Noc na Dolnym Śląsku i w muzyce cz. II (GALERIA: zwiedzanie po zmierzchu + dolnośląskie konteksty związane z wielkimi kompozytorami i ich utworami)

8 marca 2020

Noc na Dolnym Śląsku i w muzyce cz. II (GALERIA: zwiedzanie po zmierzchu + dolnośląskie konteksty związane z wielkimi kompozytorami i ich utworami)

Noc jest niezwykle ważnym symbolem w kulturze. Kojarzy się z czymś mrocznym, groźnym, tajemnicą, ale i z odpoczynkiem, marzeniami, przygodą oraz fantazją. Piękne kompozycje związane z nocą i snem są prawdziwymi dźwiękowymi skarbami. Po tematykę związaną z tymi onirycznymi motywami sięgali również mistrzowie melodii związani w różny sposób z Dolnym Śląskiem. Noc to także doskonała pora na zwiedzanie! Bryły ciekawych obiektów niezwykle prezentują się w blasku iluminacji.

Mój subiektywny wybór muzycznych ciekawostek z dolnośląskimi kontekstami. Wielka twórczość oraz regionalne perły na fotografiach z moich wypraw – około 100 zdjęć. Zapraszam!

Na sen, marzenia senne i nocy odpoczynek oczywiście zawsze powinien być czas. Warto przypomnieć, że Światowy Dzień Snu - World Sleep Day obchodzony jest w piątek przed równonoc ą wiosenną półkuli północnej. W 2020 roku ten dzień przypada 13 marca. Z kolei 9 marca 2020 roku w kalendarzu odnotowany był Dzień Świadomości Bezsenności (również okazja ruchoma, wypadająca w poniedziałek przed Światowym Dniem Snu).
Ale warto też uszczknąć kawałek nocy i wykorzystać jej magię na eksplorację pięknych zakątków Dolnego Śląska. W myśl zasady: nie spać, zwiedzać! Niektóre atrakcje oferują nawet specjalne edycje nocnego zwiedzania.
Moje nocne zwiedzanie uzupełniam o kompozycje od baroku po połowę XX wieku (przedział 1740 – 1950) – piękne przykłady muzycznych nawiązań do symboliki snu, nocy i fantazji.

***

części:

Zapraszam

Schubert – dobranoc od mistrza pieśni (+ iluminacja architektury w górach)

Także w górach znajdziemy ciekawe miejsca, które nocą prezentują się niezwykle. Polecam szczególnie wyjątkową kładkę wstęgową w Zagórzu Śląskim. To nowa architektura, zlokalizowana w malowniczej okolicy, nad Jeziorem Bystrzyckim w Górach Sowich i Wałbrzyskich.

Franz Schubert, przedwcześnie zmarły prekursor romantyzmu uchodzi za jednego z najważniejszych pieśniarzy w XIX wieku. Warto podkreślić, że jego rodzice pochodzili z Sudetów! Zlaté Hory – historycznie leżące na Dolnym Śląsku, znane z Biskupiej Kopy, wydały na świat Elisabeth Vietz, matkę kompozytora. Z kolei jego ojciec, Franz Theodor, urodził się w miejscowości Vysoká w gminie Malá Morava w Masywie Śnieżnika. Jest też anegdota związana z Dobromierzem. W tej miejscowości 100 lat temu działa ciekawa cukiernia oraz gospoda ("Pod złotą koroną”). Nazwiska właścicieli były niezwykle sławne. Żartobliwy zbieg okoliczności znalazł się nawet na starej widokówce pod tytułem „Muzykalne sąsiedztwo”. Otóż: Richard Wagner był piekarzem i cukiernikiem w Dobromierzu. Na nazwisko Schuberta z Dobromierza również można natrafić w książkach adresowych.
Schubert - muzyk - znany jest z pięknej kołysanki „Nacht und Träume” D. 827. Noblista Samuel Beckett nawiązał do tej pieśni w swojej sztuce „Night and Dreams”.

kładka wstęgowa w Zagórzu Śląskim nad Jeziorem Bystrzyckim, styk Gór Sowich i Wałbrzyskich - iluminacja

taras widokowy na górze Guzowata w Radkowie, Góry Stołowe

***

Schubert: Nacht und Träume, D. 827 (YouTube)

Chopin – nocne perełki (+ świetlne niezwykłości)

Stałe lub sezonowe iluminacje zamków, pałaców czy innych obiektów potrafią zaskakiwać. W modzie są też nocne imprezy z atrakcjami w postaci pokazów pirotechnicznych czy tańca z ogniem (fireshow).

W młodości Fryderyk Chopin wraz z rodziną – matką i siostrami – odwiedził Dolny Śląsk. Przebywał i koncertował m.in. w Dusznikach-Zdroju i Wrocławiu. W jego wspomnieniach pojawiają się też nazwy innych miejscowości. Z regionem związany był jego mistrz – Józef Elsner. Nazwisko innego Dolnoślązaka wymienia się też w kontekście pierwszych nagrań muzyki genialnego wirtuoza. Więcej na ten temat TUTAJ.
W twórczości Chopina wyróżniają się nokturny. To kompozycje związane z nocą. Mistrz fortepianu napisał ich ponad 20 i jest uznawany za najwybitniejszego twórcę tego typu miniatur.

iluminacja zamku Bolków - okolicznościowa impreza

Zaczarowany Ogród - okolicznościowa iluminacja Parku Staromiejskiego we Wrocławiu

Noc Muzeów - Zamek Bolków

***

Chopin, Nokturn Op. 9 nr 1 i nr 2 (YouTube)

Berlioz – marzyciel symfoniki (+ zakątek neonów)

Niezwykłe miejsce we Wrocławiu. Ponad 20 neonów z różnych miejsc i instytucji: dawnych kin, hoteli, domów handlowych. Zyskały drugie życie w jednym, niesamowicie, barwnie rozświetlonym podwórku. Instalacje z galerii neonów pochodzą z kolekcji fundacji Neon Side Wrocław.

Hector Berlioz to najstarszy z neoromantycznego grona reformatorów symfoniki. Uważa się go za właściwego twórcę symfonii romantycznej i prekursora nowoczesnej kolorystyki orkiestrowej. Z jego osiągnięć czerpali Liszt i Wagner. Za jego największe dzieło uchodzi „Symphonie fantastique“. Utwór ten wykonał podczas pobytu we Wrocławiu w marcu 1846 roku. Co więcej źródła potwierdzają, że na Dolnym Śląsku nie tylko grał, ale i komponował – w czasie tej podróży powstał m.in. chór ,"Jam nox stellata velamina pandit". Ponownie artysta odwiedził region w kwietniu 1863 roku. Tym razem był z wizytą w Lwówku Śląskim. Kompozytor wykonał tam swoją uwerturę „Król Lear“ oraz fragmenty z nowej opery „Béatrice et Bénédict“. Przyjacielem kompozytora był miłośnik muzyki z Wrocławia, Ferdinand Friedland.
„Symfonia fantastyczna” to dzieło, któremu często przypisuje się senny, wizjonerski, a nawet narkotyczny charakter. To muzyczna halucynacja mająca znamiona fantastycznego, romantycznego snu i koszmaru.

galeria neonów we Wrocławiu

Berlioz: Symphonie fantastique, Op. 14, H 48: III. Scène aux champs (YouTube)

Brahms – kołysanka uniwersyteckiego doktora ( + nocne sacrum)

Także miejsca sakralne: kościoły, kaplice w świetle lamp czy świec wyglądają niesamowicie. Po zmroku ich sacrum jest niezwykle silne.

Johannes Brahms w latach 1874-1881 wielokrotnie bywał i występował w stolicy Dolnego Śląska. Był już wówczas uznanym twórcą i interpretatorem (występował też jako pianista). Za swoją twórczość otrzymał w roku 1879 tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego. W dowód wdzięczności skomponował dla Uniwersytetu Wrocławskiego „Uwerturę Akademicką” (Die Akademische Festouvertüre c-Moll op. 80). Premiera dzieła odbyła się 4 stycznia 1881 roku pod batutą samego Brahmsa we Wrocławiu (ale nie w gmachu uczeni, a w domu koncertowym). Więcej na ten temat TUTAJ.
Jego „Wiegenlied” to najsłynniejsza kołysanka świata w literaturze poważnej. Kompozycja znana też jako "Guten Abend, gut’ Nacht" miała premierę 22 grudnia 1869 roku w Wiedniu. Partię sopranową wykonała Luise Meyer-Dustmann, śpiewaczka związana w młodości z Wrocławiem.