Johannisloge to wspólna nazwa lóż masońskich, które przekazują treść nauczania w trzech stopniach (uczeń, czeladnik, mistrz). Patronem tych lóż jest oczywiście Jan Chrzciciel, którego wspomnienie związane jest też z przełomową nocą świętojańską.
cyrkiel i węgielnica na siedzibie loży w Kamiennej Górze, obecnie Muzeum Tkactwa
Warto zauważyć, że w 2020 roku minęła 200. rocznica założenia loży masońskiej w Kamiennej Górze. W latach międzywojennych jej ostatnią siedzibą była reprezentacyjna kamienica kupiecka w rynku. Obecnie jest to siedziba Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze.
Na Dolnym Śląsku wolnomularstwo pojawiło się bardzo szybko. Wrocław był 7. miastem w obszarze niemieckojęzycznym, w którym założono lożę. Pierwsza powstała w Hamburgu w 1737 roku. 4 lata później swoją lożę miał Wrocław: „Zu den drei Totengerippen“ (tego samego roku masońskie "koło" założono również w Lipsku). W XVIII stuleciu na Dolnym Śląsku działało jeszcze kilka innych lóż, w tym w Kowarach „Zu den drei Felsen“ z 1762 i Głogowie "Johannisloge Zu den drei Triangeln" z 1766.
okładka "Mitglieder-Verzeichniss der unter Constitution der Grossen Loge von Preussen genannt Royal-York zur Freundschaft und unter Direction der Grossen Prov.-Loge von Schlesien arbeitenden Johannis-Loge zum innigen Verein am Riesengebirge im Orient von Landeshut i. Schl. für das Maurerjahr 1897-1898" za: sbc.org.pl
W 1820 roku ("Allgemeines Handbuch der Freimaurerei" podaje, że stało się to dokładnie 19 kwietnia 1820 roku) w Kamiennej Górze powstała loża o nazwie Johannis-Loge zum innigen Verein am Riesengebirge im Orient. Johannis-Loge to, jak już wspomniałem, typ lóż masońskich, których patronem jest św. Jan Chrzciciel. Orient to z kolei ważny masoński symbol oznaczający Wschód (czyli kierunek, z jakiego dociera oświecenie, w domyśle wolnomularskiego poznania).
Riesengebirge to niemiecka nazwa Karkonoszy. Kamiennogórska loża miała macierzystą jednostkę - Die Große Loge Royal York w Berlinie. W latach międzywojennych XX wieku masoni z Kamiennej Góry mieli siedzibę w kamienicy, w której obecnie znajduje się Muzeum Tkactwa. Zachowały się fotografie archiwalne z tamtych czasów, prezentujące wystrój ważniejszych pomieszczeń.
Znana jest też interesująca publikacja ""Mitglieder-Verzeichniss der unter Constitution der Grossen Loge..." z końca XIX wieku. Otwiera ją, przedstawiony na wstępie tego artykułu, frontyspis przedstawiający tytuł oraz grafikę z słońcem oraz zwróconym w jego kierunku Sfinksem, który identyfikowalny jest przez kulturoznawców z bóstwami słonecznymi. Obok znajduje się kamień z wyrytym akronimem nazwy loży LiVaR oraz nazwą miasta Landeshut i datą założenia 1820. Kres loży kamiennogórskiej - podobnie jak i innym niemieckim - przyniosły czasy nazistowskie.
Widoczną na co dzień pamiątką po obecności masonów w Kamiennej Górze są m.in. symbole cyrkla i węgielnicy – najbardziej rozpoznawalne insygnia wolnomularskie – umieszczone na fasadzie muzeum.
Przywołana przeze mnie publikacja "Allgemeines Handbuch der Freimaurerei" zaznacza też, że już w 1778 roku w Kamiennej Górze działał "polowy" odział berlińskiej loży Johannisloge - Zum flammenden Stern. Istnienie tej loży wiązało się ze stacjonowaniem wojsk. Z kolei tworzenie miejscowej loży miało początek w 1818 roku.
Warto też wspomnieć o ciekawym masonie z Kamienne Góry. Jego biografię podaje m.in. publikacja „Musik und Freimaurerei: Studien, Fakten, Biographien”. 7 lat po założeniu kamiennogórskiej loży, dokładnie 2 czerwca 1827 roku, w folwarku Kreppelhof przy zamku (obecnie dzielnica miasta) przyszedł na świat Oswald Ehrenfried Fischer. Studiował pod kierunkiem kantora Kühna muzykę w Szczawnie-Zdroju. Otrzymał wykształcenie we Wrocławiu. Pracował początkowo jako nauczyciel. W 1855 roku został kantorem i organistą w Kościele Pokoju w Jaworze. Masonem został w 1856. Przez wiele lat był cenionym i odznaczanym mistrzem jaworskiej loży. Był również czynny na polu muzyki, jako kompozytor i wykonawca, oraz popularyzator – kierownik chórów czy też współzałożyciel stowarzyszenia „Verein zur Hebung der schlesischen Kirchenmusik“. Zmarł w 1899 roku.
ruiny zamku Kreppelhof w Kamiennej Górze
Kościół Pokoju w Jaworze
polecam też:
- Kamienna Góra – miasto pełne zabytków, historii, pięknych krajobrazów i niezwykłych kontekstów!
- Tajemne, mistycznie, niezwykłe – szlak ciekawych lokalizacji o magicznych lub nadprzyrodzonych kontekstach (wybór 10 miejsc z Dolnego Śląska) + mapa, galeria i opisy
- Kreppelhof - Pączkowy dwór z Kamiennej Góry (językowa i historyczna ciekawostka z Dolnego Śląska)***
Spodobał Ci się ten post? Być może Twoi znajomi też by się zainteresowali? Udostępnij wpis na swojej osi. Dziękuję :)
Narzędzia do łatwego udostępniania na portalach społecznościowych i wysyłki email dostępne są poniżej. Zachęcam do korzystania :)
Znalazłeś/aś błąd, chcesz o coś zapytać? - wyślij komentarz lub wiadomość.
****
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. W sprawie użycia komercyjnego, proszę o kontakt.
Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.
****
Zapraszam!
- dodaj do zakładek i odwiedzaj:
- polub i obserwuj – codziennie rocznice, wspomnienia i upamiętnienia:
kilkadziesiąt nowych postów miesięcznie: Dolny Śląsk, Sudety, historia, przyroda, sztuka, muzyka, ciekawostki!
ponad 1200 galerii na Facebooku
ponad 2500 postów na blogu
ponad 3800 obserwatorów na FB
niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz