Cenny zabytek łączy funkcję sakralną i kulturalną.
To szczególnie ważna budowla na mapie Gdańska.
"Kościół św. Jana w Gdańsku (niem. Johanneskirche) – gotycki kościół, dawniej parafialny, położony w Głównym Mieście w Gdańsku, przy ul. Świętojańskiej 50. Jeden z najcenniejszych zabytków miasta. Pierwsza wzmianka o istnieniu niewielkiej kaplicy pod wezwaniem św. Jana pojawiła się w 1358. Na pocz. lat 60. XIV w. o jurysdykcję nad kaplicą toczył się spór między proboszczami kościołów Mariackiego i św. Katarzyny. Mocą wyroku komtura gdańskiego Giselberta von Dudulsheima kaplica św. Jana stała się filią kościoła św. Katarzyny. Jej rola wzrastała wraz z rozwojem północnej części Głównego Miasta. Od około 1360 trwała budowa trójnawowej świątyni. Prace prowadzono najpierw po stronie wschodniej, a następnie, od 1382, po zachodniej. Zakończone one zostały na pocz. XV w., przy czym zostawiono miejsce na wieżę, której powstanie planowano na później, podobnie jak sklepień, które tymczasowo zastąpił strop wykonany z belek. W 1415 zaczęła się przebudowa korpusu wschodniego. Zbudowano nowe prezbiterium i transept. Rozpoczęto też stawianie wieży, ale budowę przerwał, wydany w 1453 przez zakon krzyżacki, zakaz stawiania tak wysokich budynków w okolicy zamku. W latach 1463–1465 kościół otrzymał sklepienia gwiaździste. W ciągu XV i XVI w. cechy rzemieślnicze, zamożniejsze rodziny i bractwa ufundowały łącznie 13 ołtarzy, dedykowanych m.in. Najświętszej Maryi Pannie, św. Krzyżowi czy św. Jakubowi [...]"
"[...] Od poł. XVI w. kościół św. Jan stał się definitywnie świątynią luterańską i z biegiem czasu ołtarze te zaczęły znikać. W ich miejsce pojawił się w 1612 wielki kamienny ołtarz Abrahama van den Blocke’a, zachowany do dziś. W marcu 1945 kościół spłonął. Zniszczeniu uległy więźba dachowa, dach, okna i posadzka, naruszona została konstrukcja, a także bliźniacze kamieniczki barokowe przy południowej ścianie prezbiterium. Po zakończeniu działań wojennych wypalony budynek kościoła przykryto dachem i zabezpieczono jego cenne sklepienia. Samą świątynię przeznaczono na lapidarium. Większość jego wyposażenia została przeniesiona do Kościoła Mariackiego w Gdańsku. Kościół nie został po wojnie przejęty na cele kultu religijnego, przez wiele lat niszczał, stanowił także scenografię dla filmów wojennych (m.in. Kolumbowie w reżyserii Janusza Morgensterna). Od początku lat 90. diecezja gdańska może użytkować kościół w niedziele i święta – msze odbywają się regularnie od jesieni 1998. Organizuje je Duszpasterstwo Środowisk Twórczych Archidiecezji Gdańskiej. W grudniu 2012 powróciły na swoje miejsca barokowe epitafia, m.in. Adelgundy Zappio i Wawrzyńca Fabriciusa (do tego czasu eksponowane w bazylice Mariackiej), Johanna Hutzinga (z Muzeum Narodowego w Gdańsku) i Ulricha Kantzlera [...]"
"[...] Najcenniejszym elementem wyposażenia jest renesansowy, wykonany z kamienia (szarego piaskowca gotlandzkiego i brunatnego marmuru), ołtarz główny, dedykowany św. Janowi Chrzcicielowi. Wykonał go w latach 1599–1612 Abraham van den Blocke. Barokowy nagrobek z piaskowca i marmuru, z detalami rzeźbionymi w alabastrze, powstał w roku 1668. Upamiętnia rysownika i grafika gdańskiego (ur. 12 lipca 1638, zm. 5 kwietnia 1674). Umieszczono go przy południowej ścianie prezbiterium, nad sklepioną kryptą, wyniesioną 135 cm ponad poziom posadzki. Monumentalne epitafium Adelgundy Zappio z 1664, umieszczone na północnej ścianie w północnej nawie bocznej, należy do cennych przykładów połączenia form architektoniczno-rzeźbiarskich z okresu baroku. Ma 570 cm wysokości i 340 cm szerokości. Swoim kształtem przypomina typową XVII-wieczną pomorską nastawę ołtarzową. Epitafium obrazowe z 1594, fundacja dokonana za życia przez pierwszego pastora kościoła św. Jana, Johanna Hutzinga (Huzingusa), drewniane, rzeźbione i malowane, zawieszone obecnie na filarze po północnej stronie prezbiterium. Ma 523 cm wysokości i 252 cm szerokości" (za: Wikipedia)
mapa/lokalizacja:
więcej informacji - oficjalna strona:
zapraszam również:
wpis urlopowy - poza Dolnym Śląskiem
******
niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic (... a także innych miejsc, które odwiedziłem, oraz spraw, które mnie zainteresowały)
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej w podpisach - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa.
publikowane zdjęcia mojego autorstwa NIE POWSTAJĄ w wyniku użycia narzędzi AI (sztucznej inteligencji), ujęć z dronów, obróbki graficznej polegającej na montażu, dodawaniu i wymazywaniu elementów. Fotografie mają charakter dokumentacji odwiedzonych miejsc i obiektów, w takiej formie, w jakiej je oglądałem.
licencja praw autorskich materiałów własnych na blogu zezwalająca na użycie na określonych warunkach
CC BY-NC-ND
autorem bloga jest Robert - muzealnik, dziennikarz, przewodnik, animator, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz