rewolucja w Berlinie w 1848 roku
Krótkie życie walecznego obrońcy robotników i innych uciśnionych skupiło się pod koniec na publicystyce i dosłownej walce o prezentowane ideały. Schlöffel drukował czasopismo „Der Volksfreund” w czasie Wiosny Ludów.
Schlöffel na pierwszej stronie 1. numeru (kwiecień 1848 roku) swojego rewolucyjnego periodyku nawoływał „Tylko młodzi są powołani do spełnienia dzieła przyszłości, ponieważ tylko oni mają siłę i odwagę, by oderwać się od przeszłości”. Starszym generacjom młody waleczny Ślązak miał wiele do zarzucenia. Pochodzący z Kamiennej Góry działacz społeczny nie miał skończonych 20 lat, kiedy rozpoczął prasową agitację przeciwko monarchii, uciskowi na rzecz wolności i praw społecznych.
rewolucja w Berlinie w 1848 roku, malarstwo z epoki
Friedrich August Tittel, rycina przedstawiająca rynek w Kamiennej Górze w latach 20. XIX wieku, jeszcze z ratuszem, czasy Friedricha Wilhelma Schlöffela (źródło ryciny: www.bibliotekacyfrowa.pl)
Bohater tego tekstu był synem Friedricha Wilhelma Schlöffela, pochodzącego z Brzegu a zmarłego w Złotoryi, fabrykanta i polityka. Ojciec rewolucjonisty karierę biznesową zaczynał jako aptekarz (w 1823 roku) i rajca w dolnośląskiej Kamiennej Górze (za: „Mein Prozess wegen Anklage auf Hochverrath”). Właśnie wtedy na świat przyszedł Gustav Adolph Schlöffel. Źródłem informacji na temat życia, zwłaszcza ostatnich lat, rewolucyjnego Schlöffela Juniora są akta jego procesu („Getreue Darstellung des Prozesses und der Verurtheilung des Studenten”) z maja 1848 roku. Oskarżyciel wymienia między innymi tytuł czasopisma „Der Volksfreund”. Oskarżony przyznaje, że ma 19 lat i zajmuje się polityką. Padają ważne informacje na temat studiów we Wrocławiu i Heidelbergu oraz o pobycie w Berlinie. Schlöffel przyznaje, że finansował gazetę z przyjaciółki i rozdawał za darmo wśród robotników. Prokurator wskazuje na wątki wywrotowe, które nawołują do rewolucji. W piśmie czytamy, że Schlöffel został uznany za anarchistę i był „winny podżegania”, za co też został pozbawiony wolności. Został na pół roku osadzony w Magdeburgu.
opis procesu Schlöffela (Google Books)
Co takiego znajdowało się w kilku numerach czasopisma redagowanego przez kamiennogórskiego rewolucjonistę w Berlinie w gorącym roku 1848? Co ciekawe co najmniej kilka razy padają tam odwołania do historii Polski oraz Śląska.
czasopismo Schlöffela, zebrane wydania (Google Books)
W kilku numerach pojawia się nawiązanie do Polaków. Schlöffel pisze do protestujących robotników pruskich, że ich kraj ma również „obowiązki wobec Polaków”, że „stawką jest nie tylko nasz los, ale i Polski, los wszystkich ludów, które nie są wolne”. Mocno brzmią słowa „stwórzmy wolną Polskę, która jest teraz zduszona i zdradzona przez bezcelowy pruski patriotyzm. Zadośćuczyńmy Polakom, którzy stracili Polskę nie przez naród niemiecki, a przez rząd tolerowany przez ten naród”. Sprawa polska powraca też przy okazji wypominania innych grzechów władzy i arystokracji niemieckiej. „Czyż 18 lat temu nie patrzyliśmy jak wykrwawiają się nasi sąsiedzi Polacy (*nawiązanie do powstania listopadowego w 1830 roku – o innych niemieckich artystycznych odniesieniach do tego wydarzenia TUTAJ)... […]. Nasza historia była nieustanną zdradą ze strony książąt, a po stronie ludów najsmutniejszym świadectwem niemocy [...] Jakże opuszczone były te tysiące bezbronnych tkaczy na Śląsku (*odniesienie do buntu tkaczy z 1844 roku, który stał się po 50 latach motywem dramatu „Tkacze” noblisty Gerharta Hauptmana – na ten temat TUTAJ).
Friedrich August Tittel, rycina przedstawiająca Kamienną Górę w latach 20. XIX wieku, czasy Friedricha Wilhelma Schlöffela (źródło ryciny: www.bibliotekacyfrowa.pl)
rewolucja w Berlinie w 1848 roku
Po tych wypowiedziach widać, że buntowniczy student wyniósł z liberalnego i prospołecznego domu (za: „Die Straße der Demokratie: Revolution, Verfassung und Recht”) życiową naukę. Życie młodego aktywisty zakończyło się tragicznie. Zdołał uciec z więzienia przed zakończeniem kary, uczestniczył w kolejnych protestach, pisał do Marksa. 21 czerwca 1849 roku w Waghäuse został zabity przez pruskich żołnierzy w czasie zamieszek. Grób rewolucjonisty z Kamiennej Góry, Gustava Adolpha Schlöffela, znajduje się na cmentarzu Bergfriedhof w Heidelbergu.
Warto też dodać, że postać rewolucjonisty z śląskiej Kamiennej Góry wspomina film "Und wieder 48", nakręcony w stulecie Wiosny Ludów.
Post opublikowany w 2019 roku z okazji 170. rocznicy przedwczesnej śmierci ciekawego Ślązaka.
polecam również posty oznaczone tagami:
****
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. W sprawie użycia komercyjnego, proszę o kontakt.
CC BY-NC-ND
Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.
****
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz