Maryja jest niezwykle ważną postacią, otoczoną silnym kultem w katolickim wyznaniu chrześcijańskim. Jej wizerunki można zaleźć nie tylko w kościołach, ale i w licznych kapliczkach rozsianych po ulicach, górach. Pomniki świętej zobaczyć można na specjalnych kolumnach. Oczywiście zabytkowe oblicza matki Jezusa znajdują się także w muzeach. Powstały rozmaite tematy ukazywania Maryi. Jeżeli dodamy do tego stylistyczne zróżnicowanie na przestrzeni epok, maryjne dziedzictwo w sztuce ujawni się całym swoim bogactwem.
Wybrałem około 100 rozmaitych wizerunków Maryi. To dzieła od średniowiecza po XX wiek. Malarstwo (ścienne, na płótnie, desce, szkle), rzeźba, grafika, witraże, mozaika i inne techniki twórcze. Zapraszam do galerii i ciekawostek w komentarzu.
Maria z Nazaretu była matką Jezusa Chrystusa, żoną św. Józefa z Nazaretu. Jej znane dziś i używane najczęściej imię jest grecką formą hebrajskiego imienia Miriam. Bardzo intrygujące jest pochodzie tego imienia. Uważa się, że mir / mar oznacza „gorzki”, a ignam oznacza „morze”. Imię Maria znaczyłoby wówczas „gorzkie morze” lub „kropla morska”. Koresponduje to z łacińskim tytułem nadawanym Maryi: Stella Maris („gwiazda morska”). Inne, bardziej znane tytuły, pod którymi znana jest Maryja, to: Bogurodzica (Matka Boża, Boża Rodzicielka), Dziewica (Najświętsza Maryja Panna).
Matka Boska z dzieciątkiem przed archikatedrą we Wrocławiu
Matka Boska, bazylika w Wambierzycach
Wniebowzięcie, Oratorium Marianum, Uniwersytet Wrocławski
Koronowanie Maryi, polichromia, kościół w Woliborzu koło Nowej Rudy
Maryja w scenie adoracji Dzieciątka, kościół w Ziębicach
kolumna Maryjna w Nowej Rudzie
Maryja i Świdnica, Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy
Zaśnięcie Matki Bożej, bazylika w Strzegomiu (Pomnik Historii)
zaślubiny Maryi i Józefa, kościół bracki św. Józefa w pocysterskim opactwie w Krzeszowie
koronowanie Maryi, kościół w Szczawnie-Zdroju (największa mozaika na Dolnym Śląsku)
Figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem i św. Jana Nepomucena przed zamkiem w Leśnicy we Wrocławiu
kopia cudownej Ikony Matki Bożej Łaskawej z Krzeszowa, cerkiew w Sokołowsku
scena Zwiastowania, kaplica w bazylice w Wambierzycach
Maria z poziomkami, obraz ze zbiorów benedyktynek krzeszowskich, wystawa w Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze
Pieta, kościół w Ołdrzychowicach Kłodzkich
kolumna Maryjna, rynek w Radkowie
scena zwiastowania, kościół w Ziębicach
Pieta, Kościół Bożego Ciała we Wrocławiu
Matka Boża Tronująca, kościół Najświętszej Marii Panny na Piasku we Wrocławiu
Matka Boska przy robótkach, dogląda Jezusa, który pomaga Józefowi, witraż, Kolegiata Pw. NMP Bolesnej i Św. Aniołów Stróżów w Wałbrzychu
kolumna Maryjna, przy kościele św. Anny w Ząbkowicach Śląskich
Maryja, chór kościoła w Szczawnie-Zdroju
kolumna Maryjna, Szczytna
Maryja z kwiatami, kościół w Ołdrzychowicach Kłodzkich
W sztuce znane są rozmaite ciekawe i zaskakujące formy ukazywania Maryi związane z interpretacją przekazu biblijnego, tradycji i dogmatów. To np. Maria karmiąca (Maria lactans), Immaculata – Niepokalana, Piękna Madonna (typ rzeźby popularny w wiekach XIV - XV), Mater dolorosa - Matka Boża Bolesna, Maestà (na tronie w otoczeniu aniołów i świętych), Niewiasta obleczona w słońce, Czarna Madonna, Maria Gravida (brzemienna Maria), Pietà (Matka Boska trzymająca na kolanach martwego Jezusa Chrystusa), Sedes sapientiae - „Siedziba Mądrości” (Maria z Dzieciątkiem Jezus na kolanach).
Maryja w kapeluszu, słynny fresk Michaela Willmanna w kościele św. Józefa w Krzeszowie
Piękna Madonna, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Maryja w Betlejem, witraż, Muzeum Architektury we Wrocławiu
koronacja Maryi, kościół św. Mikołaja w Nowej Rudzie
Maryja z Jezusem i ptaszkiem, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Maryja w Betlejem, detal z monstrancji, Muzeum Miejskie Wrocławia
Piękna Madonna, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
kolumna Maryjna w Jeleniej Górze przed bazyliką
Maryja z Jezusem i małpą, witraż według grafiki Dürera, Muzeum Architektury we Wrocławiu
scena Zwiastowania, kościół w Lądku-Zdroju
kolumna Maryjna w Lubawce
Pieta, kościół św. Maurycego we Wrocławiu
scena Zwiastowania, fasada bazyliki w Krzeszowie
Maryja z kądzielą podczas przędzenia, malowidło, jeden z ołtarzy w kościele św. Józefa w Krzeszowie
kolumna Maryjna, Lubomierz
Maryja, fasada kamienicy w Lądku-Zdroju
kolumna Maryjna we Wrocławiu
scena Zwiastowania, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Maryja z Jezusem, polichromia Willmanna w kościele św. Józefa w Krzeszowie
Lucas Cranach starszy „Madonna pod jodłami” (fragment), Muzeum Archidiecezjalne we Wrocławiu, wystawa czasowa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu - jeden z najcenniejszych artystycznych wizerunków maryjnych w Polsce
Pieta, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
kopia cudownej ikony Matki Bożej Łaskawej w Krzeszowie - aranżacja historii odnalezienia ikony - piwnice klasztoru w Krzeszowie
Maryja opłakująca ukrzyżowanego Chrystusa (fragment obrazu), Muzeum Narodowe we Wrocławiu
Immaculata - budynek plebanii w Kamiennej Górze
Wniebowzięcie, Muzeum Regionalne w Jaworze
Maryja otoczona przez wiernych, Muzeum Miejskie Wrocławia
Zwiastowanie, miedzioryt, Muzeum Miedzi w Legnicy
Maryja tronująca, Muzeum Sztuki Sakralnej w Bardzie
Wniebowzięcie, płaskorzeźba, Nowa Ruda
Marii towarzyszą też rozmaite atrybuty symboliczne. To na przykład zwierzęta, jak: jednorożec (np. "Poliptyk Zwiastowania z Jednorożcem" - ołtarz pochodzący z wrocławskiego kościoła pw. Świętej Elżbiety. Po 1945 roku retabulum zostało przeniesione do warszawskiego Muzeum Narodowego), feniks czy pelikan i rośliny, jak: lilia, orlik, róża bez kolców (Rosa mystica - „tajemnicza róża”), poziomka, pierwiosnek i konwalie. Znane są przedstawienie Maryi stojącej na Księżycu oraz przydeptującej węża - symbol grzechu.
Warto wspomnieć też o szczególnych typach wizerunków, nawiązujących do tradycji, jak Matka Boska Śnieżna, czy maryjna kolumna morowa.
Maryja z Dzieciątkiem, witraż, katedra w Świdnicy
Petr Brandl, Wniebowzięcie NMP, w ołtarzu głównym kościoła opackiego pw. Wniebowzięcia NMP w Krzeszowie
Św. Anna uczy młodą Maryję, obrazek na szkle, Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze
kolumna Maryjna w Kłodzku
adoracja Dzieciątka, fresk Willmanna w kościele św. Józefa w Krzeszowie
scena Zwiastowania, epitafium, bazylika św. Elżbiety we Wrocławiu
Immaculata, witraż, kościół franciszkanów w Kłodzku
Pieta, kapliczka w Bolkowie
Madonna Sobieska, obraz podarowany przez królewicza Jakuba Sobieskiego do kościoła w Międzylesiu koło Kłodzka, obecnie w archikatedrze we Wrocławiu - wersja z wystawy czasowej w Muzeum Narodowym we Wrocławiu i wersja z katedry (Madonna w sukience)
Madonna, rzeźba, kolegiata w Kłodzku
koronacja Maryi, grupa rzeźbiarska, most gotycki w Kłodzku
ikona w typie Czarnej Madonny, Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Jeleniej Górze
Maryja, dekoracja kamienicy w Kłodzku
Maryja w Betlejem, witraż w kościele w Dzierżoniowie, dość wyjątkowe ukazanie Maryi z warkoczem
figura Maryjna w Kątach Wrocławskich
Immaculata, polichromia na sklepieniu kościoła w Kowarach
Pieta, rzeźba, most gotycki w Kłodzku
Maria Gravida - czyli brzemienna, wystawa w Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze
Maryja z Dzieciątkiem, ołtarz w bazylice w Krzeszowie
Maryja adorowana przez wiernych, kościół w Kłodzku
Można wyróżnić najczęstsze motywy związane z ukazaniem Maryi: jako dziewczynka uczona przez św. Annę swoją matkę, zwiastowanie, nawiedzenie św. Elżbiety przez Maryję, narodziny Jezusa (w tym adoracja dzieciątka i pokłon Trzech Króli), ucieczka do Egiptu (na osiołku z Jezusem), ukrzyżowanie (Matka pod krzyżem i Maryja z ciałem Jezusa), zmartwychwstanie – jako jedna z pierwszych świadków, zesłanie Ducha Świętego, wniebowzięcie, objawienia maryjne, cuda maryjne.
Maryja Bolesna, obrazek na szkle, Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze
Objawienia w Lourdes, polichromia, kościół św. Anny, Szczawienko w Wałbrzychu
Pieta, grupa rzeźbiarska, leśna kaplica w Gorzanowie
Zwiastowanie, kościół Imienia Jezus we Wrocławiu
Maryja z Jezusem, Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu
Pieta z XIX wieku według dzieła Michała Anioła z XVI wieku, kościół Imienia Jezus we Wrocławiu
Maryja z tytułem "deliciae benedictinae" - rozkosz benedyktyńska - kościół w Chełmsku Śląskim
scena maryjna, dekoracja szczytu, kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, Polanica-Zdrój
Pieta, kościół w Bielawie
Matka Boża z Dzieciątkiem pod tęczą, Muzeum Sztuki Sakralnej w Bardzie
św. Anna, Maryja i Jezus, grupa rzeźbiarska, Droga Pięciu Radości św. Anny, Chełmsko Śląskie
koronacja Maryi, Muzeum Sztuki Sakralnej w Bardzie
Maryja w scenie Zesłania Ducha Świętego, kaplice różańcowe w Bardzie
Pieta w bazylice w Bardzie
ołtarz w kościele w Cielicach
Maryja karmiąca, Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu
kolumna Maryjna w Dusznikach-Zdroju
Maryja z Wambierzyc, obrazek święty, Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu
koronacja Maryi, kościół w Chełmsku Śląskim
Czarna Madonna, kościół w Głuszycy
Objawienia fatimskie, polichromia, kościół św. Anny, Szczawienko w Wałbrzychu
święta Anna uczy Maryję, bazylika w Bardzie
Maryja z Jezusem na osiołku, bazylika w Bardzie
Maryja z Dzieciątkiem na Księżycu, opactwo w Krzeszowie
Pieta, kościół św. Jadwigi w Bolkowie
Immaculata, fasada, Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Jeleniej Górze
Źródełko Maryi, Bardo
Matka Boża Śnieżna, Igliczna w Masywie Śnieżnika
Ponura Kapliczka, Bukowiec
Zapraszam również do ciekawostek o pokrewnym temacie:
Zwiastowanie – czyli 9 miesięcy do Bożego Narodzenia, a niegdyś... Nowy Rok! (śląska sztuka i ciekawa muzyka)
Nepomucen – święty z mostów (i nie tylko): dolnośląskie i sudeckie ciekawostki (GALERIA + ciekawa pieśń, odznaka i niezwykli imiennicy patrona)
Święty Sebastian i wybrane dzieła sztuki z Dolnego Śląska (GALERIA)
Święty od ognia - wybrane dolnośląskie przedstawienia św. Floriana (GALERIA)
Patron prawie tak mityczny jak smok? (św. Jerzy i jego przedstawienia na Dolnym Śląsku - wybór + ciekawostki)
Wow! to mój zestaw ciekawostek, w których pokrótce opisuję niezwykłe zabytki czy widoki, jakie udało mi się uchwycić podczas moich wypraw. To rzeczy małe i duże. Często o niecodziennym kontekście lub niezwykłej historii. Zapraszam
TUTAJ
****
niezależny, autorski i niekomercyjny projekt dotyczący historii i uroków Dolnego Śląska, Sudetów i okolic
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa.
CC BY-NC-ND
Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.
.JPG)
.JPG)
.JPG)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz