Historyczny ośrodek kultu św. Jadwigi - patronki i księżnej Śląska.
Perła architektury i sztuki związana z jedną z najwybitniejszych mieszkanek średniowiecznego Śląska.
"Sanktuarium św. Jadwigi w Trzebnicy – zespół klasztorny wraz z bazyliką pod wezwaniem św. Jadwigi i św. Bartłomieja, będący co najmniej od początku XIV w. sanktuarium w związku z obecnością w bazylice grobu świętej Jadwigi. Klasztor w Trzebnicy ufundował książę Henryk Brodaty w 1202, pod wpływem swojej żony Jadwigi, jako siedzibę pierwszego w Polsce zakonu żeńskiego. Przeznaczono go dla cysterek, sprowadzonych z Bambergu 22 stycznia 1203. Zakon podlegał cystersom z Lubiąża. W 1208–1219 wybudowano w stylu romańskim trójnawowy, jeden z pierwszych w Polsce kościołów ceglanych (długość 80,4 m, szerokość 23,8 m, szerokość transeptu 31,6 m). Szczególnie ważną dla historii architektury jest wybudowana w latach 1268–1269 kaplica św. Jadwigi, która jest pierwszym w Polsce budynkiem zbudowanym w całości w stylu gotyckim. Znaczenie klasztoru szybko wzrosło, gdy w 1212 roku wstąpiła doń Gertruda, córka władców Śląska Henryka I Brodatego i Jadwigi, która w 1232 została ksienią. O dużej randze klasztoru świadczy też fakt, iż od 1214 mieszkały tu i wychowywały się przez kilka lat królewny czeskie – Agnieszka, późniejsza święta wraz z siostrą Anną późniejszą żoną Henryka Pobożnego [...]"
"[...] Od samego początku bazylika stała się mauzoleum Piastów śląskich, w sumie pochowano tu 22 przedstawicieli tego rodu. Po ustanowieniu w 1680 przez papieża Innocentego XI na prośbę Jana Sobieskiego oraz Habsburgów dnia św. Jadwigi jako święta powszechnego w całym Kościele katolickim zakon zainicjował prace artystyczne w kościele celem ożywienia ruchu pielgrzymkowego i umocnienia katolicyzmu w rejonie. Najważniejszym było wyeksponowanie grobu św. Jadwigi w sanktuarium świętej w wielkiej kaplicy św. Jadwigi. W związku z tym, krakowski rzeźbiarz Marcin Bielawski w 1680 wykonał z marmuru: czarnego dębickiego i różowego paczółtowickiego sarkofag z rzeźbą świętej przykryty baldachimem wspartym na 14 kolumnach. W 1685 wyposażono kaplicę w ozdobną ambonę. Zamówiono cykl 20 obrazów olejnych poświęconych życiu św. Jadwigi wykonanych w pracowni najsłynniejszego malarza śląskiego baroku Willmanna. Malarz ten namalował też w 1685 obraz Męczeństwo św. Bartłomieja dla ówczesnego ołtarza głównego (obecnie w ołtarzu bocznym). Zarówno dla kaplicy św. Jadwigi jak i dla kościoła wykonano szereg ołtarzy.
Drugi etap barokizacji kościoła przypadł na okres 1730–1760. Zastąpiono wtedy ołtarze główne bazyliki i kaplicy św. Jadwigi (1730) i wszystkie boczne ołtarze (16 w bazylice i 5 w kaplicy św. Jadwigi) nowymi ołtarzami rzeźbionymi w stylu rokoko, zbudowano monumentalną rokokową ambonę w bazylice. Główne prace rzeźbiarskie wykonał Mangoldt w okresie 1739–1745: ołtarz główny bazyliki, ambonę, całopostaciowe rzeźby św. Jadwigi i św. Elżbiety u wejścia do prezbiterium. Oprócz tych drewnianych dzieł, Mangoldt wykonał alabastrową figurę św. Jadwigi, którą umieszczono na sarkofagu świętej, na miejsce wcześniej rzeźby dłuta Bielawskiego. W okresie międzywojennym, w czasie drobnych renowacji odkryto i wyeksponowano portale romańskie, m.in. zdobiony portal, lekko uszkodzony, portal sprzed 1250 z tympanonem ze sceną adoracji NMP z Dzieciątkiem, zdobiony portal romański z okresu 1218–1230 z tympanonem z przedstawieniem króla Dawida oraz w kaplicy św. Jadwigi bogato zdobiony portal wczesnogotycki z romańskim dwustronnym tympanonem z końca XIII w. (od strony prezbiterium bazyliki częściowo odsłonięty przedstawiający Ukrzyżowanie, od strony kaplicy ilustrujący koronację Matki Bożej). Po II wojnie światowej udostępniono turystycznie kryptę św. Bartłomieja ukończoną w 1214, trójnawową z absydą, przebudowaną w XVII w. i XX w. Znajduje się tam nagrobna płyta księcia oleśnickiego Konrada II z początku XV w."
więcej:
mapa/lokalizacja:
polecam:
polecam również:
****
niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa.
CC BY-NC-ND
Autorem bloga jest Robert - muzealnik, dziennikarz, przewodnik, animator, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz