Romantyczne ruiny to trend w architekturze historyzującej. Upowszechnił się w XVIII wieku. Szczególnie wiele ciekawostek tego typu pochodzi z XIX wieku. Budowane były, jako tzw. folly – element ogrodów i parków w stylu angielskim. Miały szokować i ciekawić. Do takich budowli zalicza się Stary Książ w Wałbrzychu czy Stare Opactwo w Bukowcu. Także wieża widokowa na Chełmcu jest takim kaprysem.
Quasi-zamkową wieżę na Chełmcu i zamek na Drachenfels dzieli około 800 km niemal w linii prostej – leżą na tej samej szerokości geograficznej, przy równoleżniku 50 N.
Nadreński wzór
Średniowieczny kompleks zamkowy Drachenfels został zbudowany około 1138 roku. Kres jego świetności przyniosły burzliwe czasy wojny trzydziestoletniej w XVII wieku, kiedy zamek został splądrowany i zniszczony. Następnie jego istnieniu zagroził kamieniołom, zamknięty dopiero na początku XIX wieku. Wizyta George'a Gordona Byrona w maju 1816 roku sprawiła, że ruiny Drachenfels stały się znane na całym świecie. Znany romantyczny poeta umieścił opis ruin w swoim kultowym poemacie dygresyjnym „Wędrówki Childe Harolda” z 1818 roku. Utwór ten tłumaczyli m.in. Adam Mickiewicz oraz Jan Kasprowicz, który studiował we Wrocławiu. Drachenfels w 1819 odwiedził też Heinrich Heine. Efektem tej wyprawy jest wiersz "Noc na Drachenfels" z 1820. Warto dodać, że Heine jest też autorem bardzo ważnego wiersza na temat buntu tkaczy śląskich z 1844 roku (ten sam temat pół wieku później poruszył Hauptmann w swojej sztuce "Tkacze").
Stary zamek na Drachenfels leży na wysokości 321 m nad poziomem morza.
Drachenfels - zdjęcia, ryciny i pocztówki z dawnych lat, wolne media, wikimedia.org
DRACHENFELS
(z "Wędrówek Childe Harolda" Byrona).
tłumaczenie: Jan Kasprowicz (student Uniwersytetu Wrocławskiego, tłumacz dzieł Hauptmanna, który urodził się w Szczawnie-Zdroju u stóp Chełmca!)
Z skał Drachenfelsu zamek dumny
Spogląda chmurnie w Renu wody;
Pieni swe nurty strumień szumny,
Winne obsiadły brzeg ogrody,
Wzgórza kwitnący las porasta,
Pola obfite wróżą płody,
Licznie rozsiane wokół miasta
Pośród słonecznej lśnią pogody:
Podwójna rozkosz w tym widoku,
Gdybyś ty była przy mym boku!
[...]
(domena publiczna)
Tuż obok romantycznych ruin, które inspirowały poetów i architektów, na początku XX wieku powstała interesująca atrakcja turystyczna i kulturalna. To Nibelungenhalle. Galeria malarstwa i sztuki zbudowana w 1913 roku. Jej pomysłodawcą był malarz mieszkający w Szklarskiej Porębie. Zbudował on 4 takie hale, w tym jedną – poświęconą baśniom i legendom karkonoskim - w Szklarskiej Porębie (nie przetrwała do naszych czasów). Tym artystą był Hermann Hendrich (1854–1931). Jego prace znajdują się też w Nibelungenhalle na Drachenfels. Przedstawiają sceny z oper Richarda Wagnera. Obiekt powstał z okazji 100-lecia urodzin kompozytora. Prace malarza wystawiane są też m.in. w Bayreuth w muzeum Wagnera oraz w Muzeum Dom Carla i Gerharta Hauptmannów w Szklarskiej Porębie (wystawa "Hermann Hendrich - malarz legend" 2019-2020).
Zygfryd i smok Fafner, Muzeum Dom Carla i Gerharta Hauptmannów w Szklarskiej Porębie: wystawa "Hermann Hendrich - malarz legend"
Sudeckie odniesienie
Niedaleko kurortu Szczawno-Zdrój, w 1888 roku, na szczycie górującego w krajobrazie Chełmca (851 m n p.m. - Korona Gór Polski) zbudowano wieżę. Obiekt powstał dzięki zaangażowaniu Waldenburger Gebirgsvereins (Wałbrzyskiego Towarzystwa Górskiego) i wsparciu finansowemu księcia Hochberga (za: „Riesengebirge und die grafschaft Glatz”). W niektórych przewodnikach i informacjach prasowych można natrafić na informację, że wieża była stylizowana na popularną ruinę w Drachenfels. Podobieństwa faktycznie są widoczne, a sława zamku w górach Siedmiogórza mogła mieć wpływ na wygląd sztucznych ruin w Sudetach. Tym sposobem pod koniec XIX wieku okolice Wałbrzych zyskały ciekawą atrakcję turystyczną, która służy do dziś. Obecnie stylistykę wieży niestety zaburzają późniejsze przeróbki i anteny. Obok wieży powstał też charakterystyczny krzyż milenijny.
Góra pojawia się w twórczości noblisty z Szczawna - Gerharta Hauptmanna.
Na Chełmiec można wejść szlakami turystycznymi z: Gorc, Boguszowa (po drodze wyjątkowa górska kalwaria górnicza, czyli Droga Krzyżowa Trudu Górniczego) >>> MAPA, Białego Kamienia i Konradowa (od strony Szczawna) >> MAPA, Wałbrzycha, Lubomina.
wieża widokowa- sztuczne ruiny - na Chełmcu
widoki z wieży na Chełmcu
widoki na Chełmiec: z wieży Anny w Szczawnie oraz z z wieży na Trójgarbie
Inne posty z cyklu #quodlibet TUTAJ
posty oznaczone tagiem #Chełmiec
polecam też: wieże widokowe
a także: Skarby i ciekawostki powiatu wałbrzyskiego (subiektywny przegląd)
Quodlibet to termin zaczerpnięty z łaciny. Oznacza „co się podoba”. Stosowany był m.in. w kompozycjach muzycznych. Jak pokazałem jakiś czas temu na podstawie wałbrzyskiego Książa i norymberskiego Pellerhausu, Mysłakowic i Pompejów, Legnicy i Florencji czy też Krzeszowa i Watykanu są też ciekawe architektoniczne quodlibety (pozostałe wpisy w LINKU).
Materiały fotograficzne i tekstowe (jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i kopiować bez oznaczenia autorstwa. W sprawie użycia komercyjnego, proszę o kontakt.****
Autorem bloga jest dziennikarz, przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz