami picia - Hotel Karkonosze w Kamiennej Górze 

Piwo nie tylko się pije, ale i z uwagi na zawartość rozmaitych mikroelementów może być ono też... kosmetykiem. Ciekawostką są np. Łaźnie Piwne w Pałacu Brzeźno w powiecie trzebnickim. Propozycja dla miłośników Wellness & Spa i piwa. Pivní lázně jest też atrakcją Harrachova w czeskich Karkonoszach.

dawna Pivovarská hospoda Olivětín i browar Pivovar Broumov, który wytwarza piwo marki Olivětínský Opat

Jak wspomniałem na wstępie - słynnym świętem piwa jest bawarski Oktoberfest, który doczekał się wielu "naśladowań" w rozmaitych miejscach. W publikacjach na temat historii Oktoberfestu trafiamy na ciekawą informację. W 1848 roku na polanie festiwalowej tłum entuzjastycznie przywitał nowych władców Bawarii: Maksymiliana II i jego żonę, Marię. Niespełna 23-letnia królowa pochodziła z Prus i związana była z Dolnym Śląskiem! Wychowała się w zamku w Karpnikach. W jej konfirmacji w 1842 roku w wiejskim kościółku ewangelickim w tej wsi u stóp Rudaw Janowickich uczestniczył dwór pruski i jej przyszły małżonek, wówczas książę. Zaledwie kilka lat później miłośniczka Sudetów była, już jako królowa, oklaskiwana podczas słynnego święta w Monachium. Więcej o królowej i jej związkach z górami TUTAJ. Zamek w Karpnikach należy do zabytkowego kompleksu rezydencji nazywanego Doliną Pałaców i Ogrodów, po sąsiedzku, w Łomnicy od kilku lat odbywa się październikowy kiermasz dożynkowy "Mały Oktoberfest".

Z Oktoberfest związany był też inny ciekawy Dolnoślązak. Carl Gabriel - urodzony 24 września 1857 w Bernstadt (czyli Bierutowie koło Oleśnicy, za: "Das Oktoberfest 1810-2010: Offizielle Festschrift der Landeshauptstadt München") - zmarł 24 lutego 1931 w Monachium. Był niemieckim showmanem i twórcą wielu kin. Od 1892 roku związany z Monachium, wielokrotnie gdzie uczestniczył w Oktoberfest, zapewniając imprezie zupełnie nowe atrakcje, jak diabelski młyn, hipodrom, czyli typowe znane dziś wesołe miasteczko. 

Z kolei Walter Moritz Meckauer (urodzony 13 kwietnia 1889 roku we Wrocławiu, zmarł 6 lutego 1966 w Monachium) - pisarz niemiecko-żydowski, ułożył limeryk o Oktoberfest, wydrukowany m.in. w "Das Hausbuch des schlesischen Humors"

Es gingen zwei Mädchen aus Schlesien 

beim Oktoberfest auf der Theresien- 

wiese** gänzlich allein. 

Ein Prinz lud sie ein, 

nun sind sie in Indonesien.

** Theresienwiese - tereny w Monachium, na których odbywa się Oktoberfest. 

Mały Oktoberfest w Łomnicy w oficynie pałacu 

symbol cechu piwowarów na kamienicy w rynku w Dusznikach-Zdroju, oprócz narzędzi browarniczych znajduje się tam też tradycyjne pozdrowienie: "Gott Gebe Glück Und Segen" „Bóg daje szczęście i błogosławieństwo”

Dolnoślązacy nie są gorsi i swoje tradycje mają. Warto przy okazji wspomnieć o takich inicjatywach, jak: Dolnośląski Szlak Piwa i Wina oraz Wrocławski Festiwal Dobrego Piwa czy Świdnicki Festiwal Piwa Rzemieślniczego.

To zaledwie garstka z morza niezwykłych piwnych kontekstów związanych z Dolnym Śląskiem i najbliższą okolicą.

300. post w 2020 roku na blogu Welthellsicht! 

polecam również:
„Vivat, kawo! Moja przyjaciółko!” - dolnośląskie (i nie tylko) kawowe smaczki (GALERIA + wybór ciekawostek)

Czekolada w rynku – aptekarz z Kamiennej Góry sporządził pierwszy niemiecki opis deseru!

********

Spodobał Ci się ten post? Być może Twoi znajomi też by się zainteresowali? Udostępnij wpis na swojej osi. Dziękuję :) 

Narzędzia do łatwego udostępniania na portalach społecznościowych i wysyłki email dostępne są poniżej. Zachęcam do korzystania :)

Znalazłeś/aś błąd, chcesz o coś zapytać? - wyślij komentarz lub wiadomość. 

****

Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. W sprawie użycia komercyjnego, proszę o kontakt.

Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.

****