Nowe święto wprowadziła ustawa z 9 stycznia 2020 roku o ustanowieniu Dnia Nauki Polskiej. To wyjątkowe polskie święto państwowe jest obchodzone 19 lutego. Upamiętnienia dokonania polskich naukowców i ich dążeń do poznania prawdy. Jego data nie jest przypadkowa. Dzień Nauki Polskiej przypada w rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika, wybitnego polskiego astronoma.
Kopernik
Mikołaj Kopernik (Nicolaus Copernicus, Nikolaus Kopernikus) – urodził się 19 lutego 1473 roku w Toruniu, zmarł ok. 21 maja 1543 we Fromborku. Był związany m.in. z Wrocławiem. Z kolei bezcenny rękopis jego dzieła był przechowywany w bibliotece na zamku piastowskim w Jaworze. Więcej ciekawostek TUTAJ.
Kopernik - mozaika w Legnicy
pomnik we Wrocławiu
Witelon
Witelo (Witello, Vitellio, Vitelo, Vitello, Vitello Thuringopolonis) - urodzony około 1230 roku na Śląsku legnicko-wrocławskim, zmarł pomiędzy 1280 a kwietniem 1314 roku. Był mnichem, polskim fizykiem, matematykiem, filozofem, optykiem, twórcą podstaw psychologii spostrzegania. Jego badaniami interesował się m.in. Leonardo da Vinci. Więcej na jego temat TUTAJ.
Witelo (Witello, Vitellio, Vitelo, Vitello, Vitello Thuringopolonis) - urodzony około 1230 roku na Śląsku legnicko-wrocławskim, zmarł pomiędzy 1280 a kwietniem 1314 roku. Był mnichem, polskim fizykiem, matematykiem, filozofem, optykiem, twórcą podstaw psychologii spostrzegania. Jego badaniami interesował się m.in. Leonardo da Vinci. Więcej na jego temat TUTAJ.
tablica w Legnicy
Dzierżon
Jan Dzierżon ( Dzierżoń, Johann Dzierzon) - urodzony 16 stycznia 1811 roku w Łowkowicach, zmarł 26 października 1906 roku – górnośląski pszczelarz, ksiądz i światowej sławy uczony – apiolog, nazywany „ojcem współczesnego pszczelarstwa”. Związany m.in. z Wrocławiem i Brzegiem. Po II wojnie światowej na jego cześć nazwane zostało miasto Dzierżoniów. Więcej TUTAJ
popiersie Dzierżonia w ratuszu w Dzierżoniowie
tablica we Wrocławiu
Sokołowski
Alfred Marcin Sokołowski - urodzony 11 listopada 1849 roku, zmarł 8 marca 1924 roku. Polski lekarz internista ftyzjatra, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Związany z Sokołowskiem, gdzie praktykował w znanym pionierskim sanatorium leczenia gruźlicy. Po wojnie ta wieś w powiecie wałbrzyskim otrzymała nazwę właśnie na cześć tego lekarza. Sokołowski jest też patronem szpitala w Wałbrzychu. Więcej TUTAJ.
Alfred Marcin Sokołowski - urodzony 11 listopada 1849 roku, zmarł 8 marca 1924 roku. Polski lekarz internista ftyzjatra, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Związany z Sokołowskiem, gdzie praktykował w znanym pionierskim sanatorium leczenia gruźlicy. Po wojnie ta wieś w powiecie wałbrzyskim otrzymała nazwę właśnie na cześć tego lekarza. Sokołowski jest też patronem szpitala w Wałbrzychu. Więcej TUTAJ.
skwer w Sokołowsku
Mikulicz-Radecki
Jan Antoni Mikulicz-Radecki (Johann Freiherr von Mikulicz-Radecki, urodzony 16 maja 1850 w Czerniowcach, zmarł 14 czerwca 1905 we Wrocławiu, pochowany w Świebodzicach). Lekarz, chirurg. Publikacje naukowe podają, że był pionierem w stosowaniu antyseptyki i aseptyki. Od 1890 roku pracował we Wrocławiu. Mikulicz-Radecki jako pierwszy miał użyć bawełnianych rękawic podczas operacji w 1885 roku, kierując się sugestiami Thomasa Watsona. Mikulicz-Radecki jest też uważany za pierwszego lekarza, który używał podczas zabiegów maseczki z gazy. Pierwszy raz użył jej w 1897 roku. Więcej TUTAJ.
tablica pamiątkowa we Wrocławiu
Zamenhof
Ludwik Łazarz Zamenhof (Eliezer Lewi Samenhof, ײזער לוי זאַמענהאָף, Ludoviko Lazaro Zamenhof) - urodzony 15 grudnia 1859 roku w Białymstoku, zmarły 14 kwietnia 1917 roku w Warszawie. Był polskim lekarzem okulistą żydowskiego pochodzenia, opracował międzynarodowy język esperanto; ośmiokrotnie nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla. Był kuracjuszem w Szczawnie-Zdroju i Dusznikach-Zdroju. Więcej TUTAJ.
Ludwik Łazarz Zamenhof (Eliezer Lewi Samenhof, ײזער לוי זאַמענהאָף, Ludoviko Lazaro Zamenhof) - urodzony 15 grudnia 1859 roku w Białymstoku, zmarły 14 kwietnia 1917 roku w Warszawie. Był polskim lekarzem okulistą żydowskiego pochodzenia, opracował międzynarodowy język esperanto; ośmiokrotnie nominowany do Pokojowej Nagrody Nobla. Był kuracjuszem w Szczawnie-Zdroju i Dusznikach-Zdroju. Więcej TUTAJ.
tablica upamiętniająca pobyt Zamenhofa w Szczawnie
Skłodowska-Curie
Maria Skłodowska-Curie – urodziła się 7 listopada 1867 roku w Warszawie, zmarła 4 lipca 1934 roku w Passy. Była światowej sławy polską fizyczką i chemiczką, dwukrotną laureatką Nagrody Nobla. Woda radonowa w Lądku-Zdroju nazwana jest na cześć noblistki z uwagi na jej badania związane z naturalną promieniotwórczością. Więcej TUTAJ.
źródło w Lądku nazwane na cześć polskiej noblistki
Miodek
Jan Miodek - urodzony 7 czerwca 1946 roku w Tarnowskich Górach. Jest polskim językoznawcą, profesorem nauk humanistycznych, byłym dyrektorem Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, członkiem Komitetu Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk. Związany z Wrocławiem. Przy gmachu Instytutu Filologicznego UWr znajduje się... wrocławski krasnal z twarzą prof. Miodka przypominający o kultowej audycji „Ojczyzna polszczyzna”.
krasnal Jana Miodka
+ Stefan Banach i Otton Nikodym (z Krakowa z wrocławskim akcentem)
2 kwietnia 1919 roku w Krakowie założono Towarzystwo Matematyczne, które rok później przekształcone zostało w Polskie Towarzystwo Matematyczne mające zasięg ogólnokrajowy. Wśród założycieli tej organizacji znajdowali się m.in. Stefan Banach i Otton Nikodym. Na zdjęciu ławeczka z Karkowa (Planty) upamiętniająca tych naukowców. PTM przyznaje Nagrodę Główną PTM im. Stefana Banacha. Ławka powstała w 2016 roku z okazji 100-lecia spotkania matematyków i ich dyskusji. Warto dodać, że z Banachem związany był Hugo Steinhaus, współtwórca lwowskiej szkoły matematycznej, który po II wojnie światowej współorganizował wrocławskie środowisko naukowe. Był m.in. pierwszym dziekanem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. Steinhaus był pierwszym laureatem Nagrody Głównej PTM im. Stefana Banacha. Nie bez powodu. Steinhaus słynął z naukowego dorobku, był też świadkiem i uczestnikiem słynnej rozmowy Banacha i Nikodyma!
2 kwietnia 1919 roku w Krakowie założono Towarzystwo Matematyczne, które rok później przekształcone zostało w Polskie Towarzystwo Matematyczne mające zasięg ogólnokrajowy. Wśród założycieli tej organizacji znajdowali się m.in. Stefan Banach i Otton Nikodym. Na zdjęciu ławeczka z Karkowa (Planty) upamiętniająca tych naukowców. PTM przyznaje Nagrodę Główną PTM im. Stefana Banacha. Ławka powstała w 2016 roku z okazji 100-lecia spotkania matematyków i ich dyskusji. Warto dodać, że z Banachem związany był Hugo Steinhaus, współtwórca lwowskiej szkoły matematycznej, który po II wojnie światowej współorganizował wrocławskie środowisko naukowe. Był m.in. pierwszym dziekanem Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. Steinhaus był pierwszym laureatem Nagrody Głównej PTM im. Stefana Banacha. Nie bez powodu. Steinhaus słynął z naukowego dorobku, był też świadkiem i uczestnikiem słynnej rozmowy Banacha i Nikodyma!
ławeczka Banacha i Nikodyma
Polecam też tag #NAUKA
****
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować chronionych treści bez oznaczenia autorstwa. W sprawie użycia komercyjnego, proszę o kontakt.
Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.
****
.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz