Rok 2023 - wybór ciekawych rocznic: Dolny Śląsk, Sudety i nie tylko (PRZEGLĄD)

Z tysięcy rocznic dotyczących niezwykłych postaci oraz wydarzeń  i dzieł wybrałem około 300, które według mnie zasługują na szczególną uwagę. To głównie rocznice związane z Dolnym Śląskiem, Dolnoślązakami i Sudetami, lub też takie, które mają ciekawy regionalny kontekst.

Są to też rocznice dotyczące postaci i wydarzeń, które opisałem już na blogu i można o nich przeczytać w moich artykułach. Przedstawiam je w kolejności, z datami dziennymi – jeżeli takie da się sprecyzować.

* Jest to autorski wpis oparty o własne poszukiwania, subiektywną selekcję i opracowanie. Wpis opublikowany na zasadzie work-in-process - możliwe są aktualizacje i uzupełnienia.


Wybrane międzynarodowe, polskie i lokalne całoroczne obchody:

• 2023 Europejskim Rok Umiejętności
• 2023 Rok Mikołaja Kopernika (550 lat od jego narodzin i 480 lat od śmierci - przodkowie naukowca pochodzili ze Śląska! Ojciec z okolic Nysy, a matka [podobno, jak twierdzą niektórzy badacze] z okolic Świdnicy, Kopernik gościł na Dolnym Śląsku, był kanonikiem we Wrocławiu, w zamku w Jaworze w XVII wieku przechowywany był rękopis jego dzieła "O obrotach...")
• 2023 Rok Wojciecha Korfantego (ogólnopolskie obchody - w 150. rocznicę urodzin) - w latach 1896 – 1901 Korfanty był mieszkańcem Wrocławia, gdzie studiował na uniwersytecie 
• 2023 Rok Aleksandra Fredry (ogólnopolskie obchody - w 230. rocznice urodzin) – w 1813 i latach 1856 – 1857 przebywał we Wrocławiu. Na rynku stolicy Dolnego Śląska znajduje się pomnik pisarza przywieziony z Lwowa. W twórczości literackiej Fredry można trafić na dolnośląskie wątki 
• 2023 Rok Przewodników Sudeckich (na Dolnym Śląsku w 70. rocznicę powołania Koła Przewodników Górskich w Jeleniej Górze)
• 2023 Rok Księżnej Daisy von Pless (w Wałbrzychu - w 150. rocznicę urodzin i 80. rocznicę śmierci księżnej z Książa, dobrodziejki Wałbrzycha, Świebodzic i okolic)
• 2023 Rok Feliksa Mendelssohna (w Dusznikach-Zdroju - z okazji 200. rocznicy odwiedzin uzdrowiska przez słynnego kompozytora) - więcej o muzyku i jego pobycie na Dolnym Śląsku TUTAJ 
• + Specjalny Rok Wagnerowski 2023 na Welthellsicht - więcej na ten temat TUTAJ

Polecam również blogowe miesięczne kalendaria z zestawem rocznic i świąt: #BlogoweKalendarium

ZESTAW ROCZNIC

na 2023 rok

– dolnośląskie i sudeckie konteksty:

XIII – XV WIEK

785 lat temu:

• 19 marca 1238 roku zmarł Henryk Brodaty książę ze śląskiej linii dynastii Piastów, mąż świętej Jadwigi Śląskiej

780 lat temu:

• 24 lutego 1243 roku w Lwówku Śląskim odbył się pierwszy turniej rycerski na Śląsku i ziemiach polskich. Turniej zorganizował książę piastowski, Bolesław Rogatka, syn Henryka II Pobożnego, wnuk św. Jadwigi śląskiej  - więcej na ten temat TUTAJ
• 15 października 1243 roku zmarła św. Jadwiga, księżna śląska, żona Henryka Brodatego, patronka Śląska, krewna św. Elżbiety Węgierskiej - więcej ciekawostek TUTAJ 

770 lat temu:

• w 1253 roku Głogów otrzymał prawa miejskie 

730 lat temu:

• 7 lutego 1293 roku w Świdnicy odnotowano urzędowo obecność piernikarzy - to jedna najstarszych w Europie informacji na temat rzemieślniczego wypieku pierników - więcej TUTAJ 

655 lat temu:

• 28 lipca 1368 roku zmarł Bolko II książę świdnicko-jaworski, ostatni Piast na tronie księstwa świdnickiego i jaworskiego, kuzyn króla Kazimierza Wielkiego, pochowany w Krzeszowie 

630 lat temu:

• 20 marca 1393 roku Jan Nepomucen został utopiony w Wełtawie. W XVIII wieku został beatyfikowany i kanonizowany, stał się jednym z najpopularniejszych patronów na terenach rządzonych przez Habsburgów, w tym w Czechach, na Śląsku i Ziemi Kłodzkiej. Pamiątką tego kultu są m.in. barokowe oraz późniejsze liczne przedstawienia Nepomucena w formie figur. PTTK na Dolnym Śląsku przyznaje Międzynarodową Odznakę Turystyczną „Szlakami Św. Jana Nepomucena” - więcej ciekawostek TUTAJ 

550 lat temu:

• 18 lutego 1473 roku urodził się Mikołaj Kopernik, potomek Ślązaków - jego biografia i dzieła są również związane z regionem przodków -więcej ciekawostek TUTAJ 

XVI – XVII WIEK 

510 lat temu:

• w 1513 roku Johannes de Lanczut (Johannes von Landshut, Jan z Łańcuta, Johannes Karel de Landshut) wydał "Algorithmus linealis..." pierwszą powstałą w kręgu Uniwersytetu Krakowskiego książkę wykładającą arytmetykę. Matematyk pochodził prawdopodobnie z Kamiennej Góry (Landeshut) na Dolnym Śląsku
• 4 września 1513 roku król Czech i Węgier Władysław Jagiellończyk nadał Kowarom prawa miejskie

500 lat temu:

• 18 lipca 1523 roku w Legnicy urodził się Jerzy II brzeski, piastowski władca księstwa na Dolnym Śląsku -  dzięki Jerzemu II zamek w Brzegu stał się, po przebudowie w duchu odrodzenia, najwspanialszą rezydencją renesansową na Śląsku (fasadę zdobi rzeźba księcia)

480 lat temu:

• około 21 maja 1543 zmarł Kopernik Mikołaj, astronom, na jego temat: Kopernikańskie smaczki na Dolnym Śląsk - więcej TUTAJ 

465 lat temu:

• 9 lipca 1558 roku w Kłodzku urodził się David Origanus, ceniony matematyk i astronom związany z uniwersytetem we Frankfurcie nad Odrą 

460 lat temu:

• 14 sierpnia 1563 roku urodził się Caspar Schwenckfeld przyrodnik, badacz Karkonoszy i wód uzdrowiskowych, jeden z pionierów naukowego badania przyrody Sudetów i Dolnego Śląska. Czasami mylony z reformatorem religijnym o tym samym imieniu i nazwisku - więcej TUTAJ  

440 lat temu:

• 16 października 1583 roku zmarł Christoph Schilling, który był śląskim humanistą, nauczycielem i lekarzem. Pochodził z Ząbkowic Śląskich, związany był z Jelenią Górą. Jego uczeń, humanista śląski, David Pareus, rozpropagował informację o obliczeniach Schillinga, wedle których Śnieżka, najwyższa góra Sudetów (Czech i Śląska), miała liczyć co najmniej 30 stadionów (grecka miara odpowiadająca około 157 m), czyli około 4700 - 5500 metrów, co czyniłoby Śnieżkę najwyższą górą Europy! Informacja ta została też zamieszczona m.in. w XVIII-wiecznej popularnej encyklopedii geograficznej "Erdbeschreibung".

430 lat temu:

• 24 czerwca 1593 roku urodził się Abraham von Franckenberg, śląski matematyk, fizyk, lekarz, poeta związany z Oleśnicą, znał się z Jakobem Böhmem, Angelusem Silesiusem, Danielem Czepko i Janem Heweliuszem. Jednym z jego dzieł jest "Raphael, Oder Arzt-Engel"

425 lat temu:

• 24 sierpnia 1598 roku powstał obryw skalny w Bardzie, dziś jedna z atrakcji tego miasta, punkt widokowy - zobacz TUTAJ 

415 lat temu:

• 23 maja 1608 roku urodził się Otto von Nostitz (zmarł 14 Listopad 1664), właściciel zamku w Jaworze, właściciel oryginału rękopisu "O obrotach sfer niebieskich" Mikołaja Kopernika. Jego inicjał znajduje się na karcie księgi polskiego astronoma, która obecnie przechowywana jest w Bibliotece Jagiellońskiej (i jest wpisana na listę UNESCO) 

410 lat temu:

• 1 stycznia 1613 roku urodził się Christoph Schlegel, teolog, w latach 1638 - 47 był mieszkańcem Wrocławia, gdzie poślubił pierwszą żonę i gdzie na świat przyszło kilkoro jego dzieci. Z kolei w Lubaniu na świat przeszedł jego syn z II małżeństwa - Ernst Friedrich Schlegel. Christoph Schlegel był praprapradziadkiem Friedricha Schlegla, twórcy współczesnego językoznawstwa, i Augusta Wilhelma Schlegla, jednego z twórców filologii indyjskiej, badacza klasyfikacji języków.

400 lat temu:

• Prawdopodobnie w 1623 roku (między 1623 a 1626) urodził się Christoph Vielheuer, aptekarz związany z Kamienną Górą, autor "Gründliche Beschreibung Fremder Materialien und Specereyen" - wyjątkowej encyklopedii medykamentów i substancji leczniczych, wydanej po niemiecku, wraz z pionierskim opisem czekolady - więcej TUTAJ 

390 lat temu:

• 11 sierpnia 1633 roku pod Świdnicą zginął w wieku 22 lat Ulrich, książę Holsztynu i Szlezwiku, syn króla Danii i Norwegii Chrystiana IV, generał w wojnie trzydziestoletniej

395 lat temu:

• 25 lipca 1628 roku niemiecki astronom, astrolog i matematyk Johannes Kepler przybył wraz z rodziną do Żagania na zaproszenie księcia Albrechta von Wallensteina. Ten temat pojawia się w operze „Harmonie świata” Hindemitha.

375 lat temu:

• 14 września 1648 roku we Wrocławiu urodził się Kaspar Neumann, uczony i duchowny, pionier statystyki demograficznej, autor poezji, do której muzykę skomponował Jan Sebastian Bach - więcej TUTAJ
• 24 października 1648 roku zawarty został pokój westfalski, jednym z jego postanowień była zgoda na budowę trzech Kościołów Pokoju na Dolnym Śląsku: "[Art. V, 40] Vber dieses aber / was vorhin von besagten Schlesischen Fürstenthumben / so ohnmittelbar zu der Kön. Cammer gehörig / verordnet / versprechen die Röm. Käyserl. Mayst. ferrners / daß sie denen / so in solchen Fürstenthumben der Augspurgischen Confession-Zugethan sind / zu Behuff dieser Confessions-Vbunge / drey Kirchen vff jhren eygenen Kosten / ausser den Stätten Schweinitz / Jaur / vnd Gloggaw / bey der Stattmawer an darzu bequemen von Jhrer Käys. M. Befehl designirten-Orthen / nach getroffenem Frieden vffzubawen / so bald sie solches begehren werden / erlauben wollen" - więcej o Kościołach Pokoju w Jaworze i Świdnicy TUTAJ 

360 lat temu:

• 6 stycznia 1663 roku w Kamiennej Górze urodził się Christian  Ludovici- naukowiec, rektor Uniwersytetu w Lipsku, pierwszy szef Jana Sebastiana Bacha w Lipsku - więcej TUTAJ

355 lat temu:

• 12 września 1668 roku zmarł Enoch Gläser, poeta-laureat pochodzący z Kamiennej Góry na Dolnym Śląsku. Tom jego pasterskich barokowych pieśni "Schäfer-Belustigung" wraz z melodiami z 1653 roku znajduje się w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej
• 16 września 1668 roku król Polski Jan II Kazimierz Waza abdykował i w kwietniu następnego roku wyjechał do Francji, po drodze odwiedził Duszniki-Zdrój, gdzie zatrzymał się na nocleg
• 24 października 1668 roku urodził się Petr Jan Brandl, czeski malarz barokowy, który pozostawił wiele dzieł również na Dolnym Śląsku, w tym w krzeszowskiej bazylice (obraz Wniebowzięcia NMP w ołtarzu głównym) - więcej TUTAJ

335 lat temu:

• w 1688 roku w Ziębicach urodził się Zacharias Hildebrandt , budowniczy organów związany z Saksonią, znał się z Janem Sebastianem Bachem. Na nabożeństwo inaugurujące organy, które zbudował, Bach napisał kantatę Höchster Wunsches Freudenfest BWV 194
• 6/9 września 1688 roku urodził się Michael Engler Młodszy, słynny organmistrz z Wrocławia

330 lat temu:

• W 1693 roku Edmond Halley, astronom i matematyk, na podstawie zestawień narodzin i zgonów sporządzonych przez wrocławskiego pastora Caspara Neumanna opracował "An Estimate of the Degrees of the Mortality of Mankind, drawn from curious Tables of the Births and Funerals at the City of Breslaw" - traktat zawierający wzorzec obliczania składek emerytalnych dla powstających funduszy ubezpieczeniowych. 

XVIII WIEK:

320 lat temu:

• 12 marca 1703 roku w okolicy Lubania urodził się naukowiec Johann Heinrich Winckler, kolega Jana Sebastiana Bacha (autor słów do kantaty „Froher Tag, verlangte Stunden“) , nauczyciel Goethego, pionier badań elektrycznej natury piorunów i innych form elektryczności - więcej TUTAJ
• 23 czerwca 1703 roku w Trzebnicy na Dolnym Śląsku urodziła się Maria Leszczyńska, królewna polska (córka króla Stanisława Leszczyńskiego), królowa Francji w latach 1725–1768 jako żona Ludwika XV. Była babcią trzech ostatnich królów Francji: Ludwika XVI, Ludwika XVIII i Karola X. Utrzymywała kontakty m.in. z Wolterem i Mozartem. Przypisuje jej się wynalezienie przystawki o nazwie Bouchée à la reine (wytrawny pasztecik) - więcej TUTAJ

315 lat temu:

• 11 października 1708 roku zmarł Łużyczanin, Ehrenfried Walther von Tschirnhaus (pochodził ze Sławnikowic, obecnie województwo dolnośląskie), odkrywca europejskiej porcelany na zlecenie Augusta II - więcej TUTAJ
• 14 października 1708 roku we Wrocławiu urodził się Johann Kropfgans, lutnista, uczeń Silviusa Leopolda Weissa, odwiedził Jana Sebastiana Bacha 

310 lat temu:

• 25 stycznia 1713 roku urodził się Paweł Józef Małachowski, generał polskiego pochodzenia w służbie Fryderyka II, króla Prus, uczestnik wojen śląskich, brał udział w bitwach pod Kamienną Górą (gdzie dostał się do niewoli) i pod Strzegomiem
• 21 maja 1713 roku w Kłodzku urodził się Andreas Faulhaber, ksiądz skazany na śmierć przez władze pruskie za spowiadanie dezerterów w czasie wojny śląskiej. Przed wojną podejmowano próby beatyfikacji księdza Faulhabera

305 lat temu:

• 9 maja 1718 roku odbyło się poświęcenie Kościoła Łaski w Jeleniej Górze, największego z 6 Kościołów Łaski Cesarskiej na Śląsku - więcej TUTAJ
• 21 września 1718 roku w Niemczy urodził się Johann Gottfried Fulde, uczeń Jana Sebastiana Bacha, kompozytor napisał mu specjalny utwór - więcej TUTAJ

300 lat temu:

• w 1723 roku ukazała się książka "Schlesische Robinson", będąca odpowiedzią na „Przypadki Robinsona Crusoe” z 1719 roku. Dzieło - jedna z pionierskich "robinsonad" - napisał Christian Stieff z Legnicy, nauczyciel i pisarz związany z Wrocławiem - więcej TUTAJ 
• 15 marca 1723 roku zmarł Johann Christian Günther, wybitny śląski poeta, pochodzący z Strzegomia, związany z Kamienną Górą, Jaworem, Jelenią Górą, Lubaniem. Autor wielu wierszy miłosnych i okolicznościowych. Gościł na Śnieżce. Do jego wierszy muzykę pisał m.in. Mozart i Telemann. Günther był ceniony przez Goethego - więcej TUTAJ
• na przełomie kwietnia/ maja 1723 roku Jan Sebastian Bach przeniósł się do Lipska, gdzie został kantorem. Tam spędził resztę życia z drugą żoną i gromadką dzieci. Jego szefem w Lipsku w latach 1723 – 1724 był kamiennogórzanin, prof. Christian Ludovici, konrektor Szkoły św. Tomasza i rektor Uniwersytetu w Lipsku. Podczas pobytu Bacha w Lipsku odwiedziło go wielu Dolnoślązaków, w tym jego uczniów i sympatyków (np. organista z Jeleniej Góry, organista z Świdnicy). W Lipsku odbywa się Festiwal Bachowski i działa Archiwum Bacha. Słynne kantaty i pasje Bacha, napisane w Lipsku, zawierają teksty poetów z Dolnego Śląska (m.in. Neumanna i Heermanna).
• 1 maja 1723 roku spłonął kościół Katarzyny w Sztokholmie, na bryle tej świątyni Martin Frantz wzorował projekty Kościołów Łaski w Jeleniej Górze i Kamiennej Górze - więcej TUTAJ
• 1 października 1723 roku w Legnicy urodził się Georg Rudolf Boehmer, botanik. Rośliny z rodzaju Boehmeria (bemeria/szczmiel) z rodziny pokrzywowatych zostały nazwane na jego część. Z roślin tego rodzaju wykonuje się tkaniny, materiały izolacyjne i papier 
• 2 listopada 1723 roku odbyła się premiera kantaty Jana Sebastiana Bacha „Höchsterwünschtes Freudenfest” na poświęcenie kościoła i organów w Störmthal. Autorem organów był Zacharias Hildebrandt pochodzący z Ziębic na Dolnym Śląsku, aktywny w I połowie XVIII wieku w Saksonii . Chorał kantaty napisał poeta Johann Heermann z Dolnego Śląska - więcej TUTAJ 

295 lat temu:

• 2 marca 1728 roku w Kamiennej Górze urodził się Carl Gottlob Stumpff, który w 1752 roku w Halle doktorat o niezwykłym znaczeniu dla historii medycyny. Jego dysertacja „De cura dentium ad sanitatem proficua” dotyczy kompleksowej wiedzy na temat pielęgnacji zębów i jamy ustnej, wraz z pionierskimi uwagami na temat szczotkowania oraz przestrogami przed zgubnym wpływem cukru na stan uzębienia. Wielką historyczną wartość jego pracy podkreśla m.in. New York University College of Dentistry – jedna z trzech najstarszych szkół dentystycznych w Stanach Zjednoczonych. 
• 6 grudnia 1728 roku położono kamień węgielny podbudowę gmachu Uniwersytetu Wrocławskiego

290 lat temu:

• 1733 roku zmarł August II Mocny, od 1694 elektor Saksonii (margrabia Górnych i Dolnych Łużyc) jako Fryderyk August I, w latach 1697–1706 i 1709–1733 elekcyjny król Polski. Warto dodać, że w jego czasach część obecnego województwa dolnośląskiego (Łużyce z Lubaniem, Zgorzelcem, Leśną, Bogatynią) należały do Elektoratu Saksonii pod panowaniem Augusta (stąd m.in. obecność słupów milowych poczty polsko-saskiej z 1725 roku w Lubaniu i Zgorzelcu wspomnianych miastach. Słupy mają na sobie oznaczenia dystansów, a także herby Saksonii i Rzeczpospolitej Obojga Narodów (kraje łączyła wówczas unia personalna) oraz inicjały króla AR - Augustus Rex, czyli król August. Pisarz ze Strzegomia, Johann Christian Günther, który w 1719 roku starał się o stanowisko nadwornego poety Augusta Mocnego, napisał dla króla wiersz: "Unterthänigste Lobschrift auf Ihro Königliche Majestät in Polen und Churfürstl. Durchl. von Sachsen, Herrn Friedrichs Augusti"

285 lat temu:

• 14 marca 1738 roku w Świeradowie-Zdroju urodził się Johann Gottlieb Wolstein, lekarz, uważany za twórcę weterynarii w krajach niemieckojęzycznych.
• 8 września 1738 roku zmarł opat Othmar Daniel Zinke pochodzący ze Strzegomia, dzięki któremu wybudowane zostały kościoły na Ziemi Broumovskiej oraz bazylika w Legnickim Polu - więcej TUTAJ 

275 lat temu:

• 21 marca 1748 roku urodził się Franz Ernst Christoph Leuckart, drukarz i wydawca muzyczny związany z Wrocławiem (gdzie mieszkał i pracował od 1765 roku). Założył we Wrocławiu w 1782 roku wydawnictwo F. E. C. Leuckart Verlag, które od 1870 roku znajdowało się w Lipsku, a obecnie działa w Monachium. Wrocławska firma opublikowała wiele partytur ważnych i uznanych kompozytorów. 
• 18 października 1748 roku podpisany został pokój w Akwizgranie,  który zakończył wojnę o sukcesję austriacką (w tym wojnę śląską), traktat dotyczył również Dolnego Śląska i Ziemi Kłodzkiej: "Article XXII Le Duché de Silesie et le Comté de Glatz, tels que sa Majesté Prussienne les possede aujourd'huy, font garantis à ce Prince par toutes les Puissances, Parties et Contractantes du present Traité". Z okazji zawarcia międzynarodowego traktatu w Londynie odbyły się wielkie uroczystości, na które Haendel napisał słynną "Muzykę sztucznych ogni". Kompozytor był wnukiem wrocławianina. Więcej TUTAJ 

270 lat temu:

• 9 lutego 1753 roku urodził się Václav Matěj Kramerius - pisarz, wydawca, dramaturg, dziennikarz i publicysta, autor "Rybrcol na krkonošskýck horách" o Liczyrzepie w Karkonoszach z 1804 roku
• 7 marca 1753 roku w miejscowości Mittel-Steinkirch (dziś są to Kościelniki Średnie w powiecie lubańskim, w gminie Leśna) urodził się Karl Friedrich Splittegarb, poeta, autor pieśni „Die Weihnachtsfreude” , która stała się od XIX wieku popularną niemiecką kolędą, śpiewaną po dziś - więcej TUTAJ 
• 28 kwietnia 1753 roku urodził się Franz Karl Achard, niemiecki chemik, fizyk, odpowiedzialny za opracowanie i wdrożenie metody fabrycznej produkcji cukru z buraków cukrowych. Pierwsze zakłady eksperymentalnie produkujące nowatorski cukier założył w Jeleniej Górze i w Konarach niedaleko Wołowa na Dolnym Śląsku - więcej TUTAJ 

265 lat temu:

• 16 lutego 1758 roku urodził się Julian Ursyn Niemcewicz, pisarz, historyk, publicysta. W 1821 roku odwiedził Dolny Śląsk. Jego cenne opisy, w tym Wrocławia, znalazły się w opublikowanych zapiskach "Podróże historyczne po ziemiach polskich między rokiem 1811 a 1828 odbyte".

255 lat temu:

• 21 listopada 1768 we Wrocławiu urodził się Friedrich Schleiermacher, filozof i pedagog, uważany jest za ojca nowożytnej hermeneutyki
• 24 listopada 1768 roku urodził się Jerzy Samuel Bandtkie, polski bibliotekarz, bibliograf, leksykograf i edytor. Używał pseudonimu Bezimienny z Wrocławia, w latach 1798–1810 mieszkał we Wrocławiu, gdzie opublikował szereg rozpraw naukowych dotyczących historii Śląska i Polski, przeciwnik germanizacji ludności Polskiej na pruskim Śląsku

250 lat temu:

• 17 listopada 1773 roku w Karłowie w Górach Stołowych urodził się Franz Pabel, pierwszy licencjonowany przewodnik górski w Sudetach i Europie, oprowadzał po Szczelińcu Wielkim, przygotował m.in. infrastrukturę w postaci setek schodów - więcej TUTAJ 

245 lat temu:

• 18 stycznia 1778 roku w Kłodzku urodził się Franz Weiß, altowiolista, grał w zespole kameralnym, który dokonał prapremiery wielu kwartetów Beethovena - więcej TUTAJ 

240 lat temu:

• 23 stycznia 1783 roku urodził się Stendhal (Marie-Henri Beyle), pisarz, prekursor realizmu w literaturze, w czasie wojen napoleońskich zaciągnął się do armii Napoleona. W 1813 roku był przez krótki czas namiestnikiem cesarskim na Śląsku. Przebywał m.in. w Żaganiu (historycznie miasto przynależy do Dolnego Śląska), gdzie znajduje się Sala Stendhala Żagańskiego Pałacu Kultury.

235 lat temu:

• 22 stycznia 1788 roku urodził się Lord Byron, romantyczny pisarz angielski, autor tragedii "Werner", której akcja związana jest ze Śląskiem - więcej TUTAJ 
• 15 lutego 1788 roku we Wrocławiu wykonano "Stabat Mater" Haydna - jedno z najważniejszych dzieł muzyki pasyjnej
• 22 lutego 1788 roku urodził się Arthur Schopenhauer, filozof, pesymista, bohater memów, w 1803 roku odwiedził Dolny Śląsk i Sudety jako nastolatek, przebywał m.in. w Kamiennej Górze i Jeleniej Górze (gdzie mieszkała również bardzo ciekawa wielbicielka filozofa i jego korespondencyjna przyjaciółka), zdobył Śnieżkę - więcej TUTAJ 
• 10 marca 1788 roku urodził się wybitny śląski poeta Josef von Eichendorff, mieszkał m.in. we Wrocławiu i w Nysie, gdzie znajdują się pomniki upamiętniające jednego z najważniejszych romantyków obszaru niemieckojęzycznego. Do poezji Eichendorffa powstały setki pieśni, w tym wybitnych kompozytorów, od Schuberta po Straussa. Więcej TUTAJ 
• 30 maja 1788 roku we Wrocławiu wykonano słynnego "Mesjasza" Haendla. Kompozytor był wnukiem wrocławianina - więcej TUTAJ 
• 5 października 1778 roku urodziła się Maria Tekla Michalina Hoffmann z domu Rohrer-Trzcińska, żona E.T.A. Hoffmanna, pisarza, autora „Dziadka do Orzechów”, pochodziła z Poznania, zmarła w Cieplicach, gdzie zachowało się epitafium z jej grobu - więcej TUTAJ 
• 11 października 1788 roku w Piławie Górnej koło Dzierżoniowa zmarł Johannes von Watteville, ewangelicki duchowny związany z ruchem braci morawskich, autor hymnów, przypisuje mu się wynalezienie adwentowo-bożonarodzeniowej ozdoby nazywanej Christingle - pierwotnie świecy owiniętej czerwoną wstążką, dziś świecy osadzonej na pomarańczy z wstążką. Ozdoba związana jest z działaniami charytatywnymi, szczególnie popularnymi w Wielkiej Brytanii 
• 27 grudnia 1788 roku ogłoszony został dekret „Abiturreglement” - pruskiej matury - jej pomysłodawcą był Karl Abraham Freiherr von Zedlitz und Leipe, dolnośląski szlachcic i urzędnik królewski pochodzący z Czarnego Boru obok Kamiennej Góry (obecnie Czarny Bór to wieś gminna w powiecie wałbrzyskim - więcej TUTAJ 

240 lat temu:

• 3 kwietnia 1783 roku urodził się Washington Irving, amerykański pisarz, twórca m.in. dreszczowca o Jeźdźcu bez głowy. Jego dzieło oparte jest na... folklorze karkonoskim! Co więcej pisarz odwiedził Sudety podczas pobytu w Europie w 1823 roku (odwiedził m.in. Jelenią Górę, Kowary i Kamienną Górę) - więcej TUTAJ 
• 19 września 1783 roku urodził się Johann Gustav Gottlieb Büsching, badacza literatury i sztuki Śląska, historyk, archeolog i etnograf, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, właściciel zamku Grodno od 1823 roku. Uważany za ojca muzealnictwa wrocławskiego. Zmarł 4 maja 1829 roku we Wrocławiu. 

230 lat temu:

• 15 stycznia 1793 roku urodził się Carl Christian Beinert, aptekarz i badacz przyrody, zarządca uzdrowiska w Jedlinie-Zdroju, autor pracy na temat meteorytu z Broumova - więcej TUTAJ 
• 6 lutego 1793 roku zmarł włoski komediopisarz Carlo Goldoni, librecista operowy, autor wiersza o bitwie pruskiej pod Legnicą w 1760 roku - więcej TUTAJ 
• 18 marca 1793 roku zmarł  Karl Abraham von Zedlitz und Leipe – twórca matury, został pochowany w Walimiu, więcej TUTAJ 
• 24 kwietnia 1793 roku w Kłodzku urodził się Karl Seydelmann, jeden z najświetniejszych aktorów niemieckich I połowy XIX wieku, znany z ról w inscenizacjach sztuk Szekspira, Lessinga i Goethego (w tym jako Mefistofeles w Fauście)
• 20 czerwca 1793 roku urodził się Aleksander Fredro, poeta, komediopisarz. W latach 1813,  1856 – 1857 przebywał we Wrocławiu. Na rynku stolicy Dolnego Śląska znajduje się pomnik pisarza przywieziony z Lwowa 
• 21 sierpnia 1793 roku urodził się August von Kloeber (von Klöber), malarz z Wrocławia, autor słynnego portretu Beethovena i interesujących wspomnień o kompozytorze - więcej TUTAJ 

225 lat temu:

• 24 stycznia 1798 roku we Wrocławiu urodził się Karl von Holtei, dramatopisarz, podróżnik, aktor, tłumacz Mickiewicza, przyjaciel tego poety, wielbiciel Kościuszki, szef Wagnera - więcej TUTAJ 
• 2 kwietnia 1798 roku urodził się August Heinrich Hoffmann von Fallersleben, poeta, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, mieszkaniec Wrocławia w latach 1823 – 1843, autor słów hymnu Niemiec, wielu kompozytorów napisało pieśni do jego słów 
• 4 czerwca 1798 roku zmarł Giacomo Casanova, wenecki awanturnik, podróżnik, literat, skrzypek, finansista, dyplomata, mason, matematyk, szpieg i bibliotekarz, którego nazwisko stało się w wielu językach synonimem uwodziciela. W 1766 roku odwiedził Wrocław. Gościł m.in. u księdza związanego z katedrą wrocławską - Nicolò Bastiani pochodził z Wenecji i rzekomo był kochankiem… króla pruskiego Fryderyka II. Miał pokazać Casanovie listy miłosne od władcy. Wspomnienia ten temat znalazły się w pamiętnikach słynnego awanturnika. 
• 21 czerwca 1798 roku w Wałbrzychu urodził się Wolfgang Menzel, pisarz, krytyk literacki, historyk literatury, przyjaciel Heinricha Heinego. W jego zbiorze "Die Gesänge der Völker" z 1866 znajduje się tłumaczenie hymnu Polski na język niemiecki. W 1829 roku Menzel wydał udramatyzowaną baśń o Liczyrzepie "Rübezahl: Ein dramatisches Mährchen" z akcją osadzoną w Karkonoszach i Cieplicach. 
• 29 czerwca 1798 roku we Wrocławiu urodził się Willibald Alexis (Georg Wilhelm Heinrich Häring), poeta i powieściopisarz, do jego wierszy muzykę napisali m.in. C. Loewe i J. Brahms
• 24 grudnia 1798 roku urodził się Adam Mickiewicz, poeta, wieszcz, działacz polityczny. Tłumaczył z niemieckiego twórczość Angelusa Silesiusa z Wrocławia, przyjaźnił się z Karlem Holteiem z Wrocławia, badaczami twórczości Mickiewicza w XIX wieku byli wybitni wykładowcy związani z Uniwersytetem Wrocławskim prof. Cybulski i prof. Nehring, we Wrocławiu działa Muzeum Pana Tadeusza, przechowujące wiele pamiątek związanych z pisarzem, w szczególności rękopis "Pana Tadeusza". We Wrocławiu w XIX wieku studiował Antoni Grabowski, tłumacz "Pana Tadeusza" na język esperanto. W Muzeum Narodowym we Wrocławiu można obejrzeć cybuch fajki Adama Mickiewicza. Jedno z dzieł translatorskich poety ukazało się za jego życia we Wrocławiu (była to mistyfikacja w celu oszukania cenzury zaborczej) - więcej TUTAJ 

XIX WIEK 

220 lat temu:

• 13 stycznia 1803 roku we Wrocławiu urodził się Friedrich Beckmann, aktor komediowy związany z Berlinem i Wiedniem. 
• 27 lutego 1803 roku urodził się Christian Gottlieb Schlag, słynny organmistrz z Świdnicy, upamiętnia go Festiwal Schlaga (głównie Świdnica), jego instrumenty znajdują się w wielu miastach Śląska i nie tylko - więcej TUTAJ 
• 24 lipca 1803 roku urodził się Adolphe Adam autor „Giselle” z 1841 roku - genialnego paryskiego baletu, którego akcja dzieje się na Śląsku (Wagner napisał w recenzji z Paryża, że "pod Wrocławiem"), a bohaterem jest duc Albrecht de Silésie oraz słowiańskie rusałki - więcej TUTAJ 
• 30 lipca 1803 roku Józef Wybicki, twórca słów Hymnu Polski, w czasie pobytu na Śląsku, zdobył szczyt Śnieżki 
• 4 sierpnia 1803 roku w Tarnowie koło Ząbkowic Śląskich urodził się Franz von Winckler, przemysłowiec, współtwórca przemysłu Katowic, który przyczynił się do przyszłego nadania im praw miejskich. 
• 6 października 1803 roku w Legnicy urodził się Heinrich Wilhelm Dove, fizyk i meteorolog, uważany jest za twórcę prognozowania pogody, zawdzięcza mu się m.in. prawo rotacji wiatrów,  zaobserwował, że cyklony tropikalne obracają się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara na półkuli północnej , ale zgodnie z ruchem wskazówek zegara na południowej. 
• 29 listopada 1803 roku w Altonie urodził się Gottfried Semper, syn kupca z Kamiennej Góry, architekt, autor m.in. opery w Dreźnie - więcej TUTAJ 
• 30 października 1803 roku we Wrocławiu urodził się Friedrich Wimmer, znany botanik związany z Śląskiem, badacz flory regionu (autor "Flora von Schlesien"), na jego cześć nazwana została wimmeria – rodzaj roślin występujących naturalnie w Ameryce Środkowej i Meksyku
• 30 listopada 1803 roku we Wrocławiu urodził się Juliusz Robert Edward Krebs, dziennikarz, redaktor gazety w Kamiennej Górze, autor opowiadania "Der polnische Phozion" o Kościuszce - więcej TUTAJ 
• 11 grudnia 1803 roku urodził się Hector Berlioz, kompozytor, który gościł w Lwówku Śląskim i dedykował słynną uwerturę „Le carnaval romain” (Karnawał Rzymski) księciu Konstantinowi von Hohenzollern-Hechingen (związany z Lwówkiem). Konstantyn zaprosił autora do Lwówka Śląskiego (koncert Berlioza odbył się 19 kwietnia 1863 roku) 
• 27 grudnia 1803 roku w Karpnikach w Rudawach Janowickich urodził się Karl Friedrich Wilhelm Wander, nauczyciel, reformator edukacji, autor obszernego i cennego, wielotomowego słownika przysłów niemieckich (wraz z wariantami z innych języków - w tym polskich)

215 lat temu:

• 15 lutego 1808 roku we Wrocławiu urodził się Karl Friedrich Lessing, malarz, krewny pisarza Gottholda Lessinga.
• 1 października 1808 roku zmarł Carl Gotthard Langhans, architekt pruski związany z Wrocławiem, urodzony w Kamiennej Górze, twórca Bramy Brandenburskiej w Berlinie - więcej TUTAJ 
• 6 grudnia 1808 roku w Środzie Śląskiej urodził się Adam August Krantz, jeden z czołowych handlarzy minerałami w Europie w XIX wieku, był uznanym kolekcjonerem skamielin, na jego cześć nazwano krantzytm (krancyt) - odmianę bursztynu znaną z Saksonii 

210 lat temu:

• w 1813 roku w Walimiu urodził się Joseph Ernst Seppelt, emigrował do Australii, gdzie odniósł odniósł sukces jako winiarz, założył pierwszą winnicę , która później przekształciła się w największą winnicę w Austrii, jego imię nosi Seppeltsfield, miejscowość w okolicy Adelaide, a także Seppeltsfield - marka wina z Australii, założona w 1851 roku, produkująca do dziś i odnosząca sukcesy 
• 17 marca 1813 roku we Wrocławiu król pruski Fryderyk Wilhelm III skierował do Niemców słynna odezwę "An Mein Volk" (Do mego ludu) nawołującą do walki przeciw Napoleonowi. Odezwa ukazała się kilka dni później na łamach „Schlesische Zeitung”
• 28 kwietnia 1813 roku w Bolesławcu zmarł Michaił Kutuzow, rosyjski feldmarszałek, głównodowodzący w wojnie z Napoleonem
• 30 kwietnia 1813 roku we Wrocławiu urodziła się Jenny Bossard-Biow, fotografka, była jedną z pierwszych kobiet w Niemczech , która tworzyła dagerotypy (wczesną odmianę fotografii)
• 22 maja 1813 roku w Lipsku urodził się Richard Wagner, kompozytor, teoretyk sztuki i reformator teatru. Gościł na Dolnym Śląsku w 1848 roku i w 1863 roku, jego rodzina związana była z życiem teatralnym Wrocławia, przyjaźnił się i współpracował z wieloma mieszkańcami Dolnego Śląska - więcej TUTAJ 
• 10 sierpnia 1813 roku w Kamiennej Górze odbyła się defilada wojsk przed królem Prus Fryderykiem Wilhelmem III i carem Aleksandrem I, była to część sił zbrojnych idących na walkę z Napoleonem, defiladę upamiętnia obelisk
• 16 października 1813 roku w okolicach Lipska rozpoczęła się czterodniowa bitwa pomiędzy wojskami VI koalicji a armią Napoleona, zwana „Bitwą Narodów”, upamiętniają ą rozmaite obeliski na Dolnym Śląsku. Wojskami współdowodził Gebhard Leberecht von Blücher, który do końca życia mieszkał w Krobielowicach pod Wrocławiem.  
• 16 października 1813 roku w Biskupowie koło Nysy urodził się Johannes Ronge, ekskomunikowany ksiądz katolicki, współzałożyciel Kościoła niemieckokatolickiego, student teologii we Wrocławiu, krytyk kultu relikwii. Dante Gabriel Rossetti – słynny angielski poeta, malarz i tłumacz związany z  Bractwem Prerafaelitów - napisał o nim wiersz, zaczynający się od słów "Silesian shepherd..."
• 27 grudnia 1813 roku we Wrocławiu zmarł Johann Gottlieb Schummel, pedagog, podróżnik i pisarz, jego opowieść "Spitzbart" z końca XVIII wieku doczekała się wznowień w XX i XXI wieku, a także została zekranizowana w 1989 roku jako "Schulmeister Spitzbart". Z punktu widzenia historii Śląska ważne jest jego dzieło "Schummels Reise durch Schlesien im Julius und August 1791"

205 lat temu:

• 11 marca 1818 roku Wielkiej Brytanii ukazała się powieść „Frankenstein” Mary Shelley. Istnieją hipotezy łączące tematykę i tytuł powieści z miastem Ząbkowice Śląskie na Dolnym Śląsku (dawniej Frankenstein, znane z XVII-wiecznego procesu grabarzy oskarżonych o nekrofilię i nekromancję) - więcej TUTAJ 
• 5 maja 1818 roku urodził się Karl Marx, filozof, ekonomista, historyk, socjolog - jego bliskim przyjacielem był Dolnoślązak - Wilhelm Wolff, któremu dedykował I tom "Kapitału" - więcej TUTAJ 
• 22 lipca 1818 roku w prestiżowym magazynie muzycznym „Allgemeine musikalische Zeitung” ukazała się wzmianka na temat patentu dotyczącego waltorni i trąbki. Autorami wynalazku, który zrewolucjonizował grę na instrumentach dętych, byli muzycy związani z Dolnym Śląskiem z tym z orkiestrą górniczą w Wałbrzychu (Friedrich Blühmelm i Heinrich Stölzel) - więcej TUTAJ 
• 24 listopada 1818 roku urodził się August Dächsel, teolog związany z wsią Biały Kościół koło Strzelina. Jego macochą była Friederike Nietzsche, ciotka filozofa Fryderyka Nietzschego. 
• 16 grudnia 1818 roku urodził się Moritz Deutsch. Od 1844 aż do śmierci w 1892 roku był kantorem wrocławskiej synagogi. 7 grudnia 1863 roku wykonał pieśń "Winterstürme wichen dem Wonnemond" z "Walkirii" Wagnera podczas koncertu kompozytora we Wrocławiu. Było to jedno z pierwszych publicznych wykonani kompozycji, która premierę sceniczną miała w 1870 roku w Monachium. W recenzjach odnotowano: "Pieśń miłosna Siegmunda z Walkirii została bardzo szlachetnie wykonana przez Kantora Deutscha i spotkała się z najżywszym aplauzem". 

200 lat temu:

• w 1823 roku profesor Uniwersytetu Wrocławskiego Friedrich Heinrich von der Hagen wydał we Wrocławiu dzieło „Gottfrieds von Strassburg Werke aus den beßten Handschriften mit Einleitung und Wörterbuch: Tristan und Isolde” - jedno z najważniejszych źródeł filologicznych, na których opierał się Wagner, pisząc libretto swojego dramatu muzycznego "Tristan und Isolde"
• w 1823 roku profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego został Jan Evangelista Purkyně, czeski anatom i fizjolog, pionier w dziedzinie eksperymentalnej fizjologii i histologii. 22 grudnia 1823 roku we Wrocławiu odbyła się publiczna prezentacja jego habilitacji "De Examine Physiologico Organi Visus". We Wrocławiu pracował do 1850 roku, tworząc m.in,. pionierski wydział fizjologii. Na jego cześć nazwano wiele odkrytych przez tego badacza ciekawostek przyrodniczych, jak choćby Zjawisko Purkiniego. We Wrocławiu urodził się jego syn, Karl Purkyně, malarz, oraz dr Emanuel Ritter von Purkyně, kustosz kolekcji botanicznej Muzeum Narodowego w Pradze. 
• w 1823 roku Benedikt Scholz z Cieplic napisał niemieckie tłumaczenie mszy, które przesłał Beethovenowi w kwietniu tego samego roku. Kompozytor wykorzystał to tłumaczenie w wydaniu drukiem jego Mszy D-dur, op. 86. Beethoven zastąpił niezbyt udane tłumaczenie Christiana Schreibera, którego użył w wersji z 1807 roku, słowami Scholza
• 13 marca 1823 roku we Wrocławiu drukiem ukazało się kilka pieśni Wilhelma Müllera z cyklu „Podróż zimowa”. Muzykę do tego cyklu napisał Franz Schubert, syn sudeckich Ślązaków (publikacja cyklu w 1828). Jest to jeden z najsłynniejszych cykli pieśniarskich w dziejach muzyki - więcej TUTAJ 
• 16 - 19 marca 1823 roku we Wrocławiu gościł polski kompozytor Karol Kurpiński, kapelmistrz opery w Warszawie, autor licznych pieśni narodowych, przypisuje mi się również muzykę do kolędy „Bóg się rodzi” - więcej TUTAJ 
• 21 marca 1823 roku do Wrocławia przeprowadził się August Heinrich Hoffmann von Fallersleben, wykładowca, językoznawca, poeta, autor słów hymnu Niemiec. Jego piosenki do dziś są popularne i śpiewane (w tym pieśni świąteczne i dla dzieci). We Wrocławiu pracował jako bibliotekarz oraz był profesorem uniwersytetu. Badał śląskie pieśni ludowe. Wydał kontrowersyjny tom pieśni zaangażowanych politycznie (w tym odnoszących się do sytuacji Polski i Polaków), za co został wyrzucony z uniwersytetu. We Wrocławiu przebywał do 25 lutego 1843 roku. W 1828 roku August Heinrich Hoffmann von Fallersleben opublikował w „Schlesische Provinzialblätter ” odezwę zachęcającą do zbierania polskich pieśni ludowych. Był odkrywcą "Kodeksu Mikołaja z Koźla" - bezcennego zabytku rękopiśmienniczego z początku XV wieku. Dzieło zawiera m.in. pieśń żakowska "Cantilena inhonesta" uważana za "najstarszy polski erotyk"
• 8 kwietnia 1823 roku we Wrocławiu zmarł Franz Rudolf Herrmann, poeta, Beethoven napisał do jego wiersza pieśń „Der Bardengeist”
• 22 - 24 maja 1823 roku odbyła się kilkudniowa podróż Washingtona Irvinga, autora "Jeźdźca bez głowy" po Sudetach i Dolnym Śląsku - więcej TUTAJ 
• 27 maja 1823 roku we Wrocławiu zmarł Anton Johann Krocker, lekarz i botanik śląski, jego dziełem życia była publikacja "Flora Silesiaca" w pięciu tomach. Odkrył i nazwał ponad 100 gatunków roślin. Jedną z nich jest np. kanianka wielka (Cuscuta lupuliformis)
• w sierpniu 1823 roku 14-letni Felix Mendelssohn Bartholdy, kompozytor i dyrygent, gościł na Dolnym Śląsku. Zatrzymał się m.in. we Wrocławiu i na dłużej w Dusznikach-Zdroju, gdzie jego wuj, Nathan, prowadził hutę. W czasie pobytu na Dolnym Śląsku młody muzyk spotkał się m.in. z znanym organistą Friedrichem Wilhelmem Bernerem - więcej TUTAJ 
• 30 września 1823 roku we Wrocławiu urodził się Rudolf Karl Gottschall, poeta, krytyk literacki, pisarz, dramatopisarz, autor m.in. powieści "Die Tochter Rübezahls"
• 26 października 1823 roku w Dzierżoniowie urodził się Karl Weinhold, wybitny germanista i mediewista, związany m.in. z Krakowem i Wrocławiem, przyczynił się do badania folkloru na Śląsku
• 5 listopada 1823 roku zmarł Ildephons Reuschel, ostatni opat opactwa cysterskiego w Krzeszowie (1292 - 1810)
• 12 listopada 1823 roku zmarł Emanuel Aloys Förster ze Ścinawki Dolnej. Był nauczycielem Beethovena, kompozytor nazywał go swoim starym mistrzem ("alter Meister")
• 7 grudnia 1823 roku w Legnicy urodził się Leopold Kronecker , matematyk, prekursor intuicjonizmu, miał powiedzieć „Bóg stworzył liczby całkowite, wszystko inne jest dziełem człowieka”, upamiętniają go rozmaite nazwy działań i symboli matematycznych nazwanych na jego cześć 
• 14 grudnia 1823 roku we Wrocławiu 18. urodziny świętowała starsza siostra Richarda Wagnera, Louise Wagner, aktorka, koleżanka Karla von Holteia, uznawanego za jedną z najważniejszych osobowości teatralnych Wrocławia 
• 24 grudnia 1823 roku w Bolesławcu urodził się Theodor Blätterbauer - malarz, rysownik, ilustrator. Jego prace znajdują się m.in. w książkach o historii sztuki i architekturze Śląska Dunckera czy Luchsa.
• 25 grudnia 1823 roku założono Muzeum Książąt Lubomirskich  - obecnie z siedzibą we Wrocławiu, oddział Ossolineum. 

195 lat temu:

• 6 stycznia 1828 roku w Twardocicach urodził się Robert Keller, pracownik berlińskiego wydawnictwa muzycznego, przyjaciel Johannesa Brahmsa, autor opracowań jego dzieł muzycznych - więcej TUTAJ 
• 16 stycznia 1828 roku zmarł Johann Samuel Ersch, historyk, bibliotekarz, wykładowca i bibliograf pochodzący z Głogowa, uważany za twórcę bibliografii niemieckiej, związany z "Allgemeine Literatur-Zeitung", "Allgemeine Encyclopädie der Wissenschaften und Künste"
• 24 stycznia 1828 roku we Wrocławiu urodził się Ferdinand Julius Cohn, botanik związany z Wrocławiem, razem z Robertem Kochem (którego promował) uznawany jest za jednego z twórców bakteriologii.
• 1 marca 1828 roku zmarł Karl Heinrich Klingert, mechanik i wynalazca związany z Wrocławiem, autor pionierskiego aparatu nurkowego testowanego w Odrze w 1797 roku - więcej TUTAJ 
• 26 maja 1828 roku około 16-letni Kaspar Hauser pojawił się w Norymberdze. Tajemniczy młodzieniec, nazywany "sierotą Europy", zmarł w wyniku ran (podejrzenie zabójstwa) w 1833 roku. Istniały liczne spiskowe teorie na temat jego pochodzenia. Przypadek Hausera szybko przyciągnął międzynarodową uwagę i stał się rodzajem fenomenu i tematem książek, a później również filmów. W 1834 roku, rok po tragicznej śmierci Hausera, we Wrocławiu ukazała się w języku polskim książka (tłumaczenie "Kaspar Hauser czyli Opis nieodkrytych tajemnic tyczących się jego wychowania, cierpień i śmierci") na temat tego tajemniczego mężczyzny o nieustalonym pochodzeniu.
• 4 lipca 1828 roku w Cieplicach zmarł Carl Weisflog, pisarz pochodzący z Żagania, przyjaciel E.T.A.Hoffmanna, autora "Dziadka do Orzechów", autor opowiadań fantastycznych (m.in. w zbiorze "Phantasiestücke und Historien")
• 25 lipca 1828 roku w Kamiennej Górze urodził się Gustav Adolph Schlöffel, rewolucjonista, publicysta, w swoich artykułach postulował m.in. przywrócenie niepodległości Polsce - więcej TUTAJ 

190 lat temu:

• w 1833 roku Heinrich Laube, pisarz z Dolnego Śląska (ze Szprotawy, uczeń szkół w Świdnicy i Wrocławiu), zaproponował Wagnerowi napisanie libretta opery „Kościuszko”
• w październiku 1833 roku Krasiński we Wrocławiu wydał pod kryptonimem „A. K” książkę "Agaj-Han. Powieść historyczna"  
• 7 maja 1833 urodził się Johannes Brahms, niemiecki kompozytor, pianista i dyrygent, doctor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego - więcej TUTAJ 
• 3 sierpnia 1833 roku we Wrocławiu urodziła się Auguste Schmidt - była pionierką obecności nauczycielek w powszechnym systemie edukacji. Uczyła m.in. we wrocławskim gimnazjum, jako pierwsza nauczycielka przedmiotów naukowych. Założyła związek nauczycielski Allgemeinen Deutschen Lehrerinnen-Vereins. Jej najwybitniejszą uczennicą była Clara Zetkin (niemiecka socjalistka, aktywistka ruchu feministycznego oraz pacyfistycznego. Jej zawdzięczamy Dzień Kobiet obchodzony 8 marca!)
• 15 października 1833 roku w Białołęce koło Głogowa urodził się Johannes Dümichen, egiptolog związany z Strasburgiem 
• 21 października 1833 roku urodził się szwedzki chemik i przemysłowiec Alfred Nobel, fundator nagrody Nobla, którą otrzymało wielu naukowców i twórców z Dolnego Śląska (jeszcze więcej zostało do niej nominowanych) - więcej TUTAJ 
• 19 listopada 1833 roku urodził się pisarz Karol Cieszewski, pisarz, w 1865 roku opublikował opowiadanie "Pod kasztanami" - autobiograficzny szkic literacki, którego scenerią jest uzdrowisko Szczawno-Zdrój - więcej TUTAJ 

185 lat temu:

• 6 stycznia 1838 roku urodził się Max Bruch. W latach 1883 - 1890 był mieszkańcem Wrocławia, gdzie kierował orkiestrą i komponował. Sprowadził się do miasta 14 września 1883 roku. Mieszkał w jednej z kamienic na Museumplatz (na Przedmieściu Świdnickim, w obrębie Starego Miasta - więcej TUTAJ 
• 16 kwietnia 1838 roku zmarła Joanna Schopenhauer, pisarka, matka filozofa Artura Schopenhauera. Odwiedziła Dolny Śląsk i Sudety, a swoje bardzo ciekawe wspomnienia zawarła w książce - więcej TUTAJ 
• 19 maja 1838 roku polski romantyk, poeta - Zygmunt Krasiński przybył do Szczawna-Zdroju na kilkudniowy pobyt. Zwiedził m.in. Książ - więcej TUTAJ 
• 2 grudnia 1838 roku we Wrocławiu urodził się Heinrich Köbner, dermatolog, opisał objaw łuszczycy znany objawem Köbnera.

180 lat temu:

• 2 stycznia 1843 roku we Wrocławiu urodził się Hugo Hayn, badacz bibliograf, autor zbioru "Bibliotheca Germanorum erotica" - będącego katalogiem niemieckiej literatury miłosnej i erotycznej. Był pionierem badania wątków seksualnych w twórczości literackiej, zanim zaczęto stosować psychoanalizę do celów krytycznoliterackich 
• 23 stycznia 1843 roku urodził się Bolko von Hochberg, śląski kompozytor, popularyzator muzyki, organizator śląskiego festiwalu muzycznego, związany z Książem, Roztoką
• 9 czerwca 1843 roku urodziła się Bertha von Suttner, austriacka pacyfistka, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla, przyjaciółka i propagatorka twórczości Rudolfa Hoyosa, poety związanego z Jastrowcem pod Bolkowem  - więcej TUTAJ 
• 15 czerwca 1843 roku urodził się Edvard Grieg, norweski kompozytor, pianista, dyrygent nazywany "Chopinem północy", 29 listopada 1883 roku wystąpił we Wrocławiu jako pianista solista, wykonując utwory własne oraz Schuberta. Grieg był jednym z najznamienitszych uczniów Salomona Jadassohna, wybitnego pedagoga i teoretyka muzyki, który urodził się w 1831 roku we Wrocławiu. 
• 16 czerwca 1843 roku urodził się David Popper, wirtuoz wiolonczeli, karierę zaczynał jako 19-latek w orkiestrze książęcej w Lwówku Śląskim. Tam poznał wielkich mistrzów, jak Wagner. Jego syn, Leó Popper, zmarł w Sokołowsku
• 19 sierpnia 1843 roku spłonęła opera królewska w Berlinie, przebudowana w XVIII wieku przez C.G. Langhansa z Kamiennej Góry. Jej odbudową zajął się architekt z Wrocławia, C.F. Langhans! Na inaugurację w 1844 roku wybrano operę związaną z historią Śląska - więcej ciekawostek TUTAJ 
• 11 grudnia 1843 roku urodził się Robert Koch, badacz bakterii, laureat nagrody Nobla (1905). Jako poczatkujący naukowiec wydał we Wrocławiu prace „Die Aetiologie der Milzbrand-Krankheit, begrundet auf die Entwicklungsgeschichte des Bacillus anthracis”, „Verfahrungen zur Untersuschung, zum Conserviren und Photographiren der Bacterien”, mieszkał kilka miesięcy w 1879 roku we Wrocławiu - więcej TUTAJ 

175 lat temu:

• 20 kwietnia 1848 roku we Wrocławiu urodził się Kurd Laßwitz (Laswitz/Lasswitz), „Śląski Verne”, naukowiec, autor poczytnych powieści SF - więcej TUTAJ 
• Z 7 na 8 lipca 1848 roku po raz pierwszy we Wrocławiu gościł Richard Wagner. Odwiedził dyrektora muzycznego Mosewiusa, który był starym przyjacielem rodziny. Wagner spędził u niego kilka godzin do późna, poznając ogromne i cenne zbiory muzyczne wrocławskiego kapelmistrza, szczególnie jego słynną kolekcję kantat Bacha. Wagner wspomniał o tym w liście do żony Minny oraz w autobiografii. Wizyta we Wrocławiu była wymuszona z uwagi na przesiadki w czasie podróży urlopowej Wagnera do Wiednia przez Goerlitz i Wrocław
• 23 lipca 1848 roku zmarł Carl Guhr, skrzypek pochodzący z Milicza, związany z Würzburgiem, Norymbergą, Wiesbaden, Kassel, Frankfurtem. Znał się z muzycznymi sławami jego czasów: Berliozem, Wagnerem 

170 lat temu:

• 4 stycznia 1853 roku w Żytawie/Zittau zmarł Carl Gottlieb Hering, kompozytor, autor muzyki do kolędy „Die Weihnachtsfreude”. Słowa popularnej pieśni bożonarodzeniowej napisał poeta pochodzący z Dolnego Śląska - Karl Friedrich Splittegarb, urodzony w miejscowości Kościelniki Średnie w powiecie lubańskim, w gminie Leśna - więcej TUTAJ 
• 20 stycznia 1853 roku na zamku w Jaworniku, w ówczesnym austriackim Śląsku (historycznie Dolny Śląsk) w Sudetach zmarł biskup wrocławski Melchior Ferdinand Joseph Diepenbrock. Był również poetą. Przypisuje mu się autorstwo słów pieśni "Kinderwacht" z muzyką Roberta Schumanna
• 26 stycznia 1853 roku we Wrocławiu odbyła się inscenizacja opery „Der Fliegende Holländer” Wagnera, 10 lat po prapremierze w Dreźnie, była to druga inscenizacja wagnerowska we Wrocławiu (po „Tannhäuserze” z 1852), Wrocław był 6. miastem na świecie, które wystawiło "Holendra tułacza"  
• 6 lutego 1853 roku zmarł August Kopisch, pochodzący z Wrocławia malarz, poeta, pisarz i odkrywca (odkrył słynną Lazurową Grotę na Capri!), uczestniczył w projekcie budowy Pleoramy – rodzaju symulacji podróży - więcej TUTAJ 
• 1 marca 1853 roku jako stacja pod nazwą Sorgau otwarty został wałbrzyski dworzec Szczawienko
• 31 marca 1853 roku w Jeleniej Górze urodził się Maximilian Schwedler, flecista i konstruktor, muzyk orkiestry Gewandhausu w Lipsku, wykładowca w konserwatorium w Lipsku, autor cenionego podręcznika gry na flecie ("Katechismus der Flöte und des Flötenspiels") i patentów związanych z konsytuacją instrumentu, swoje kompozycje dedykowało mu wielu kompozytorów
• 4 sierpnia 1853 roku w Dużej Wólce koło Grębocic urodziła się Martha Remmert, pianistka, dyrygentka i pisarka, uczennica Franciszka Liszta, z którym koncertowała,  założyła Akademię Franciszka Liszta i Towarzystwo im. Franciszka Liszta - więcej TUTAJ 
• 2 października 1853 roku w pamiętniku Hansa Christiana Andersena pojawia się pierwsza wzmianka o Klarze Heinke, wówczas 28-letniej malarce z Wrocławia, która została przyjaciółką pisarza - więcej TUTAJ 
• 24 października 1853 we Wrocławiu urodził się Heinrich Maschke matematyk związany z Chicago, autor twierdzenia Maschkego
• 29 października 1853 roku w Środzie Śląskiej urodził się Eberhard Gothein, historyk i ekonomista, współzałożyciel Uniwersytetu w Mannheimie
• 13 grudnia 1853 roku w Jeleniej Górze zmarł Carl Samuel Haeusler, przedsiębiorca, twórca dolnośląskiego cydru i współtwórca niemieckiego szampana - więcej TUTAJ 

165 lat temu:

• 14 stycznia 1858 roku we Wrocławiu urodził się Adolf Heilberg. Prawnik i aktywista. 8 z jego 16 nominacji do pokojowych Nagród Nobla przypadło osobom i instytucjom, które za życia Heilberga otrzymały nagrodę - więcej TUTAJ 
• 22 stycznia 1858 roku urodził się Karl Masner, muzealnik związany z Wrocławiem, był dyrektorem Śląskiego Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności, zarządzał zbiorami Neisserów w willi Alberta i Toni Neisserów, był kuratorem Wystawy Stulecia podczas inauguracji Hali Stulecia, założył muzeum w pałacu królewskim we Wrocławiu (obecnie muzeum historyczne oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia)
• 25 stycznia 1858 roku w Londynie odbył się ślub córki królowej Wiktorii z przyszłym cesarzem Niemiec Fryderykiem III Hohenzollernem (nosił m.in. tytuł księcia Śląska, gościł wielokrotnie w regionie, w tym w pałacu Hohenzollernów w Mysłakowicach w Dolinie Pałaców i Ogrodów). Na ślubie zabrzmiał „Marsz Weselny” Feliksa Mendelssohna-Bartholdy'ego (który jako nastolatek gościł w Dusznikach-Zdroju) – dało to początek tradycji wykonywania tej kompozycji na uroczystościach związanych z zaślubinami
• 27 marca 1858 roku urodził się Richard Pfeiffer, lekarz i biolog, związany z Świdnicą (młodość, nauka w gimnazjum), Wrocławiem (wykładowca uniwersytecki) i Lądkiem-Zdrojem (gdzie zmarł), w 1892 roku odkrył bakterię Haemophilus influenzae, czyli grypę,  jako pierwszy opisał endotoksyny, przyczynił się do odkrycia szczepień przeciwko tyfusowi, 33 razy nominowany do nagrody Nobla, pracował z Robertem Kochem, Noblistą 
• 11 maja 1858 roku w Szczawnie-Zdroju urodził się Carl Hauptmann, pisarz, brat noblisty - Gerharta; mieszkaniec Szklarskiej Poręby, autor poezji i prozy, w tym utworów związanych z Karkonoszami. Jedna z kontrowersyjnych teorii łączy go z tłumaczeniem „Chłopów” Reymonta na niemiecki - więcej TUTAJ 
• 26 lipca 1858 roku urodził się Ferdinand Albin Pax, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, w latach 1893-1926 dyrektor wrocławskiego Ogrodu Botanicznego. Badacz flory Śląska i Karpat. Maturę zdał w Kamiennej Górze (Landeshut) w 1879 roku. Był uczniem gimnazjum w Kamiennej Górze w latach 1870 - 1879, o czym wspomina w notce biograficznej w dysertacji pracy doktorskiej, którą obronił 17 marca 1882 roku we Wrocławiu. Praca "Beitrag zur Kenntniss des Ovulums von Primula [...]." dotyczyła pierwiosnków. W Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Wrocławskiego znajduje się alejka imienia profesora Paxa.
• 15 września 1858 roku zmarł Johann Theodor Mosewius (Mosevius), twórca wrocławskiej Akademii Śpiewaczej, związany z renesansem Bacha na Dolnym Śląsku (autor prac naukowych o Pasji i Kantatach Bacha, wykonawca utworów Bacha), gościł w 1848 roku Wagnera. Więcej TUTAJ 

160 lat temu:

• 14 marca 1863 roku urodził się Raphael Friedeberg, lekarz i aktywista. Był aktywny jako polityk, a także medyk związany z Kudową-Zdrojem oraz eksperymentalną osadą Monte Verità w Asconie. Leczył wielkich artystów, noblistów i działaczy politycznych - więcej TUTAJ  
• 19 kwietnia 1863 roku odbył się koncert Hektora Berlioza w Lwówku Śląskim na zaproszenie księcia Konstantyna. W sali muzycznej pałacu księcia odsłonięto popiersie kompozytora. Obecnie w budynku mieści się urząd miasta i gminy. Tego samego roku w tej sali koncertował też Wagner - więcej TUTAJ 
• 23 maja 1863 roku socjalista Ferdinand Lassalle pochodzący z Wrocławia stanął na czele powołanego w Lipsku Powszechnego Niemieckiego Związku Robotniczego, pierwszego związku zawodowego, protoplasty SPD
• 21 lipca 1863 roku w Vrchlabí w Karkonoszach zmarła Josefína Kablíková, czeska botaniczka, badaczka flory Karkonoszy
• 23 sierpnia 1863 roku w Gliwicach zmarł rzeźbiarz Theodor Erdmann Kalide, autor projektu rzeźby "Chłopiec z łabędziem" (Knabe mit Schwan) z 1834. Odlewy rzeźby stały się niezwykle popularne po wyróżnieniu pracy rzeźbiarza na wielkiej wystawie w Londynie w 1851 roku. Kopie dzieła znajdują się nie tylko na Śląsku, ale i w Warszawie, a także w innych europejskich miastach, m.in. w Niemczech czy w Czechach. Na Dolnym Śląsku "Chłopca z łabędziem" można znaleźć np. we Wrocławiu (jako fontanna w Parku Staromiejskim - prezentacja w niniejszej galerii) czy w Legnicy
• 20 września 1863 roku zmarł Jacob Ludwig Karl Grimm, filolog, pisarz, współautor kultowych baśni. Interesowały go również legendy z Dolnego Śląska i Sudetów - więcej TUTAJ 
• 27 listopada 1863 roku w Bierutowie urodził się Josef Block, malarz, przyjaciel Gerharta Hauptmanna
• 2 grudnia 1863 roku odbył się koncert Richarda Wagnera w Lwówku Śląskim (przedpremierowe wykonanie fragmentów orkiestralnych „Tristana”, „Walkirii” i „Śpiewaków Norymberskich” w sali koncertowej pałacu księcia Konstantyna. Nadzieja na znalezienie bogatego księcia – mecenasa
• 7 grudnia 1863 roku odbył się koncert Richarda Wagnera we Wrocławiu (przedpremierowe wykonanie fragmentów „Tristana”, „Walkirii”), pierwsze spotkanie z Marie von Schleinitz  – przyjaciółką i mecenaską - więcej TUTAJ 
• 30 grudnia 1863 roku zmarł Constantin Wilhelm Lambert Gloger, naukowiec pochodzący z Grodkowa, związany z Nysą i Wrocławiem. Znany z Reguły Glogera (Glogersche Regel): "ubarwienie ciała zwierząt klimatu chłodnego i suchego jest zazwyczaj jaśniejsze od ubarwienia zwierząt klimatu ciepłego i wilgotnego"

155 lat temu:

• 14 maja 1868 roku urodził się niemiecki lekarz żydowskiego pochodzenia Magnus Hirschfeld, jeden z prekursorów seksuologii, założyciel Wissenschaftlich-humanitäres Komitee, pierwszej organizacji działającej na rzecz praw osób homoseksualnych. Pierwsze studia w 1887 roku rozpoczął we Wrocławiu. W stolicy Dolnego Śląska upamiętnia go m.in. mural 
• 19 czerwca 1868 roku prof. Oswald Marbach pochodzący z Jawora podczas festiwalu muzyczno-teatralnego w Weimarze wygłosił wykład "O odrodzeniu sztuki dramatycznej poprzez muzykę". Dotyczył on m.in. twórczości Wagnera (dla którego był szwagrem) i zainspirował Nietzschego do debiutu literackiego - "Narodzin tragedii z ducha muzyki" - więcej TUTAJ 
• 19 września 1868 roku w Nowej Rudzie urodził się Ernst Seger, rzeźbiarz, autor m.in. rzeźb z Fontanny Alegorii Walki i Zwycięstwa przy Promenadzie Staromiejskiej we Wrocławiu oraz oryginalnego (zrekonstruowanego obecnie) pomnika Diany we Wrocławiu w Parku Szczytnickim. W Muzeum Narodowym znajdują się jego "Zapaśnicy", z kolei jego akty kobiece posiada Muzeum Miejskie Wrocław. 
• 1 października 1868 roku w Głogowie urodził się Georg Bredig, chemik fizyczny, twórca katalizy, w 1939 roku nominowany do nagrody Nobla
• 9 grudnia 1868 roku we Wrocławiu urodził się Fritz Haber, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 1918 roku za syntezę amoniaku z azotu i wodoru, czarną plamą jego życiorysu była masowa produkcja broni chemicznej w czasie I wojny światowej i doprowadzenie żony, chemiczki Clary Immerwahr, do samobójstwa.
• 20 grudnia 1868 roku zmarł Carl Christian Beinert, badacz, zarządcza uzdrowiska w Jedlinie, autor pracy na temat meteorytu z Broumova- więcej TUTAJ 

150 lat temu:

• W 1873 roku Theodor Puschmann, młody psychiatra pochodzący z Lwówka Śląskiego, wydał za życia kompozytora głośną analizę „Richard Wagner: eine psychiatrische Studie” – studium psychiatryczne Wagnera, sugerujące jego obłęd i szkodliwość dzieł - więcej TUTAJ 
• 10 stycznia 1873 roku urodził się Philipp Theodor von Gosen, rzeźbiarz związany z Wrocławiem (gdzie wykładał i zmarł w 1943). Autor m.in. ambony w kościele św. Augustyna we Wrocławiu czy rzeźby "Amor na Pegazie" w parku Staromiejskim we Wrocławiu - więcej TUTAJ 
• 25 stycznia 1873 roku w Jaszkowej Górnej (Oberhannsdorf) koło Kłodzka urodził się Georg Amft,  kompozytor i badacz pieśni ludowych związanych z ziemią kłodzką, autor śpiewnika "Volkslied der Grafschaft Glatz"
• 27 kwietnia 1873 roku we Wrocławiu urodził się Robert Wiene – reżyser filmowy, twórca „pierwszego prawdziwego horroru”, czyli "Gabinetu doktora Caligari" z 1920 roku - więcej TUTAJ 
• 5 czerwca 1873 roku we Wrocławiu, urodziła się Clara Hamburger, pierwsza  kobieta z doktoratem zoologii w Prusach, ofiara nazistowskich represji - więcej TUTAJ 
• 25 czerwca 1873 roku w Auli Leopoldina Uniwersytetu Wrocławskiego Kurd Laßwitz obronił dysertację doktorską. Został słynnym pisarzem, pionierem niemieckiego SF - więcej TUTAJ 
• 28 czerwca 1873 roku urodziła się Daisy von Pless, arystokratka, filantropka związana m.in. z zamkiem Książ w Wałbrzychu i uzdrowiskiem Szczawno-Zdrój, jej imię nosi m.in. Festiwal Kameralistyki Ensemble odbywający się w Wałbrzychu, spuściznę księżnej pielęgnuje Fundacja Księżnej Daisy von Pless, w 2022 roku została patronką Zespołu Szkolno-Przedszkolnego numer 5 w Wałbrzychu. Więcej TUTAJ 
• z 12/13 lipca 1873 roku we Wrocławiu nocował Piotr Czajkowski, autor "Dziadka do Orzechów". Warto dodać, że 5 maja 1891 roku podczas inauguracji Carnegie Hall w Nowym Jorku wystąpił Czajkowski oraz szef artystyczny tej znamienitej sali - dyrygent Walter Damrosch - urodzony w 1862 we Wrocławiu 
• 9 listopada 1873 we Wrocławiu urodził się Otfrid Foerster, neurolog, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, jeden z twórców neurochirurgii, był uczniem Mikulicza. Był lekarzem Lenina i wykonał sekcję zwłok po jego śmierci. Był 17 razy nominowany do nagrody Nobla 

145 lat temu:

• 2 lutego 1878 roku odbyło się otwarcie Nowego Teatru Dworskiego w Dreźnie, zaprojektowanego przez Gottfrieda Sempera (syn kupca z Kamiennej Góry), w gmachu odbyły się m.in. premiery oper: „Manru” Paderewskiego i kilku oper Straussa. Dekoracje rzeźbiarskie i malarskie wykonali artyści związani z Wrocławiem - więcej TUTAJ
• 12 marca 1878 roku w Legnicy urodził się Walter Soomer, jeden z ważniejszych barytonów/basów wagnerowskich, uczestnik festiwali wagnerowskich w Bayreuth 
• 20 września 1878 roku w Daleszowie Dolnym/Niederleppersdorf (obecnie część Kamiennej Góry) urodził się Hermann Wilhelm Draber, krytyk muzyczny, uczeń Ferruccio Busoniego, krytyk muzyczny, kierownik festiwalu muzycznego w Zürichu
• 5 października 1878 roku w Sokołowsku zmarła Louise Harriers Wippern - wybitna sopranistka - więcej TUTAJ 
• 8 listopada 1878 roku w Cieplicach Śląskich zmarł Hermann Ottomar Friedrich Goedsche, znany jako Sir John Retcliffe, autor rozwiniętej później koncepcji spisku mędrców Syjonu (słynna mistyfikacja). Jego postać pojawia się na kartach powieści Umberto Eco! - więcej TUTAJ

140 lat temu:

• 5 lutego 1883 roku w Berlinie zmarł Ernst Dohm, dziennikarz, pisarz i tłumacz pochodzący z Wrocławia, współzałożyciel popularnego satyrycznego magazynu "Kladderadatsch", jego córka - Hedwig Dohm, była teściową Thomasa Manna, w salonie Dohma gościło wielu celebrytów jego czasów
• 13 lutego 1883 roku zmarł Richard Wagner, kompozytor, teoretyk sztuki i reformator teatru. Gościł na Dolnym Śląsku w 1848 roku i w 1868 roku, jego rodzina związana była z życiem teatralnym Wrocławia, przyjaźnił się i współpracował z wieloma mieszkańcami Dolnego Śląska - więcej TUTAJ 
• 14 marca 1883 roku zmarł Karol Marx, filozof, socjolog teoretyk marksizmu komunizmu, jego bliskim przyjacielem i współpracownikiem był Wilhelm Wolff, Dolnoślązak, któremu Marks dedykował "Kapitał"  - więcej TUTAJ 
• 29 maja 1883 roku zmarła Marianna Orańska – królewna niderlandzka, właścicielka posiadłości na ziemi kłodzkiej, na jej polecenie wybudowano m.in. słynny pałac Marianny w Kamieńcu Ząbkowickim (zobacz TUTAJ), a także wiele dróg, kościołów, budynków użyteczności publicznej, nazywana dobrodziejką 
• 17 września 1883 roku w Dambrau na Śląsku urodziła się jako Katharina Johanna Gertrud Simon - Käthe Kruse, słynna projektantka lalek i zabawek. Niektóre biografie podają Wrocław, gdzie się wychowała, jako miejsce jej urodzin

135 lat temu:

• 17 lutego 1888 roku w Żorach urodził się Otto Stern, śląski fizyk, Noblista, przyjaciel Einsteina, od 1892 roku mieszkał we Wrocławiu, gdzie uczył się i studiował (w 1912 roku doktoryzował się na Uniwersytecie Wrocławskim). Więcej TUTAJ 
• 17 lutego 1888 roku w Świebodzicach urodził się Hans Blüher, kontrowersyjny pisarz i filozof, znany z jednej strony z teorii antysemickich i antyfeministycznych, z drugiej gloryfikujących homoerotyczny charakter relacji męskich (praca "Rola erotyzmu w męskim społeczeństwie"), krytyk tradycyjnej edukacji 
• 20 marca 1888 roku w Kłodzku urodziła się Renée Sintenis - rzeźbiarka i graficzka, w 1931 została powołana jako pierwsza rzeźbiarka (i druga kobieta po Käthe Kollwitz) do berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych
• 14 września 1883 roku do Wrocławia sprowadził się kompozytor Max Bruch - więcej TUTAJ 
• 29 września 1888 w Świdnicy urodził się Michael von Matuschka, uczestnik nieudanego zamachu 20 lipca 1944 roku na Adolfa Hitlera.

130 lat temu:

• 26 lutego 1893 roku odbyła się prywatna (z uwagi na cenzurę) premiera sztuki "De Waber” - dialektowej wersja dramatu społecznego Gerharta Hauptmanna „Tkacze”. Dzieło opowiada o buncie tkaczy śląskich z Gór Sowich w 1844 roku. Oficjalna premiera sceniczna miała miejsce  25 września 1894  - więcej TUTAJ 
• 6 listopada 1893 roku zmarł rosyjski kompozytor, dyrygent i pedagog muzyczny Piotr Czajkowski, 20 lat wcześniej, w 1873 roku przejazdem odwiedził Wrocław 
• 14 listopada 1893 odbyła się prapremiera sztuki Gerharta Hauptmanna "Hanneles Himmelfahrt", na język polski dzieło przełożyła Maria Konopnicka. Dzieło doczekało się także adaptacji filmowej i operowej - więcej TUTAJ 

125 lat temu:

• w 1898 roku w Krakowie ukazała się książka "W Górach Olbrzymich" Stanisława Bełzy, ilustrowany fotografiami przewodnik turystyczny po Karkonoszach, dedykowany Adamowi Mickiewiczowi, w 100. rocznicę urodzin 
• 8 stycznia 1898 roku w wsi Kościelniki Górne koło Leśnej urodził się Wilhelm Menzel, był niemieckim folklorystą i filologiem, zbieraczem i redaktorem tekstów śląskich, badał twórczość nie tylko ludową, ale i Eichendroffa, braci Hauptmannów, Holteia czy Kellera, ceniony popularyzator dorobku kulturowego Śląska
• 10 lutego 1898 roku urodził się Bertolt Brecht, pisarz, dramaturg, teoretyk teatru, uczestnik Światowego Kongresu Intelektualistów w Obronie Pokoju we Wrocławiu, jego nieukończona satyra "Johann Gottlieb Denke und der Denkismus" nawiązywała do seryjnego mordercy Karla Denke z Ziębic
• 30 lipca 1898 roku zmarł niemiecki polityk Otto von Bismarck, na Dolnym Śląsku upamiętniało go wiele tzw. Wież Bismarcka, w tym najstarsza tego typu konstrukcja (zobacz TUTAJ). Do dziś przetrwało wiele byłych wież Bismarcka, jedną z najsłynniejszych jest wieża na Wielkiej Sowie i na Wieżycy koło Ślęży. 
• 20 września 1898 roku zmarł Theodor Fontane, niemiecki pisarz, szczególnie popularny na przełomie XIX i XX wieku. Autor lubił spędzać czas w Sudetach, m.in. w Karpaczu. W jego książkach pojawiają się wątki związane z Sudetami (m.in. nowela  "Eine Nacht ans der Schneekoppe" czy powieść kryminalna „Quitt”)
• 24 września 1898 roku we Wrocławiu odbył się ślub księżniczki Feodory z Saksonii-Meiningen (prawnuczki królowej Wielkiej Brytanii Wiktorii i wnuczki cesarza Niemiec  Fryderyka III - była jedyną prawnuczką królowej Wiktorii i jedyną wnuczką niemieckiej cesarzowej Wiktorii, która wyszła za mąż za ich życia) z Henrykiem XXX Reuss zu Jenkendorf und Neuhof. Zmarła w Kowarach. 
• 28 września 1898 roku we Wrocławiu urodziła się Ellen Epstein, pianistka znana również jako autorka portretów sylwetkowych muzyków (uczennica Eugena Spiro z Wrocławia), ofiara Holocaustu 
• 10 grudnia 1898 roku otwarto Palmiarnię Legnicką.

XX – XXI WIEK 

120 lat temu:

• 19 marca 1903 we Wrocławiu urodził się Klaus Clusius, był chemikiem fizycznym i fizykiem niskich temperatur, profesor w Zurichu, był 52 razy nominowany do nagrody Nobla 
• 23 kwietnia 1903 roku zmarła Malwida von Meysenbug, pisarka, pierwsza kobieta nominowana do nagrody Nobla, zaprzyjaźniona z Rudolfem Hoyosem, mecenasem artystów i poetą z pałacu Jastrowiec pod Bolkowem, autorka nekrologu upamiętniającego tego twórcę - więcej TUTAJ 
• 3 maja 1903 roku w Kamiennej Górze urodził się Rudolf Hamburger, architekt (był uczniem Hansa Poelziga, który zaprojektował m.in. Pawilon Czterech Kopuł przy Hali Stulecia we Wrocławiu) i agent wywiadu, mąż Ursuli Kuczyński vel Ruth Werner, znanej agentki ps. Sonja. W latach 30. XX wieku przebywał w Szanghaju, gdzie wybudował Victoria Nurses Home - określany jako pierwszy na terenie Chin budynek w stylu modernistycznym
• 4 maja 1903 roku we Wrocławiu urodził się Fredo Marvelli (Friedrich Jäckel), magik
• 1 listopada 1903 roku zmarł niemiecki historyk i prawnik Theodor Mommsen, laureat nagrody Nobla w dziedzinie literatury. W latach 1854 - 1857 wykładał we Wrocławiu. Tam pisał "Römische Geschichte"  - swoją słynną książkę, która zapewniła mu nagrodę w 1902 roku. Zmarł kilka miesięcy po odebraniu nagrody. Przez ponad 100 lat, aż do 2007 roku był najstarszym laureatem literackiej nagrody Nobla (85 lat). Wyprzedziła go Doris Lessing, mająca w chwili nagrodzenia 88 lat.
• 4 listopada 1903 roku we Wrocławiu odbyła się prapremiera debiutanckiej 1. Symfonii D-dur, którą napisał nastoletni Furtwängler. Wilhelm Furtwängler, niemiecki kompozytor, dyrygent, powszechnie uważany jest za jednego z najwybitniejszych dyrygentów operowych i symfonicznych XX wieku. Był uczniem Conrada Ansorge - wybitnego muzyka i pedagoga z Dolnego Śląska (dokładnie z Bukówki). Młody Furtwängler w latach 1906-1907 pracował we Wrocławiu jako répétiteur (akompaniator i korepetytor w czasie prób) przy orkiestrze w teatrze miejskim (Opera Wrocławska). W latach 1928 roku był głównym gościnnym dyrygentem festiwalowym na 20. Śląskim Festiwalu Muzycznym (Schlesisches Musikfest) w Goerlitz. W czasie rządów nazistów sprzeciwiał się rasistowskiej i antysemickiej polityce w kulturze. Zachował pozycję dzięki wielkiemu szacunkowi publiczności. Udokumentowane są jego spory z czołowymi politykami Rzeszy. Jedną z ostatnich wielkich kreacji tego kapelmistrza była premiera "Czterech ostatnich pieśni" Straussa w 1950 roku. Słowa ostatniej z tych pieśni - "Im Abendrot" - napisał wybitny śląski romantyk (mieszkaniec Nysy i Wrocławia) - Josef von Eichendorff. 

115 lat temu:

• 2 stycznia 1908 roku we Wrocławiu urodził się Konrad Reisner. Był dziennikarzem i aktywistą. Działał na rzecz przyznania pokojowej nagrody Nobla Carlowi von Ossietzky'emu. O udziale Dolnoślązaka w batalii na rzecz więźnia faszystów napisał inny Noblista, Willy Brandt w 50. rocznicę śmierci Ossietzkyego w „Die Nobelpreiskampagne für Carl von Ossietzky: mit den Briefen an Konrad Reisner und Hilde Walter” - więcej TUTAJ
• 23 października 1908 roku w Karpaczu urodził się Martin Tietze, saneczkarz, kilkukrotny mistrz Europy. 
• 10 grudnia 1908 roku urodził się Olivier Messiaen, kompozytor, jeniec wojenny w Zgorzelcu, gdzie skomponował jeden z najważniejszych utworów kameralnych XX wieku: "Kwartet na Koniec Czasu" - więcej TUTAJ 
• 10 grudnia 1908 roku Paul Ehrlich, naukowiec pochodzący ze Strzelina, pionier chemioterapii, otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny 

110 lat temu:

• 20 maja 1913 roku we Wrocławiu otwarto Halę Stulecia, gmach wystawowy, zaprojektowany przez Maksa Berga, obecnie budowla znajduje się na liście Poników Historii oraz dziedzictwa UNESCO - więcej TUTAJ 
• 2 sierpnia 1913 roku w Buenos Aires zmarł Alfred Zucker, architekt urodzony w Świebodzicach. Jego budowle znajdują się m.in. w Nowym Jorku i Buenos Aires
• 7 sierpnia 1913 roku zmarł David Popper, wirtuoz gry na wiolonczeli, kompozytor. Karierę zaczynał w orkiestrze pałacowej w Lwówku Śląskim. Jego syn, historyk sztuki, Leó Popper - zmarł 2 lata wcześniej, w 1911 roku, w młodym wieku na gruźlicę w Sokołowsku. 
• 4 września 1913 roku niedaleko Oławy doszło do jednej z pierwszych katastrof lotniczych w Europie,  zginęło dwóch niemieckich pilotów wojskowych
• 24 września 1913 roku odbyło się w Hali Stulecia we Wrocławiu światowe prawykonanie utworu „Introduction, Passacaglia i Fugue” na organy e-moll op. 127 Maxa Regera, granego przez Karla Straube. Była to inauguracja wyjątkowych, wówczas największych organów świata. Nauczycielami Staubego byli prof. Heinrich Reimann, który urodził się w Krosnowicach koło Kłodzka oraz Otto Dienel urodzony we wsi Parowa (Tiefenfurt) koło Osiecznicy. Więcej TUTAJ 
• 22 października 1913 roku spłonął hełm wieży bazyliki w Krzeszowie 
• 23 października 1913 roku we Wrocławiu odbyła się niemiecka premiera opery "Borys Godunow" Musorgskiego 
• 3 listopada 1913 roku we Wrocławiu zmarł (w dniu urodzin) prof. Emil Ponfick, lekarz, wykładowca na Uniwersytecie Wrocławskim, badacz promienicy, występował z ostrzeżeniami wobec praktykowanej transfuzji krwi człowiek-zwierzę

105 lat temu:

• 21 kwietnia 1918 roku zginął Manfred von Richthofen „Czerwony Baron”, as myśliwski okresu I wojny światowej. Repliki jego samolotu: model Fokker Dr. I znajdują się w Świdnicy i Jedlinie-Zdroju
• 25 kwietnia 1918 roku urodziła się Astrid Maria Varnay, jedna z najwybitniejszych sopranistek dramatycznych XX wieku. Jej nauczycielem, mentorem oraz mężem był wrocławianin Hermann Weigert, nauczyciel śpiewu. Gwiazd scen na całym świecie swój związek z Dolnoślązakiem w autobiografii opisała jako "najbardziej znaczące spotkanie w życiu". Weigert był odpowiedzialny również za rozkwit kariery innej wielkiej śpiewaczki - więcej TUTAJ 
• do 9 listopada 1918 roku Róża Luxemburg była osadzona w celi więzienia przy Kleczkowskiej we Wrocławiu. Obecnie to Zakład Karny Wrocław nr 1. Z tego więzienia pochodzą zachowane listy działaczki do jej przyjaciół i współpracowników (np. do feministki i komunistki Sophie Liebknecht). W wrocławskim zakładzie karnym Luksemburg spędziła ponad 450 dni. Więcej TUTAJ 
• 3 grudnia 1918 roku we Wrocławiu zmarł Joseph Langer z Ziębic, malarz, konserwator sztuki, podróżnik oraz kolekcjoner
• 5 grudnia 1918 zmarł pochodzący z Wrocławia prof. Martin Hartmann, ceniony arabista, założyciel Deutsche Gesellschaft für Islamkunde i czasopisma "Die Welt des Islam"
• 10 grudnia 1918 roku Fritz Haber, naukowiec pochodzący z Wrocławia, otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie chemii. Nagroda była mocno kontrowersyjna, gdyż w czasie I wojny światowej Haber aktywnie i świadomie uczestniczył w produkcji i wykorzystaniu broni chemicznej, co było przyczyną samobójczej śmierci jego żony

100 lat temu:

• w latach 1923-1927 Ben Raue z Kamiennej Góry na Dolnym Śląsku był burmistrzem w Crystal Lake w USA. Jego rodzina jest jedną z najbardziej zasłużonych w miasteczku - więcej TUTAJ 
• w 1923 roku drukiem ukazały się młodzieńcze wspomnienia Arthura Schopenhauera  "Reisetagebücher aus den Jahren 1803-1804" obejmujące m,.in. wizytę na Dolnym Śląsku - więcej TUTAJ 
• w 1923 roku ukazała się publikacja „Abschied und Tod: acht Zeichnungen von Käthe Kollwitz; mit einem Geleitwort von Gerhart Hauptmann”. To zbiór 8 powielonych rysunków Kollwitz, wybitnej plastyczki, autorki przejmujących prac przedstawiających niedolę tkaczy śląskich. Programowym wstępem wydanie opatrzył Hauptmann, wówczas już laureat literackiego Nobla. Pisarz w krótkiej przedmowie pod tytułem „Das heilige Leid” zarysował ideę roli cierpienia w egzystencji i sztuce. O pracach swojej przyjaciółki napisał: "Jej milcząca kreska przenika do szpiku kości niczym krzyk cierpienia".  Więcej TUTAJ 
• z 1923 roku pochodzą kompozycje i listy muzyka Sigfrida Karga-Elerta związane z jego pobytem w Lwówku Śląskim w Karkonoszach - więcej TUTAJ 
• 3 stycznia 1923 roku zmarł Georg Lunge, chemik pochodzący z Wrocławia, student Uniwersytetu Wrocławskiego, profesor w Zurychu, dwa razy był nominowany do nagrody Nobla
• 28 maja 1923 roku urodził się György Ligeti. Skomponował m.in. w 1966 “Lux Aeterna” na 16-osobowy chór mieszany na zamówienie Schola Cantorum Stuttgart pod kierownictwem Clytusa Gottwalda, który urodził się w Szczawnie-Zdroju. Dwa lata później ten utwór, w oryginalnym nagraniu (pod batuta Dolnoślązaka), został wykorzystany w słynnym filmie „2001: Odyseja kosmiczna” jako ścieżka dźwiękowa - więcej TUTAJ 
• 12 października 1923 roku zmarł Carl Flügge, lekarz i wykładowca związany z Wrocławiem (w latach 1887 - 1906), był autorem aktualnej do dziś koncepcji przenoszenia infekcji drogą kropelkową (ogłosił ją jako dyrektor instytutu higieny we Wrocławiu). Współpracował z doktorem Mikuliczem, który zapoczątkował noszenie maseczek przez chirurgów
• 4 listopada 1923 roku w Bożejowicach pod Bolesławcem urodziła się Barbara Bartos-Höppner, pisarka 

95 lat temu:

• 13 stycznia 1928 roku zmarł Ludwig Lichtheim, neurolog i psychiatra pochodzący z Wrocławia, był przyjacielem Roberta Kocha, Noblisty. Zajmował się afazją (zaburzeniem mowy) i opracował jej modele. W 1911 roku wystąpił do Komitetu Noblowskiego z nominacją Alberta Neissera (lekarza z Wrocławia) do nagrody w dziedzinie medycyny.
• 9 września 1928 roku w Wolfshau (obecnie Karpacz – Wilcza Poręba) zmarł Carl Ernst Morgenstern  – niemiecki malarz pejzażysta, grafik, autor licznych widoków Karkonoszy. Jego synem był poeta Christian Morgenstern
• 11 października 1928 roku zmarł Fritz von Oheimb, twórca arboretum w Wojsławicach, został pochowany w swoim ogrodzie, zachował się jego grób - więcej TUTAJ 

90 lat temu:

• 9 kwietnia 1933 roku zmarł Sigfrid Karg-Elert, kompozytor, od 1906 roku posiadał fisharmonię artystyczną wykonaną przez cenionego lwóweckiego konstruktora tych instrumentów - Johannesa Titza. Kompozytor odwiedził Lwówek Śląski i Sudety. Zainspirowany widokami i lokalnym folklorem napisał kilka utworów, w tym  "Romantische Stücke (Impressionen aus dem Riesengebirge)" - więcej TUTAJ 
• 11 sierpnia 1933 roku urodził się Jerzy Grotowski - teoretyk, reformator, pedagog i reżyser. Związany był z Opolem i Wrocławiem. Słynne były jego nowatorskie realizacje klasycznych dzieł dramatu polskiego autorstwa Mickiewicza, Słowackiego czy Wyspiańskiego. W stolicy Dolnego Śląska działa Instytut im. Jerzego Grotowskiego. W 2009 roku pod patronatem UNESCO odbyły się wydarzenia w ramach “Year of Grotowski” (Roku Grotowskiego).
• 7 października 1933 roku zmarł Otto Lipmann, psycholog pochodzący z Wrocławia, pionier poradnictwa zawodowego
• 21 października 1933 roku otwarto schronisko Andrzejówka w Górach Kamiennych - więcej TUTAJ 
• 23 listopada 1933 roku urodził się Krzysztof Penderecki. Jego pradziadek pochodził z Wrocławia, a jedna z oper Pendereckiego rozgrywa się w Bolkowie! Mistrz korzystał ponadto z twórczości wybitnych literatów związanych z Dolnym Śląskiem - więcej TUTAJ 

85 lat temu:

• 31 stycznia/1 lutego 1938 roku zmarł Hans Heinrich XV. Graf von Hochberg, książę von Pless, hrabia von Hochberg, baron zu Fürstenstein, właściciel zamku Książ, mąż słynnej Daisy. Na kanwie jego biografii oparty jest film "Magnat" z 1987 roku z plejadą polskich gwiazd kina (Nowicki, Englert, Szapołowska, Linda)
• 4 maja 1938 roku w gestapowskim więzieniu w Berlinie zmarł Carl von Ossietzky, niemiecki publicysta, przeciwnik nazizmu, pacyfista, laureat Pokojowej Nagrody Nobla za 1935. Był synem Ślązaka. W uratowanie opozycjonisty i nagrodzenie go walczyli aktywnie m.in. intelektualiści z Wrocławia - więcej TUTAJ 
• 27 marca 1938 roku zmarł William Louis Stern, psycholog związany z Wrocławiem, gdzie wykładał, autor koncepcji ilorazu inteligencji (IQ), Hannah Arendt była jego synową, jego uczennicą była Edith Stein - więcej TUTAJ 
• 22 listopada 1938 roku we Wrocławiu urodził się Horst David, był...  seryjnym mordercą. Jego sprawa jest uważana za kamień milowy w niemieckiej historii kryminalnej, ponieważ po raz pierwszy czyn sprzed prawie 20 lat został rozwiązany za pomocą automatycznego systemu identyfikacji odcisków palców.

80 lat temu:

• 13 stycznia 1943 roku w obozie Auschwitz-Birkenau zamordowana została Else Ury, pisarka, autorka książek dla dzieci i młodzieży. Po I wojnie światowej kupiła willę w Karpaczu, jej dom "Haus Nesthäkchen" stał się azylem pisarki, gdzie spędzała czas do 1939 roku. W oparciu o jej prozę powstał sześcioczęściowy serial telewizyjny "Nesthäkchen" (1983). Jelenia Góra, Karpacz i Karkonosze pojawiają się w jej noweli "Hänschen Tunichtgut".
• 4 lutego 1943 roku urodziła się Wanda Rutkiewicz, polska alpinistka i himalaistka, która jako trzecia kobieta na świecie i pierwsza Europejka stanęła na Mount Evereście, najwyższym szczycie Ziemi. Warto wspomnieć, że pierwsze kontakty ze wspinaniem miała w Rudawach Janowickich. Po II wojnie światowej mieszkała, uczyła się u studiowała we Wrocławiu, należała do Wrocławskiego Klubu Wysokogórskiego. 
• 29 czerwca 1943 roku w Wałbrzychu zmarła księżna Daisy (Maria Teresa Oliwia Hochberg von Pless), arystokratka, filantropka (m.in. za pośrednictwem szkół koronkarskich oraz koncertów charytatywnych), związana z Zamkiem Książ. Autorka pamiętników. Bohaterka książek, filmów. Jej syn, Aleksander Hochberg, był żołnierzem 2 Korpusu Polskiego, weteranem bitwy o Monte Cassino
• 17 października 1943 roku w Wałbrzychu urodził się Christian Brückner - niemiecki aktor i nagradzany aktor dubbingowy, lektor słuchowisk, uważany za jednego z najbardziej utytułowanych aktorów głosowych w Niemczech
• 5 listopada 1943 roku zmarł ksiądz Bernard Lichtenberg, pochodzący z Oławy, proboszcz katedry św. Jadwigi Śląskiej w Berlinie, ofiara represji nazistów, krytyk polityki Niemiec wobec Żydów i eugeniki, błogosławiony kościoła, Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata
• 29 grudnia 1943 roku w Złotym Stoku zmarł Ludwig Schneider, architekt, autor m.in. kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Polanicy-Zdroju, kościoła św. Barbary w Nowej Rudzie, części kaplic różańcowych w Bardzie

75 lat temu:

• 6 maja 1948 roku Richard Strauss ukończył pieśń "Im Abendrot" do słów śląskiego poety Eichendorffa, która zamyka cykl "Czterech ostatnich pieśni".   
• 25 sierpnia 1948 roku we Wrocławiu rozpoczął się Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju (wśród uczestników odnotować można np.  Pablo Picasso, Irène Joliot-Curie, Bertolt Brecht,  Tadeusz Kotarbiński, Julian Krzyżanowski,  Władysław Broniewski, Maria Dąbrowska, Jarosław Iwaszkiewicz.... etc

70 lat temu:

• 1 stycznia 1953 roku zmarł Ludomir Różycki, kompozytor "Młodej Polski". Jego opera "Eros i Psyche" miała prapremierę po niemiecku we Wrocławiu 10 marca 1917 roku (pierwsza opera polskiego kompozytora wystawiona we Wrocławiu). Dzieło oparte jest na sztuce Jerzego Żuławskiego. W jednej z ról podczas premiery na Dolnym Śląsku wystąpił m.in. wybitny śpiewak, Martin Abendroth

60 lat temu:

• 28 grudnia 1963 roku zmarł awangardowy kompozytor Paul Hindemith, jego ojciec pochodził z Nowogrodźca, gdzie Paul spędzał dzieciństwo - więcej TUTAJ 

50 lat temu:

• 11 stycznia 1973 roku w Telewizji Polskiej odbyła się premiera serialu "Gruby" według powieści Aleksandra Minkowskiego. Serial kręcony był na Dolnym Śląsku w Mieroszowie koło Wałbrzycha i Mokrzeszowie koło Świdnicy 
• 6 lipca 1973 roku zmarł Otto Klemperer, światowej sławy dyrygent pochodzący z Wrocławia, pierwszy Niemiec z nagrodą Grammy - więcej TUTAJ 
• 2 września 1973 zmarł J.R.R. Tolkien, pisarz, autor światowego bestsellera „Władca pierścieni”. Istnieją związki łączące bohatera jego powieści fantasy - Gandalfa - z karkonoskim Duchem Gór. Więcej TUTAJ 

40 lat temu:

• 1983 roku emerytowany profesor embriologii Viktor Hamburger, pochodzący z Kamiennej Góry, i jego współpracownicy: Stanley Cohen oraz Rita Levi-Montalcini otrzymali wspólnie jako zespół badawczy prestiżową nagrodę Louisa Gross Horwitz Prize (połowa jej laureatów otrzymuje później nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny). Nagrodę Nobla otrzymali trzy lata później (1986) Stanley Cohen i Rita Levi-Montalcini, z pominięciem Hamburgera, co odbiło się szerokim echem w środowiskach naukowych 

35 lat temu:

• 24 maja 1988 roku podczas prac rozbiórkowych kamienicy w Środzie Śląskiej została odkryta druga część tzw. skarbu średzkiego

30 lat temu:

• 16 września 1993 roku utworzono Park Narodowy Gór Stołowych
• 6 grudnia 1993 roku odbyło się otwarcie domu towarowego Solpol we Wrocławiu. W 2022 roku budynek został, pomimo protestów aktywistów miejskich, rozebrany. 

25 lat temu:

• 28 lipca 1998 roku zmarł Zbigniew Herbert, poeta. Polski pisarz poświęcił wiersz tragicznej śmierci Georga Heyma (1887 - 1912) - poety pochodzącego z Jeleniej Góry. Chodzi o „Georg Heym - przygoda prawie metafizyczna” ze słynnego tomu „Pan Cogito” w 1974.

20 lat temu:

• 21 września 2003 roku zmarł Gerhard Kosel, architekt pochodzący ze Szklarskiej Poręby, był związany z projektem i budową Berliner Fernsehturm – Berlińskiej Wieży Telewizyjnej - słynny obiekt ma wysokości 368 metrów i jest najwyższym budynkiem w Niemczech i czwartym co do wielkości wolnostojącym obiektem w Europie. W słynnych sporach o prawa autorskie rościł sobie prawo do miana autora koncepcji i lokalizacji wieży, był generalnym kierownikiem projektu budowlanego od lipca 1964 do grudnia 1965. 

10 lat temu:

• 30 stycznia 2013 roku w USA zmarł Georg Gärtner, żyjący pod nazwiskiem Dennis Whiles, pochodzący ze Świdnicy jeniec wojenny, który w czasie II wojny światowej trafił do Ameryki, uciekł z obozu jenieckiego, większość życia ukrywał się pod fałszywym nazwiskiem. Stał się słynny w 1985 roku po publikacji książki "Ostatni żołnierz Hitlera w Ameryce". Był jedną z najbardziej poszukiwanych osób i jedynym niemieckim jeńcem wojennym, który uciekł z obozu w USA i nie został złapany.

Uważasz, że brakuje ciekawej rocznicy? Napisz do mnie wiadomość na Facebooku (@welthellsicht) lub zostaw komentarz pod artykułem. 

**************

niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic 

 

****

Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. 

CC BY-NC-ND

Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.

****