Blogowe kalendarium: WRZESIEŃ

1 września 2020

Blogowe kalendarium: WRZESIEŃ

Codziennie, każdego miesiąca w kalendarzu trafiamy na rozmaite ciekawe święta, rocznice czy wydarzenia. Część z nich jest związana z tym, co publikuję na moim blogu.

Rocznice historyczne i regionalne, święta państwowe i kościelne oraz międzynarodowe, a także święta i okoliczności nietypowe. Zapraszam!

WRZESIEŃ - kilka informacji:

dziewiąty miesiąc roku, trzeci z czterech miesięcy o długości 30 dni
w wielu krajach półkuli północnej początek roku szkolnego po przerwie wakacyjnej
polska nazwa miesiąca pochodzi od kwitnących wrzosów. Łacińska nazwa September („siódmy miesiąc”) została zapożyczona przez większość języków europejskich. Kaligula przemianował okresowo wrzesień na Germanik
równonoc jesienna na półkuli północnej - galerie i wpisy #jesień
kamień miesiąca: szafir
kwiaty symbolizujące wrzesień: niezapominajka (na temat niezapominajki TUTAJ), powój i aster
zodiaki: Panna (do dnia 22 września) i Waga (23 września)

wybrane wrześniowe przysłowia:

Jaki pierwszy wrzesień, taka będzie jesień

Gdy wrzesień bez deszczów będzie, w zimie wiatrów pełno wszędzie

więcej ciekawostek o wrześniu:

KALENDARIUM:
okazje ruchome:
– I sobota września (5 września w 2020, 4 września w 2021, 3 września w 2022): Dzień Brody (World Beard Day): więcej TUTAJ
– w drugi weekend września: Europejskie Dni Dziedzictwa

- ostatni czwartek września: Światowy Dzień Morza – zdjęcia z Bałtyku TUTAJ, warto dodać, że pamiątką po prehistorycznym morzu sprzed ok. 80 milionów lat są Góry Stołowe w Sudetach (TUTAJ)

- ostatnia niedziela września: Światowy Dzień Rzek – z tej okazji Bóbr oraz Odra

– Oktoberfest w drugiej połowie września – o wybranych tradycjach i ciekawostkach piwowarskich z Dolnego Śląska i Sudetów TUTAJ

1 września:

zwykle początek roku szkolnego – szkoły na blogu TUTAJ
1689 roku urodził się Kilián Ignác Dientzenhofer, architekt związany z opatem broumovskim, autor projektu opactwa benedyktynów w Legnickim Polu (Pomnik Historii RP), na jego temat TUTAJ
1707 roku w Altranstädt zawarta została ugoda pomiędzy królem Szwecji Karolem XII a katolickim cesarzem Józefem I Habsburgiem. Gwarantowała m.in. zwrot śląskim protestantom 121 kościołów, zezwolono także na wybudowanie kolejnych sześciu tzw. „kościołów łaski” - dwa z nich, zaprojektowane przez Martina Frantza, wzorowane na kościele Katarzyny Wazówny w Sztokholmie, znajdują się w Kamiennej Górze i Jeleniej Górze. Więcej na ich temat TUTAJ
1804 roku urodził się Carl Herloßsohn, pisarz, podróżnik, dziennikarz i encyklopedysta, autor "Wanderungen durch das Riesengebirge und die Grafschaft Glatz" - przewodnika po Sudetach
1815 roku urodził się Carl Robert Tielsch, właściciel wałbrzyskiej fabryki porcelany (Tielsch-Porzellan-Manufaktur) oraz szkła (Schlesische Spiegelglas-Manufaktur Carl Tielsch). Jego pałac na Starym Zdroju zachował się do dziś - więcej TUTAJ
1847 roku uruchomiony został most kolejowy w Zgorzelcu/Goerlitz – obecnie graniczny most kolejowy łączący polski Zgorzelec i niemiecki Görlitz. Jedna z największych tego typu budowli w Polsce i w Niemczech.
1847 roku uruchomiono wiadukt nad Bobrem w Bolesławcu. Dzięki budowli uzyskano połączenie Wrocławia z Berlinem i Dreznem. Jest to jedna z największych tego typu budowli w Polsce.
1882 roku premiera koncertowa preludium do „Parsifala” Wagnera we Wrocławiu, o związkach tego dzieła ze Śląskiem TUTAJ
1895 roku urodziła się Hertha Sponer, fizyczka z Dolnego Śląska. W latach 20. XX wieku była obok Hedwig Kohn i Luise Meitner jedną z trzech kobiet w całych Niemczech, które miały prawo wykładać na uniwersytecie. Więcej TUTAJ
2002 roku - otwarcie wieży widokowej na górze Ruprechtický Špičák na granicy polsko-czeskiej w Górach Kamiennych, więcej TUTAJ

2 września:

(około) 1745 roku w miejscowości Słone (Kudowa-Zdrój) urodził się Jan Karel Kyllar, czeski piwowar i pisarz, autor popularnego opracowania "Rybrcol na Krkonoských horách nebe Zajletý a vysvobozený princ" - legend na temat Karkonosza
1850 roku urodził się Alfred Pringsheim, wybitny matematyk z Oławy, ojciec Kathariny ("Katia") żony noblisty Tomasza Manna (w 1912 roku Katia trafiła do Davos, co zainspirowało pisarza do napisania "Czarodziejskiej Góry"), patron Wagnera. Więcej TUTAJ
1973 zmarł J.R.R. Tolkien, pisarz, autor światowego bestsellera, o związkach jego bohatera z karkonoskim Duchem Gór TUTAJ

3 września:

Dzień Wieżowców - Sky Tower to 51-kondygnacyjna wieża we Wrocławiu (212 m), jeden z najwyższych budynków w Polsce
1267 roku po raz pierwszy Świdnica została wzmiankowana jako miasto, galerie i wpisy z Świdnicy TUTAJ
1811 roku w Warmbrunn, czyli w Cieplicach urodził się Carl Johann Nepomuk Ernst Luchs, był niemieckim lekarzem i ornitologiem. Kolekcjonował eksponaty przyrodnicze. Swoją kolekcję przekazał do gabinetu Schaffgotschów. Był członkiem prestiżowej Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina. Na jego cześć nazwana została papuga mnicha górska – po łacinie Myiopsitta luchsi.
1819 roku na przełomie sierpnia i września pisarz E.T.A. Hoffmann wspólnie z żoną, Michaliną, przebywali w śląskich uzdrowiskach, w tym w Cieplicach, wiele lat później wdowa po autorze „Dziadka do Orzechów” zmarła w Cieplicach, więcej na ten temat TUTAJ
1869 roku zmarł książę Friedrich Wilhelm Konstantin Hermann Thassilo von Hohenzollern-Hechingen, który w pałacu w Lwówku Śląskim założył słynna na całą Europę orkiestrę, na ten temat TUTAJ

4 września:

1513 król Czech i Węgier Władysław Jagiellończyk nadał Kowarom prawa miejskie: #Kowary
1809 roku urodził się Juliusz Słowacki, który kilkukrotnie bywał we Wrocławiu – upamiętniają to park, pomnik i tablice pamiątkowe, wypominam o tym TUTAJ
1824 roku urodził się Anton Bruckner, kompozytor, zdał egzamin praktyczny na kompozytora na organach autorstwa organmistrza z Jeleniej Góry, TUTAJ
1829 roku Chopin odwiedził Wrocław: więcej o relacjach muzyka z Dolnym Śląskiem TUTAJ
1842 roku w Salzburgu został odsłonięty pomnik Mozarta, świadkiem tego wydarzenia był Alois Taux, Dolnoślązak, który piastował funkcję I dyrektora Mozarteum, więcej TUTAJ
1907 roku zmarł kompozytor Edvard Grieg, dyrygent nazywany "Chopinem północy", 29 listopada 1883 roku wystąpił we Wrocławiu jako pianista solista, wykonując utwory własne oraz Schuberta. Grieg był jednym z najznamienitszych uczniów Salomona Jadassohna, wybitnego pedagoga i teoretyka muzyki, który urodził się w 1831 roku we Wrocławiu.
1913 roku niedaleko Oławy doszło do jednej z pierwszych katastrof lotniczych w Europie, zginęło dwóch niemieckich pilotów wojskowych
1934 w Sobieszowie zmarł malarz i grafik Paul Aust, znany z pejzaży sudeckich
1965 roku zmarł noblista Albert Schweitzer, który był konsultantem przebudowy organów w Wałbrzychu: o związkach noblistów i nominowanych z regionem TUTAJ
2006 roku zmarła Astrid Varnay, wybitna śpiewaczka, uczennica i żona słynnego nauczyciela śpiewu i dyrygenta Hermanna Weigerta z Wrocławia: na ten temat TUTAJ
2015 roku otwarto Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu

5 września:

1774 roku urodził się Caspar David Friedrich, słynny romantyczny malarz, który w 1810 roku odwiedził Karkonosze i kilkukrotnie odniósł się do tych gór w swojej twórczości, więcej TUTAJ
1791 roku urodził się Giacomo Meyerbeer, kompozytor operowy, autor opery „Śląski obóz” o wojnach śląskich – więcej o operach związanych z regionem TUTAJ
1856 we Wrocławiu urodził się Georg Müller-Breslau (zmarł w Kowarach), malarz, pozostawił m.in. prace zawierające pejzaż sudecki
1896 rok w Nysie urodził się Rudolf Nissen, chirurg, student uniwersytetu we Wrocławiu. Jego pacjentem był w 1948 roku Albert Einstein, któremu śląski medyk uratował życie. Einstein wysłał Nissenowi kultową fotografię, na której pokazał dziennikarzom język, z notatką: "To Nissen my tummy / The world my tongue". Więcej TUTAJ
1902 roku w Wojkowie koło Kowar zmarł Robert Sliwinski – niemiecki malarz, grafik i litograf, pochodzący z Leszna, związany z Wrocławiem i Kotliną Jeleniogórską

6 września:

1688 roku urodził się Michael Engler Młodszy, słynny organmistrz z Wrocławia, o jego dziełach TUTAJ
1780 roku: Johann Wolfgang von Goethe zapisał ołówkiem na drewnianej ścianie domku myśliwskiego na Kickelhahn koło Ilmenau „Nocną pieśń Wędrowca” II, znaną też jako „Ein Gleiches”. Muzykę do niej napisało wielu kompozytorów. Zapraszam TUTAJ
1841 roku Julius von Flotow odkrył między Jelenią Górą a Jeżowem Sudeckim czerwoną substancję, którą zidentyfikował jako algę i nazwał Haematococcus pluvialis (opublikował artykuł "Über Haematococcus Pluvialis" w którym opisał okoliczności odkrycia). Organizmy te odpowiedzialne są za tzw. „krwawy deszcz” i "krwawy śnieg". Czerwone zielenice odkryte przez Flotowa są jednym z najważniejszych naturalnych źródeł przemysłowej produkcji astaksantyny (barwnik (E161j).
1921 roku we Wrocławiu urodził się Dietmar Zoedler, lekarz, kolekcjoner i pisarz, specjalista w zakresie szkła śląskiego i czeskiego, autor "Schlesisches Glas – Schlesische Gläser, Geschichte und Geschichten"
1940 roku w Szklarskiej Porębie zmarła Anna Teichmüller, była niemiecką kompozytorką, pianistką. W Jenie w 1893 roku poznała Carla Hauptmanna, który namówił ją, by około 1900 roku przeprowadziła się w Sudety. Tam spędziła resztę życia. Pisała pieśni oraz muzykę kameralną. Często sięgała po wiersze swojego najlepszego przyjaciela.
1977 roku zmarł Eugen Schüfftan, filmowiec z Wrocławia, laureat Oscara, więcej TUTAJ

7 września:

Międzynarodowy Dzień Czystego Powietrza dla Błękitnego Nieba - we Wrocławiu nad Odrą znajduje się Cyjanometr - instrument do pomiaru „niebieskości”, a konkretnie intensywności koloru niebieskiego nieba
1292 rok założenie klasztoru cystersów w Krzeszowie, barokowy klasztor pocysterski w tej sudeckiej wsi zaliczany jest do Pomników Historii RP – o skarbach tego miejsca TUTAJ
1854 roku w Sprottau, czyli Szprotawie na historycznym Śląsku, urodził się Alexander Herzfeld, naukowiec uważany za wybitnego znawcę cukru. Uważa się go za założyciela International Commission for Uniform Methods of Sugar Analysis (ICUMSA) (Międzynarodowej Komisji Jednolitych Metod Analityki Cukrowniczej). Więcej TUTAJ

8 września:

Narodzenie Najświętszej Maryi Panny (niem. Maria Geburt), śląski pedagog i pisarz Karl Friedrich Wilhelm Wander w swoim leksykonie "Deutsches sprichwörter-lexikon" z 1873 roku (ukończony w Sobieszowie koło Cieplic) odnotował kilka przysłów prognostycznych związanych z wspomnieniem tego święta i skojarzonym z odlotem jaskółek ("Maria Geburt jagt Alle Schwalben fort")
1738 roku zmarł opat Othmar Daniel Zinke pochodzący z Strzegomia, dzięki któremu wybudowane zostały kościoły na Ziemi Broumovskiej oraz w Legnickim Polu: więcej TUTAJ
1873 roku w Radzowicach koło Oleśnicy urodziła się Alexandra von Dyhrn, pierwsza Ślązaczka z doktoratem z historii
1945 roku odbyła się reaktywacja Opery Wrocławskiej w Polsce, opera "Halka" Moniuszki otwierała nową epokę, więcej o moniuszkowskich kontekstach TUTAJ
1949 roku zmarł Richard Strauss, kompozytor, który gościł na Dolnym Śląsku i tworzył do słów śląskiego poety. W jego cyklu „4 ostatnich pieśni” znalazła się też kompozycja pod tytułem „Wrzesień” (prapremierowym wykonaniem dyrygował kapelmistrz – uczeń Dolnoślązaka a śpiewała wypromowana przez wrocławianina gwiazda opery), więcej TUTAJ:
2020 roku otwarta została wieża widokowa na Jagodnej w Sudetach. Więcej TUTAJ.

9 września:

Teddy Bear Day, czyli Dzień Misia Pluszowego - misie z dolnośląskich muzeów TUTAJ \
1667 roku w Jeleniej Górze urodził się Christian Mentzel, bogaty kupiec i mecenas, właściciel pałacu w Łomnicy, jeden z fundatorów budowy kościoła łaski w Jeleniej Górze
1684 roku we Wrocławiu zmarł Johann Caspar von Ampringen, był wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego i namiestnikiem śląskim.
1688 roku urodził się Michael Engler Młodszy, organmistrz - więcej TUTAJ
1850 roku w Dreźnie urodził się Alfred von Scholtz, inżynier budownictwa, miejski architekt i urbanista we Wrocławiu w latach 1894-1924, był współautorem projektów kilku wrocławskich mostów.
1853 roku zmarł Adolf Edward Marschner, kompozytor z Zielonej Góry, był krewnym bardziej znanego kompozytora romantycznego Heinricha Marschnera
1854 roku otwarta została Wieża króla Fryderyka Augusta na Löbauer Berg w Sudetach - unikatowa i wyjątkowo piękna konstrukcja, służąca do dziś! więcej TUTAJ
1894 roku otwarta została siedziba loży masońskiej w Legnicy, dziś siedziba biblioteki
1909 roku zmarł Arnold Schottländer, szachista pochodzący z Ziębic, był jednym z najbardziej znanych i utytułowanych graczy w ówczesnych Niemczech
1922 roku urodził Hans Georg Dehmelt, noblista (z 1989 roku) pochodzący z Goerlitz, student Uniwersytetu Wrocławskiego (w 1943/44), o noblistach i nominowanych TUTAJ
1928 roku w Wolfshau, obecnie Karpacz – Wilcza Poręba - zmarł Carl Ernst Morgenstern – niemiecki malarz pejzażysta, grafik, autor licznych widoków Karkonoszy. Jego synem był poeta Christian Morgenstern

10 września:

Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom - Droga bez powrotu... kiedy najcenniejsza wartość staje się ciężarem - ostrzeżenia z historii i sztuki
1849 roku w Monachium urodził się Karl von Prantl, był profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego oraz dyrektorem ogrodu botanicznego we Wrocławiu, zmarł we Wrocławiu.
1855 roku rozpoczęto budowę dworca kolejowego Wrocław Główny, kolejowe ciekawostki TUTAJ
1863 roku w Legnicy urodził się Josef Jadassohn, dermatolog, profesor Uniwersytetu w Bernie i Uniwersytetu we Wrocławiu. Jego nazwiskiem nazwano "Znamię łojowe Jadassohna". W 1916 roku Jadassohn nominował do nagrody Nobla Alberta Neissera, wybitnego dermatologa urodzonego w Świdnicy (nominowany nie otrzymał nigdy Nobla pomimo ogółem 22 nominacji)
1912 roku w Szklarskiej Porębie zmarł Otto Soltmann, lekarz, jeden z twórców neurologii dziecięcej

11 września:

1667 roku urodził się Johannes Sinapius, historyk i dramatopisarz związany z Oleśnicą i Legnicą
1824 roku w Hamburgu urodził się Jacob Bernays, filolog związany z Żydowskim Seminarium Teologicznym we Wrocławiu, był wujkiem Marthy Bernays , żony Freuda
1825 roku w Lubomierzu zmarł Christian Jakob Salice-Contessa, pisarz pochodzący z Jeleniej Góry, był właścicielem majątku po skasowanym klasztorze w Lubomierzu. Pisał romantyczne opowiadania i powieści. Jego brat Karl Wilhelm Salice-Contessa był również pisarzem, który działał w kręgu słynnego E.T.A. Hoffmanna
1838 roku urodził się Adam Asnyk, polski poeta, dramatopisarz, w latach 1859–1860 studiował we Wrocławiu
1849 roku w Jerzmanicach-Zdroju urodził się Waldemar Dyhrenfurth, prawnik i pisarz, stworzył postać Bonifacego Kiesewettera - bohatera niemieckich piosenek biesiadnych i studenckich
1875 roku zmarł Heinrich Rückert, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, syn poety Friedricha Rückerta
1903 roku urodził się Theodor W. Adorno, czołowy przedstawiciel „szkoły frankfurckiej”, jeden z najważniejszych filozofów-komentatorów twórczości śląskiego poety romantycznego Josepha von Eichendorffa, więcej TUTAJ
1906 roku zmarł Hermann Cohn, słynny wrocławski okulista, u którego leczyli się sławni ludzie, więcej TUTAJ
1940 roku w Szklarskiej Porębie zmarł Hermann Stehr, pisarz z Bystrzycy Kłodzkiej, w latach 1933 - 1936 był 4 razy nominowany do literackiej nagrody Nobla
ok 11 września 1942 roku w Oświęcimiu (w obozie koncentracyjnym) zamordowany został Horst Siegmund Rosenthal, pochodzący z Wrocławia ilustrator. Jednym z najbardziej znanych dzieł jest "Mickey au camp de Gurs" komiks obozowy, w którym wykorzystał postać Myszki Mickey

12 września:

1668 roku zmarł Enoch Gläser, poeta-laureat pochodzący z Kamiennej Góry na Dolnym Śląsku. Tom jego pasterskich barokowych pieśni "Schäfer-Belustigung" wraz z melodiami z 1653 roku znajduje się w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej
1819 roku w Krobielowicach zmarł Gebhard Leberecht von Blücher - był dowódcą armii pruskiej w bitwie pod Waterloo, Kaczawą, Lipskiem, Budziszynem czy Lützen. Został pochowany mauzoleum niedaleko wsi Krobielowice, gdzie znajdował się jego pałac. Więcej TUTAJ
1892 roku w Kudowie-Zdroju zmarł Karl Faust, kompozytor muzyki rozrywkowej (walce, polki) pochodzący z Nysy
1910 roku Gustav Mahler dyrygował światową premierą swojej VIII Symfonii (Symfonia tysiąca). Jego asystentem był Klemperer z Wrocławia, na widowni zasiedli m.in. Hauptmann i dr. Neisser, więcej TUTAJ

13 września:

Dzień Czekolady – czekoladzie TUTAJ
pechowa trzynastka: TUTAJ
1660 roku urodził się Daniel Defoe, autor książki o przygodach Robinsona, stała się ona inspiracją dla dolnośląskiego pisarza, który kilka lat po premierze literackiego hitu opracował jedną z pierwszych w Europie wersji tego dzieła w dodatku z śląską fabułą i z mnóstwem wątków polskich, więcej TUTAJ
1661 roku we Wrocławiu zmarł Heinrich von Poser und Groß-Naedlitz, poborca podatkowy, urzędnik i podróżnik, odwiedził m.im Wenecję, Konstantynopol, Grecję, Imperium Osmańskie, Persję, Indie. W jego pamiętniku można znaleźć jedną z pierwszych wzmianek o kawie.
1754 roku we Wrocławiu urodził się Mojżesz Hirschel, pisarz, autor opracowań na temat gry w szachy (m.in. tłumaczenia dzieła wybitnego gracza i teoretyka Gioachino Greco)
1816 roku we Wrocławiu urodził się Louis Oeser, grafik, ilustrator
1819 roku urodziła się Clara Schumann, pianistka, która często koncertowała na Dolnym Śląsku: Clara - wielkość w cieniu sławy męża
1874 roku urodził się kompozytor Arnold Schönberg, gościł we Wrocławiu, gdzie zaprezentowano jego dramat muzyczny oparty na wątkach biograficznych - więcej TUTAJ
- W latach 1906/07 pracował nad nieukończoną operą "Und Pippa tanzt!" według sztuki Gerharta Hauptmanna, noblisty z Dolnego Śląska. Z dzieła zachował się wstęp i fragment recytatywu.
- Słowa do pieśni Schönberga pt. "Gigerlette" z cyklu "Brettl-Lieder" napisał Otto Julius Bierbaum, pisarz pochodzący z Zielonej Góry (wówczas na Śląsku)
- Jednym z najważniejszych interpretatorów utworów wokalnych Schönberga był Günter Reich, śpiewak pochodzący z Legnicy. Jego głos został utrwalony na wybitnych nagraniach takich dzieł Schönberga, jak: "Moses und Aron" czy "A Survivor from Warsaw". Śpiewał również podczas prawykonania koncertowego zachowanych fragmentów nieukończonego oratorium "Jakobsleiter" w 1961 roku
- Jan Meyerowitz (urodzony w 1913 roku we Wrocławiu), kompozytor i pisarz, opublikował w 1967 roku biografię "Arnold Schönberg - Köpfe des XX. Jahrhunderts"
1979 roku w Pradze odbyła się pośmiertna premiera muzyki teatralnej wielkiego czeskiego kompozytora Leoša Janáčka do sztuki "Schluck und Jau" Gerharta Hauptmanna

14 września:

1648 roku we Wrocławiu urodził się Kaspar Neumann, uczony i duchowny, pionier statystyki demograficznej, autor poezji, do której muzykę skomponował Jan Sebastian Bach (jest to jedna z jego najpiękniejszych i najciekawszych kantat kościelnych!), więcej TUTAJ:
1769 roku urodził się słynny przyrodnik i podróżnik Alexander von von Humboldt, o związkach uczonego z Dolnym Śląskiem i Sudetami TUTAJ
1790 roku w połowie września podczas pobytu na Dolnym Śląsku Goethe zdobył Śnieżkę, więcej TUTAJ
1827 roku we Wrocławiu urodził się Hermann Krone, uważany za jednego z najbardziej znanych i najlepszych fotografów XIX wieku.
1847 roku urodził się Carl Ernst Morgenstern, malarz, pejzażysta związany z Wrocławiem i Karpaczem, jego synem był poeta Christian Morgenstern.
1867 roku ukazał się pierwszy tom „Kapitału” Karola Marksa, dedykowany przyjacielowi filozofa, działaczowi społecznemu z Dolnego Śląska! Więcej TUTAJ
w latach 1883 - 1890 kompozytor Max Bruch był mieszkańcem Wrocławia, gdzie kierował orkiestrą i komponował. Sprowadził się do miasta 14 września 1883 roku. Mieszkał w jednej z kamienic na Museumplatz (na Przedmieściu Świdnickim, w obrębie Starego Miasta). Więcej TUTAJ
1885 roku zmarł słynny świebodzki zegarmistrz, Gustaw Becker: więcej TUTAJ
1905 roku we Wrocławiu zmarł Christian Behrens, rzeźbiarz, autor m.in. rzeźby "Alegoria rybołówstwa" - więcej TUTAJ
1938 roku w Pekinie zmarł Paul Krieg, lekarz i profesor uniwersytetu w Pekinie, pochodził z Dąbrowicy, był związany z Jelenią Górą
1944 roku zginął Michael von Matuschka, prawnik pochodzący z Świdnicy, uczestnik nieudanego zamachu na Adolfa Hitlera.

15 września:

rozpoczyna się ostatni tydzień kalendarzowego lata
1801 roku urodził się Carl Friedrich Ferdinand Buckow, wybitny organmistrz z Jeleniej Góry, więcej TUTAJ
1827 roku we Wrocławiu urodził się Karl Rudolf Friedenthal, był pruskim ministrem stanu i rolnictwa, założył Zentralmoorkommission - komisję do spraw torfowisk
1839 roku we Wrocławiu urodził się Georg Lunge, chemik związany z Politechniką w Zurychu, popracował z Fritzem Haberem, śląskim laureatem nagrody Nobla. Lunge był dwa razy nominowany do nagrody Nobla
1851 roku we Wrocławiu urodził się Otto Oskar von Kirchner, botanik, autor prac naukowych na temat ochrony roślin w rolnictwie
1858 roku zmarł Johann Theodor Mosewius, twórca wrocławskiej Akademii Śpiewaczej, związany z renesansem Bacha na Dolnym Śląsku (autor prac naukowych o Pasji i Kantatach Bacha, wykonawca utworów Bacha), gościł w 1848 roku Wagnera, więcej TUTAJ
1872 roku w Wiedniu otwarty został Wiener Stadttheater, prywatna scena założona przez dwóch Ślązaków: Max Friedländer był dziennikarzem z Pszczyny, wykształconym m.in. we Wrocławiu, a Heinrich Laube ze Szprotawy był dramatopisarzem wykształconym m.in. w Głogowie i Wrocławiu
1885 roku w Żytomierzu w wieku 31 lat zmarł Juliusz Zarębski, polski pianista i kompozytor, uczeń Franciszka Liszta. Kilka kompozycji Zarębskiego ukazało się drukiem po raz pierwszy we Wrocławiu w wydawnictwie Juliusa Hainauera (m.in. Ballade für Klavier g-Moll op. 18)
1967 roku premierę miał film „Sami swoi” w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego. Większość scen kręcono w Dobrzykowicach pod Wrocławiem oraz w Lubomierzu, gdzie obecnie znajduje się Muzeum Kargula i Pawlaka

16 września:

1668 roku król Polski Jan II Kazimierz Waza abdykował i w kwietniu następnego roku wyjechał do Francji, po drodze odwiedził Duszniki-Zdrój, gdzie zatrzymał się na nocleg
1751 roku w Löwenberg (Lwówku Śląskim) urodził się doktor Johann Joseph Kausch. Był śląskim lekarzem i pisarzem, podróżnikiem, wszechstronnym humanistą, pionierem psychologii muzyki. W jego rozprawie o oddziaływaniu muzyki na nastrój człowieka znajduje się rozdział „O wpływie tonów”. Więcej TUTAJ. Oświeceniowy Polonofil. Autor dwutomowego opracowania "Nachrichten über Polen", które dedykował księciu Adamowi Czartoryskiemu. Odwiedził Małopolskę, w tym Kraków i Wieliczkę. Znał konstytucję majową i literaturę polską. Ubolewał, że nie nauczył się biegle mówić "w języku Sarmatów". Zainicjował wydawanie epizodycznego periodyku „Prawda i szczerość w uścisku bratnim“ (Wahrheit und Freimütigkeit in schwesterlicher Umarmung), który oddawał relacje polskie-niemieckie w XVIII wieku. Tłumaczenia fragmentów dzieł Kauscha na język polski ukazały m.in. w antologii "Cudzoziemcy w Polsce" z 1876. Współcześnie wzmianki na temat jego polskich uwag znajdują się m.in. na kartach: "Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców", "Cudzoziemcy o Polsce: Wiek XVIII-XIX", "Polacy i Niemcy wobec siebie", "Rozważania o wieku tolerancji rozumu i gustu", "Polsko-niemieckie pogranicza literackie w XVIII wieku"
1783 roku we Wrocławiu urodził się Johann Gottfried Scheibel, duchowny ewangelicki, profesor teologii Uniwersytetu Wrocławskiego, ideowy przywódca staroluteranizmu.
1817 roku czeski pisarz i językoznawca Václav Hanka ogłosił odkrycie XIII-XIV-wiecznego Rękopisu królowodworskiego, który później został zdemaskowany jako mistyfikacja. Galeria z miasteczka Dvůr Králové nad Labem TUTAJ
1873 roku zmarł Johann Nepomuk Czermak, fizjolog, twórca laryngoskopii, studiował m.in. na Uniwersytecie Wrocławskim ( u Jana Evangelisty Purkyně'go)
1910 roku zmarł Woldemar Friedrich, autor ilustracji książkowych, m.in. w "Rübezahl, der Herr des Riesengebirges" z 1900
1993 roku utworzono Park Narodowy Gór Stołowych, galerie z atrakcji tego parku TUTAJ

17 września

wspominana jest św. Hildegarda (ksieni i doktor Kościoła), zielarka – z tej okazji cykl „Z lasów i pól”, gdzie wspominam o świętej w kilku postach
1825 roku zmarł śląski organista i kolekcjoner Christian Benjamin Klein, związany z Bachem i spuścizną po kompozytorze, więcej TUTAJ
1883 roku w Dambrau na Śląsku urodziła się jako Katharina Johanna Gertrud Simon - Käthe Kruse, słynna projektantka lalek i zabawek. Niektóre biografie podają Wrocław, gdzie się wychowała, jako miejsce jej urodzin. Więcej TUTAJ
1922 roku położono kamień węgielny pod budowę Schroniska na Stogu Izerskim
1948 roku zmarł Emil Ludwig, pisarz urodzony we Wrocławiu, syn słynnego okulisty Hermanna Cohna, napisał wiele biografii oraz wywiadów ze znanymi osobami jego czasów

18 września:

Dzień Pierwszej Miłości
1806 roku urodził się Heinrich Laube, Ślązak związany z Wagnerem, któremu zaproponował napisanie opery o Kościuszce. Był też badaczem dziejów Polski, autorem książki o powstaniu listopadowym, więcej TUTAJ
1857 roku zmarł Karol Kurpiński, kompozytor, autor melodii "Warszawianki", kapelmistrz opery w Warszawie, gościł w dniach 16 - 19 marca 1823 roku we Wrocławiu, gdzie obejrzał inscenizację sztuki "Preciosa" Carla Marii von Webera - byłego kapelmistrza opery we Wrocławiu. Wysłuchał również dzieł miejscowych kompozytorów, w tym Josepha Ignaza Schnabla, kapelmistrza katedry wrocławskiej. Wspomnienia zawarł w dziennikach z podróży. Już w 1823 roku czytelnicy lwowskich "Rozmaitości" mogli przeczytać o pobycie Krupińskiego we Wrocławiu.
1883 roku urodził się Ludomir Różycki, kompozytor "Młodej Polski". Jego opera "Eros i Psyche" miała prapremierę po niemiecku we Wrocławiu 10 marca 1917 roku (pierwsza opera polskiego kompozytora wystawiona we Wrocławiu). Dzieło oparte jest na sztuce Jerzego Żuławskiego. W jednej z ról podczas premiery na Dolnym Śląsku wystąpił m.in. wybitny śpiewak, Martin Abendroth, który kreował również role w prapremierach scenicznych "Wozzeka" Berga i "Króla Edypa" Strawińskiego

19 września:

1565 roku we Wrocławiu zmarł Franz Köckritz (Faber), humanista, kronikarz, poeta, jeden z najważniejszych przedstawicieli renesansu na Śląsku, autor m.in. traktatu "O spaleniu książek Lutra" oraz poematu "Sabothus et Silesia" (Góra Sobótka i Śląsk) na temat Ślęży i okolic.
1783 roku urodził się Johann Gustav Gottlieb Büsching, badacza literatury i sztuki Śląska, historyk, archeolog i etnograf, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, właściciel zamku Grodno od 1823 roku. Uważany za ojca muzealnictwa wrocławskiego. Zmarł 4 maja 1829 roku we Wrocławiu.
1847 roku w Brunszwiku odbyła się prapremiera opery „Die Braut von Kynast” Litolffa, związana z zamkiem Chojnik
1868 roku w Nowej Rudzie urodził się Ernst Seger, rzeźbiarz, autor m.in. rzeźb z Fontanny Alegorii Walki i Zwycięstwa przy Promenadzie Staromiejskiej we Wrocławiu oraz oryginalnego (zrekonstruowanego obecnie) pomnika Diany we Wrocławiu w Parku Szczytnickim. W Muzeum Narodowym znajdują się jego "Zapaśnicy", z kolei jego akty kobiece posiada Muzeum Miejskie Wrocław.

20 września:

International Magic Mushroom Day (Dzień Grzybów Psylocybinowych - ogólnie Halucynogennych) - z tej okazji o muchomorach: TUTAJ
wspominany jest Eustachy Rzymski, święty Eustachy, znany również jako Eustachiusz - męczennik chrześcijański, jeden z Czternastu Świętych Wspomożycieli. Nazwa góry Ostaš w czeskich Górach Stołowych pochodzi od imienia św. Eustachego, patrona myśliwych, którzy w średniowieczu chętnie polowali w okolicach sudeckiej atrakcji - więcej TUTAJ
1606 roku w ówczesnym Frankenstein (Ząbkowice Śląskie) spalono na stosie skazanych w tzw. aferze grabarzy. Niektóre teorie mówią, że miało to wpływ na autorkę dzieła o słynnym doktorze Frankensteinie. Na taką relację wskazuje m.in. wystawa w izbie regionalnej w śląskim mieście, więcej TUTAJ
1863 roku zmarł Jacob Ludwig Karl Grimm, jeden ze słynnych Braci Grimm. W ich twórczości pojawiają się wątki związane z Sudetami i Dolnym Śląskiem - więcej TUTAJ.
1878 roku w Daleszowie Dolnym/Niederleppersdorf (obecnie część Kamiennej Góry) urodził się Hermann Wilhelm Draber, krytyk muzyczny, uczeń Ferruccio Busoniego, krytyk muzyczny, kierownik festiwalu muzycznego w Zürichu
1898 roku zmarł Theodor Fontane, niemiecki pisarz, szczególnie popularny na przełomie XIX i XX wieku. Autor lubił spędzać czas w Sudetach, m.in. w Karpaczu. W jego książkach pojawiają się wątki związane z Sudetami (m.in. nowela "Eine Nacht ans der Schneekoppe" czy powieść kryminalna „Quitt”)
1996 roku w wałbrzyskiej kopalni wyjechał na powierzchnię ostatni wózek z węglem - galeria z Starej Kopalni w Wałbrzychu TUTAJ.
2011 roku młyn papierniczy w Dusznikach-Zdroju decyzją Prezydenta RP uzyskał status Pomnika Historii, jest też kandydatem do wpisu na listę dziedzictwa UNESCO, galerie TUTAJ
2021 roku premierę miał animowany, fabularny film „Skafander Klingerta” nawiązujący do historii spaceru w skafandrze po dnie Odry we Wrocławiu w 1797 roku! - więcej TUTAJ

21 września:

Międzynarodowy Dzień Pokoju – o muzyce wnuka Dolnoślązaka związanej z zawarciem słynnego pokoju, który również dotyczył Dolnego Śląska TUTAJ
Światowy Dzień Choroby Alzheimera (odkrywca zmarł we Wrocławiu)
1522 roku drukiem ukazało się tłumaczenie Nowego Testamentu dokonane przez Lutra. Dzieło nazywa się w żargonie Septembertestament lub Lutherbibel. Przekład miał wpływ nie tylko na rozwój literatury niemieckiej, ale i umacnianie pozycji luteranizmu, także na Dolnym Śląsku.
1718 roku w Niemczy urodził się Johann Gottfried Fulde, uczeń Jana Sebastiana Bacha, kompozytor napisał mu specjalny utwór: więcej TUTAJ
1860 roku zmarł filozof Arthur Schopenhauer, który jako nastolatek z matka zwiedzał Dolny Śląsk i Sudety, więcej TUTAJ
1869 roku spłonęła I Opera Sempera w Dreźnie, dzieło architekta, który był synem kupca z Kamiennej Góry, zostało odbudowane ponownie przez Sempera według nowego projektu - więcej TUTAJ
1904 roku we Wrocławiu zmarł architekt Alexis Langer, twórca wielu ciekawych neogotyckich budowli na Dolnym Śląsku Więcej TUTAJ
1912 roku w Rio de Janeiro zmarł Teodor Peckolt, botanik, nadworny aptekarz cesarza Brazylii, związany z Głogowem, pochodził z Pechern, łużyckiej wsi położonej współcześnie przy granicy polsko-niemieckiej nad Nysą Łużycką, historycznie na Dolnym Śląsku.
1959 roku zmarł Walter Bathe, pływak, dwukrotny złoty medalista olimpijski, pochodził z Proboszczowa koło Złotoryi, trenował we Wrocławiu
2003 roku zmarł Gerhard Kosel, architekt pochodzący ze Szklarskiej Poręby, był związany z projektem i budową Berliner Fernsehturm – Berlińskiej Wieży Telewizyjnej - słynny obiekt ma wysokości 368 metrów i jest najwyższym budynkiem w Niemczech i czwartym co do wielkości wolnostojącym obiektem w Europie. W słynnych sporach o prawa autorskie rościł sobie prawo do miana autora koncepcji i lokalizacji wieży, był generalnym kierownikiem projektu budowlanego od lipca 1964 do grudnia 1965.

22 września:

do końca roku pozostaje 100 dni (rocznice na cały rok TUTAJ)
Dzień bez Samochodu, więc polecam pociągi: TUTAJ
Równonoc Jesienna (zamiennie z 23 września - 2022, 2023)- polecam: Noc na Dolnym Śląsku
1570 roku urodził się Johannes Scultetus, czyli właściwie Hans Scholz – rektor z Legnicy. Jednym z zabytków miasta jest bogato zdobiony dom Scultetusa, więcej TUTAJ
1701 roku urodziła się Anna Magdalena Bach, żona Jana Sebastiana, o jej związkach z Dolnoślązakami TUTAJ i TUTAJ
1869 roku w Teatrze Narodowym w Monachium odbywa się światowa premiera opery Richarda Wagnera „Das Rheingold” z tetralogii „Pierścień Nibelunga” - o związkach twórczości Wagnera z Dolnym Śląskiem TUTAJ
1923 roku zmarł Ferdynand Avenarius, siostrzeniec Richarda Wagnera. Był wujkiem, pierwszym nauczycielem i mecenasem Johannesa Maximiliana Avenariusa z Gryfowa Śląskiego - znakomitego malarza (autor polichromii w Hali Rajskiej w Domu Hauptmana w Jagniątkowie) i grafika.

23 września:

Początek kalendarzowej jesieni - Święto Plonów – o jesieni TUTAJ
1605 roku w Koskowicach koło Legnicy urodził się Daniel Czepko von Reigersfeld, śląski poeta.
1791 rok urodził się poeta Theodor Körner, zyskał przydomek przydomek „niemieckiego Tyrteusza”, autor zbioru "Leier und Schwert". Zginął w walce, mając 21 lat. W 1809 roku odwiedził Sudety. Pomniki Theodora Körnera w Sudetach znajdziemy m.in. na Smreku w Górach Izerskich czy na Landeskrone koło Görlitz. Refleksje z zwiedzania Sudetów zawarł w kilku wierszach z cyklu "Erinnerungen an Schlesien" z tomu "Knospen" z 1810, są to: "Am Elbbrunnen" - o źródłach Łaby, "Der Zackenfall" - o wodospadzie Kamieńczyka, "Buchwald" o parku romantycznym w Bukowcu, "Sonnenaufgang auf der Schneekoppe" - o wschodzie słońca na Śnieżce, "Auf der Riesenkoppe" o Karkonoszach. Do tej ostatniej pieśni muzykę napisał Franz Schubert: "Auf der Riesenkoppe"
1846 roku niemiecki astronom związany z Wrocławiem, Johann Gottfried Galle, odkrył Neptuna
2000 roku odbyło się poświęcenie Krzyża Milenijnego na Chełmcu w Górach Wałbrzyskich
2001 roku zmarł Henryk Tomaszewski związany z Wrocławiem reżyser i kolekcjoner, więcej TUTAJ

24 września:

1622 roku urodził się Georg Haendel, ojciec słynnego kompozytora Georga Friedricha Haendla. Był synem Valentina Haendla, kowala i kotlarza, z Wrocławia. O Wrocławskich korzeniach Haendla więcej TUTAJ
1667 roku urodził się Jean-Louis Lully, kompozytor - do biografii muzyka nawiązuje XIX-wieczny wiersz śląskiego poety, dedykowany śląskim tkaczom: więcej TUTAJ
1735 roku zmarł malarz Petr Brandl, autor barokowych dzieł, które znajdziemy również na Dolnym Śląsku, więcej TUTAJ
1724 roku w Lipsku odbyła się premiera kantaty Bacha „Liebster Gott, wenn werd ich sterben?” z numerem BWV8, która ma niezwykły związek z Wrocławiem, więcej TUTAJ
1790 roku przejazd Goethego przez Łużyce i Goerlitz w drodze powrotnej z Dolnego Śląska do Weimaru - wiele lat później w Goerlitz umrze Muza pisarza, której grób do dziś się znajduje na cmentarzu w tym mieście – więcej TUTAJ
1913 roku odbyło się w Hali Stulecia we Wrocławiu światowe prawykonanie utworu Introduction, Passacaglia i Fugue na organy e-moll op. 127 Maxa Regera, granego przez Karla Straube. Była to inauguracja wyjątkowych, wówczas największych organów świata. Staube był uczniem prof. Heinricha Reimanna, wybitnego muzyka, który urodził się w Krosnowicach koło Kłodzka - o utworze i organach wraz z galerią zdjęć z Hali - TUTAJ
1930 roku w Obornikach Śląskich zmarł Otto Mueller, malarz, ekspresjonista, pochodził z Lubawki, członek grupy artystycznej Die Brücke.

25 września:

Światowy Dzień Farmaceuty – Muzeum Farmacji we Wrocławiu
1591 roku w Brzegu urodziła się Christiana Cunradina, poetka wczesnego baroku.
1625 roku we Wrocławiu zmarła Christiana Cunradina, poetka, w śpiewnikach luterańskich znajduje się jej hymn "Herr Christ, dein bin ich eigen"
1788 roku urodził się Johann Theodor Mosewius, związany z Wrocławiem śpiewak i dyrektor muzyczny Uniwersytetu Wrocławskiego, twórca Akademii Śpiewaczej we Wrocławiu. Znał się z Wagnerem, korespondował z Schubertem, był cenionym znawcą i kolekcjonerem dzieł Bacha.
1855 roku w Dreźnie otwarto Galerię Obrazów Starych Mistrzów, zaprojektowaną przez Gottfrieda Sempera, architekta, syna kupca z Kamiennej Góry – o jego twórczości TUTAJ
1875 roku w Strzegomiu zmarł Erich Koschny, wydawca i edytor związany z publikacjami dzieł filozoficznych zwłaszcza w serii Philosophische Bibliothek.
1881 roku ukazał się drukiem sonet Goldoniego o bitwie pod Legnicą w 1760 roku. Wiersz napisał autor tekstu wielu oper, w tym Mozarta! Więcej TUTAJ
1898 roku we Wrocławiu odbył się ślub księżniczki Feodory z Saksonii-Meiningen (prawnuczki królowej Wielkiej Brytanii Wiktorii i wnuczki cesarza Niemiec Fryderyka III - była jedyną prawnuczką królowej Wiktorii i jedyną wnuczką niemieckiej cesarzowej Wiktorii, która wyszła za mąż za ich życia) z Henrykiem XXX Reuss zu Jenkendorf und Neuhof. Zmarła w Kowarach.
1915 roku na froncie zginął Robert Hindemith z Nowogrodźca, ojciec kompozytora Paula Hindemitha - więcej TUTAJ

26 września:

Ogólnopolski Dzień Aptekarza: z tej okazji posty o wyjątkowym pionierze z Kamiennej Góry, aptekarzu Vieleuerze: TUTAJ
Europejski Dzień Języków, Międzynarodowy Dzień Języków Obcych
1759 roku urodził się Johann David Ludwig hrabia Yorck von Wartenburg, feldmarszałek pruski (w 1813 roku w decydujący sposób przyczynił się do zwycięstwa nad Napoleonem) i dyplomata, związany z Oleśnicą Małą. Beethoven napisał na jego cześć Marsch Nr. 1 in F-Dur (WoO 18) "Yorckscher Marsch".
1856 roku we Wrocławiu urodził się Leo Graetz, fizyk, badacz i wynalazca związany z energią elektryczną, dwa razy nominowany do nagrody Nobla. Jego imieniem nazwany jest rodzaj prostownika: mostek Graetza (wynaleziony przez polskiego konstruktora Karola Pollaka).
1858 roku poświęcono kościół św. Jadwigi Śląskiej w Gdańsku.
26 września 1864 roku we Wrocławiu zmarł Ernst Resch, malarz, głownie portrecista, jego uczniem był Adolf Dressler, ceniony pejzażysta związany z Karkonoszami (autor zniszczonej "Panoramy Karkonoszy").
26 września 1867 roku we Wrocławiu urodził się Otto Juliusburger, psychiatra. Znał się z Albertem Einsteinem, który namówił go do emigracji.
1944 roku w Lubaniu urodził się Helmut Bakaitis, australijski reżyser i aktor pochodzenia litewskiego. Znany z roli Architekta w serii "Matrix". Przyszedł na świat w czasie ucieczki jego rodziców z Litwy w stronę Drezna. Od 1950 mieszkał w Australii.
1972 roku w Nowym Jorku zmarł Eugen Spiro, ceniony malarz pochodzący z Wrocławia

27 września:

Światowy Dzień Turystyki – polecam moje przewodniki i poradniki turystyczne
1630 roku urodził się Michael Leopold Lukas Willmann, malarz, zwany śląskim Rafaelem lub śląskim Rembrandtem – więcej TUTAJ
1772 roku urodził się Antonio Casimir Cartellieri, kompozytor, autor opery „Rübezahl, Beherrscher der Geister” (znana z libretta wydanego w 1803 roku). Więcej o Królu Gór w muzyce: TUTAJ
1834 roku zmarła Eliza Radziwiłłówna - była pierwszą miłością księcia Wilhelma Hohenzollerna, późniejszego cesarza niemieckiego Wilhelma I. Rzekomo para planowała nawet ślub, co spotkało się z wrogością dworu w Berlinie. Miłość narodziła się na Dolnym Śląsku i związana jest z zamkami i pałacami od Książa po Dolinę Pałaców i Ogrodów (Ciszyca w Kowarach). Oswald Baer, lekarz związany z Jelenią Górą, wydał dzieło "Der Engel von Ruhberg" ("Prinzeß Elisa Radziwill") na ten temat. O romansie opowiada też "Preußische Liebesgeschichte" film fabularny z 1938 roku, zakazany przez faszystowską cenzurę i wprowadzony na ekrany dopiero w 1950. Do ślubu nie doszło z powodu intryg i zwiści, Eliza zmarła przedwcześnie.
1876 roku urodził się Joachim Albrecht Hohenzollern, książę, muzyk, kompozytor, wnuk Marianny Orańskiej. Bywał m.in. w Polanicy-Zdroju, gdzie źródło wody mineralnej otrzymało imię „Prinz Joachim Albrecht Quelle”. Został pochowany w parkowym mauzoleum Hohenzollernów w Kamieńcu Ząbkowickim.
1901 roku we Wrocławiu urodził się Alexander Camaro (Alphons Bernhard Kaczmarowski) - malarz i tancerz

28 września:

1750 roku zmarł Johann Sigismund Scholze, Dolnoślązak związany z Bachem – więcej TUTAJ
1851 roku zmarł Wilhelm Pruski, właściciel pałacu w Karpnikach. Był pomysłodawcą budowy domku myśliwskiego w Rudawach Janowickich, dziś schronisko Szwajcarka, oraz zagospodarowania Starościńskich Skał na krajobrazowy park poświęcony jego żonie, Mariannie.
1880 roku we Wrocławiu urodził się Otto Sackur, pionier kwantowej mechaniki statystycznej. Sackur zginął 17 grudnia 1914 roku w wyniku eksplozji w laboratorium Fritza Habera, gdzie brał udział w tajnych badaniach nad materiałami wybuchowymi i trującymi gazami
1899 roku zmarł Theodor Puschmann, psychiatra z Lwówka Śląskiego, krytyk Wagnera, którego uznawał za chorego psychicznie – więcej TUTAJ
1936 roku zamordowany Helmuth Kionka, aktor pochodzący z Wrocławia, członek ruchu oporu przeciwko nazizmowi

29 września:

Dzień Kawy – z tej okazji post o dolnośląskich kawowych kontekstach TUTAJ
wspominani są święci Archaniołowie: Gabriel, Michał i Rafał
1660 roku w Oławie urodził się Jerzy IV Wilhelm, ostatni Piast
1821 roku we Wrocławiu urodziła się Maria Bloede, poetka, od 1850 roku mieszkanka USA.
1875 roku we Wrocławiu zmarł Gustav von Struensee, urzędnik i pisarz, autor poczytnych powieści, prezes wrocławskiego oddziału Fundacji Schillera.
1888 roku w Świdnicy urodził się Michael von Matuschka, uczestnik nieudanego zamachu 20 lipca na Adolfa Hitlera.
2019 roku odbyła się premiera ostatniego odcinka 3-sezonowego serialu "Glitch", w którym pojawiają się nawiązania do okrycia naukowca związanego z Wrocławiem, więcej TUTAJ

30 września:

Międzynarodowy Dzień Tłumacza – z tej okazji o translatorskiej pomyłce, która spowodowała dorabianie Mojżeszowi rogów! Więcej TUTAJ
1767 roku odbyła się prapremiera sztuki "Minna von Barnhelm" Lessinga, którą pisarz tworzył w czasie mieszkania we Wrocławiu (w latach 1760 - 1765). To najbardziej znana komedia niemieckiego oświecenia i jedna z najważniejszych komedii w literaturze niemieckojęzycznej, jedna z najczęściej wystawianych sztuk w Niemczech. Pisarz pochodził z Łużyc
1791 roku, zaledwie dwa miesiące przed przedwczesną śmiercią kompozytora!, obyło się prawykonanie opery "Czarodziejski flet" (Die Zauberflöte, KV 620) Mozarta. Kilka ciekawych tropów wiąże to dzieło z Dolnym Śląskiem! Więcej TUTAJ.
1823 roku we Wrocławiu urodził się Rudolf Karl Gottschall, poeta, gawędziarz, historyk i krytyk literacki. Gottschall był także znanym szachistą. Jego sztuka "Die Rose Von Kaukasus" posłużyła za kanwę libretta operowy "Sarema" Alexandra von Zemlinskyego z 1897
1846 roku w Gąskach urodził się Richard Plüddemann, architekt i projektant, przez 23 lata radca budowlany we Wrocławiu. Ceglane gmachy Plüddemanna do dziś stanowią nieodłączny element pejzażu miasta.
1850 roku w Cieplicach urodziła się Babette von Bülow, pisarka, autorka powieści, komedii, córka prof. Feliksa Eberty'ego
1897 roku we Wrocławiu zmarł Leopold Auerbach, neurolog i biolog, uczeń Jana Ewangelisty Purkyniego, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, w 1862 roku jako pierwszy opisał splot Auerbacha (kontroluje motorykę przewodu pokarmowego), któremu nadano jego imię.
1922 roku zmarł Paul Barth, filozof o socjolog, wykładowca, pochodził z miejscowości Baruthe (Borucice), historycznie na Dolnym Śląsku.

#BlogoweKalendarium

welthellsicht - moje spojrzenie na świat

Translate

1 września 2020