Krótki przegląd pocztowych ciekawostek, w dużej mierze z Dolnego Śląska – bo region ten może się też pochwalić prawdziwymi skarbami w tej dziedzinie. Zajrzymy do Wrocławia, Legnicy, Lubania, Wałbrzycha, Jedliny-Zdroju, ale też historycznie dolnośląskiej Nysy.
Pocztówki, widokówki, listy, znaczki, gołębie pocztowe, papeterie, listonosze, skrzynki pocztowe... awiza. Każdy miał okazję zetknąć się z pocztą. Jej święto przypada 9 października.
poczta w Jagniątkowie w Karkonoszach, obraz na wystawie w Muzeum Poczty we Wrocławiu
Poczta jest instytucją zajmująca się obrotem rozmaitych przesyłek. Historia doręczania dokumentów sięga czasów wynalezienia pisma i gubi się w mrokach przeszłości. Wiadomo, że już antyczne cywilizacje starały się usprawnić i usystematyzować system, który dziś nazywamy pocztowym. Dobrze znane są historykom udokumentowane zasady działania rządowej i publicznej poczty rzymskiej. Dynamiczny rozwój usług pocztowych przypada na XVIII i XIX wiek. Wówczas reformowano i przekształcano także ten rodzaj usługi. Do dziś poczta stanowi niezwykle ważny aspekt życia społecznego i ustrojowego. Usługi pocztowe są powszechne i zróżnicowane.
Wyjątkowe muzeum
Muzeum Poczty i Telekomunikacji we Wrocławiu to niezwykle ciekawa i bogata w interesujące eksponaty placówka - do niedawna jedyne muzeum poczty w Polsce (muzeum pocztowe działa też w Gdańsku). Instytucja ta mieści się w budynku dawnego Urzędu Czeków Pocztowych. To ciekawy ceglany wieżowiec biurowy w stylu ekspresjonistycznym. Obiekt został wzniesiony w latach 20. XX wieku. Muzeum powstało z kolei w 1956 roku i jest kontynuacją Muzeum Poczty i Telekomunikacji w Warszawie. W zasobach muzeum jest około 70 tysięcy eksponatów, nie wliczając w to zbiorów filatelistycznych. Muzeum jest dostępne dla zwiedzających. Można tam zobaczyć eksponaty z takich działów, jak: sztuka, historia poczty, historia telekomunikacji, urządzenia i akcesoria. Wystawy we wrocławskim muzeum to pasjonująca podróż w świat poczty z dawnych czasów. Zobaczymy pocztowe dyliżanse i wozy, skrzynki pocztowe, stroje urzędników pocztowych i listonoszy, trąbki i nuty sygnałów, a także rozmaite urządzenia, które od XIX i XX wieku wypierają informację przekazywaną na papierze – telegrafy, dalekopisy, telefony czy komputery.
eksponaty z Muzeum Poczty we Wrocławiu
Relacja z muzeum w osobnych artykułach (TUTAJ i TUTAJ).
Piękne siedziby
Wzrost zapotrzebowania na usługi pocztowe spowodował rozwój infrastruktury. Już w XIX wieku zaczęły się pojawiać wspaniałe gmachy urzędów pocztowych. Takie zabytkowe obiekty możemy podziwiać w wielu dolnośląskich miastach. Ciekawie prezentuje się wspominany wrocławski urząd z muzeum. Nie mniej interesująca jest Poczta Główna w Legnicy. Także Wałbrzych może się poszczycić ciekawą pocztą. Ale nawet mniejsze miasta i mniejsze urzędy mają ciekawe obiekty. Podczas moich podróży sfotografowałem m.in. piękne budynki poczty w Jedlinie oraz Nysie. Na obiektach pocztowych często znajdziemy symbole związane z tą instytucją: trąbkę pocztyliona, uskrzydlone koło, pioruny czy Hermesa.
budynek poczty w Wałbrzychu
fasada budynku poczty w Jedlinie-Zdroju
ciekawa dekoracja na historycznym budynku poczty w Kątach Wrocławskich
widok na gmach poczty w Legnicy z wieży zamkowej
karkonoskie legendy na płaskorzeźbach poczty w Jeleniej Górze
gmach poczty w Nysie
Historyczne słupy
W okresie swojego panowania, na początku XVIII wieku, król Polski i elektor Saksonii August II Mocny powołał pocztę polsko-saską. Jedną z pamiątek po tej instytucji są słupy milowe czy dystansowe. Jeden z takich znajduje się w Lubaniu. Poczta polsko-saska usprawniała rządzenie i przepływ informacji pomiędzy dworami w Dreźnie i Warszawie.
zabytkowy słup poczty polsko-saskie na runku w Lubaniu
Podobne słupy można też znaleźć w Zgorzelcu oraz Nowogrodźcu.
słup poczty saskiej w Zgorzelcu
Listy z Dolnego Śląska
Jeżeli o poczcie i wysyłaniu listów mowa, warto wspomnieć, że z historią Dolnego Śląska związana jest korespondencja 6. prezydenta USA. John Quincy Adams, ćwierć wieku przed rozpoczęciem ważnego urzędu, w 1800 roku odwiedził jako dyplomata i turysta wiele miast i atrakcji regionu. Wszystko dokładnie opisał w serii listów do Ameryki, które zostały bardzo szybko wydane, jako „Letters on Silesia”. Ten zabytek epistolograficzny również pokazuje, jak ciekawą i ważną instytucją była dolnośląska poczta. Na temat wizyty Adamsa i jego listów można przeczytać na blogu w postach TUTAJ.
oryginalne wydanie Listów Adamsa z 1804 roku (Google Books)
Inne ciekawe przykłady korespondencji związanej z Dolnym Śląskiem:
******
niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic
****
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa.
CC BY-NC-ND
Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.
****
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz