W tym poście podsumowanie operowych ciekawostek. 25 października 2019 roku po raz pierwszy obchodzona była międzynarodowa inicjatywa kulturalna – Światowy Dzień Opery (World Opera Day). Data nie jest przypadkowa – to dzień urodzin Bizeta (1838), autora nieśmiertelnej „Carmen”, i Straussa (1825), autora kultowych operetek, z „Zemstą nietoperza” na czele.
Wśród miłośników opery było i jest wielu muzyków (nawet Bach, który nigdy nie napisał opery), literatów (co ciekawe np. wiele komedii Moliera powstało przy współpracy z kompozytorem Jean-Baptiste Lullym), filozofów (Nietzsche, Žižek), ludzi nauki.
Opera Wrocławska, dzieło Langhansa syna
Dolny Śląsk może się pochwalić Operą Wrocławską. Jej tradycje sięgają czasu baroku. Gmach, który jest obecnie siedzibą opery, powstał w połowie XIX wieku. Wrocław uchodził za bardzo muzyczne miasto. Na tutejszej scenie występowały gwiazdy Europy, a także prezentowane były bardzo szybko ważne dzieła operowe (premiery kultowych dziś dzieł przed Paryżem czy Londynem!). Wreszcie stolica Dolnego Śląska może się pochwalić współpracą z wielkimi twórcami oper, w tym z Weberem, twórcą niemieckiej opery romantycznej. Warto też podkreślić, że Wrocław uchodził przez lata za jedną z wiodących scen wagnerowskich. Wiadomości na ten temat pojawiają się na blogu cyklicznie. Łącznie jest już kilkadziesiąt postów opatrzonych tagiem #opera. To nie tylko teksty dotyczące tego, co działo się we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku, ale i w Niemczech oraz w Czechach. To także fotorelacje z moich odwiedzin w różnych miejscach związanych z kompozytorami i wykonawcami, a także w teatrach operowych.
PS (Na koncie mam m.in. zwiedzanie takich perełek, jak: Opera Margrabiny w Bayreuth (dziedzictwo UNESCO), Festspielhaus Wagnera w Bayreuth, Opera Wrocławska, oper leśna w Sopocie, a także oglądanie z bliska ważnych teatrów operowych w Dreźnie (Semperoper), Berlinie (Staatsoper Unter den Linden), Pradze (Stavovské divadlo) i Lipsku)
Moniuszko w Kudowie-Zdrój
Weber we Wrocławiu
tablica upamiętniająca pobyt Wagnera we Wrocławiu
dawny pałac w Lwówku Śląskim, gdzie Wagner i Berlioz wykonali fragmenty swoich oper
Niezwykłe historie i związki
W wielu moich postach przedstawiłem zaskakujące związki Dolnego Śląska i Dolnoślązaków z historią opery, z wielkimi autorami i niezwykle wpływowymi dziełami.Z Dolnym Śląskiem łączy go biograficzny epizod, jednak jego życie i twórczość w ciekawy sposób wiążą się nie tylko z regionem, ale i polską kulturą. Romantyczny kompozytor i kilka ciekawostek z nim związanych.
Była to pierwsza opera Wagnera wystawiona na scenie we Wrocławiu. Dzieło z Dolnym Śląskie łączy mnóstwo kontekstów!
Masońska opera Mozarta i ciekawe tropy prowadzące na Dolny Śląsk.
Wrocław był drugim miastem na świecie, w którym publiczność mogła zobaczyć słynnego kankana (galop infernal)!
Śpiewak z Sudetów, wrocławska premiera zanim dzieło obejrzał sam twórca, słynny wykonawca Lohengrina i jego wrocławski ślub z Elsą, nominacja do Grammy dla Lohengrina ze Śląska.
Festspielhaus i Haus Wahnfried – to dwie budowle z bawarskiego Bayreuth, które powstały z inicjatywy Ryszarda Wagnera i do dziś są z nim i jego twórczością nierozłącznie związane. Znajdują się w Bawarii, jednak mają też związek z twórcami z Dolnego Śląska. Kilka ciekawostek na ten temat.
„Musical Courier” w nekrologu z 1955 roku nazwał wrocławianina „internationally known Wagnerian coach”. O jego współpracy z gwiazdą - Kirsten Flagstad – pisali autorzy biografii śpiewaczki oraz dziennikarze rozmaitych pism muzycznych i amerykańskich poczytnych magazynów.
W stolicy Dolnego Śląska zaprezentowano pierwszą niemiecką inscenizację barokowego skarbu „ojca opery” w czasach najnowszych:"Orfeusza". Wrocław kolejny raz zapisał się w gronie pionierów.
Akcja niektórych dzieł teatru muzycznego rozgrywa się na Dolnym Śląsku. W zestawieniu znajdują się też opery, których autorzy byli Dolnoślązakami. Wybrałem kilka kompozycji, które mają interesujący związek z Dolnym Śląskiem.
Bayreuth to malowniczo położone miasto w Bawarii, siedziba rejencji Górna Frankonia. Znane jest z piwa, własnego – pełnego przepychu baroku - oraz muzyki. W XVIII wieku zbudowany tam został jeden z najwspanialszych teatrów operowych świata – dziś zabytek na liście dziedzictwa UNESCO. Z kolei w XIX wieku na Zielonym Wzgórzu w Bayreuth Wagner zbudował kolejny, nowatorski teatr. Od ponad 140 lat odbywa się w tym gmachu jeden z najważniejszych festiwali w Europie.
Jako 21-latek sięgnął po mniej znana komedię cenionego Szekspira i dokonał jej „odświeżenia” na modłę filozofii Młodych Niemiec. Liberalne ruchy od strony społeczno-artystycznej kreował Dolnoślązak – Henryk Laube, który wywarł duży wpływ na młodego kompozytora.
Czy diva z Drezna, która występowała również we Wrocławiu, premierowa Wenus w operze Wagnera, była też erotomanką, autorką szokującej powieści porno?
Opera Leśna w Sopocie
Dafne, czyli zaginione dzieło ucznia Monteverdiego oraz śląskiego poety (Schütz i Opitz). Dolny Śląsk ma związek już z pierwszą niemiecką operą. Libretto do niej napisał poeta z Bolesławca!
Rudy Ksiądz z Wenecji w karnawałowym Wrocławiu. Nie tylko niemiecka, ale i włoska twórczość, w dodatku wielkich mistrzów, znana była Dolnoślązakom w dawnych czasach.
Wnuk wrocławianina i syn bierutowianina – królowie barokowej opery w Londynie (Jerzy Fryderyk Händel i kastrat Gaetano Berenstadt) - o współpracy barokowych muzyków, których przodkowie pochodzili z Dolnego Śląska.
Rok 2019 to nie tylko I Światowy Dzień Opery, ale i 200. rocznica urodzin twórcy polskiej opery narodowej. Mój wpis Moniuszko – Dolny Śląsk i Dolnoślązacy (Elsner, Bilse, Kudowa-Zdrój, Wrocław) – to zbiór ciekawych kontekstów wiążących mistrza opery z dolnośląskimi muzykami i miejscami.
opera Sempera w Dreźnie (obudowana wersja II) - twórca był synem Dolnoślązaka
Wrocław przed Paryżem („Orfeusz” Glucka na scenach Europy). Dzieło reformatora opery z XVIII wieku również w ciekawy sposób wiąże się z historią opery na Dolnym Śląsku.
Hiller, Hasse i św. Helena – między Lipskiem i Dreznem a Warszawą (z przystaniem we Wrocławiu). Kolejny przykład tego, że opera we Wrocławiu kwitła już przed wiekami.
Uczył się u Glucka, komponował jak Mozart, grał z Haydnem, tworzył na Dolnym i Górnym Śląsku - Carl Ditters von Dittersdorf (Oleśnica, Javornik, Wrocław, Pokój)- o kompozytorze, który pisał na zlecenie dolnośląskich dworów.
Romantyczni muzycy we Wrocławiu (i nie tylko). Między innymi o pracy Webera w stolicy Dolnego Śląska i o jego operowym projekcie na temat Liczyrzepy.
Muzyczne wampiry i kompozytorzy związani z Dolnym Śląskiem i Łużycami (Marschner i Erdmann) - o operze, którą stworzył mistrz związany z Dolnym Śląskiem i Łużycami.
Strauss i Dolny Śląsk w dwóch aktach – skandaliczna opera we Wrocławiu oraz ostatnia pieśń do słów Ślązaka. W tym wpisie o „Salome” i jej obecności na wrocławskiej scenie.
160 lat zenitu metafizycznego teatru miłości, czyli „Tristan” Wagnera i mieszkańcy Dolnego Śląska. Dramat muzyczny Wagnera o zakazanej miłości stał się wyznacznikiem nowego trendu w historii muzyki. Także to dzieło, głównie poprzez wykonawców, ma ciekawe związki z Dolnym Śląskiem.
Piękność Egiptu na północy – śląskie poszukiwania Kleopatry (konteksty: Niemcza, Nysa, Wrocław – wybór) – tekst o Kleopatrze. Tak się składa, że w operze przedstawił ją w pamiętny sposób Haendel, którego dziadek był wrocławianinem.
Opera Margrabiny w Bayreuth, jedna z najwspanialszych scen barokowych na świecie. Zabytek z listy dziedzictwa ludzkości UNESCO (uwaga: fotografie wykonane niekomercyjnie w celach edukacyjnych. Zarządca obiektu zakazuje publikacji w innych celach niż prywatne)
Festiwal Wagnerowski z blogiem Welthellsicht (Dolnośląskie i sudeckie konteksty – podsumowanie + osobiste refleksje) – Festiwal w Bayreuth to jeden z najstarszych i wciąż najważniejszych festiwali operowych na świecie. W moim tekście związki tego wydarzenia z Dolnoślązakami i mieszkańcami Sudetów.
Bayreuth i Kanon Bayreuth a Dolny Śląsk – dzieła i festiwal Wagnera, ich związek z Dolnym Śląskiem oraz z działalnością Dolnoślązaków. Dzieła Wagnera wystawiane w jego teatrze w Bayreuth stanowią kamień milowy w dziejach rozwoju opery. Z każdym z tych dzieł w różny sposób związane były osoby pochodzące z Dolnego Śląska oraz Sudetów.
Wagner i Dolny Śląsk oraz Dolnoślązacy (odwiedziny w regionie, znajomi i wykonawcy). Wagner uchodzi za kontrowersyjnego, ale i jednego z najważniejszych autorów oper. Kompozytor bywał na Dolnym Śląsku i miał liczne kontakty z osobami, które pochodziły z regionu. Dolnoślązacy i mieszkańcy Sudetów byli też ważnymi interpretatorami jego dzieł i komentatorami twórczości Wagnera.
Festspielhaus Wagnera w Bayreuth, unikatowy teatr festiwalowy z zastosowaniem wielu pionierskich i ciekawych rozwiązań architektonicznych. Projekt częściowo oparty na planach Sempera, twórcy opery w Dreźnie, w której Wagner pracował. Semper był synem kamiennogórskiego kupca
Wielkopiątkowy cud na scenie (Parsifal i śląskie ciekawostki związane z tym dziełem). Ostatnie dzieło Wagnera także ma ciekawe konteksty kulturalne związane z Wrocławiem, Dolnym Śląskiem i Śląskiem w ogóle.
Ojcowie słynnych teatrów operowych – synowie kamiennogórzan. To wpis o architektach: Langhansie i Semperze, których ojcami byli kamiennogórzanie. Ci budowniczowie wznieśli ważne sceny operowe (m.in. Wrocław i Drezno)
Wielki architekt, kolega Wagnera, syn kamiennogórzanina. Wpis poświęcony Semperowi.
Wrocławski Langhans i jego dolnośląskie oraz berlińskie dzieła (architekt i pionier VR). To zaś wpis poświęcony Langhansowi.
opera w Pradzie, gdzie premierę miały dwie opery Mozarta
opera w Berlinie, teatr był przebudowywany przez Langhansa ojca (z Kamiennej Góry) i Langhansa syna (z Wrocławia)
Na blogu opublikowałem też teksty dotyczące np. osób związanych z Sudetami, ale też ciekawostek na temat opery w Czechach i nie tylko.
Gandalf – Karkonosz czy Wanderer? O związkach mitycznych bohaterów z oper Wagnera, legendy Karkonoszy oraz popularnego bestsellera.
Ideologia, sztuka i Amen (w Saksonii i świecie artystycznych zbiegów okoliczności). Między innymi o marszu weselnym z opery Wagnera.
Kochanek wszech czasów Mozarta prosto z Pragi (zdjęcia + muzyka). O premierze słynnej opery Mozarta w praskim teatrze.
Śpiewak ze Skalnego Miasta, czyli podróż ze Skał Teplickich do Saskiej Szwajcarii. O ulubionym śpiewaku Wagnera, który urodził się obok słynnego Skalnego Miasta w Czechach.
pomnik Sempera w Dreźnie. Architekt ten był twórcą I i II wersji opery w Dreźnie, a także na jego planach oparta została budowla Festspielhausu w Bayreuth. Był synem kupca z Kamiennej Góry
pomnik Wagnera w Saskiej Szwajcarii koło Drezna, tam pisał swoją operę "Lohengrin"
jednym z wykonawców tytułowej partii Lohengrina był czeski śpiewak, przyjaciel Wagnera, pierwszy tenor wagnerowski - Josef Tichatschek z sudeckich Teplic na Metują
dom Wagnera w Bayreuth z muzeum oraz grób kompozytora na tyłach willi
jeden z wielu pomników Wagnera w Bayreuth
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz