Kilka słów o ciekawych muzykach i ich twórczości.
słup poczty polsko-saskiej w Lubaniu przed granicą Saksonii i Śląska - oś artystycznej aktywności Hillera i Hassego
Hasse uchodzi za największego kompozytora niemieckiego połowy XVIII wieku obok Telemanna (o jego związkach z Dolnym Śląskiem - TUTAJ). Jego muzyka wyznacza przełom pomiędzy barokiem a klasycyzmem. Razem z żoną, słynną śpiewaczką, oraz zaprzyjaźnionym librecistą Metastasiem (Pietro Antonio Domenico Bonaventura Trapassi – z jego dramatów korzystali też Haendel oraz Vivaldi – o ich związkach z Dolnym Śląskiem również w oddzielnych artykułach) tworzyli niezwykły artystyczny team tamtych czasów.
Hasse (wolne media - wikimedia.org)
Hasse służył m.in. na dworze królów Polski: Augusta II i Augusta III. Z racji swojej funkcji bywał w stolicach Rzeczpospolitej oraz Saksonii. Jego muzyka grana była na dworach w obu siedzibach monarszych ówczesnej unii.
August II zatrudnił Hassego. Goldener Reiter - pomnik konny króla w Dreźnie
pracodawcy Hassego: królowie Sascy, Fürstenzug, Drezno
Związany był też z Wiedniem i Wenecją. Dziś muzyka tego kompozytora przeżywa renesans. Opery znów są wystawiane, a dzieła nagrywane i wydawane.
W 2019 roku mija 320. rocznica urodzin Hassego.
Hasse: "Mea tormenta, properate!", Jakub Józef Orliński & Il pomo d'oro (YouTube)
Johann Adam Hiller (Hüller) urodził się 25 grudnia 1728 roku w miejscowości Wendisch Ossig, która dziś nazywa się Osiek Łużycki (koło Zgorzelca). Zmarł 16 czerwca 1804 w Lipsku. W 2019 roku mija 215. rocznica jego śmierci. Hiller uczył się w Goerlitz, a następnie w Dreźnie. Do Lipska trafił tuż po śmierci Bacha. W tym mieście zaczął swoją karierę. W latach 1781–1785 był pierwszym kapelmistrzem słynnej orkiestry, która działa po dziś - Gewandhausorchester (w latach 1922–1928 jej szefem był Wilhelm Furtwängler, uczeń pianisty z Lubawki – na ten temat TUTAJ).
Gewandhaus współcześnie
W latach 1787-1789 Hiller był z kolei dyrektorem muzycznym we Wrocławiu. Właśnie wówczas prowadził popularne sakralne wieczory muzyczne (za: „Leipzig After Bach: Church and Concert Life in a German City”). Podczas tego niezwykłego festiwalu w stolicy Dolnego Śląska zagrane zostały epokowe dzieła muzyki, oratoria Haendla (w tym „Mesjasz”, a także Haydna czy Grauna.
Hiller (wolne media - wikimedia.org)
Jedną z wykonanych kompozycji było dzieło Hassego i Metastasia. To oratorium ("akcja sakralna") „Sant'Elena al Calvario” (Die heilige Helena an der Schädelstäte). Dzieło opowiada o poszukiwaniach grobu Chrystusa i krzyża przez św. Helenę podczas odwiedzin cesarzowej matki w Jerozolimie.
strona tytułowa oratorium Hassego, które następnie Hiller zagrał też we Wrocławiu
Do popularnego libretta muzykę napisało wielu twórców. Wersja Hassego miała premierę na dworze w Dreźnie 9 kwietnia 1746 roku. Później jeszcze w 1753 roku. Hiller wykonał je w ramach Concert Spirituel we Wrocławiu 22 lutego 1788 roku.
muzyczne dekoracje dawnego Wrocławia, fresk w XVIII -wiecznym gmachu Uniwersytetu Wrocławskiego i posąg anioła ze zbiorów Muzeum Narodowego
Po rezygnacji z pracy na Śląsku Hiller wrócił do Lipska. Tam został kantorem w szkole i kościele św. Tomasza oraz kierownikiem słynnego chóru chłopięcego Thomanerchor. Stanowisko to piastował pół wieku przed nim Jan Sebastian Bach (pomiędzy Hillerem a Bachem urząd piastował Doles, który był najdłużej kantorem i dyrygentem chóru).
kościół św, Tomasza w Lipsku
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz