Jeden z najwspanialszych zabytków gotyckich w Czechach i Europie!
Perła Pragi - niesamowita fasada, cudowne wnętrza. Bogactwo historii i artyzmu wypełniają majestatyczną budowlę, która dominuje nad stolicą Czech.
To jeden z najważniejszych kościołów w krajach słowiańskich.
"Archikatedra Świętych Wita, Wacława i Wojciecha w Pradze (Katedrála svatého Víta, Václava a Vojtěcha) – siedziba arcybiskupów praskich i prymasa czeskiego, główny kościół Pragi. Usytuowany jest na wzgórzu zamkowym Hradczany, jest trzecim kościołem na tym miejscu (po przedromańskiej rotundzie i romańskiej bazylice), stanowi dominantę historycznej i obecnej panoramy stolicy Czech. Budowana w kilku fazach, w latach 1344–1385 (część wschodnia, wraz z elewacją południową), w latach 1870-1929 dokończono całość. Jeden z cenniejszych przykładów architektury dojrzałego gotyku i neogotyku w Europie Środkowej. Sanktuarium świętych patronów czeskich (Wita, Wacława, Wojciecha, Zygmunta oraz Jana Nepomucena). Jest historycznym kościołem grzebalnym i koronacyjnym królów czeskich.
21 listopada 1344 położono kamień węgielny w obecności króla Jana Luksemburskiego, jego syna Karola (przyszłego króla Karola IV) oraz arcybiskupa Arnosta z Pardubic. Rangę świątyni podniósł fakt umieszczenia tu skarbca z klejnotami królewskimi. Najważniejsze czeskie insygnium sprawione z inicjatywy Karola IV - korona Świętego Wacława [...]"
"[...] Przez pierwszych osiem lat budowy pracami kierował francuski architekt Mateusz z Arras, działający w Awinionie i Narbonne. Architekt założył koncepcję nowej wielkiej świątyni, wzorowanej na katedrach francuskich, przede wszystkim monumentalnego pięcioprzęsłowego prezbiterium zamkniętego poligonalną apsydą, z obejściem i wieńcem kaplic. Po śmierci Mateusza z Arras w 1352 Karol IV powierzył budowę młodemu, urodzonemu w 1323 architektowi i rzeźbiarzowi Peterowi Parlerowi. Odtąd zasięg prac budowlanych nad nową świątynią kierował się ku zachodowi, tym samym kościół romański został ostatecznie zniesiony. Parlerowi przysługuje się ukończenie wzniesienia prezbiterium, ponadto wzniósł południowe ramie transeptu, z reprezentacyjnym wejściem do świątyni oraz dolne partie wieży południowej. W latach 60. i 70. ukończył kaplicę św. Wacława (bogato zdobioną), którą Karol nakazał postawić przy południowo-zachodnim narożniku prezbiterium ponad dawnym miejscem pochówku św. Wacława (szczątki świętego złożono w nowym grobowcu). Jednocześnie trwała budowa Złotej Bramy, stanowiącej dzisiaj wejście do katedry od południa – na jej fasadzie umieszczona została w latach 1370–1371 mozaika przedstawiająca scenę Sądu Ostatecznego. Odtąd zasięg prac budowlanych nad nową świątynią kierował się ku zachodowi, tym samym kościół romański został ostatecznie zniesiony [...]"
"[...] Po śmierci Petera Parlera przez pewien czas prowadzili prace przy budowie katedry jego synowie Wacław i Jan, ale budowa została generalnie wstrzymana i w tej postaci przetrwała pięć wieków. Jedyne poważniejsze zmiany, jakie w tym czasie się w niej dokonały dotyczyły budowy tzw. empory Władysława przez Benedykta Rejta za panowania Władysława Jagiellończyka, budowy mauzoleum królewskiego w latach 1566–1589 oraz wystawienia w XVIII w. nagrobka św. Jana Nepomucena.
Rozbudowę rozpoczęto na dobre dopiero w 1872. Pracami kierowali architekci neogotyku - Josef Kranner, który wraz z kanonikiem Václavem Pešiną byli inicjatorami ukończenia prac budowlanych, następnie Josef Mocker. Po jego śmierci (1899) kompetencje te przejął architekt Kamil Hilbert. Niemal w całości część zachodnia nawiązuje do części historycznej - powtórzono artykulację ścian, układ sklepień, zaś w ścianach przy tryforium umieszczono portrety czeskich notabli. Korpus zamknięto od zachodu monumentalną fasadą z dwiema wieżami. Okazałą rozetę ukończono w czasie I wojny światowej. Przy dekoracji wystroju świątyni działali czescy artyści tacy jak František Kysela, Max Švabinský, Alfons Mucha, Karel Svolinský, Otakar Španiel i inni. Na nowych portalach obok budowniczych średniowiecznych znalazły się oblicza współczesnych konstruktorów w garniturach i krawatach [...]"
Rozbudowę rozpoczęto na dobre dopiero w 1872. Pracami kierowali architekci neogotyku - Josef Kranner, który wraz z kanonikiem Václavem Pešiną byli inicjatorami ukończenia prac budowlanych, następnie Josef Mocker. Po jego śmierci (1899) kompetencje te przejął architekt Kamil Hilbert. Niemal w całości część zachodnia nawiązuje do części historycznej - powtórzono artykulację ścian, układ sklepień, zaś w ścianach przy tryforium umieszczono portrety czeskich notabli. Korpus zamknięto od zachodu monumentalną fasadą z dwiema wieżami. Okazałą rozetę ukończono w czasie I wojny światowej. Przy dekoracji wystroju świątyni działali czescy artyści tacy jak František Kysela, Max Švabinský, Alfons Mucha, Karel Svolinský, Otakar Španiel i inni. Na nowych portalach obok budowniczych średniowiecznych znalazły się oblicza współczesnych konstruktorów w garniturach i krawatach [...]"
"[...] Ściany nawy głównej, środkowej nawy transeptu oraz prezbiterium niemal w całości są przeprute oknami i wsparte skomplikowanym systemem skarpowym z łukami oporowymi. Przypory charakteryzują się wysublimowaną artykulacją i bogatą, wybitnie wertykalizującą dekoracją, którą tworzą rozmaite laskowania, arkady z maswerkami, wimpergi oraz wieńczące przypory fiale.
Pomiędzy kaplicami Św. Krzyża i Św. Marii Magdaleny znajduje się poligonalnie zamknięta przybudówka, która mieściła wejście na ganek łączącym zamek królewski z katedrą, prowadzącym na emporę, gdzie gromadził się podczas liturgii dwór królewski. Zarówno ganek, jak empora powstały około 1490 roku z inicjatywy Władysława Jagiellończyka. Sama empora, od strony architektonicznej nawiązano do dzieł Petera Parlera (sklepienie trójdzielne wewnątrz kruchty w Złotej Bramie, motyw podwieszonego zwornika) wzbogacając o repertuar form typowych dla późnego gotyku: gęsto przykrywający wysklepki motyw astwerku-uschniętych, sękatych wijących się gałęzi. Podobna dekoracja znalazła się na monumentalnej balustradzie, którą nadto zdobią figurki oraz herby ziem którymi rządził Władysław Jagiellończyk [...]"
Pomiędzy kaplicami Św. Krzyża i Św. Marii Magdaleny znajduje się poligonalnie zamknięta przybudówka, która mieściła wejście na ganek łączącym zamek królewski z katedrą, prowadzącym na emporę, gdzie gromadził się podczas liturgii dwór królewski. Zarówno ganek, jak empora powstały około 1490 roku z inicjatywy Władysława Jagiellończyka. Sama empora, od strony architektonicznej nawiązano do dzieł Petera Parlera (sklepienie trójdzielne wewnątrz kruchty w Złotej Bramie, motyw podwieszonego zwornika) wzbogacając o repertuar form typowych dla późnego gotyku: gęsto przykrywający wysklepki motyw astwerku-uschniętych, sękatych wijących się gałęzi. Podobna dekoracja znalazła się na monumentalnej balustradzie, którą nadto zdobią figurki oraz herby ziem którymi rządził Władysław Jagiellończyk [...]"
"[...] W obrębie ambitu, naprzeciwko kaplicy usytuowano monumentalny barokowe mauzoleum, z grobowcem św. Jana Nepomucena. Projekt opracował Josef Emanuel Fischer von Erlach w roku 1733. Figury świętego w asyście czterech klęczących aniołów oraz cesarza Karola VI powstały wedle modeli włoskiego rzeźbiarza Antoniego Corradiniego. Srebrna dekorację wykonał wiedeński złotnik Johann Joseph Würth. Nad nagrobkiem zawieszono tkany baldachim podtrzymywany przez cztery anioły usytuowane przy filarach" (za: Wikipedia)
"Święty Wit (łac. Vitus; ur. pod koniec III wieku w Mazzara na Sycylii, zm. ok. 304) – męczennik chrześcijański oraz święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, zaliczany do Czternastu Świętych Wspomożycieli. Święty Wit został ugotowany w kotle z wrzącym olejem, a następnie rzucony dzikim zwierzętom. Wit jest patronem aktorów, aptekarzy, epileptyków, tancerzy, histeryków, górników, taksówkarzy, karczmarzy, zwierząt. Jest patronem Czech i Saksonii, a także wielu miast, szczególnie w Austrii i Bawarii. Jego popularność wzrosła w Pradze w Czechach, gdy w 925 r. król niemiecki Henryk I podarował w darze kości jednej ręki św. Wita Wacławowi. Od tego czasu relikwia ta jest świętym skarbem w katedrze św. Wita w Pradze. Kult św. Wita stał się bardzo popularny na ziemiach słowiańskich, gdzie jego imię (Sveti Vid) mogło zastąpić dawniejszy kult boga światła – Światowida" (za: Wikipedia)
polecam również:
wpis opublikowany 21 listopada 2024 roku w 680. rocznicę położenia kamienia węgielnego pod budowę katedry
galeria urlopowa - poza Dolnym Śląskiem i Sudetami
******
niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic (... a także innych miejsc, które odwiedziłem, oraz spraw, które mnie zainteresowały)
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej w podpisach - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa.
publikowane zdjęcia mojego autorstwa nie powstają w wyniku użycia narzędzi AI (sztucznej inteligencji), ujęć z dronów, obróbki graficznej polegającej na montażu, dodawaniu i wymazywaniu elementów. Fotografie mają charakter dokumentacji odwiedzonych miejsc i obiektów, w takiej formie, w jakiej je oglądałem.
licencja praw autorskich materiałów własnych na blogu zezwalająca na użycie na określonych warunkach
CC BY-NC-ND
autorem bloga jest Robert - muzealnik, dziennikarz, przewodnik, animator, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz