Z wielkanocnym nawiązaniem do palm
związane są zabytki sztuki: wizerunki ukazujące wjazd Chrystusa do
Jerozolimy oraz tzw. Jezuski Palmowe określane też mianem Osiołka
Palmowego. Przykłady takich dzieł znajdziemy w śląskiej
Jerozolimie, czyli Wambierzycach. Żywa jest tradycja wykonywania
wspaniałych ludowych palm wielkanocnych. Z kolei tropikalne palmy
zadomowiły się w wiekowych dolnośląskich palmiarniach. Zajrzymy do
takich w: Legnicy, Wałbrzychu i Wrocławiu. W tym ostatni mieście
można też zobaczyć prehistoryczną, skamieniałą palmę sabałową!
Niedziela Palmowa to święto ruchowe,
wypadające na tydzień przed Wielkanocą. Rozpoczyna Wielki Tydzień. Jest to uroczystość upamiętniająca tryumfalny wjazd Chrystusa do
Jerozolimy i powitanie go przez mieszkańców Świętego Miasta
gałązkami palm. Ten niezwykły hołd został opisany przez
ewangelistów w Nowym Testamencie.
wystawa w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu
Zapraszam: galeria - kilkadziesiąt zdjęć i ciekawostki!
Polecam również: Post i Wielkanoc – kalendarium kontekstów – ciekawostki i zabytki z Dolnego Śląska i Sudetów (+ GALERIA)
Polecam również: Post i Wielkanoc – kalendarium kontekstów – ciekawostki i zabytki z Dolnego Śląska i Sudetów (+ GALERIA)
Wielu artystów podjęło ten temat w
sztuce. Oczywiście palmowego powitania nie mogło braknąć w
śląskiej Jerozolimie. „Wjazd Jezusa do Jerozolimy”
(Darstellung: Einzug Jesu in Jerusalem) to 10. stacja kalwarii w
Wambierzycach. Kaplicę zdobi malowidło ukazujące tę scenę.
kaplica z sceną wjazdu Chrystusa do Jerozolimy, Wambierzyce
W tej niezwykłej wsi znajduje się też
rzeźba nawiązująca do średniowiecznej tradycji Jezuska Palmowego
zwanego też Osiołkiem Palmowym (Palmesel).
Chrystus na osiołku, Wambierzyce
Obchody Niedzieli Palmowej to czas
wykonywania tradycyjnych ozdób. Są to piękne symboliczne palmy. W
Europie z powodu braku egzotycznych palm w wielu miejscach w dawnych
czasach zastępowano liście tropikalnych drzew miejscowymi wiecznie
zielonymi roślinami: jodłą, cisem, bukszpanem, jałowcem czy bluszczem.
Dodawano też suszone kwiaty, zioła, zboża i wierzbowe bazie oraz własnoręcznie wykonane
ozdoby z papieru, krepiny i wstążek. Ta piękna tradycja jest żywa
do dziś. Stylistyka palm różni się w zależności od regionu.
palmy wielkanocne, wystawa sztuki ludowej w Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze
Miałem wspaniałą okazję w 2018 roku
uczestniczyć w obradach jury konkursu palm wielkanocnych w gminie
wiejskiej Kamienna Góra. Zaprezentowane na zdjęciach palmy wykonali
dorośli mieszkańcy m.in. Ptaszkowa, Czadrowa, Gorzeszowa,
Krzeszowa, Pisarzowic, Leszczyńca, Olszyn, Przedwojowa, Ogorzelca, (w tym stowarzyszenia), a także uczniowie lokalnych szkół
wiejskich, od przedszkoli po najstarsze klasy szkół podstawowych.
Więcej na ten temat TUTAJ.
Są to detale tych pięknych ludowych cudeniek. Niektóre z zaprezentowanych palm miały od kilku do nawet - bagatela - kilkunastu metrów wysokości!
Są to detale tych pięknych ludowych cudeniek. Niektóre z zaprezentowanych palm miały od kilku do nawet - bagatela - kilkunastu metrów wysokości!
palmy wielkanocne z gminy Kamienna Góra - zdjęcia z obrad komisji konkursowej, w której miałem przyjemność brać dział jako członek jury
Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że we wsi Pogorzeliska w województwie dolnośląskim, w powiecie polkowickim, w gminie Chocianów znajduje się cenny szachulcowy kościół tzw. graniczny z 1656 roku. Pierwotnie była to świątynia ewangelicka (Evangelische Grenzkirche Kriegheide), dziś jest to kościół katolicki pod wezwaniem św. Jacka. Wnętrze zdobi filar misternie wykonany w kształcie palmy sięgającej firmamentu, czyli sklepienia budowli!
archiwalne zdjęcie z wnętrza kościoła
Palmy prawdziwe są na Dolnym Śląsku
również obecne. Warto o nich przypomnieć. Już w XIX wieku
powstała palmiarnia w Legnicy, czynna do dziś. Jeden z najstarszych
tego typu obiektów w Polsce. Z kolei atrakcja Wałbrzycha,
palmiarnia książańska pochodzi z początków XX wieku i ma już
100 lat! Ta wspaniała kolekcja roślin egzotycznych związana jest z
słynną księżną Daisy. Została zbudowana w Lubiechowie, który jest obecnie częścią Wałbrzycha.
palmiarnia w Wałbrzychu
palmiarnia w Legnicy
Mniejsze palmiarnie znajdują się w
uzdrowiskach i innych miejscach (więcej na ten ten temat TUTAJ).
Szklarnię z roślinami egzotycznymi prezentuje też Ogród
Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Dodatkową atrakcją tej
placówki jest też okazały liść palmy sabałowej (Serenoa) –
skamieniałość!
Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego
Skoro o kurortach mowa, warto wspomnieć
o Szczawnie-Zdroju, gdzie niedawno palmy zadomowiły się przy
deptaku.
Szczawno-Zdrój - palma przy deptaku
Polecam też:
- Postne i Wielkanocne ciekawostki(sztuka, poezja, muzyka, natura z mnóstwem dolnośląskichkontekstów)
- Noli me tangere: czyli „nie dotykajmnie” + dolnośląskie i sudeckie ciekawostki (od Biblii przezmuzykę i kalwarię w śląskiej Jerozolimie aż po botanikę!)
- Sudeckie kalwarie i drogi krzyżowe(wybór)
- Quodlibet: Scala Sancta – Jerozolima– Rzym – sudeckie sanktuaria (Krzeszów, Wambierzyce)
- Bachowska wizja męki Chrystusa (+pasyjna sztuka Śląska i Czech)
- Bach, św. Mateusz i dziadek stryjecznyksiężnej z Książa (pasyjne zdjęcia i kilka słów o muzycznejparodii, która nie była śmieszna)
- Wielkopiątkowy cud na scenie (Parsifali śląskie ciekawostki związane z tym dziełem)
- Quodlibet: Święty Grób –Jerozolima vs. sudeckie zabytki (Krzeszów, Wambierzyce i Görlitz)
****
Materiały fotograficzne i tekstowe
(jeżeli nie zaznaczono inaczej - np. wolne media, cytat, wskazanie
innego autora) należą do autora bloga! Zabraniam powielać i
kopiować bez oznaczenia autorstwa. W sprawie użycia komercyjnego,
proszę o kontakt.
Autorem bloga jest dziennikarz,
przewodnik, teatrolog, regionalista-amator, bloger od 2011 roku.
****
Zapraszam!
- dodaj do zakładek i odwiedzaj:
- polub i obserwuj – codziennie
rocznice, wspomnienia i upamiętnienia:
kilkadziesiąt nowych postów
miesięcznie: Dolny Śląsk, Sudety, historia, przyroda, sztuka,
muzyka, ciekawostki!
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz