Czas na sabat! Czarownice na Dolnym Śląsku i w Sudetach oraz Noc Walpurgii (legendy, tradycje, dzieła literackie, malarstwo, muzyka, zielarstwo i inne konteksty)

Czarownice i magia to nieśmiertelny temat kultury i popkultury. Kiedy w Europie zasadniczo nie płonęły już stosy, Goethe przypomniał w wielkim stylu o magicznych rytuałach oraz słynnym sabacie czarownic w noc Walpurgii. Zwłaszcza w romantycznym okresie fascynacji opowieścią gotycką i wszelaką fantastyką wiedźmy i ich sabaty stały się popularnym tematem, po który sięgali artyści, także ci związani z Dolnym Śląskiem. Region miał zresztą swoje własne legendy i  obyczaje związane z czarownicami. 

Właśnie tym tematom poświęcam ten wpis! Podobnego zestawienia o takim spojrzeniu nie znajdziecie nigdzie. 

Magnoliowe zdroje: Szczawno-Zdrój i Stary Zdrój (GALERIA)

Niebieskim szlakiem przez Wzgórze Gedymina - od magnolii przy pomniku Wieniawskiego w Szczawnie-Zdroju do 150-letniej magnolii przy dworcu Wałbrzych Miasto na Starym Zdroju (pomnik przyrody). 

Tańce w twórczości kompozytorów z Dolnego Śląska (ciekawostki muzyczne)

Wybrałem trzy taneczne kompozycje, które powstały w XIX wieku – w epoce, kiedy w salonach Europy królowały polonezy, walce, polki. Wówczas wielu światowej sławy muzyków sięgało po taneczne inspiracje w utworach symfonicznych czy operach. Postanowiłem przedstawić dzieła trzech twórców związanych z historycznym Dolnym Śląskiem. Ich muzyka wciąż jest wykonywana oraz nagrywana przez muzyków na całym świecie. 

Taniec od zawsze był ważną częścią kultury. Także na Dolnym Śląsku. Warto nadmienić, że z regionem związana była słynna Barbara "La Barberina" Campanini – wielka balerina czasów Fryderyka Wielkiego, która zmarła 7 czerwca 1799 roku w swej posiadłości w Barszowie koło Polkowic.

Centrum Historii Zajezdnia - tropem historii. Niezwykłe muzeum we Wrocławiu (GALERIA)

Śladem historii najnowszej - w dawnej zajezdni! Eksponaty, opowieść, multimedia. 

Muzyka na koniec świata – arcydzieło kameralistyki XX wieku… ze Zgorzelca! (jak w obozie na Dolnym Śląsku podczas wojny powstała muzyka inspirowana Apokalipsą)

W 1940 roku do niemieckiego obozu jenieckiego trafił organista z paryskiego kościoła. W barakach położonych koło Görlitz 32-letni muzyk napisał dzieło swojego życia, zarazem jeden z najważniejszych utworów muzyki XX wieku! To ośmioczęściowy kwartet inspirowany biblijną „Apokalipsą”. Miejsce, w który powstał i pierwszy raz został wykonany "Quatuor pour la fin du temps", znajduje się na terenie Zgorzelca na Dolnym Śląsku! 

Zgorzelec to miasto leżące na Górnych Łużycach, jednak administracyjnie związane z terenami województwa dolnośląskiego. Właśnie tam wojenna zawierucha zebrała muzyków, którzy wykonali niezwykły pod każdym względem "Kwartet na Koniec Czasu". 

Małe skalne miasto Ostaš i źródełko Samaritánka z płaskorzeźbą (GALERIA)

"Daj mi pić" - w Górach Stołowych! A do tego skały i widoki! 

Kwiecień w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Wrocławskiego (GALERIA)

Spotkanie z magnoliami, różanecznikami, ciemiernikami i innymi kwiatami oraz zieleniącymi się drzewami! 

Wiosna w Rezerwacie Nad Groblą (GALERIA)

Urokliwe miejsce w sam raz na relaksujący spacer na łonie natury! 

Rzymskie echa na Dolnym Śląsku – architektoniczne i artystyczne inspiracje (GALERIA i ciekawostki!)

Rzym, nazywany Wiecznym Miastem, jest symbolem kultury europejskiej. Przez wieki był stolicą starożytnego imperium, następnie wywierał wpływ na cały świat za pomocą sztuki i religii. Wielkie dziedzictwo stolicy Włoch widoczne jest też na północ od wspaniałego miasta – również na Dolnym Śląsku. W wielu miejscowościach można podziwiać niezwykłe budowle inspirowane rzymskimi pierwowzorami. Co więcej jedno z miast historycznie leżących na Dolnym Śląsku nazywane było „Śląskim Rzymem”! 

Co wspólnego z Rzymem ma Wrocław, Krzeszów, Sośnica, Nysa, Góra, Kłodzko a także inne miejsca?

W Górach Kamiennych: Lesista Mała - Lesista Wielka - Sucha Góra (GALERIA)

Spacerowo-krajobrazowy szlak. Plus zwiastuny wiosny! 

Wiosenny Wąwóz Myśliborski (GALERIA)

Przyrodnicze skarby ukryte w urokliwym zakątku! 

Sekretarz Goethego i bohater powieści Manna – z Kłodzka do wielkiej literatury (Riemer – uczeń twórcy „kwestii homeryckiej”, towarzysz Goethego, mąż jego muzy, bohater powieści noblisty!)

Kłodzko to popularna sudecka miejscowość turystyczna znana z słynnej twierdzy, mostu gotyckiego, podziemnych labiryntów oraz pobliskich uzdrowisk. W 1790 roku miasto to odwiedził  wielki poeta, Johann Wolfgang von Goethe. Ćwierć wieku później, pochodzący z Kłodzka nauczyciel greki został powiernikiem i sekretarzem słynnego literata. Friedrich Wilhelm Riemer był młodym uczniem wrocławskiego gimnazjum, kiedy wielki pisarz odwiedził jego rodzinne miasto oraz stolicę Śląska. Nie mógł przypuszczać, że stanie się później na zawsze związany z życiem i twórczością autora „Fausta”. Związek ten był na tyle silny, że stał się jednym z wątków powieści z 1939 roku! 

Riemer związany był z takimi niezwykłymi osobami, jak Johann Kaspar Friedrich Manso, Friedrich August Wolf, Wilhelm von Humboldt czy wreszcie Goethe. 

Na skraju pór roku: wielkanocna pętla w Górach Kamiennych (GALERIA + mapa)

Góry Kamienne to moje ukochane miejsce na szybką wyprawę i relaks. Ty razem spędziłem tam około 6 godzin, przechodząc około 17 km... a w czasie tej wędrówki na górskich szlakach spotkałem 3 osoby! Były za to wspaniałe krajobrazy i skarby przyrody na wyciągniecie ręki! W tym walka wiosny z zimą! 

Nawet w połowie kwietnia, w górach, które nie przekraczają 1000 m n. p.m., było można zetknąć się z lodowym powiewem zimy, która niby odeszła wiele tygodni temu, ale przypominała o sobie klimatyczną szadzią na drzewach i krzewach! 

Wielkanocne konteksty z lasu i łąki! (rośliny i grzyby ludowo związane z Jezusem, Marią Magdaleną, Weroniką i Judaszem!)

Wielkanoc kojarzy nam się głównie z rzeżuchą, bukszpanem, baziami, wierzbą, barwinkiem czy narcyzami. Są też jednak inne ciekawe rośliny oraz grzyb kulturowo związane z postem oraz męką i zmartwychwstaniem Chrystusa. Związki z Wielkanocą ukryte są w dawnych ludowych, ale i oficjalnych naukowych nazwach tych organizmów i niezwykłych skojarzeniach!

Specjalny świąteczny przegląd obejmujący kilka przykładów zaskakujących kontekstów przyrodniczych dotyczących kultury i religii! 

Muzeum Łużyckie w Zgorzelcu - na zachodnich krańcach województwa dolnośląskiego (GALERIA)

Region odrębny kulturowo, związany z Śląskiem i Saksonią. Z okien muzeum widać Nysę Łużycką - naturalną granicę między Polską a Niemcami. 

Semperoper w Dreźnie i dolnośląskie ciekawostki! (architekt-syn kamiennogórzanina, do tego malarz, rzeźbiarz, reżyser, kompozytor, pisarz i primadonna z Wrocławia!)

Opera królewska w Dreźnie to perła architektury i miejsce niezwykle ważne w historii muzyki! Wspaniały gmach jest jednym z najważniejszych ośrodków operowych w Europie. Od początku związani byli z tą budowlą i działalnością instytucji artyści kojarzeni z Dolnym Śląskiem! Operę wzniósł syn kupca z Kamiennej Góry. Z kolei jego piękne dzieło zdobili malarstwem i rzeźbą artyści związani z Wrocławiem. Na scenie brylowała wielka śpiewaczka pochodząca z Wrocławia i mieszkająca w Lądku-Zdroju, prapremierę miał tam film operowy reżysera z Wrocławia i opera wrocławskiego kompozytora! 

To kilka z ciekawostek z mnóstwa innych, które zaprezentuję w artykule! Zapraszam. 

Rezerwat przyrody Głazy Krasnoludków - mniej oblegana perła Gór Stołowych (GALERIA)

Piękne miejsce niedaleko słynnej krzeszowskiej bazyliki. Górska atrakcja na uboczu wielkich sudeckich hitów. 

Wrocławski pisarz, kamiennogórska gazeta i opowieść o Kościuszce! – o Juliuszu Krebsie, który w 1827 roku założył gazetę w Kamiennej Górze, a w 1832 wydał nowelę o polskim wojowniku niepodległościowym!

Urodził się we Wrocławiu. Nie miał 25 lat, kiedy założył wydawnictwo i gazetę w Kamiennej Górze w Sudetach. Przed 30. urodzinami opublikował nowelę na temat Kościuszki, insurekcji i emigracji polskiego bohatera. Dzieło pod tytułem „Der Polnische Phozion” ukazywało się w odcinkach na łamach saksońskiej gazety, a w 1834 wyszło drukiem we Wrocławiu. To literacka ciekawostka, o której wspominają takie opracowania, jak „Tadeusz Kościuszko w literaturze narodów Europy i Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej” czy „Powstania polskie w niemieckiej beletrystyce XIX wieku”. 

Nie tylko „Panorama Racławicka” jest łącznikiem między Dolnym Śląskiem a Kościuszką. Są też starsze, jeszcze niemieckie, XIX-wieczne intrygujące pamiątki! Zapomniany polski wątek pojawił się m.in. w opowieści pisarza, który żył i tworzył na śląskiej ziemi. Kościuszko zmarł, kiedy ów autor był nastolatkiem. 

Kantor i Wrocław - krzesło, muzeum i pradziadek

Wszechstronny artysta i dolnośląskie konteksty! 

Aula Leopoldina - perła Wrocławia po remoncie. Uniwersytet Wrocławski i jego barokowy skarb (GALERIA)

Oszałamiająca barokowa symfonia kolorów, alegorii i przepychu!

Kwiecień w Sudetach: trochę zimy, trochę.... Góry Kamienne: z Andrzejówki na Rogowiec (GALERIA)

Czasami zima nie odpuszcza, ale czy można mieć do niej o to pretensje, jeżeli robi to tak pięknie??

Mistyfikacja wszech czasów – jej autor mieszkał i zmarł w Cieplicach! O śląskim pisarzu, który wymyślił spisek żydowski i zainspirował autorów Protokołów Mędrców Syjonu i… powieść Umberto Eco!

Pod koniec życia niejaki Hermann Ottomar Friedrich Goedsche, znany w świecie literackim jako Sir John Retcliffe, zamieszkał w Cieplicach. Zmarł w 1878 roku w karkonoskim starym kurorcie. Ten konserwatywny twórca swoim pisarstwem wykreował słynną antysemicką teorię spiskową! Fikcja literacka z „Auf dem Judenkirchhof in Prag“ z 1868 doprowadziła do sfabrykowania jednej z największych i najdonioślejszych mistyfikacji w dziejach! Historia zatoczyła koło, kiedy Retcliffe sam stał się bohaterem powieści „Cmentarz w Pradze” Umberto Eco z 2010 roku. 

Śląskie uzdrowiska miały wielu niezwykłych kuracjuszy, o których pisałem na blogu. Muzyków, pisarzy, polityków, artystów czy aktorów. Jednym z intrygujących mieszkańców sudeckiego zdroju był też kontrowersyjny pisarz, którego dzieła, choć dziś zapomniane, mają poniekąd wpływ nawet na dzisiejsze społeczeństwo i historię.